İçeriğe atla

Çinantek dilleri

Çinantek dilleri
Coğrafi dağılımMeksika
SınıflandırmaOto-Mange
Alt bölümler
  • Batı Oto-Mange
  • Oto-Pame–Çinantek
ISO 639-3chj, chq, chz, cle, cnl, cnt, cpa, csa, cso, cte, ctl, cuc, cvn cco, chj, chq, chz, cle, cnl, cnt, cpa, csa, cso, cte, ctl, cuc, cvn
(Çinantek: 9)

Çinantek dilleri, Meksika'nın daha çok Oaxaca eyaletinde çinantekler tarafından konuşulan ve Oto-Mange dilleri ailesinden 14 dilden oluşan Kızılderili dil grubu

Sınıflandırma

Konuşanları toplam ~93,000
Dil ISO kodu Bölge Konuşan nüfus
Güney Çinantek dilleri (Chinanteca meridional) Comaltepec Çinantekçesi (Chinanteca de Comaltepec) cco14 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Comaltepec, Kuzey Oaxaca2000 (1990 census).
Lalana Çinantekçesi (Chinanteca de Lalana) cnl3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 25 pueblos en la frontera entre Oaxaca y Veracruz10500 (1990 SIL).
Lealao Çinantekçesi (Chinantec of Lealao) cle3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kuzeydoğu Oaxaca, San Juan Lealao, Latani, Tres Arroyos y La Hondura 2000
Quiotepec Çinantekçesi (Chinanteca de Quiotepec, Chinanteca de las tierras altas) chq3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Quiotepec y y pueblos de alrededor, Oaxaca8000
Ozumacín Çinantekçesi (Chinanteca de Ozumacín) chz3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. San Pedro Ozumacín y pueblos de alrededor, Oaxaca5000
Palantla Çinantekçesi (Chinanteca de Palantla) cpa3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. San Juan Palantla y pueblos de alrededor, Oaxaca12000
Valle Nacional Çinantekçesi (Chinanteca de Valle Nacional) cvn3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yetla, Kuzey Oaxaca1,000
Kuzey Çinantek dilleri (Chinanteca septentrional) Chiltepec Çinantekçesi (Chinanteca de Chiltepec) csa3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. San José Chiltepec Oaxaca4000
Ojitlán Çinantekçesi (Chinanteca de Ojitlán) chj3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kuzey Oaxaca, Veracruz municipos de Minatitlan y Hidalgotitlan 22000
Sochiapan Çinantekçesi (Chinanteca de Sochiapan) cso3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kuzey Oaxaca5800
Tepetotutla Çinantekçesi (Chinanteca de Tepetotutla) cnt3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kuzey Oaxaca2000
Tepinapa Çinantekçesi (Chinanteca de Tepinapa - Tlatepusco) cte3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kuzey Oaxaca, Choapán 8000
Tlacoatzintepec Çinantekçesi (Chinanteca de Tlacoatzintepec) ctl3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Kuzey Oaxaca2000
Usila Çinantekçesi (Chinanteca de Usila) cuc3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Oaxaca, Veracruz9000

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dil</span> insanlar arasında iletişim kurmayı sağlayan doğal bir iletişim aracı

Dil, insanlar arasında anlaşmayı ve iletişimi sağlayan doğal bir araç, kendisine özgü kuralları olan ve ancak bu kurallar içerisinde gelişen canlı bir varlık, çok boyutlu kavramlar bütünü; temeli tarihin bilinmeyen dönemlerinde atılmış bir gizli anlaşmalar düzeni, seslerden örülmüş toplumsal bir kurum ve yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkçe</span> Türk halkının Oğuz Türkçesi dili

Türkçe ya da Türk dili, Güneydoğu Avrupa ve Batı Asya'da konuşulan, Türk dilleri dil ailesine ait sondan eklemeli bir dildir. Türk dilleri ailesinin Oğuz dilleri grubundan bir Batı Oğuz dili olan Osmanlı Türkçesinin devamını oluşturur. Dil, başta Türkiye olmak üzere Balkanlar, Ege Adaları, Kıbrıs ve Orta Doğu'yu kapsayan eski Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasında konuşulur. Ethnologue'a göre Türkçe, yaklaşık 90 milyon konuşanı ile dünyada en çok konuşulan 18. dildir. Türkçe, Türkiye, Kuzey Kıbrıs ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal resmî dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Almanca</span> Batı Cermen dili

Almanca, Hint-Avrupa dil ailesine ait, ağırlıklı olarak Orta ve Batı Avrupa'da konuşulan bir Batı Cermen dili. Avrupa Birliği'nin resmî dillerinden biri ve en çok konuşulanıdır. Özellikle Almanya, Avusturya, Lihtenştayn, Lüksemburg, İsviçre'nin büyük bölümü, İtalya'nın Güney Tirol bölümü, Belçika'nın doğu kantonları, Polonya ve Romanya'nın kimi bölgeleri ve Fransa'nın Alsas-Loren bölgesinde konuşulmaktadır. Dünyanın yaygın lisanlarından biridir. Almanca içinde Fransız kelime kökenli sözcükler taşır.

<span class="mw-page-title-main">İngilizce</span> Batı Cermen dili

İngilizce (

<span class="mw-page-title-main">Yunanca</span> Hint-Avrupa dili

Yunanca (Yunanca: Ελληνικά Elliniká veya Eλληνική γλώσσα Ellinikí Glóssa

<span class="mw-page-title-main">Fransızca</span> Romen dili

Fransızca, Hint-Avrupa dil ailesinin bir Romen dilidir. Tüm Romen dillerinde olduğu gibi, Roma İmparatorluğu'nun Halk Latincesinden türemiştir. Fransızca, Gallo-Romen dillerinden, Galya'da konuşulan Latinceden ve özellikle Kuzey Galya'da gelişmiştir. En yakın akrabası Oïl dilleridir. Fransızca, Gallia Belgica gibi Kuzey Roma Galyası'nın yerli Kelt dillerinden ve Roma sonrası Frank işgalcilerin (Cermen) Frank dilinden de etkilenmiştir. Bugün, Fransız sömürge imparatorluğu sayesinde, en önemlisi Haiti Kreolü olmak üzere, Fransız kökenli çok sayıda kreol dili vardır. Fransızca konuşan bir kişi veya ulus, Frankofon olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Farsça</span> Bir batı İran dili

Farsça ya da Persçe, Hint-Avrupa dillerinin İran dilleri koluna ait bir batı İran dilidir. Başta İran olmak üzere, kuzeyde Rusya ve Azerbaycan, doğuda Afganistan ve Tacikistan, Orta Asya'da Özbekistan ve Basra Körfezi üzerinde Kuveyt ve Irak gibi ülkelerde 100 milyonun üzerinde kişi tarafından konuşulmaktadır. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Arapça</span> Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dil

Arapça, Afroasya dilleri ailesinin Sami koluna mensup bir dildir. Batıda Atlantik Okyanusu'ndan doğuda Umman Denizi'ne, kuzeyde Akdeniz'den güneydoğuda Afrika Boynuzu ve Hint Okyanusuna uzanan geniş bir coğrafyada konuşulmaktadır. Tüm lehçeleri ile birlikte 420 milyonu aşkın kişi tarafından konuşulduğu tahmin edilmektedir. Arap Birliği'ne üye 22 ülke ile Çad ve Mali dâhil olmak üzere 24 ülkede resmî dildir. Aynı zamanda kısmî olarak tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti, Somaliland ile Tanzanya'da (Zanzibar) resmî dil statüsündedir. Arap Birliği'nin ve Birleşmiş Milletler'in kabul edilen altı resmî dilinden biridir. Nijer, Senegal ve Kıbrıs Cumhuriyeti'nde ulusal/azınlık dili olarak tanınmıştır. Arapça İran, İsrail, Pakistan, Filipinler ve Güney Afrika Cumhuriyeti anayasalarında özel dil statüsüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyolca</span> İber Yarımadası kökenli Roman dili

İspanyolca ya da Kastilya dili, Latin dillerinden biri. Kökeni İspanya'nın Kastilya bölgesine dayanır. 480 milyona yakın kişinin ana dili olarak konuştuğu İspanyolca, ana dil olarak Çinceden sonra en çok konuşulan ikinci dildir. En çok konuşulan diller sıralamasında ise İngilizce, Çince ve Hintçe dilinden sonra dördüncü sıradadır. İnternette ise İngilizce ve Çinceden sonra en çok kullanılan üçüncü dildir. İspanyolca, Portekizce ve Katalanca ile birlikte, Latin dillerinin güneybatı kolunu temsil eden üç dilden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Rusça</span> Doğu Slav dili

Rusça, Hint-Avrupa dil ailesinin Slav dilleri koluna bağlı bir dil. Rusça, Belarus ve Ukrayna dilleri ile yaşayan üç Doğu Slav dilinden biridir. Yaklaşık 260 milyon konuşanı olan Rusça dünyanın en çok konuşulan dillerinden biri olup Rusya, Belarus, Kazakistan, Kırgızistan, Moldova (Gagavuzya) ile kısmî olarak tanınan Abhazya, Güney Osetya, Transdinyester'de resmî dil statüsündedir. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biri ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nun İngilizce ile birlikte kullanılan iki dilinden biridir. Orta Asya, Kafkasya, Ukrayna ve kısmen Baltık devletlerinde lingua franca olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çince</span> Çin ve çevresinde konuşulan bir dil

Çince, Çin anakarası ve çevresinde yaşayan bir milyardan fazla kişi tarafından konuşulan Eski Çinceden türemiş dillerin oluşturduğu diller grubudur. Dünyadaki her beş kişiden birinin anadili olarak konuştuğu Çince, lehçeleriyle birlikte dünyada en çok konuşulan dildir. Çince ve lehçeleri Büyük Çin olarak adlandırılan Çin anakarası, Hong Kong, Makao, Tayvan ve Malezya, Endonezya, Tayland, Singapur, Myanmar, Vietnam, Güney Kore gibi Doğu ve Güneydoğu Asya ülkelerinde konuşulmaktadır. Çince, dünyanın en çok konuşulan dil olmasına bağlı olarak Birleşmiş Milletler'in altı resmî dilinden biridir. Aynı zamanda Çin, Tayvan, Singapur, Hong Kong ve Makao'nun resmî dilidir.

<span class="mw-page-title-main">İbranice</span> Afro-Asyatik dil ailesinin Kenan koluna bağlı bir dil

İbranice (עִבְרִית‎,

<span class="mw-page-title-main">Korece</span> Kore yarımadasında ve komşusu Çine bağlı Yanbian Kore Özerk İlinde yaygın olarak kullanılan bir dil

Korece, Kore yarımadasında ve komşusu Çin'e bağlı Yanbian Kore Özerk İli'nde yaygın olarak kullanılan bir Kore dili. Hem Kuzey Kore hem de Güney Kore'nin resmî dilidir. Dil, hece alfabesi olan Hangıl veya Çince karakterler olan Hanja ile yazılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Japonca</span> Doğu Asya dili

Japonca, Japonlar tarafından konuşulan Japon dil ailesine bağlı bir dildir. Başta Japonya ve Japon diasporasındakiler olmak üzere yaklaşık 128 milyon kişi tarafından konuşulmaktadır. Japonya'da de facto millî dil olarak kabul edilip Palau'da tanınmış azınlık dilidir.

Doğu Zaman Dilimi, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'nın doğu bölümü, Güney Amerika Kıtası ve Karayipler'i kapsayan zaman dilimidir. Kışın Eşgüdümlü Evrensel Zaman dilimi ile 5, yazın ise 4 saat fark vardır.

<span class="mw-page-title-main">Pasifik Zaman Dilimi</span>

Pasifik Zaman Dilimi, Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada'nın ile batı Meksika'nın bir bölümünü kapsayan bir zaman dilimidir. GMT'den 8 saat geride olan zaman dilimi Yaz saati uygulaması'nın uygulandığı Pasifik Zaman Dilimi ve Alaska Zaman Dilimi'nden de 1 saat ileridedir.

<span class="mw-page-title-main">Dil ailesi</span> birbirleriyle bağlantılı dil topluluğu

Dil ailesi, birbiriyle aynı kökten gelen ve soysal açıdan akraba dil topluluğuna verilen ad. Aynı dil ailesine mensup dillerin, ortak bir proto dilden türediği kabul edilir. Ethnologue'a göre dünyada 7.000'i aşkın yaşayan dili kapsayan 142 farklı dil ailesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çinantekler</span> etnik grup

Çinantekler, Meksika'nın Oaxaca, Puebla ve Veracruz eyaletlerinde yaşayan Oto-Mange dil grubundan, tarım yapan Kızılderili halkıdır. Çinantek dillerine giren 14 dili konuşurlar.

Çinantek ya da Chinantek/Chinantec/Chinanteco/Chinanteca şu anlamlara gelebilir:

<span class="mw-page-title-main">Batı Avrupa Yaz Saati</span>

Batı Avrupa Yaz Zaman Dilimi, Batı Avrupa Saati'nin yaz zaman dilimidir. Eşgüdümlü Evrensel Zaman'dan bir saat ileridedir. Batı ve Kuzeybatı Avrupa'nın bazı bölümlerini, aşağıdaki bölgeleri içerir: