İçeriğe atla

Çin takımyıldızları

Suzhou yıldız şeması (13. yüzyıl)

Çin takımyıldızları (Çince: ; pinyin: xīng guān), geleneksel Çin astronomisinde gökküreyi yıldız desenlerine veya takımyıldızlara ayıran bir sistemdir.[1]

Çin asterizmleri genellikle Helenistik geleneğin takımyıldızlarından daha küçüktür. Song Hanedanı Suzhou planisferinde toplamda 1,565 ayrı yıldız olmak üzere toplam 283 asterizm görülmektedir.[2] Yıldız işaretleri ekliptik boyunca Yirmi Sekiz Köşk (二十八宿, Èrshíbā Xiù) ve kuzey gökyüzünün Üç Muhafazası olmak üzere dört gruba ayrılmıştır. Güney gökyüzü, Ming Hanedanı'nın son dönemlerinde Avrupa yıldız haritalarına dayalı olarak 23 asterizmden oluşan beşinci grup olarak eklendi.

Üç Muhafaza, Kuzey gökkutbu üzerinde merkezlenmiştir ve yıl boyunca görülebilen yıldızları içerir.[3]

Yirmi Sekiz Köşk, ayın bir ay boyunca hareketine bağlı olarak tüm yıl boyunca görülemeyen bu yıldızlar için kullanılan tutulum koordinat sistemi oluşturur.[4]

Kaynakça

  1. ^ 星官 literally translates to "star official". The English translation "officials" is used in Hsing-chih T'ien. and Will Carl Rufus, The Soochow astronomical chart, Ann Arbor : Univ. of Michigan Press, 1945.
  2. ^ Hsing-chih T'ien. and Will Carl Rufus, The Soochow astronomical chart, Ann Arbor : Univ. of Michigan Press, 1945, p. 4.
  3. ^ Needham, J. "Astronomy in Ancient and Medieval China 30 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series A, Mathematical and Physical Sciences, Vol. 276, No. 1257, The Place of Astronomy in the Ancient World (May 2, 1974), pp. 67 –82. Accessed 9 Oct 2012.
  4. ^ "[[Çince]]: 二十八宿的形成与演变". 26 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020.  URL–vikibağı karışıklığı (yardım)

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong</span> Çinin özel idari bölgesi

Hong Kong (Çince: 香港, Kantonca telaffuzu:

<span class="mw-page-title-main">Aquarius (takımyıldız)</span>

Kova takımyıldızı, Oğlak ve Balıklar takımyıldızları arasında yer alan, Zodyak kuşağındaki bir ekvatoral takımyıldızdır. Adı Latince "su taşıyıcısı" veya "kova taşıyıcısı" anlamına gelir ve eski astronomik sembolü (♒︎) suyu temsil eder. Kova, Zodyak üzerindeki en eski bilinen takımyıldızlardan biridir. 2. yüzyıl astronomu Batlamyus tarafından listelenen 48 takımyıldızdan biriydi ve günümüzde hala kullanılan 88 modern takımyıldız arasında yer almaktadır. Balina takımyıldızı Cetus, balık takımyıldızı Pisces ve ırmak takımyıldızı Eridanus gibi suyla ilişkilendirilen takımyıldızların bolluğu nedeniyle genellikle "Deniz" olarak adlandırılan bir bölgede bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Scutum (takımyıldız)</span>

Scutum ya da Kalkan takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. 17. yüzyılda oluşturulmuştur. Scutum adı Latince'de kalkan, koruyucu anlamlarına gelir.

<span class="mw-page-title-main">SN 1006</span> süpernova

SN 1006 yaklaşık olarak 7,200 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve 1006 yılında Dünya'dan yaygın olarak gözlemlenen bir süpernova. Yaklaşık -7.5 kadir'e ulaşan görsel büyüklüğüyle tarihin en parlak görünen yıldızlarından oldu. Bu "misafir yıldız" ilk olarak Kurt takımyıldızı içinde 1006 yılının 30 Nisan ve 1 Mayıs'ında Çin, Mısır, Irak, Japonya, İsviçre ve bir ihtimal Kuzey Amerika'dan gözlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">101 Aquarii</span>

101 Aquarii veya b3 Aquarii, Kova takımyıldızı yönünde bulunan ikili yıldızdır. Çiftin 4,71 kadir olan birleşik parlaklığı, onu çıplak gözle gözlenebilir kılmaktadır. Iraklık açısı ölçümlerine dayanarak Dünya'ya olan uzaklığı 290,27 MIy (89 Mpc)olarak hesaplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Açık kümeler dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Bu dizin, Güneş Sistemi'nden uzaklığına göre sıralanmış olan açık yıldız kümelerinin bir listesidir. Açık küme, aynı dev moleküler bulut içinde oluşan ve yerçekimsel olarak birbirlerine bağlı olan birkaç bin yıldızın oluşturduğu bir gruptur. Samanyolu gökadasında 1,000'den fazla açık küme bilinmektedir ancak gerçekte bu rakam on katına kadar çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Beta Canum Venaticorum</span>

Beta Canum Venaticorum, Av Köpekleri takımyıldızı yönünde bulunan G-tipi anakol yıldızıdır. Görünen parlaklığı 4,26 kadir olan yıldız, takımyıldızının ikinci en parlak yıldızıdır ve yaklaşık olarak 28 ışık yılı uzaklıkta yer alır. β CVn, Yeni Genel Katalog'da NGC 4530 olarak girişi yapılan nesneyle aynı nesnedir.

<span class="mw-page-title-main">HH 34</span>

HH 34, Avcı takımyıldızındaki Orion A moleküler bulutunda yaklaşık 460 parsek uzaklıkta bulunan bir Herbig-Haro cismidir. Son derece hizalı bir jeti ve simetrik yay şoklarıyla dikkat çeker. Genç yıldızdan çıkan çift kutuplu bir jet, çevresindeki ortama süpersonik hızlarda çarparak maddeyi ısıtmakta ve onu görünür dalga boylarında iyonlaşmaya ve ışınım yapmaya zorlamaktadır. Kaynak yıldız, toplam parlaklığı 45 L olan I sınıfı bir önyıldızdır. 0,44 parsek ile ayrılan iki şok dalgası birincil HH 34 sistemini oluşturur. Daha sonra her iki tarafta da daha büyük ama daha soluk yay şokları keşfedildi, bu da sistemin boyutunu yaklaşık 3 parsek yapar. Jet, yıldızın tozlu zarfını patlatarak 0,3 parsek uzunluğunda moleküler bir çıkışa neden olur.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Reticuli</span>

Alfa Reticuli, güney takımyıldızı Ağcık içindedir ve 3,3 görünen büyüklüğü ile takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Dünya'dan 162 ışık yılı uzaklıkta olan yıldız, tek yıldız gibi görünmektedir. Çıplak gözle görülebilecek kadar parlak olmasına karşın en kolay güney yarımkürede, yengeç dönencesi altında gözlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Lambda Orionis</span>

Lambda Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.165 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir yıldızdır. "Meissa", anlamı "parlakça ışıldayan" olan Arapça ﻣﻴﺴﺎﻥ El-Meysan'dan türetilmiştir. Bu terim aslında Gama Gemini (Alhena) için kullanılmıştı, fakat bir şekilde yanlışlıkla Meissa için de kullanılmış ve bu şekilde kalmıştır. Bu yıldız için kullanılan orijinal Arapça isim "Al Haḳʽah" (Heka), aynı zamanda iki φ Ori'yi de içerir.

<span class="mw-page-title-main">Eta Orionis</span>

Eta Orionis, Avcı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.113 ışık yılı uzaklıkta bulunan beşli yıldız sistemidir. Geleneksel isimleri arasında; Arapça ﺳﻴﻒ Seyf "kılıç", ﺟﺒﺎﺭ Cebbar (Algjebbah) "zorba, kudretli" ve Latince Ensis "kılıç" sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Eta Boötis</span>

Eta Boötis, Çoban takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 37 ışık yılı uzaklıkta bulunan G-tipi altdev yıldızdır. Geleneksel isimleri Müfrid ve Saak, Flamsteed belirtmesi 8 Boötis'dir. 1943 yılından bu yana bu yıldızın tayfı diğer yıldızların sınıflandırılmasında dayanak noktası olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Beta Canis Majoris</span>

Beta Canis Majoris, Büyük Köpek takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 492 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve çoklu yıldız sisteminin birincil bileşeni olan B-tipi mavi-beyaz bir parlak devdir. Takımyıldızında köpeğin ön ayakları konumunda yer alır. Geleneksel isimleri olan Murzim, Al-Murzim veya Mirzam, Arapça Mirzem sözcüğünden (مرزم) gelmektedir ve "haberci" anlamındadır. Bu isim, Sirius'dan önce doğarak onun gelişini haber verdiği için verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alcyone (yıldız)</span>

Alcyone, Boğa takımyıldızında yer alan bir yıldız sistemidir. Güneş'ten yaklaşık 440 ışık yılı uzaklıkta, yaklaşık 100 milyon yaşında genç bir küme olan Ülker açık kümesinin en parlak yıldızıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız deseni (gökbilim)</span> görünür yıldızların kalıplara göre gruplandırılması

Yıldız deseni,, gözlemsel astronomide gece gökyüzünde görülebilen popüler bir desen veya yıldız grubudur. Halk dilindeki bu tanım, takımyıldız tanımlamasına oldukça benzerdir. Ancak çoğunlukla bir takımyıldızın gökyüzünün resmi olarak tanınan bir alanı olması bakımından farklılık gösterir. Yıldız deseni, gözle görülen belli bir yıldız topluluğunu zihinsel olarak birbirine bağlamak için kullanılan çizgilerdir. Bundan dolayı yıldız desenleri resmi olarak sınırlara sahip değildir ve bu nedenle, tanımlanmış herhangi bir yıldız modeline atıfta bulunulabilecek daha genel bir kavramdır. Terimler arasındaki bu ayrım, yayınlanmış kaynaklar arasında tutarsız bir şekilde değişir. Yıldız deseni, resmi veya eski bir takımyıldız alanındaki resmi olmayan bir yıldız grubu olarak da anlaşılabilir. Bazı yıldız desenleri birden fazla takımyıldızdan yıldız içerir.

Göksel Gövdeler, Shang Hanedanı döneminde haftanın on gününün isimleri olarak ortaya çıkan Çin onlu sistemidir. Ayrıca Shang dönemi ritüelinde, Shang haftasının karşılık gelen gününde fedakarlık teklif edilen ölü aile üyelerinin isimleri olarak kullanıldılar. Göksel Gövdeler, altmış günlük bir bileşik döngü oluşturmak için benzer bir on iki günlük döngü olan Dünyevi Dallar ile kombinasyon halinde kullanıldı. Daha sonra Göksel Gövdeler, haftanın günleri ve ölü akrabalar için ad olarak orijinal işlevlerini yitirdi ve 60 yıllık takvim döngüsü olarak Dünya Dalları ile birlikte en belirgin ve uzun ömürlü olan birçok başka kullanım alanı elde etti. Sistem Doğu Asya'da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alfa Serpentis</span>

Alfa Serpentis, ekvatoral takımyıldız Yılan'ın başında bulunan üçlü yıldız sistemidir. 2,6 kadir görünür görsel büyüklüğüyle, takımyıldızındaki en parlak yıldızdır ve Dünya'nın büyük bir kısmından çıplak gözle görülebilir. Paralaks ölçümleri, Güneş'ten yaklaşık 74 ışık yılı uzaklıkta olduğunu göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sigma Scorpii</span>

Sigma Scorpii, Akrep takımyıldızında onu gölgede bırakan kırmızı üstdev Antares'in yakınında bulunan çoklu yıldız sisemidir. Bu sistem, +2,88'lik birleşik görünür kadire sahiptir ve bu da onu takımyıldızın en parlak üyelerinden biri yapar. Hipparcos görevi sırasında yapılan ıraklık açısı ölçümlerine göre Sigma Scorpii'nin uzaklığı yaklaşık olarak 696 ışık yılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pi Scorpii</span>

Pi Scorpii veya π Scorpii, güney takımyıldızı Akrep'te bulunan bir üçlü yıldız sistemidir. Birleşik görünür büyüklüğü 2,9 kadir olduğundan çıplak gözle kolayca görülebilir. Paralaks ölçümleri, Güneş'ten yaklaşık 590 ışık yılı uzaklıkta olduğunu göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Beta Tauri</span> Boğa takımyıldızındaki bir yıldız

Beta Tauri, Boğa takımyıldızının en parlak ikinci yıldızıdır. Orijinal Gama Aurigae belirtmesi günümüzde çok nadir kullanılır. Kimyasal olarak tuhaf olan bu B7 sınıfı dev yıldız, Güneş'ten 134 ışık yılı uzaklıkta yer alır ve görünür büyüklüğü 1,65 kadirdir.