Çin Seddi
| UNESCO Dünya Mirası | |
|---|---|
 | |
| Konum |  Çin |
| Kriter | Kültürel: i, ii, iii, iv, vi |
| Referans | 438 |
| Tescil | 1987 (11. oturum) |
| Bölge | Asya-Pasifik |
Çin Seddi, Çin'in kuzeybatısı boyunca uzanan, dünyanın en uzun savunma duvarıdır. Kalıntıları Po Hay Körfezi'nde deniz kıyısında başlar. Pekin'in kuzeyinden geçerek batıya yönelir ve Huang-Ho Nehri'ni ikiye bölerek güneybatıya uzanır. Gobi Çölü'nün güneyinden batıya yönelerek devam eder.
Son yıllarda yapılan arkeolojik araştırmaya göre Çin Seddi, tüm kollarıyla birlikte toplam 21.196 km uzunluğa sahiptir.[1][2] Seddin Ming Hanedanlığı döneminde yıkılmış olan kısımlarıyla birlikte yapılmış duvar uzunluğu 8.851,8[3] kilometredir. Bugün ayakta duran kısım Ming Hanedanı devrinden kalan 2.500 kilometrelik duvar bölümüdür.
Yapılış amacı
Çin'in Savaşan Beylikler Dönemi'nde (MÖ 403-MÖ 221), Çin Seddi'nin temeli yirmiden fazla ayrı ayrı krallık tarafından atılmıştı. Chu, Qi, Yan, Wei, Han, Zhao ve Qin krallıkları; birbirlerinden korunmak için sınırlarında ilk setleri inşa ettiler. Qin, Zhao, Yan krallıkları ise XiongNu, DongHu, LinHu ve Hiung-nuların saldırılarını durdurmak ve ülkenin kuzey sınırlarını koruma amacıyla da inşa ettiler. Çin'in ilk imparatoru Qin Shi Huang, burayı boydan boya aşılmaz bir savunma duvarıyla kapatmaya karar verdi.
Bu devasa inşaata girişmekteki amacı konusunda tarihçiler farklı görüşler öne sürmüşlerdir. Bunlardan bazıları:
- Ülkenin sınırlarını başta Hiung-nu (Büyük Hun İmparatorluğu) olmak üzere kuzeyden Çin'e karşı "Moğol" ve "Türk" boylarının saldırısına karşı savunmak.
- Uzun savaşlar sonunda yıktığı beyliklerin esir düşen yöneticilerini sürgün ve ağır işe sürerek cezalandırmak.
- Ülkeden kaçışları önlemek.
- Ülkenin tek yönetim altında birleştiğini içeriye ve dışarıya göstermek.
Qin Shi Huang, MÖ 221 yılında daha önceki krallıkların yaptırdığı duvarları birleştirerek uzattı. MÖ 3. yüzyıldan MS 17. yüzyıla kadar Çinliler seddi uzatmaya devam etmişlerdir. Seddi onaran ve savunma amaçlı kullanan son hanedan Ming Hanedanı (1368-1644) olmuştur.
Seddin kalınlık ve yüksekliği yer yer değişir. Sanılanın aksine Çin Seddi'nin tamamı tuğlalardan oluşmaz. Bazı yerleri çok zayıf, kuvvetsiz maddelerden yapılmıştır ve bu duvarlar çok kısadır.[] Bu zayıf duvarların amacı devleti saldırılardan korumak değil, düşmanı yavaşlatmaktır.[] Genellikle duvarın yüksekliği 4-6 metre, taban kalınlığı 7 metre ve üst kalınlığı ise 6 metre civarındadır. Kalın olan yerlerin üzerinde atlar ve arabalar gidebilmektedir. Kalın duvarlar boyunca siperlik ve okçu delikleri vardır. 200 metrede bir gözetleme kulesi veya kale ve 9 kilometrede bir fener kulesi bulunur. Duvar üzerinde yer yer saray ve tapınaklara da rastlanır. Bazı yerlerde setler, kademeli savunmaya olanak verecek şekilde birkaç sıra halinde yapılmıştır.
Bu tarihî yapı, 7 Temmuz 2007 tarihinde Dünyanın Yeni Yedi Harikası'ndan biri olarak seçilmiştir.
Ayrıca bakınız
Wikimedia Commons'ta Great Wall of China ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Kaynakça
- ^ "Great Wall of China even longer than previously thought". Canadian Broadcasting Corporation. June 6, 2012. Erişim tarihi: June 6, 2012.
- ^ 中国长城保护报告 [Protection Report of the Great Wall of China]. National Cultural Heritage Administration.
- ^ "Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Kültürel Miraslar İdaresi". 18 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2010.
- ^ "BBC". 28 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2010.
