İçeriğe atla

Çinko bromür

Çinko bromür
Adlandırmalar
Zinc bromide
Çinko (II) bromür,
Çinko dibromür
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
ChemSpider
ECHA InfoCard100.028.836 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
RTECS numarası
  • ZH1150000
UN numarasıOO7ZBU9703
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • InChI=1/2BrH.Zn/h2*1H;/q;;+2/p-2
  • Br[Zn]Br
Özellikler
Molekül formülüZnBr2
Molekül kütlesi225.198 g/mol
Görünüm beyaz kristal toz higroskopik
Yoğunluk4.20 g/cm3 (20 °C)
4.22 g/cm3 (25 °C)
Erime noktası394
Kaynama noktası697
Çözünürlük (su içinde) 311 g/100 mL (0 °C)
447 g/100 mL (20 °C)[1]
Patlayıcı verileri
REFaktörü1.5452
Tehlikeler
NFPA 704
(yangın karosu)
Parlama noktasıAlev almaz
Benzeyen bileşikler
Diğer anyonlar
Çinko florür,
Çinko klorür,
Çinko iyodür
Diğer katyonlar
Kadmiyum bromür,
Cıva(II) bromür,
Kalsiyum bromür
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Çinko bromür (ZnBr2), ZnBr2 kimyasal formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Renksiz bir tuzdur ve çinko klorür (ZnCl2) ile pek çok ortak özellik taşır; organik çözücüler içinde çözünürler ve asiditesi yüksek çözeltiler oluşturmak üzere, su içinde yüksek çözünürlüğe sahiptirler. Higroskopiktir ve 2H2O·ZnBr2 dihidratını oluşturur.

Üretim

ZnBr2·2H2O çinko oksit veya çinko metalinin hidrobromik asit ile işlenmesiyle hazırlanır.

ZnO + 2 HBr + H2O → ZnBr2·H2O

Susuz malzeme, dihidratın sıcak CO2 ile dehidre edilmesiyle ya da çinko metali ve bromun reaksiyonu yoluyla üretilebilmektedir.[2]

Yapı

Kristal ZnBr2, Znl2 ile aynı yapıyı benimser: {Zn4Br10}2- “süper tetrahedral” norminal formunu oluşturmak üzere üç köşesini ortak kullanan dört dörtyüzlü Zn merkezi, üç boyutlu bir yapı oluşturacak şekilde köşelerinden bağlanır.[3] Dihidrat olan ZnBr2·2H2O de olağan bir yapıya sahiptir ve (H2O)6Zn2Br6 olarak tarif edilmelidir, Zn2Br62- iyonu çinko atomlarına bağlanan brom köprülerine sahiptir. Benzer bir yapı dimerik formda bulunan alüminyum bromür (Al2Br6) bileşiğinde de görülür.[4]

Gaz ZnBr2 VSEPR teorisine uygun olarak doğrusal doğrusaldır ve Zn-Br bağ uzunluğu 221 pm'dir.[5]

Kullanım Alanları

Çinko bromür aşağıdaki uygulamalarda kullanılır:[4]

  • Bir Lewis asidi olarak organik kimyada.
  • Çinko bromür bataryadaki elektrolit olarak.
  • Petrol ve doğal gaz kuyularında, çinko bromür içeren çözeltiler, delme fazından bitirme aşamasına geçerken veya kuyu workover işlemlerinde sondaj çamurunun yerini almak için kullanılır. Son derece yoğun tuzlu su çözeltisi, sıvıya 20 kilo/galon ağırlığını verir, bu da özellikle yanıcı yağ ve gaz parçacıklarını yüksek basınçlı kuyularda tutmada faydalıdır. Bununla birlikte, yüksek asitlik ve ozmolarite, korozyon ve kullanım problemlerine neden olur. Mürettebata daha yumuşak kıyafetler ve lastik çizmeler verilmesi gerekir, çünkü akışkan çok dehidre olur.[6]
  • Çinko bromür çözeltileri radyasyona karşı şeffaf bir kalkan olarak kullanılabilir. İki cam bölme arasındaki boşluk, sıcak bir hücrede pencere olarak kullanılmak üzere çok yüksek yoğunluklu, güçlü bir sulu çinko bromür çözeltisi ile doldurulur. Bu pencere türü, radyasyona maruz kalmanın bir sonucu olarak kararmayacağı için kurşun cama göre avantajlıdır. Tüm cam radyasyon nedeniyle zamanla yavaşça kararır, ancak bu özellikle istisnai radyasyon seviyeleri bulunan sıcak bir hücrede geçerlidir. Sulu bir tuz çözeltisinin avantajı, radyasyon hasarının milisaniyeden daha az dayanması ve bu yüzden ekranın kendiliğinden onarılacağıdır.[7]

Emniyet

Güvenlikle ilgili konular, insanlar için toksik dozun 3-5 g olduğu çinko klorür ile aynıdır.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Patnaik, P. (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill Professional. ISBN 0-07-049439-8. 
  2. ^ Patnaik, P. (2003). Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill Professional. ISBN 0-07-049439-8.
  3. ^ "Zinc Bromide 13 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Chemicalland21.
  4. ^ a b c Rohe, D. M.; Wolf, H. U. (2005). "Zinc Compounds". Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry. Weinheim: Wiley-VCH. doi:10.1002/14356007.a28 537
  5. ^ Chieh, C.; White, M. A. (1984). "Crystal structure of anhydrous zinc bromide". Zeitschrift für Kristallographie. 166 (3-4): 189-197. doi:10.1524/zkri.1984.166.3-4.189
  6. ^ "Zinc Bromide - drilling fluids 4 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Oilfield Glossary. Schlumberger.
  7. ^ Blaylock, D. P.; Abu-Jawdeh, E. (January 1999). "The Georgia Institute of Technology High-Dose Gamma Irradiation Facility". 32nd Annual Midyear Meeting - Creation and Future Legacy of Stockpile Stewardship Isotope Production, Applications, and Consumption. Poster Session. Albuquerque, NM: Health Physics Society.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rubidyum</span> Atom numarası 37, kısaltması Rb olan element

Rubidyum, Rb sembolü ile gösterilen, 37 atom numarasına sahip alkali metaller grubundan bir kimyasal element. 1861 yılında Gustav Kirchhoff ve Robert Bunsen tarafından Almanya'da keşfedilmiştir. Kimyasal açıdan potasyum ve sezyumun özelliklerine benzer özellikler gösterir ama potasyuma oranla çok ender bulunur. Oda sıcaklığında gümüşi beyaz renkli, yumuşak ve parlak bir katıdır. Kuru havada bile çok çabuk yükseltgenir, bu yüzden açık havada saklanamaz. Suyu şiddetle ayrıştırır ve ortaya çıkan hidrojeni tutuşturur.

<span class="mw-page-title-main">Çinko</span> Element

Çinko, sembolü Zn, atom numarası 30 olan kimyasal bir elementtir. Oda sıcaklığında hafif kırılgan bir metaldir ve oksidasyon giderildiğinde parlak gri bir görünüme kavuşur. Periyodik tablonun 12. (IIB) grubunun ilk elementidir. Bazı açılardan çinko kimyasal olarak magnezyuma benzer: her iki element de yalnızca bir normal oksidasyon durumu (+2) gösterir ve Zn2+ ve Mg2+ iyonları benzer boyuttadır. Çinko, Dünya kabuğundaki en bol bulunan 24. element olup beş kararlı izotopu vardır. En yaygın çinko cevheri, bir çinko sülfür minerali olan sfalerittir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum karbonat</span> inorganik bileşik

Sodyum karbonat, (çamaşır sodası, kristal soda ve soda külü olarak da bilinir) Na2CO3 formülüne sahip değişik hidratları olan bir inorganik bileşiktir. Bütün formları beyaz, suda çözünür tuzlardır. Tüm formları güçlü bir alkali tada sahiptir ve suda orta derecede alkali çözeltiler verir. Tarihsel olarak sodyum bakımından zengin göl sularından veya sodyum bakımından zengin topraklarda yetişen bitkilerin küllerinden çıkarıldı. Bu sodyum açısından zengin bitkilerin külleri, potas üretmek için kullanılan odun küllerinden belirgin şekilde farklı olduğundan, "soda külü" olarak anıldı. Günümüzde ise, Solvay işlemi ile sodyum klorür ve kireç taşından büyük miktarlarda üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sıcak daldırma galvanizleme</span> demir veya çeliğin erimiş çinko ile kaplanması işlemi

Galvaniz, 450-455 derecedeki erimiş çinkonun içine daldırılan çeliğin kaplanmasına denir. Çinko, demirle kuvvetli bağlar yaparak üçlü bir faz tabakası meydana getirir.

<span class="mw-page-title-main">Çinko-hava pili</span>

Çinko-hava pili,, tekrar doldurulamayan piller grubunda olup, çinkonun, havanın oksijeni ile oksidasyonu yoluyla çalışırlar. Yüksek enerji yoğunluğuna sahiptirler ve üretilmeleri ekonomiktir. İşitme cihazlarında ve elektrikli araçlarda kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Bakır(II) sülfat</span>

Küprik sülfat ya da sadece bakır sülfat olarak da bilinen Bakır (II) sülfat, kimyasal formülü CuSO4 olan bir kimyasal bileşiktir. Bu tuzun hidrasyon derecelerine bağlı olarak bir dizi farklı bileşikleri mevcuttur. Susuz formu soluk yeşil ya da grimsi beyaz bir toz olmasına karşın en çok bilinen pentahidrat (CuSO4•5H2O) formu, parlak mavi renktedir. Çok az miktardaki CuSO4•5H2O çevreye çok zehirlidir, gözleri ve cildi tahriş eder ve yutulduğunda zararlı da olabilir. Oktahedral moleküler geometriye ve paramanyetik özelliğe sahip olan bakır (II) sülfat ekzotermik olarak suda çözünürek [Cu(H2O)6]2+ kompleksini oluşturur. Bakır (II) sülfat "mavi vitriyol", "göztaşı" ve "göktaşı" olarak da bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum bisülfat</span> kimyasal madde

Sodyum bisülfat, diğer bir adı sodyum hidrojen sülfat (NaHSO4) olan bu kimyasal madde asit tuz karakterlidir. Kuru halde iken güvenli bir şekilde nakledilebilir ve depolanabilir. Susuz formu higroskopiktir. Sodyum bisülfat suda hidroliz olarak asidik çözelti verir. 1 Molarlık çözeltisinin pH değeri 1 den küçüktür. Sodyum bisülfat yavaşça ısıtılırsa suyunu kaybederek sodyum pirosülfata dönüşür.

2NaHSO4 → Na2S2O7 + H2O
<span class="mw-page-title-main">Potasyum sülfat</span>

Potasyum sülfat, formülü K2SO4 olan, yanmaz, suda çözünebilen beyaz kristal yapıda bir potasyum tuzudur. Genellikle potasyum ve kükürt kaynağı olarak gübrelerde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Amonyum klorür</span>

Amonyum klorür ya da daha çok bilinen adıyla Nişadır, formülü NH4Cl olan bir kimyasal bileşiktir. Suda yüksek oranda çözünen, beyaz kristallere sahip bir tuzdur. Amonyum klorür çözeltileri hafif asidiktir. Doğada mineral halde bazı volkan bacalarının etrafında bulunan haline sal amonyak denir. Bazı tür meyan ballarında bir aroma maddesi olarak kullanılır. Nişadır, hidroklorik asit ve amonyak arasında gerçekleşen reaksiyonla sonucu oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Sodyum bromür</span>

Sodyum bromür, NaBr formülüne sahip inorganik bir bileşiktir. Yüksek erime noktasına sahip beyaz kristal yapısıyla sofra tuzuna benzemektedir. Genellikle bromür iyonu kaynağı olarak çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kalay(II) klorür</span> kimyasal bileşik

Kalay(II) klorür ya da stanit klorür, SnCl2 formülüne sahip, beyaz kristal halinde bir katıdır. Kararlı bir dihidrat oluşturur, ancak sulu çözeltileri, özellikle sıcaksa, hidrolize uğrama eğilimindedir. SnCl2 yaygın bir şekilde indirgeyici madde (bir asit çözeltisi içinde) olarak ve kalay kaplamada elektrolitik banyolarda kullanılır. Kalay (II) klorür, diğer kalay klorür (kalay(IV) klorür (SnCl4) ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çinko siyanür</span> kimyasal bileşik

Çinko siyanür, Zn(CN)2 formüllü ile gösterilen bir inorganik bileşiktir. Esas olarak çinko kaplamada kullanılan beyaz renkli bir katıdır, ancak organik bileşiklerin sentezi için daha özel uygulamalara da sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Hidrojen bromür</span>

Hidrojen bromür, HBr formülüne sahip iki atomlu moleküldür. Renksiz bir bileşik ve bir hidrojen halojenürdür. Hidrobromik asit, su içinde bir HBr çözeltisidir. Hem HBr'nin susuz hem de sulu çözeltileri, bromür bileşiklerinin hazırlanmasında ortak reaktiflerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hipobromöz asit</span> Kimyasal bileşik

Hipobromöz asit, kimyasal formülü HOBr olan çok zayıf ve kararsız bir asittir. Esas olarak sulu çözelti içinde üretilir ve işlenir. Dezenfektan olarak hem biyolojik hem de ticari olarak üretilir. Hipobromit tuzları nadiren katı madde olarak izole edilir.

<span class="mw-page-title-main">Bromöz asit</span> HBrO2 formüllü bir inorganik bileşik

Bromöz asit, HBrO2 formülüne sahip bir inorganik bileşiktir. Konjugat bazının -bromitlerinin- tuzları izole edilmiş olmasına rağmen, kararsız bir bileşiktir. Asidik çözeltide, bromitler broma ayrışır.

<span class="mw-page-title-main">Çinko oksit</span> kimyasal bileşik

Çinko oksit, ZnO formülü ile gösterilen bir inorganik bileşik. ZnO, suda çözünmeyen beyaz bir tozdur ve yaygın olarak kauçuk, plastik, seramik, cam, çimento, yağlayıcı, boya, merhem, yapıştırıcı, sızdırmazlık maddesi, pigment, yiyecekler, bataryalar, ferritler, yangın geciktiriciler ve ilk yardım bantları gibi kullanım alanlarına sahiptir. Mineral çinkoit, doğal olarak meydana gelmesine rağmen, çoğu çinko oksit sentetik olarak üretilir.

Demir (III) klorür FeCl
3
formüllü inorganik bir bileşiktir. Kristal bir katı olmasının yanı sıra görüş açısına bağlı olarak farklı renklerle gözlemlenebilir; koyu yeşil, mor-kırmızı. Sulu formu da katı formu da fiziksel görünüm olarak koyu kahverengi rengindedir.

<span class="mw-page-title-main">Baryum klorür</span>

Baryum klorür, BaCl2 formüllü inorganik bir bileşik'tir. Bu bileşik baryum'un suda-çözünen en yaygın tuzlarından biridir. Diğer baryum tuzlarının çoğu gibi, baryum klorür beyaz toz halinde ve zehirlidir. Alevde sarı-yeşil renk verir. Ayrıca higroskopiktir, ilk önce dihidrat BaCl2(H2O)2' ye dönüşür.

<span class="mw-page-title-main">Salamura (su)</span>

Salamura, yüksek derişimli bir tuzlu (NaCl) su (H2O) çözeltisidir. Salamura, çeşitli bağlamlarda, derişimi yaklaşık %3,5 (gıdaları salamura etmek için kullanılan çözeltilerin ve deniz suyunun tipik derişimi) ila %26 (sıcaklığa bağlı olarak tipik bir doymuş çözelti derişimi) arasında değişen tuzlu su çözeltilerini ifade edebilir. Salamura, tuzlu suyun buharlaşmasıyla doğal olarak oluşur fakat aynı zamanda sodyum klorür madenciliğinde de üretilir. Salamura, gıda işleme ve pişirme (turşulama ve salamura yapma), yollardaki ve diğer yapılardaki buzlanmanın önüne geçilmesi ve bir dizi başka teknolojik işlem için kullanılır. Ayrıca desalinasyon gibi birçok endüstriyel sürecin bir yan ürünüdür. Bu nedenle uygun şekilde bertaraf edilmesi veya daha fazla kullanılması (tatlı su geri kazanımı) için atık su arıtımı gerektirir.

Çinko klorür, ZnCl2·nH2O formülüne sahip, n değeri 0 ila 4,5 arasında değişen hidratlar oluşturan inorganik bir kimyasal bileşiktir. Susuz çinko klorür ve hidratları renksiz veya beyaz kristal katılardır ve suda oldukça çözünür. Beş çinko klorür hidratının yanı sıra dört susuz çinko klorür formu bilinmektedir. Çinko klorürün tüm formları nem çeker. Çinko klorür tekstil işlemede, metalurjik akılarda ve kimyasal sentezde geniş uygulama alanı bulur.