İçeriğe atla

Çin hükûmeti

Çin
Şu bir parçasıdır:
Çin
devlet yapısı
Liderlik

Mevcut liderlik

Komünist Parti
İdeoloji
Anayasa · Hukuk
Yasama
Yürütme
Birleşik Cephe
Askeri
Yargı
Propaganda
Dış ilişkiler
İlgili konular

Çin hükûmeti, Çin'i yöneten kuruluştur. Çin Halk Cumhuriyeti hükûmeti, iktidardaki Çin Komünist Partisi'nin politikalarını halk kongreleri aracılığıyla yürürlüğe koyduğu üniter Marksist-Leninist devletin parametreleri dahilinde bir halk kongresi sistemine dayanmaktadır. Bu sistem, yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi'nin anayasal olarak "devletin en yüksek iktidar organı" olarak kutsal sayıldığı birleşik devlet iktidarı ilkesine dayanmaktadır. Çin'in siyasi sisteminde kuvvetler ayrılığı bulunmadığından, yasama organı tarafından temsil edilen tek bir hükûmet kolu bulunmaktadır. Çin Komünist Partisi, Ulusal Halk Kongresi aracılığıyla Yüksek Halk Mahkemesi'nden Çin devlet başkanına kadar tüm devlet organlarının Ulusal Halk Kongresi tarafından seçilmesini, ona karşı sorumlu olmasını ve kendilerine Ulusal Halk Kongresi tarafından verilen yetkilerden ayrı yetkilere sahip olmamasını gerektiren birleşik bir liderliği hayata geçirir. Çin Komünist Partisi, tüm devlet organlarındaki atamaları Ulusal Halk Kongresi'ndeki üçte iki çoğunlukla kontrol eder. Geri kalan sandalyeler, bağımsız delegeler ve muhalif olmayan ve Çin Komünist Partisi'ni destekleyen sekiz küçük siyasi parti tarafından tutulmaktadır. Tüm hükûmet organları ve devlete ait işletmelerin, bu kurumlarda karar alma sürecine liderlik eden dahili ÇKP komiteleri bulunmaktadır.

Ulusal Halk Kongresi, önemli yeni politika yönlerini gözden geçirmek ve onaylamak için her yıl Mart ayında yaklaşık iki hafta boyunca toplanır ve bu oturumlar arasında yetkilerini çalışma yasama organı olan Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi'ne devreder. Bu organ çoğu ulusal mevzuatı kabul eder, anayasayı ve yasaları yorumlamakta, anayasal incelemeleri yürütmektedir ve başkanlığını Çin'in en üst düzey yetkililerinden biri olan devlet başkanı yapmaktadır. Devlet başkanı Çin'i yurt dışında temsil etmekle birlikte 1990'lardan bu yana başkanlık her zaman Çin Komünist Partisi genel sekreteri tarafından yürütülmektedir. Ulusal Halk Kongresi tarafından ayrı ayrı seçilen devlet başkanı yardımcısının, devlet başkanının kendisine verdiği yetki dışında hiçbir yetkisi yoktur ancak devlet başkana yardımcı olabilmektedir. Ulusal Halk Kongresi'nin yürütme organı olan Devlet Konseyi'nin başkanı başbakandır. Çin Komünist Partisi, devletin Ulusal Halk Kongresi veya ilgili devlet organı tarafından kabul edildikten sonra uygulamaktan sorumlu olduğu ulusal politikayı formüle etmek ve belirlemekle görevlendirildiğinden Çin Komünist Partisi genel sekreteri Çin'in önde gelen yetkilisidir.[1][2]

Merkezi Halk Hükûmeti olarak da anılan Devlet Konseyi, başbakanın yanı sıra değişken sayıda başbakan yardımcısı, beş devlet müşaviri, genel sekreter ve 26 bakan ve kabine düzeyindeki diğer bölüm başkanlarından oluşmaktadır. Belirli portföylere sahip bakanlıklardan ve kurumlardan oluşur. Devlet Konseyi, Çin Komünist Partisi'nin Politbüro Daimi Komitesi tarafından daha önce onaylandıktan sonra çoğu girişimi değerlendirilmek üzere Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi'ne sunar.

Kaynakça

  1. ^ Natalie Liu (7 Ekim 2022). "View China's Xi as Party Leader, Not President, Scholars Say". Voice of America. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 
  2. ^ "How the Chinese government works". South China Morning Post. 12 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2023. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Çin hükûmeti ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin kurucu ve iktidar partisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Başkanlık sistemi</span> ülke yönetim sistemi

Başkanlık sistemi, kuvvetler ayrılığının uygulandığı sistemlerde hükûmet başkanının yasama organından ayrı bir yürütme organına liderlik ettiği bir yönetim şeklidir. Hükümet başkanı çoğu ülkede aynı zamanda devlet başkanıdır. Yasama, yürütme ve yargı ilkeleri arasında katı bir ayrılık olur. Parlamenter sisteme göre farklarından biri, yürütme ile yasama arasındaki ayrımdan dolayı hükûmet başkanının direkt halk oyuyla iktidara gelerek, seçilmiş bir yasama organının güvenini kazanmadan bunu sağlamasıdır. Parlamenter sistemde ise yürütme ile yasama arasında güçlü bir işbirliği bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Politbüro</span> SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organı

Politbüro, Politik Büronun kısaltılmış biçimi. SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organıydı. Rusya'da 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı denetim 1991'de SSCB'nin dağılmasıyla sona ermiş, ardından varlığı fiilen sona ermiştir.

Hükûmet başkanı veya hükûmetin başı, egemen bir devletin, federasyonel bir devletin veya özerk bir bölgenin yürütme organında en yüksek veya ikinci en yüksek yetkili kişidir. Genellikle bir kabineyi, bakanları veya sekreterleri yöneten ve yönetim departmanlarını yönlendiren bir grup olarak da kabine toplantılarına başkanlık eder. Diplomasi alanında, "hükümet başkanı" terimi, "devlet başkanı"ndan ayrılır, ancak bazı ülkelerde, örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde veya Türkiye'de aynı kişi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Halk Kongresi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin yasama organı

Ulusal Halk Kongresi, Çin'de (ÇHC) en yüksek devlet kurumu ve yasama organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Li Keçiang</span> Çin Halk Cumhuriyeti 7. Başbakanı

Li Keçiang ya da Li Keqiang, Çin eski Premier'i (Başbakan) ve Çin Devlet Konseyi parti sekreteriydi. Ülkenin en yüksek karar organı olan Politbüro Daimi Komitesi'nin ikinci sıradaki üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Halk Kongresi Prezidyumu</span>

Çin Ulusal Halk Kongresi Prezidyumu, Ulusal Halk Kongresi’nin 178 üyeli bir organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da siyaset</span>

Azerbaycan'da siyaset yarı başkanlık cumhuriyeti çerçevesinde gerçekleşirken, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Devlet başkanı'dır, Azerbaycan'ın Başbakanı'sa, hükûmet başkanlığı yapıyor. İcra gücü cumhurbaşkanı ve hükûmet tarafından uygulanmaktadır. Yasama yetkisi hem hükûmet hem de parlamentoya aittir. Yargı — yürütme ve yasama organından bağımsızdır.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi</span>

Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi, Ulusal Halk Kongresi'nin 175 üyelik bir komitesidir. Anayasal olarak yasaların Ulusal Halk Kongresi tarafından belirlenen sınırlar dahilinde değiştirme yetkisine sahiptir ve bu nedenle de fiili bir yasama organı görevi görmektedir. Komitenin başkanı, Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri ve Çin Halk Cumhuriyeti Başbakanı'nın ardından siyasi sıralamada geleneksel olarak üçüncü sırada yer almaktadır. Günümüzdeki başkanı ise Li Çanşu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Federasyon Konseyi (Rusya)</span> Federal Meclisin üst kanadı

Federasyon Konseyi, Rusya Federasyonu Federal Meclisi'nin (parlamento) üst kanadıdır. 22 cumhuriyet, 46 oblast, 9 kray, 3 federal şehir, 4 özerk okrug ve bir özerk oblasttan oluşan 85 Rusya'nın federal yapılanması'nın her biri Konseye iki senatör gönderir ve böylece toplam 170 konsey üyesi görev yapar.

<span class="mw-page-title-main">Çin devlet başkanı</span> Çinin devlet başkanı

Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Çin'in en yüksek siyasi makamıdır. 1982 Çin Anayasası'nın 62. maddesinin düzenlediği esaslara göre, Çin Ulusal Halk Kongresi tarafından Çin Ulusal Halk Kongresi Prezidyumunun önerdiği aday seçilir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de siyaset</span> çinde siyaset

Çin Halk Cumhuriyeti'nde siyaset, tek bir partinin yönettiği yarı başkanlık sosyalist cumhuriyetin çerçevesinde yer almaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'nde devlet gücü; Komünist Partisi, Merkezi Halk Hükümeti ve bunun eyalet seviyesinde ve yerel seviyedeki temsili aracılığıyla uygulanır. Çin Komünist Partisi, Çin Halk Cumhuriyeti halkı arasında yer alan iç anlaşmazlıkları yönetmek ve izlemek için Dahili Referans kullanır. Sosyalist devletin yüce liderliğine Batı etkilerinin meydan okumasını önlemek amacıyla Şi-Li Yönetimi, Çin'deki ideolojik alan üzerinde daha sıkı kontroller uygulayan Dokuz Numaralı Belge'yi Çin Komünist Partisi üyeleri arasında dağıttırdı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği hükûmeti</span>

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği hükûmeti, Sovyetler Birliği yönetiminde yürütme organının ana gövdesidir. Hükûmet başkanı, birinci dünya ülkelerinde "Sovyetler Birliği Başbakanı" olarak bilinen bürokrattı. 1977 Anayasası uyarınca Bakanlar Konseyi Başkanı aynı zamanda hükûmet başkanı idi. Bakanlar Konseyi Başkanı'nın görevleri birinci dünya ülkelerindeki başbakanla eşdeğerdi. Buna karşın siyasi sistemi oluşturan iktidar tüm sovyetler arasında paylaştırılmıştı. Buna karşın her dönem de facto olarak üst düzey liderler bulunmaktaydı ve genellikle ülkeyi Halk Komiserleri Konseyi Başkanlığı ya da Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreterliği makamı vasıtasıyla yönetirlerdi. Zira Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Vladimir Lenin'in teorize ettiği öncü parti ilkesine uygun olarak devletin yönetim organıydı.

Bu makale, resmi adı Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (KDHC) olan Kuzey Kore’nin politik liderlerini listeler.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Halk Meclisi</span> Cezayir Parlamentosunun alt meclisi

Ulusal Halk Meclisi, kısaltması APN, Cezayir Parlamentosu'nun alt meclisidir. Doğrudan halk tarafından seçilen 407 üyeden oluşur. 407 koltuktan 8'i yurtdışında yaşayan Cezayirliler için ayrılmıştır. Ulusal Halk Meclisi üyeleri, çok üyeli bölgelerde nispi temsil yoluyla doğrudan seçilir ve her seferinde beş yıl süreyle görev yapar. Bu organ için son seçim 12 Haziran 2021'de yapıldı. Cezayir Parlamentosu; sınırlı yasama yetkileri, genel etkisizliği ve yetersiz temsili nedeniyle Cezayir halkının çıkarlarını temsil etmemektedir. Meclise seçilmek için asgari yaş 28'dir.

<span class="mw-page-title-main">Li Peng</span>

Li Peng Çinli siyasetçidir.

Partisiz demokrasi genel ve periyodik seçimlerin siyasi partilere gerek duymadan yapılmasını sağlayan bir temsili hükûmet veya kuruluş sistemidir. Bazen başkalarının kararlarına zarar vermemek veya tartışmalı bir atmosfer yaratmamak için seçim toplantıları ve hatta adaylar hakkında konuşmak bile zararlı olabilir.

Wan Li, Çinli siyasetçi ve devrimci. Çin Halk Cumhuriyeti'ndeki uzun idari kariyeri boyunca, art arda başbakan yardımcısı, Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi Başkanı ve Çin Komünist Partisi Sekreterliği ve Politbüro üyesi olarak görev yaptı.

Siyasal sistemde, bir parti lideri, siyasi partisinin ya yasama organına ya da seçmenlere karşı resmi temsilcisidir. Ülkeye bağlı olarak, siyasi bir partinin "lideri" olarak halk arasında bahsedilen kişi, resmi olarak parti başkanı, genel sekreter veya en yüksek siyasi makam olabilir.

İsmail Ahmet, 1979-1985 yılları arasında Sincan Uygur Özerk Bölgesi valisi ile 2003-2008 yılları arasında Ulusal Halk Kongresi Daimi Komitesi başkan yardımcısı olan Uygur asıllı Çinli siyasetçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.