İçeriğe atla

Çinli matematikçiler listesi

Bu, Çinli matematikçilerin bir listesidir. Üç bin yılı aşkın bir geçmişe sahip olan Çin matematiğinin, başlangıçta diğer kültürlerden büyük ölçüde bağımsız olarak geliştiğine inanılmaktadır.

Klasik dönem Çinli matematikçiler

Zu Chongzhi'nin heykeli
  • Jing Fang : MÖ 78 - 37
  • Liu Xin : y. MÖ 50 - MS 23
  • Zhang Heng : MS 78 - 139
  • Liu Hong : MS 129 - 210
  • Cai Yong : MS 132 - 192
  • Liu Hui : MS 225 - 295
  • Wang Fan : MS 228 - 266
  • Sun Tzu : y. MS 3–5. yüzyıl
  • Zu Chongzhi : MS 429 - 500
  • Zu Gengzhi : MS y. 450 – y. 520

Orta İmparatorluk dönemi Çinli matematikçiler

Yi Xing'in Shingon Hassozō'dan resmi, Shingon Budizm okulunun ilk sekiz patriğini betimleyen bir dizi parşömen. Japonya, Kamakura Dönemi (13-14. yüzyıl)
  • Zhen Luan : 535–566
  • Wang Xiaotong : 580–640
  • Li Chunfeng : 602-670
  • Yi Xing : 683-727
  • Wei Pu : 11. yüzyıl
  • Jia Xian : 1010–1070
  • Su Song : 1020–1101
  • Şen Kuo : 1031-1095
  • Li Zhi : 1192–1279
  • Qin Jiushao : y. 1202–1261
  • Guo Shoujing : 1231-1316
  • Yang Hui : y. 1238–1298
  • Zhu Shijie : 1249-1314

Geç İmparatorluk dönemi Çinli matematikçiler

Xu Guangqi
  • Cheng Dawei : 1533-1606
  • Zhu Zaiyu : 1536-1611
  • Xu Guangqi : 1562-1633
  • Minggatu : 1692-1763
  • Li Rui : 1768–1817
  • Li Shanlan : 1810-1882
  • Xiong Qinglai : 1893–1969
  • Su Buqing : 1902-2003
  • Pao-Lu Hsu : 1910–1970
  • Hua Luogeng : 1910–1985
  • Ke Zhao : 1910–2002
  • Shiing-Shen Chern : 1911–2004
  • Wei-Liang Chow : 1911–1995

Modern Çinli matematikçiler

Fields madalyası sahibi Shing-Tung Yau Harvard Üniversitesi'nde
  • Shiing-Shen Chern: 1911–2004
  • Chien Wei-zang: 1912–2010
  • Ky Fan: 1914–2010
  • Chia-Chiao Lin: 1916–2013
  • Wu Wenjun: 1919-2017
  • Yuan-Shih Chow: 1924
  • Gu Chaohao: 1926–2012
  • Daoxing Xia: d. 1930
  • Wang Yuan: 1930–2021
  • Chen Jingrun: 1933–1996
  • Pan Chengdong: 1934–1997
  • Yum-Tong Siu: d. 1943
  • Peng Shige: d. 1947
  • Shing-Tung Yau: d. 1949, Fields Madalyası aldı.
  • Yitang Zhang: d. 1955
  • Gang Tian: d. 1958
  • Jeffrey Yi-Lin Forrest: d. 1959
  • Huai-Dong Cao: d. 1959
  • Shou-Wu Zhang: d. 1962
  • Weinan E: d. 1963
  • Kefeng Liu d. 1965
  • Wei Zhang d. 1981
  • Zhiwei Yun d. 1982
  • Chenyang Xu d. 1981

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Han Hanedanı</span> çinde M.Ö. 206 - M.S. 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedan

Han Hanedanı, Çin'de MÖ 206 – MS 220 tarihleri arasında hüküm sürmüş hanedanıdır. Dönemin önemli klanlarından Liu tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çin millî basketbol takımı</span> Basketbol Takımı

Çin millî basketbol takımı, Çin'i uluslararası turnuva ve maçlarda temsil eden basketbol takımıdır. FIBA'nın Asya konferansında mücadele eden en başarılı ülke takımıdır ve FIBA Asya Şampiyonasını en çok kazanan ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Qu Yuan</span>

Qu Yuan güney Chu asıllı Muharip Devletler Dönemi, Çinli şairi. Eserlerinin çoğunluğu Chu Ci isimli şiir antolojisinde bulunmaktadır.

Dick Wei, Yönetmen, yazar ve dövüş sanatları konusunda uzmanlaşmış olan Tayvanlı aktör. Yardımcı oyuncu olarak Jackie Chan ile birçok filmde rol oynamıştır. Jet Li ile de 1989 yılı yapımı Dragon Fight filminde beraber rol almıştır.

<i>Pholcus</i>

Pholcus, Pholcidae familyasına bağlı bir örümcek cinsidir.

<i>Steatoda</i> Örümcek

Steatoda, Theridiidae familyasına bağlı bir örümcek cinsidir.

<i>Rana</i> (hayvan)

Rana, Ranidae familyasına bağlı bir hayvan cinsidir.

Yirmi Dört Tarih, MÖ 3000'den 17. yüzyılda Ming Hanedanı'na kadar uzanan bir dönemi kapsayan Çin resmi tarih kitaplarıdır. İlk olarak Han Hanedanı yetkilisi Sima Qian tarafından oluşturulmuş olup daha sonra Tang Hanedanı'ndan başlayarak her hanedan resmi kayıtları kullanarak selefinin tarihini yazmak için resmi bir büro kurmuştur. Tüm seri Qing Hanedanı döneminde sabitlenmiş ve düzenlenmiş olarak 3213 cilt ve yaklaşık 40 milyon kelime içerir ve Çin tarihinin ve kültürünün en önemli kaynaklarından biri olarak kabul edilir.

Zhu Xu, Çinli oyuncu. Rol aldığı Zhang Yang'ın (yönetmen) Shower ve Wu Tianming's The King of Masks, adlı filmleriyle tanınan oyuncu Tokyo Uluslararası Film Festival'inde "En İyi Erkek Oyuncu" Ödülü'nü almıştır.

Old Boy, 2018 yılında Hunan Broadcasting System'de yayınlanan bir Çin televizyon dizisi.

<span class="mw-page-title-main">Çin İmparatorluğu (1915-1916)</span> MÖ 221 - MS 1912 arasında sürmüş olan tarih çağlarının en uzun süreli imparatorluğu olan Çin İmparatorluğunu canlandırma girişimidir

Çin İmparatorluğu (1915-16), MÖ 221 - MS 1912 arasında sürmüş olan tarih çağlarının en uzun süreli imparatorluğu olan Çin İmparatorluğu'nu canlandırma girişimidir.

<i>Hebius</i>

Hebius Natricinae altfamilyasına bağlı bir cinstir.

<span class="mw-page-title-main">Kenneth Tsang</span>

Kenneth Tsang Kong, Hong Konglu tanınmış aktör.

<span class="mw-page-title-main">Xian (Han)</span>

Xian, Çin'in Doğu Han Hanedanı'nın 13. ve son imparatorudur. Saltanatı MS 189'dan MS 220 yılına kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Sima Yi</span>

Sima Yi, Çin'de Üç İmparatorluk döneminde yaşamış siyasetçi ve general ve Wei Hanedanı naibiydi.

<span class="mw-page-title-main">Jiang Wei</span>

Jiang Wei, Çin'in Üç İmparatorluk döneminde yaşamış Shu Han generaliydi. Wei Hanedanı topraklarında doğmuş olup Ma Zun'a güvensizliğinden dolayı taraf değiştirerek Shu Han'a geçti ve Zhuge Liang tarafından general olarak atandı. Zhuge Liang'ın ölümünden sonra da Wei Hanedanı'na yönelik çeşitli seferler düzenledi. Bununla birlikte, Jiang Wei'nin seferleri, Shu'nun sınırlı kaynakları ve yetersiz gıda kaynakları ile iç siyasi fay hatları nedeniyle hem ölçek hem de süre açısından nispeten kısıtlıydı.

<span class="mw-page-title-main">Liu Yuan</span>

Liu Yuan, Çin'de Beş Hu On Altı Krallık döneminde Hiung-nu önderliğindeki Önceki Chao'nun kurucusu ve ilk imparatorudur. Saltanatı MS 299'dan MS 325 yılında ölümüne kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Shiing-Shen Chern</span> Çinli-Amerikalı matematikçi ve şair (1911-2004)

Shiing-Shen Chern, Çinli-Amerikalı bir matematikçi ve şairdir. Diferansiyel geometri ve topolojiye temel katkılarda bulundu. "Modern diferansiyel geometrinin babası" olarak anılır ve yaygın olarak geometride bir lider ve yirminci yüzyılın en büyük matematikçilerinden biri olarak kabul edilir. Wolf Ödülü ve Shaw Ödülü de dahil olmak üzere çok sayıda ödül ve takdir kazanmıştır. Shiing-Shen Chern'in anısına, Uluslararası Matematik Birliği, "matematik alanındaki olağanüstü başarılar için başarıları en yüksek düzeyde takdiri temin eden bir kişiyi" onore etmek için 2010 yılında Chern Madalyası vermeye başladı.

Cui Shi, özel adı Chenglan (澄瀾), Çinli bir yazar ve siyasetçiydi. Çin Tang Hanedanlığı ve Wu Zetian'ın Zhou Hanedanlığı'nda memur olarak görev yapmış, Wu Zetian'ın oğulları İmparator Zhongzong ve İmparator Ruizong ile torunları İmparator Shang ve İmparator Xuanzong'un hükümdarlıkları sırasında şansölye olarak hizmet etmiştir. 713 yılında İmparator Xuanzong halası Prenses Taiping ile rekabete girince Cui Prenses Taiping'in tarafını seçti ve İmparator Xuanzong Prenses Taiping'in partisini bastırdıktan sonra Cui sürgüne gönderildi ve sürgünde intihar etmesi emredildi.

Pek çok orijinal buluşun yanı sıra Çinliler aynı zamanda insan vücudunda, dünyanın çevresinde ve yakın Güneş Sisteminde bulunabilen doğal olayların keşfinde de ilk orijinal öncülerdi. Ayrıca matematikte birçok kavramı keşfettiler. Aşağıdaki liste kökenleri Çin'de bulunan keşifleri içerir.