İçeriğe atla

Çin anakarası

Çin anakarası

Çin anakarası (Çince: 中国大陆; pinyin: zhōngguó dàlù) ya da Kıta Çini, Çin Halk Cumhuriyeti'nin doğrudan kontrolü altındaki toprakları ifade etmek için kullanılan jeopolitik bir terimdir. Bu tanım 1949 yılında Çin İç Savaşı'nın sonunda Çan Kay-şek önderliğindeki Kuomintang güçlerini Tayvan'a çekilmesi ve Çin Komünist Partisi'nin tüm anakarayı ele geçirmesinin ardından ortaya çıkmıştır.

1997 ve 1999 yıllarında Çin Halk Cumhuriyeti'nin kontrolüne geçen Hong Kong ve Makao, Deng Şiaoping'in tek ülke, iki sistem politikası kapsamında özel idarî bölge statüsüne sahip olup ayrı bir siyasi ve ekonomik sisteme sahiptirler ve bu nedenle Çin anakarasına dahil edilmezler.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki etnik gruplar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubu, Çin hükûmeti "Millî Bölge Özerkliği" (民族区域自治/民族區域自治) adlı siyasetini takip ederek vatandaşlarını etnik gruplarına bölerek belli bölgelerde ayrıcalık haklarını tanımaktadır. Gruplarının hangi etnik grubuna bağlı olacağına karar veren yönetim işlemlerine "Millet Tanımlama İşlemleri" (民族识别工作/民族識別工作) denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Anayasası</span>

Çin Anayasası resmi adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Anayasası Çin'deki en üst kanundur. Yürürlükte olan anayasa, 1988, 1993, 1999 ve 2004'teki değişikliklerle beraber 5. Ulusal Halk Kongresi'nde değiştirilmiş olandır. Daha önceki anayasalar -1954 Anayasası, 1975 Anayasası ve 1978 Anayasası-birbirinin yerine geçmiştir. Anayasa; giriş, genel ilkeler, temel haklar ve yurttaşların görevleri, (Ulusal Halk Kongresi, Devlet Konseyi, Yerel Halk Kongresi, Yerel Halk Hükümetleri, Halk Mahkemeleri ve Halk avukatları gibi devlet organlarının anlatıldığı) devletin yapısı, ulusal bayrak ve devlet armaları bölümlerinden oluşmaktadır.

Basitleştirilmiş Çin karakterleri, Geleneksel Çin karakterleri ile birlikte çağdaş Çincenin yazımı için yaygın olarak kullanılan iki standart karakter kümesinden biridir. Basitleştirilmiş karakterler Çin Halk Cumhuriyeti'nin 20. yüzyıldaki Kültür Devrimi sürecinde okuryazarlığı teşvik etme girişiminin bir parçası olarak geliştirilmiştir ve 1950 yılından bu yana Çin anakarasında kullanımı teşvik edilmektedir. Basitleştirilmiş karakterler Çin anakarası, Malezya, Singapur ve Endonezya'da Çincenin yazımı için kullanılan resmi formlardır. Geleneksel Çin karakterleri ise Çincenin Hong Kong, Makao ve Tayvan'da yazımı için resmî olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkiye ilişkileri</span>

Çin-Türkiye ilişkileri, Çin ile Türkiye arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri içerir. Çin Komünist Partisi'nin Çin İç Savaşı'nı kazanması ve Çin Halk Cumhuriyeti devletinin 1 Ekim 1949 tarihinde kurulmasından sonra bile Türkiye, İç Savaş'ı kaybetmenin sonucu olarak Tayvan adasına çekilmeye zorunda kalmış Çin Cumhuriyeti devletini "Çin" ülkesinin tek meşru temsilcisi olarak tanımaya devam etti, ancak 4 Ağustos 1971 tarihinde Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişkiler kurup "Tek Çin politikası"na uyarınca Çin Cumhuriyeti'yle olan resmî ilişkilerini askıya aldı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tayvan dahil tüm Çin toprakları üzerindeki egemenliğini tanıdı. Buna rağmen, Türkiye, Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) yine gayrıresmî, hükümet dışı seviyede ilişkiler sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan'ın siyasi durumu</span>

Tayvan'ın siyasal durumu, Çin İç Savaşı’nın sonucu olarak Çin Halk Cumhuriyeti ile Çin Cumhuriyeti arasında ortaya çıkan çatışma ile ilgilidir. Bu çatışma Tayvan adası, Tayvan’a ait olan adalar ve tarihi olarak Fujian, Guangdong ve Hainan eyaletlerine ait olan adaların statüsü hakkındadır.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan Boğazı</span>

Tayvan Boğazı, Çin kontrolü altındaki Çin anakarası ile Çin Cumhuriyeti kontrolü altındaki Tayvan adasını birbirinden ayıran 180 kilometrelik boğazdır. Boğaz Güney Çin Denizi'nin bir parçasıdır ve kuzeydoğusunda Doğu Çin Denizi bulunur. En dar yeri 130 kilometre genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin bayrağı</span> Ulusal bayrak

Çin Halk Cumhuriyeti bayrağı, Çin tarafından kullanılan resmi bayraktır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti (1912-1949)</span>

Çin Cumhuriyeti, 1912-1949 yılları arasında hüküm sürmüş bir cumhuriyettir. 1911-1912'de Çin İmparatorluğu'nun devrilmesiyle kurulmuştur.

Tek ülke, iki sistem, 1980'li yılların başında 1997 yılında Hong Kong'un Çin Halk Cumhuriyeti'ne verilmesi konusunda Çin devlet başkanı Deng Xiaoping tarafından açıklanmış bir prensiptir. Bu prensibe göre Hong Kong ve Makao Çin Halk Cumhuriyeti'nin bir parçasıdırlar ancak kendi siyasi ve ekonomik sistemleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in dış ilişkileri</span>

Çin'in dış ilişkileri, resmî olarak Çin Halk Cuhmuriyeti'nin dış ilişkileri, Çin'in yabancı uluslara karşı uyguladığı uluslararası politikaları içerir. Çin'in dış politikası ve stratejik düşüncesi oldukça etkilidir. Nükleer silahlara sahip olan Çin, Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması'nı imzalamış ülkeler arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in ilçeleri</span> Çinin üçüncü düzey idari bölümler

Çin Halk Cumhuriyeti'nin ilçeleri, Çin'in üçüncü düzey idari bölümleridir. Hainan ve doğrudan yönetilen şehirler ise doğrudan ilçelere ayrılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki üniversiteler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin Eğitim Bakanlığı'nın 24 Nisan 2012 tarihinde yayımladığı verilere göre Çin anakarasında toplam 2138 üniversite ve diğer yükseköğretim kuruluşu bulunmaktadır. Çin'in çeşitli idari bölümlerindeki yükseköğretim kuruluşlarının listelerini görmek için lütfen aşağıdaki sayfalara bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Cumhuriyeti tarihi</span>

Çin Halk Cumhuriyeti tarihi, 1 Ekim 1949 tarihinde Çin İç Savaşı'nın Çin Komünist Partisi tarafından kazanılmasının ardından Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun ilan edilmesiyle itibaren başlamaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti birkaç on yıl boyunca "Çin" ile eşanlamlıydı, ancak Çin Cumhuriyeti'ni ve öncesinde binlerce yıllık imparatorluk hanedanlıkları tarafından yönetilen Çin anakarasını yöneten son siyasi varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin, fiilen Çin Komünist Partisi'nin tek parti egemenliğine dayalı bir devlettir. Bununla birlikte Çin resmî olarak, doğu Avrupa'daki eski komünist ülkelerdeki halk cephelerine benzer şekilde Birleşik Cephe şeklinde Çin Komünist Partisi (ÇKP) önderliği altında çok partili devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de siyaset</span> çinde siyaset

Çin Halk Cumhuriyeti'nde siyaset, tek bir partinin yönettiği yarı başkanlık sosyalist cumhuriyetin çerçevesinde yer almaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'nde devlet gücü; Komünist Partisi, Merkezi Halk Hükümeti ve bunun eyalet seviyesinde ve yerel seviyedeki temsili aracılığıyla uygulanır. Çin Komünist Partisi, Çin Halk Cumhuriyeti halkı arasında yer alan iç anlaşmazlıkları yönetmek ve izlemek için Dahili Referans kullanır. Sosyalist devletin yüce liderliğine Batı etkilerinin meydan okumasını önlemek amacıyla Şi-Li Yönetimi, Çin'deki ideolojik alan üzerinde daha sıkı kontroller uygulayan Dokuz Numaralı Belge'yi Çin Komünist Partisi üyeleri arasında dağıttırdı.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki Moğollar</span>

Çin Moğolları, Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşları olan etnik Moğollardır. Çin Halk Cumhuriyeti hükûmetinin tanıdığı 55 etnik azınlıktan birini oluştururlar. Çin'de etnik Moğol olarak sınıflandırılmış aşağı yukarı 5,8 milyon kişi var. Bunlar başta İç Moğolistan, Kuzeydoğu Çin ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi olmak üzere Çin'in çeşitli bölgelerinde yaşamaktadır. Çin'deki Moğol nüfusu, egemen Moğolistan devletininkinin iki katından daha fazladır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Uyrukluk Kanunu</span>

Çin Halk Cumhuriyeti Uyrukluk Kanunu, Çin Halk Cumhuriyeti'nde uyrukluğu düzenler. Çin uyrukluğu genellikle doğum yoluyla ya da telsik yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Çin ilişkileri</span>

Belarus-Çin ilişkileri, Belarus ile Çin arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Belarus Cumhuriyeti ve Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) devletleri oluşturmaktadır. Belarus'un Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay, Guangzhou ve Çongçing şehirlerinde başkonsoloslukları vardır. ÇHC'nin Minsk'te işlettiği bir büyükelçiliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti Ulusal Marşı</span>

Çin Cumhuriyeti Ulusal Marşı, Çin Cumhuriyeti'nin (Tayvan) ulusal marşı ve Kuomintang'ın parti marşıdır.