İçeriğe atla

Çin-Karadağ ilişkileri

Çin-Karadağ ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde China ve Montenegro

Çin

Karadağ

Çin-Karadağ ilişkileri,[a] Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Karadağ arasında sürdürülen ikili ilişkileri içerir. ÇHC 14 Haziran 2006 tarihinde Karadağ'ı resmen tanıdı. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 7 Temmuz 2006 tarihinde kuruldu; o gün Çin'in Podgorica konsolosluğu bir büyükelçiliğe de dönüştürüldü. Karadağ'ın Pekin Büyükelçiliği 13 Kasım 2007 tarihinde kapılarını açtı.[1]

Ekonomik ilişkiler

Şubat 2021'de Çin ile Karadağ arasında düzenlenmiş ve Büyükelçi Darko Pajović [en]'in katılımıyla gerçekleşmiş bir konferans hakkında Çince röportaj (9 Şubat 2021). Başbakan Đukanović İnternet üzerinden bağlanarak katıldı. Pajović, görüşme sırasında "hiçbir zorluk Karadağ ile Çin arasındaki işbirliğini durduramaz" ifadesinde bulundu.

2021 yılı itibarıyla Karadağ borcunun dörtte biri Çin'in sahipliğindedir.[2]

2012 yılında iki ülke arasındaki ticaret hacmi toplam 134.406.987 Euro değerindeydi; Çin'den Karadağ'ya ithalatı 130.605.327 Euro, Karadağ'ın Çin'e ithalatı ise 3.801.660 Euro değerindeydi. Karadağ'da Çin'den kaynaklanan doğrudan yatırım 440.000 Euro değerindeydi.[1] Çin Karadağ'da otoyol, enerji santrali ve diğer altyapıların inşaatına ilişkin birçok yatırım projesi yürütmektedir.[3]

2018 yılında, Karadağ'ın Adriyatik Denizi'ndeki kıyısında yer alan Bar Limanı [en]'nı, denize kıyısı olmayan komşu ülke Sırbistan'a bağlamak amacıyla tasarlanmış bir otoyolun ilk aşaması için verilmiş Çin kredisi, Karadağ'ın borç seviyesini büyük oranda yükseltti; sonuç itibarıyla Karadağ'da vergiler yükseltildi, kamu sektörü maaşları kısmen donduruldu ve annelere yönelik bir devlet yardımı sonlandırıldı.[4] Alınan bu tedbirlere rağmen, Karadağ borcunun o yıl gayri safi yurt içi hasılanın %80'ine ulaşması beklendi ve Uluslararası Para Fonu, Karadağ'ın daha fazla borç almaya gücü yetmediğini ifade etti.[4]

2021'de, otoyolun ilk 41 kilometresinin kilometre başına 20 milyon Euro değerinde olduğu bildirildi; yani Dünya'da kilometre başına en pahalı otoyollardan biridir. Karadağ'ın borç ödeme konusunda temerrüt ettiği durumda Çin'in teminat olarak Karadağ topraklarına erişim hakkını kazanması öngörülmektedir.[2]

Kültürel ilişkiler

Şubat 2015'te Karadağ Üniversitesi'nde bir Konfüçyüs Enstitüsü açıldı. Enstitü, Çangşa Bilim ve Teknoloji Üniversitesi [en] ile ortaklaşa işletilmekte ve Çince dersleri vermenin yanı sıra Çin kültürüyle ilgili etkinlikler de düzenlemektedir.[5]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Relations of China and Montenegro ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Dipnot

  1. ^ Çince (basitleştirilmiş): 中国–黑山关系; Çince (geleneksel): 中國–黑山關係; pinyin: Zhōngguó Hēishān guānxì, ya da kısaca 中黑关系 / 中黑關係 Zhōng Hēi guānxì; KaradağcaOdnosi Crne Gore i Kine

Kaynakça

  1. ^ a b "Bilateralni odnosi. Kina" [İkili ilişkiler. Çin.] (Karadağca). Dışişleri Bakanlığı (Karadağ). 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2021. 
  2. ^ a b Hopkins, Valerie (11 Nisan 2021). "Montenegro calls for EU help over $1bn Chinese highway loan". ft.com. 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021. 
  3. ^ "China and Montenegro" [Çin ve Karadağ] (İngilizce). Çin Dışişleri Bakanlığı. 28 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2021. 
  4. ^ a b Vasovic, Noah Barkin, Aleksandar (16 Temmuz 2018). "Chinese 'highway to nowhere' haunts Montenegro". Reuters (İngilizce). 12 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021. 
  5. ^ "Institut Konfucije na Univerzitetu Crne Gore" [Karadağ Üniversitesi Konfüçyüs Enstitüsü] (Karadağca). Karadağ Üniversitesi. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkiye ilişkileri</span>

Çin-Türkiye ilişkileri, Çin ile Türkiye arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri içerir. Çin Komünist Partisi'nin Çin İç Savaşı'nı kazanması ve Çin Halk Cumhuriyeti devletinin 1 Ekim 1949 tarihinde kurulmasından sonra bile Türkiye, İç Savaş'ı kaybetmenin sonucu olarak Tayvan adasına çekilmeye zorunda kalmış Çin Cumhuriyeti devletini "Çin" ülkesinin tek meşru temsilcisi olarak tanımaya devam etti, ancak 4 Ağustos 1971 tarihinde Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişkiler kurup "Tek Çin politikası"na uyarınca Çin Cumhuriyeti'yle olan resmî ilişkilerini askıya aldı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tayvan dahil tüm Çin toprakları üzerindeki egemenliğini tanıdı. Buna rağmen, Türkiye, Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) yine gayrıresmî, hükümet dışı seviyede ilişkiler sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan-Çin ilişkileri</span> Devletler arası ilişki

Azerbaycan-Çin ilişkileri, Azerbaycan ile Çin topraklarındaki hem tarihî hem de çağdaş devletler arasındaki ilişkileri içerir. Şi Cinping, iki ülke arasındaki ilişkilerin dostane ve kooperatif şekilde devamlı olarak geliştiğini ifade etmiştir; Çin Dışişleri Bakanlığı'na göre, iki ülke arasındaki "siyasî ilişkiler sabittir; karşılıklı güven seviyesi yüksektir ve pragmatik açıdan [bu ilişkilerin] sonuçları verimlidir;" üstelik Çin, Azerbaycan'ın egemenliğini ve bağımsızlığını desteklemektedir. Azerbaycan tarafı ise "Çin ile bulunduğu işbirliği seviyesini yükseltmeye ve işbirliği alanlarını genişletmeye çok umduğu"nu ve Azerbaycan'ın kapısının Çin'e "sürekli açık" olduğunu ifade etmiştir. Çin, Azerbaycan'ın bağımsızlığını tanıyan ve Azerbaycan devletiyle ilişkiler kurmuş ilk ülkelerden biridir ve Azerbaycan, kendi Doğu Asya politikasında Çin'i bir öncelik olarak görmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Yunanistan ilişkileri</span>

Çin-Yunanistan ilişkileri, Çin ile Yunanistan topraklarındaki hem tarihî hem de çağdaş devletler arasındaki ilişkileri içerir. Çin-Yunanistan ilişkilerinin en erken kaydı, Yunan tarihçi Ktesias'ın MÖ 5. yüzyılda Serika ülkesi hakkındaki yazılarda yer alır. Çağdaş dönemde Çin Cumhuriyeti, 1947 yılında Yunanistan başkenti Atina'da bir büyükelçilik işletmeye başladı; bunun ardından Çin Halk Cumhuriyeti devleti, 5 Haziran 1972 tarihinde Yunanistan ile ilişkiler kurdu. 2006 yılında iki ülke arasındaki ilişki "Stratejik Ortaklık" seviyesine yükseltildi.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Sırbistan ilişkileri</span>

Çin-Sırbistan ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Sırbistan Cumhuriyeti devletleri arasındaki ikili ilişkileri kapsar. İki ülke arasında ilişkiler, Yugoslavya SFC'nin 1 Ekim 1949 tarihinde ÇHC'ni tanımasından beri muhafaza edilmiştir; diplomatik ilişkiler de 2 Ocak 1955 tarihinde, her iki ülkenin dışişleri bakanları arasında diplomatik notların değiştirilmesiyle resmen kuruldu. Çin'in Belgrad'da bir büyükelçiliği var; Çin ayrıca Kasım 2006'dan beri Sırbistan Hükûmeti'nin rızasıyla Priştine'de bir temsilci ofis işletmektedir. Sırbistan'ın Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay'da bir genel konsolosluğu vardır. 2017 yılında Çin ile Sırbistan, birbirlerinin vatandaşları için vize muafiyeti uyguladı.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Özbekistan ilişkileri</span>

Çin-Özbekistan ilişkileri Çin ile Özbekistan arasındaki ikili ilişkidir. Her iki ülke de Şanghay İşbirliği Örgütü üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkmenistan ilişkileri</span>

Çin-Türkmenistan ilişkileri, Çin ile Türkmenistan ülkeleri arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ikili ilişkileri kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Ermenistan ilişkileri</span>

Çin-Ermenistan ilişkileri, Çin ile Ermenistan arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti devletleri oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Estonya ilişkileri</span>

Çin-Estonya ilişkileri, Çin ile Estonya arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve Estonya Cumhuriyeti devletleri oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Çin ilişkileri</span>

Belarus-Çin ilişkileri, Belarus ile Çin arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Belarus Cumhuriyeti ve Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) devletleri oluşturmaktadır. Belarus'un Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay, Guangzhou ve Çongçing şehirlerinde başkonsoloslukları vardır. ÇHC'nin Minsk'te işlettiği bir büyükelçiliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Ukrayna ilişkileri</span>

Çin-Ukrayna ilişkileri, Çin ile Ukrayna arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve SSCB sonrası kurulmuş Ukrayna devleti oluşturmaktadır. ÇHC ile Ukrayna, 4 Ocak 1992 tarihinde diplomatik ilişkilerin kurulduğunu duyurdu. Çin'in Kiev'de bir büyükelçiliği ve Odessa'da bir başkonsolosluğu var; Ukrayna'nın da Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay'da bir başkonsolosluğu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Litvanya ilişkileri</span>

Çin-Litvayna ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti devletleri arasındaki ikili ilişkileri kapsar. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 14 Eylül 1991 tarihinde kuruldu. Çin'in Vilnius'ta bir maslahatgüzarı var; Litvanya ise Pekin'deki büyükelçiliğini 2021 yılı Aralık ayında kapattı. Bunun dışında Litvanya'nın Hong Kong'da oturan ve Hong Kong ile Makao özel idari bölgelerindeki temsilcisi olarak çalışan bir fahri konsolosu var.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Moldova ilişkileri</span>

Çin-Moldova ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ile Moldova Cumhuriyeti devletleri arasındaki ikili ilişkileri kapsar. Çin'in Kişinev'de, Moldova'nın da Pekin'de büyükelçiliği var.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Polonya ilişkileri</span>

Çin-Polonya ilişkileri, Çin ile Polonya arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve Polonya Cumhuriyeti devletleri oluşturmaktadır. ÇHC'nin Varşova'da bir büyükelçiliği ve Gdańsk'ta bir başkonsolosluğu, Polonya'nın ise Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay, Çengdu, Guangzhou ve Hong Kong şehirlerinde başkonsoloslukları var.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Çin ilişkileri</span>

Avusturya-Çin ilişkileri, Avusturya ile Çin arasında hem tarihî olarak sürdürülmüş hem de günümüzde sürdürülmeye devam eden ikili ilişkileri içerir. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Avusturya Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) devletleri oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Çin ilişkileri</span> Arnavutluk ve Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler

Arnavutluk-Çin ilişkileri, tarihî olarak Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) arasındaki ikili ilişkileri içerirdi; günümüzde ise bu ilişkilerin taraflarını Arnavutluk Cumhuriyeti ile ÇHC devletleri oluşturmaktadır. Pekin'de Arnavutluk, Tiran'da ÇHC büyükelçilikleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek-Çin ilişkileri</span>

Bosna-Hersek-Çin ilişkileri, Bosna-Hersek ile Çin arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 3 Nisan 1995 tarihinde kuruldu. Pekin'de Bosna-Hersek, Saraybosna'da Çin büyükelçilikleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Slovakya ilişkileri</span>

Çin-Slovakya ilişkileri, Çin ile Slovakya arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. Çin'in Bratislava'da bir büyükelçiliği, Slovakya'nın da Pekin'de bir büyükelçiliği var.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Macaristan ilişkileri</span>

Çin-Macaristan ilişkileri, Çin ile Macaristan arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. Çin'in Budapeşte'de bir büyükelçiliği, Macaristan'ın ise Pekin'de bir büyükelçiliği ve Çongçing, Hong Kong ve Şanghay şehirlerinde başkonsoloslukları var.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Kuzey Makedonya ilişkileri</span>

Çin-Kuzey Makedonya ilişkileri, Çin ile Kuzey Makedonya arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. Mevcut durumda Kuzey Makedonya, Tek Çin politikası uyarınca Çin Halk Cumhuriyeti'ni (ÇHC) tanımakta ve bununla resmî ilişkilerde bulunmaktadır; lâkin 1999 ile 2001 yılları arasında Kuzey Makedonya'nın ÇHC ile ilişkileri askıya alındı ve Kuzey Makedonya ÇHC'nin yerine Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) ilişkiler sürdürdü. Bu iki yıllık dönem boyunca Kuzey Makedonya, Vatikan'ın yanı sıra Çin Cumhuriyeti'ni tanıyan tek iki Avrupa ülkesinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Çekya-Çin ilişkileri</span>

Çek Cumhuriyeti-Çin ilişkileri, Çekya ile Çin arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. Çek Cumhuriyeti'nin Pekin'de büyükelçiliği ve Çengdu, Hong Kong ve Şanghay şehirlerinde başkonsoloslukları var; Çin'inse Prag'da bir büyükelçiliği var.