İçeriğe atla

Çin Cumhuriyeti (1912-1949)

Çin Cumhuriyeti
  • 中華民國 (Geleneksel Çince)
  • Chunghwa Minkuo
1912-1949
Çin Cumhuriyeti bayrağı
Üstte: Bayrak (1912-28)
Altta: Bayrak (1928-49)
{{{arma_açıklaması}}}
Arma (1928-1949)
Çin Cumhuriyeti tarafından kontrol edilen arazi (1946) koyu yeşil renkle gösterilmiştir; üzerinde hak iddia edilen ancak kontrolsüz arazi açık yeşil renkle gösterilmiştir.
Çin Cumhuriyeti tarafından kontrol edilen arazi (1946) koyu yeşil renkle gösterilmiştir; üzerinde hak iddia edilen ancak kontrolsüz arazi açık yeşil renkle gösterilmiştir.
BaşkentPekin
(1912-1928)
Nankin
(de facto, 1912, 1927-1937, 1946-1949; de jure, 1927-1949)
Vuhan
(de facto, 1937-1938)
Çongçing
(de facto, 1938-1946)
Resmî dil(ler)Standart Çince

Yaygın dil(ler)
DemonimÇinli
Hükûmet
Cumhurbaşkanı 
• 1912
Sun Yat-sen (ilk, geçici)
• 1949-1950
Li Zongren (Çin Anakarası'nda son)
Premier 
• 1912
Tang Shaoyi (ilk)
• 1949
He Yingqin (Çin Anakarası'nda son)
Yasama organıYasama Yuanı
Tarihçe 
• Cumhuriyet ilanı
1 Ocak 1912
1912-1928
1926-1928
1927-1936,
1945-1949
7 Temmuz 1937-2 Eylül 1945
24 Ekim 1945
• Dağılışı
7 Aralık 1949
Yüzölçümü
191211.364.389 km2
19469.665.354 km2
Öncüller
Ardıllar
Çing Hanedanı
Çin
Tayvan

Çin Cumhuriyeti (Çinceː 中華民國), 1912-1949 yılları arasında hüküm sürmüş bir cumhuriyettir.[1] 1911-1912'de Çin İmparatorluğu'nun devrilmesiyle kurulmuştur.[1]

Çin Devrimi nedeniyle kendi topraklarında hiçbir zaman tam hakimiyet kuramayan bu devlet, aynı zamanda 1931-1937 yılları arasında Çin Sovyet Cumhuriyeti'ni de barındırmaktaydı.

Her ne kadar komünistler Çin Halk Cumhuriyeti'ni 1 Ekim 1949'da kurmuş olsa da, milliyetçiler anakaradaki hükûmeti devirip Tayvan adasına geri çekildikleri için Çin devletinin meşru hükûmeti olarak uluslararası kabul görmeye devam ettiler. Bununla birlikte, Ekim 1971'de Birleşmiş Milletler'deki "Çin" koltuğu Çin Halk Cumhuriyeti tarafından değiştirildi ve Çin Cumhuriyeti daha sonra yaygın olarak "Tayvan" olarak bilinmeye başladı.

İçinde bulunduğu dönemde özellikle İkinci Dünya Savaşı sırasında süper güç olmayı başarmıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b Mitter, Rana (2016). Modern China : a very short introduction (2. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198753704. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Çin Komünist Devrimi, Çin'in kurulması yolunda, 1934'te imparatorluk içinde başlayan ve Çin-Japon Savaşı ve II. Dünya Savaşı'nı da içine alarak sonuca ulaşan Maocu bir halk devrimidir.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan</span> Doğu Asyada bir ülke

Tayvan ya da resmî adıyla Çin Cumhuriyeti, Tayvan Adası ile Penghu, Kinmen, Matsu ve bazı diğer adacıklarda yerleşik bir Doğu Asya ada ülkesi. Tayvan resmî olarak, Çin'i yöneten Çin Komünist Partisi'ni Çin anakarasında işgalci güç olarak kabul eder. 1949 yılından günümüze kadar sık sık Çin Halk Cumhuriyeti ile olan rekabetiyle gündeme gelen Tayvan yönetimi, Çin anakarasında kontrol ve yönetim hakkı iddia ederek kendini gerçek Çin olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Çan Kay Şek</span> Tayvanın ilk devlet başkanı

Çan Kay Şek, Çin doğumlu Tayvanlı asker ve siyasetçi.

Çinliler ; çoğunlukla soy, etnisite, uyrukluk, vatandaşlık veya diğer bağlılık vasıtasıyla Çin ile ilişkili çeşitli kişiler veya gruplardır.

Çin kelimesi değişik anlamları olan kavramlar için kullanılır:

Çin-Tayvan anlaşmazlığı, Asya kıtasına yayılan Çin Halk Cumhuriyeti ve Tayvan adasına yayılan Çin Cumhuriyeti arasındaki hükümranlık sorunudur.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkiye ilişkileri</span>

Çin-Türkiye ilişkileri, Çin ile Türkiye arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri içerir. Çin Komünist Partisi'nin Çin İç Savaşı'nı kazanması ve Çin Halk Cumhuriyeti devletinin 1 Ekim 1949 tarihinde kurulmasından sonra bile Türkiye, İç Savaş'ı kaybetmenin sonucu olarak Tayvan adasına çekilmeye zorunda kalmış Çin Cumhuriyeti devletini "Çin" ülkesinin tek meşru temsilcisi olarak tanımaya devam etti, ancak 4 Ağustos 1971 tarihinde Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişkiler kurup "Tek Çin politikası"na uyarınca Çin Cumhuriyeti'yle olan resmî ilişkilerini askıya aldı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tayvan dahil tüm Çin toprakları üzerindeki egemenliğini tanıdı. Buna rağmen, Türkiye, Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) yine gayrıresmî, hükümet dışı seviyede ilişkiler sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan'ın siyasi durumu</span>

Tayvan'ın siyasal durumu, Çin İç Savaşı’nın sonucu olarak Çin Halk Cumhuriyeti ile Çin Cumhuriyeti arasında ortaya çıkan çatışma ile ilgilidir. Bu çatışma Tayvan adası, Tayvan’a ait olan adalar ve tarihi olarak Fujian, Guangdong ve Hainan eyaletlerine ait olan adaların statüsü hakkındadır.

<span class="mw-page-title-main">Kuomintang</span> Çin Cumhuriyetindeki siyasi parti

Kuomintang ya da Çin Milliyetçi Partisi, daha çok Tayvan olarak bilinen Çin Cumhuriyeti’nde kurulu bir siyasi partidir. Çin Cumhuriyeti’nin kurucu partisidir. Merkezi Tayvan adasındaki Taipei’dedir. KMT, Uluslararası Demokrat Birliği üyesidir. Önceki cumhurbaşkanı Ma Ying-jeou bu görevi üstlenen yedinci KMT üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sincan (eyalet)</span> Wikimedia anlam ayrımı sayfası

Sincan Eyaleti veya Xinjiang Eyaleti, 1884 ile 1955 yılları arasında Kuzeydoğu Çin'de varlığını sürdürmüş tarihî idari alandır.

<span class="mw-page-title-main">Tayvan bayrağı</span>

Tayvan bayrağı, sınırlı sayıda ülke tarafından tanınan Tayvan Cumhuriyeti'ne ait devlet bayrağı. Günümüzde kullanılan hâli ile 8 Ekim 1928 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

Çin'in eyaletleri, Çin'in en üst düzey idari bölümleridir. Toplam 34 adet eyalet düzeyi bölüm bulunmakta olup bunlardan 23'ü eyalet, dördü doğrudan yönetilen şehir, beşi özerk bölge ve ikisi özel idarî bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin bayrağı</span> Ulusal bayrak

Çin Halk Cumhuriyeti bayrağı, Çin tarafından kullanılan resmi bayraktır.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Güvenlik Bakanlığı (Çin)</span>

Devlet Güvenlik Bakanlığı (MSS) karşı istihbarat, yabancı istihbarat ve siyasi güvenlikten sorumlu istihbarat kurumudur ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin güvenlik teşkilatıdır. Pekin'de Çin Halk Cumhuriyeti'nin Kamu Güvenliği Bakanlığı'na yakın bir merkezdir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Cumhuriyeti tarihi</span>

Çin Halk Cumhuriyeti tarihi, 1 Ekim 1949 tarihinde Çin İç Savaşı'nın Çin Komünist Partisi tarafından kazanılmasının ardından Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun ilan edilmesiyle itibaren başlamaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti birkaç on yıl boyunca "Çin" ile eşanlamlıydı, ancak Çin Cumhuriyeti'ni ve öncesinde binlerce yıllık imparatorluk hanedanlıkları tarafından yönetilen Çin anakarasını yöneten son siyasi varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Cumhuriyeti-Sovyetler Birliği ilişkileri</span>

Sovyetler Birliği-Çin Cumhuriyeti ilişkileri, Sovyetler Birliği ile Çin Cumhuriyeti arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çin devlet başkanı</span> Çinin devlet başkanı

Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Başkanı Çin'in en yüksek siyasi makamıdır. 1982 Çin Anayasası'nın 62. maddesinin düzenlediği esaslara göre, Çin Ulusal Halk Kongresi tarafından Çin Ulusal Halk Kongresi Prezidyumunun önerdiği aday seçilir.

Çin Cumhuriyeti, Doğu Asya'da yer alan, Tayvan adıyla bilinen bir ülke

Çin Halk Cumhuriyeti devlet başkanı, Asya ülkesi Çin'de 1949 yılında bu yana ülkenin en üst makamında yer alan kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Slovakya ilişkileri</span>

Çin-Slovakya ilişkileri, Çin ile Slovakya arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. Çin'in Bratislava'da bir büyükelçiliği, Slovakya'nın da Pekin'de bir büyükelçiliği var.