İçeriğe atla

Çin Yüzyılı

Amerikan Yüzyılı'nın 20. yüzyıla ve "Pax Britannica"'nın 19. yüzyıla değinmesine benzer şekilde "Çin Yüzyılı" terimi (Çince (basitleştirilmiş): 中国世纪; Çince (geleneksel): 中國世紀; pinyin: Zhōngguó Shìjì; İngilizce: Chinese Century), 21. yüzyıl jeopolitiğin Çin tarafından hakim olacağını ileri süren bir ihtira.[1] Bu terim, özellikle Çin ekonomisinin Amerika Birleşik Devletleri ekonomisini geçip dünyanın en büyük ulusal ekonomisini oluşturacağı iddiasına ilişkin kullanılır.[2] BM Dünya Bankası'na göre Çin, son iki binyılın büyük kısmı boyunca bu statüyü zaten tutmuştur.[3]

Çin, NATO'ya alternatif olarak Şanghay İşbirliği Örgütü'nü kurdu;[4][5][6] Dünya Bankası ile Uluslararası Para Fonu'na alternatif olarak ise Asya Altyapı Yatırımı Bankası ile Yeni Kalkınma Bankası'nı oluşturdu.[7][8] Buna ek olarak dünya işlerinde daha büyük bir rol oynamak amacıyla neredeyse 1 trilyon dolar değerinde gelecek yatırımlarıyla[9] Bir Kuşak, Bir Yol politika girişimini yarattı.[10][11]

Ayrıca Trans-Pasifik Ortaklığı'na alternatif olarak Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklığı'nı kullanmayı planlamaktadır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Rees-Mogg, William (3 Ocak 2005). "This is the Chinese century". Londra: The Times. Erişim tarihi: 12 Eylül 2009. 
  2. ^ Elliott, Michael (22 Ocak 2007). "China Takes On the World". Time Magazine. 26 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2017. 
  3. ^ Dahlman, Carl J; Aubert, Jean-Eric. China and the Knowledge Economy: Seizing the 21st Century 4 Mart 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. WBI Development Studies. World Bank Publications. Accessed 30 January 2008.
  4. ^ Fredholm, Michael. The Shanghai Cooperation Organization and Eurasian Geopolitics: New Directions, Perspectives, and Challenges. NIAS Press. ISBN 9788776941079. 
  5. ^ Chomsky, Noam (2012). Making the Future: Occupations, Interventions, Empire and Resistance. Penguin UK. ISBN 9780141967875. 
  6. ^ Schneider, David K. "Archive: Shanghai Cooperation Organization - A league of Autocracies". University of North Carolina at Chapel Hill. 25 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  7. ^ "AIIB Vs. NDB: Can New Players Change the Rules of Development Financing?". Caixin. 26 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2016. 
  8. ^ Cohn, Theodore H. (2016). Global Political Economy: Theory and Practice. Routledge. ISBN 9781317334811. 
  9. ^ "China is spending nearly $1 trillion to rebuild the Silk Road". PBS. 7 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2017. 
  10. ^ "China's one belt, one road initiative set to transform economy by connecting with trading partners along ancient Silk Road". South China Morning Post. 7 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2017. 
  11. ^ "One Belt, One Road". Caixin Online. 10 Aralık 2014. 12 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin</span> Doğu Asyada bir ülke

Çin, resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti (Çince:

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong</span> Çinin özel idari bölgesi

Hong Kong (Çince: 香港, Kantonca telaffuzu:

<span class="mw-page-title-main">Şanghay</span> Çin Halk Cumhuriyetinde bir şehir

Şanghay (Çince: 上海; Hanyu Pinyin: Shànghǎi; Putonghua telaffuzu:

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

Tarım Havzası, 910,000 km² yüzölçümüne sahip Çin'in uzak batısında Sincan Uygur Özerk Bölgesinde, doğudan batıya 1,000 km boyunca uzanan büyük bir elips şeklinde çökelti havzadır.

<span class="mw-page-title-main">Ningbo</span>

Ningbo Çin'in Zhejiang eyaletinin kuzeydoğusunda yer alan bir liman şehridir. Hangzhou Körfezi'nin güney kısmında yer alan şehrin doğusunda Doğu Çin Denizi vardır.

<span class="mw-page-title-main">Deng Şiaoping Teorisi</span>

Deng Şiaoping Teorisi veya Dengizm, Çinli lider Deng Şiaoping tarafından geliştirilen siyasi ve ekonomik ideolojiler dizisi.

<span class="mw-page-title-main">Çin ekonomisi</span> ulusal ekonomi

Çin sanayi politikalarını ve stratejik beş yıllık planlarını içeren üst orta gelir gelişmekte olankarma sosyalist piyasa ekonomisine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Bir Kuşak, Bir Yol</span>

Bir Kuşak, Bir Yol ya da Kuşak-Yol Projesi, Kuşak Yol Girişimi, Kuşak Yol İnisiyatifi veya OBOR, Çin devlet başkanı Şi Cinping'in 2013 yılı sonunda Orta Asya ve Güney Asya ülkelerine gerçekleştirdiği bir dizi ziyaret sırasında duyurduğu ve İtalya'nın da işbirliği ile 2049 yılında bitirmeyi planladığı, Çin-Roma medeniyeti birliği olarak da yorumlanan modern ipek yolu konseptini ifade etmektedir. Proje kapsamında güvenlik anlaşması Blackwater'ın kurucusu Erik Prince'in sahibi olduğu Frontier Services Group adlı güvenlik şirketi ile imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Asya ekonomisi</span> Kıta Ekonomisi

Asya ekonomisi, 49 farklı devlette yaşayan 4.4 milyardan fazla insandan oluşur. Altı devletin kısmen Asya'da olmakla birlikte, ekonomik ve siyasi açıdan başka bir bölgeye ait olduğu düşünülmektedir. Asya dünyadaki en hızlı büyüyen ekonomik bölge ve SAGP'ye göre GSYİH bakımından en büyük kıtasal ekonomidir. Çin, Japonya ve Hindistan dünyanın en büyük on ekonomisi arasındadır. Dahası, Asya, Japon ekonomik mucizesinden (1950-1990) başlayarak, Güney Kore'deki Han Nehri Mucizesi (1961-1996) ve Çin'deki ekonomik patlama (1978-2013) ile dünyanın en uzun ekonomik patlamasının merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Tek çocuk politikası</span>

Tek çocuk politikası, Çin'de uygulanmış eski bir nüfus planlama politikasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tu Youyou</span>

Tu Youyou, ilaç kimyacısı ve eğitimci. Artemisinin ve dihidroartemisinin kaşifi olarak bilinir. Artemisinin ve dihidroartemisinin'i malaria tedavisi için kullanılmıştır ve milyonlarca hayat kurtarmıştır. Onun artemisinin ve malaria tedavisini keşfetmesi 20. yüzyılda tropikal tıbbın önemli bir atılımı ve Güney Asya, Afrika ve Güney Amerika'da tropik ve gelişmekte olan ülkelerdeki insanlar için sağlıkta iyileşme olarak görülüyor. Çalışmalarından dolayı 2011 yılında klinik tıpta Lasker ödülü ve 2015'te William C. Campbell ve Satoshi Ōmura ile birlikte Nobel Fizyoloji ve Tıp ödülünü almıştır. Tu Youyou fizyoloji veya tıp dalında ilk nobel ödülünü alan Çinli kadındır.

Çin'deki insan bağışıklık yetmezlik virüsünün (HIV) bugünkü yayılımı çoğunlukla damar içi uyuşturucu kullanımı ve fuhuş yollarıyla gerçekleşmiştir. Çin'de HIV'den etkilenen insanların sayısı tahminen 430.000 ile 1,5 milyon arasındadır ya da toplam nüfusunun yaklaşık %0,1'i. 2012 itibarıyla CIA World Factbook, 15-49 yaş grubunda Çin Halk Cumhuriyeti'nde HIV/AIDS ile yaşayan yetişkinlerin yüzde oranının %0,1 olduğu tahminine vardı; bu değer Japonya'nınkiyle aynı ve Birleşik Krallık (%0,2) ve Avusturya (%0,3) gibi birçok Avrupa Birliği ülkesinden daha düşüktür. 2001'de yayımlanan bir Birleşmiş Milletler raporuna göre ülkede HIV'in yayılımındaki ana etkenler, uyuşturucu kullanıcıları arası iğne paylaşımı ve kan bağışı ile ilgili sorunlar. Örneğin, 1990'lar boyunca Çin'in birçok kırsal bölgesinde yapılan hatalı kan toplama programları sonucunda yüksek sayıda insan HIV'le enfekte oldu.

Çin'de küreselleşme, Çin toplumunun benimsediği yabancı ekonomik, sosyal ve kültürel etkileri ve bu işlemin tarihiyle ilgilidir.

<span class="mw-page-title-main">Niya harabeleri</span>

Niya harabeleri, Çin'in Sincan eyaletinde, Tarım Havzası'nın güney kenarında, modern Niya ilinin yaklaşık 115 kilometre (71 mi) kuzeyinde bulunan bir arkeolojik sit alanıdır. Antik site ana dilinde Caḍ́ota Han Hanedanlığı döneminde Çince Jingjue olarak biliniyordu.. Bölgede çok sayıda arkeolojik eser ortaya çıkarılmıştır.

Hindistan Yüzyılı, Hindistan'ın 21. yüzyıla hakim olacağı görüşüdür. Kavram, 19. yüzyılın Pax Britannica, 20. yüzyılın Amerikan Yüzyılı olarak anılmasından etkilenmiştir. Kavram özellikle, Hindistan ekonomisinin Amerika Birleşik Devletleri ekonomisi ve Çin ekonomisini geçeceği ve dünyanın bir numaralı ekonomisi olacağı tahminlerinde kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Gürcistan ilişkileri</span>

Çin-Gürcistan ilişkileri, Çin ile Gürcistan arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Çin Halk Cumhuriyeti ile Gürcistan devletleri 9 Haziran 1992 tarihinde diplomatik ilişkiler kurdular. Bu zamandan beri iki ülke arasındaki ilişkiler giderek ilerlemiş ve ağırlıklı olarak ekonomik işbirliğine odaklanmıştır. Tiflis'te Çin'in bir büyükelçiliği ve Pekin'de Gürcistan'ın bir büyükelçiliği vardır. 2017 yılında Çin, Gürcistan'ın en büyük dördüncü ticaret ortağı ve Gürcü şarabının en büyük ikinci pazarı konumundaydı. Gürcistan "Tek Çin politikası" konusunda taahhüt göstermiştir ve Çin Cumhuriyeti'ni (Tayvan) tanımamaya ek olarak Çin Cumhuriyeti pasaportunu geçerli bir giriş belgesi olarak da tanımamaktadır. Çin ise Abhazya ile Güney Osetya devletlerini tanımayı reddederek Gürcistan'ın toprak bütünlüğüne destek göstermiştir.

Şanghay Port FC, daha önceki ismi Şanghay SIPG olan Çin Futbol Federasyonu'nun (CFA) lisansı altında Çin Süper Ligi'nde oynayan profesyonel bir futbol kulübüdür. Takım, Pudong, Şanghay'da bulunuyor ve stadyumu 37.000 koltuk kapasitesine sahip Pudong Futbol Stadyumudur. Sahipleri Şanghay Uluslararası Liman Grubu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Dokuz çizgili hat</span>

Dokuz çizgili hat, Çin (Çin) tarafından Güney Çin Denizi'ndeki toprak iddiaları için kullanılan belirsiz sınır çizgisidir. Hat, Güney Çin Denizi'ndeki tartışmalı bölge Paracel Adaları, Spratly Adaları ve Pratas Adaları ve Vereker Bankası, Macclesfield Bankası ve Scarborough Sığlığı dahil olmak üzere çeşitli diğer alanları içermektedir. Bu hak iddiaları, Çin'in "Büyük Kum Seddi" olarak bilinen arazi ıslah alanını kapsamaktadır. Belirsiz iddialar 1947'de kamuoyuna açıklamış olmasına rağmen, ne Çin Halk Cumhuriyeti ne de Çin Cumhuriyeti (Tayvan) günümüze kadar bölge hakkında resmi ve özel olarak tanımlanmış bir talepte bulunmadı.

<span class="mw-page-title-main">Asya Yüzyılı</span>

Asya Yüzyılı, belirli demografik ve ekonomik eğilimlerin devam edeceği varsayımıyla, Asya siyasetinin ve kültürünün 21. yüzyılda hakim olacağı öngörülen dönemdir. Asya Yüzyılı kavramı, 19. yüzyılın İngiltere'nin İmparatorluk Yüzyılı ve 20. yüzyılın Amerikan Yüzyılı olarak nitelendirilmesiyle paralellik göstermektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.