İçeriğe atla

Çin-Japonya ilişkileri

Çin-Japonya ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde China ve Japan

Çin
Japonya
Vietnam Da Nang kentinde düzenlenmiş APEC Vietnam 2017 [en] toplantısında eski Japonya Başbakanı Shinzō Abe (sol) ile Çin devlet başkanı Şi Cinping (sağ) arasında görüşme
Çin Halk Cumhuriyeti Tokyo Büyükelçiliği
Japonya Pekin Büyükelçiliği

Çin-Japonya ilişkileri (Çince (basitleştirilmiş): 中日关系; Çince (geleneksel): 中日關係; pinyin: Zhōngrì guānxì; Japonca: 日中関係, romanize: Nicchū kankei), Çin ile Japonya arasındaki ikili ilişkilerdir. İki ülke birbirinden coğrafî olarak Doğu Çin Denizi tarafından bölünmektedir. Tarih boyunca Japon dili[a], mimarisi, kültürü, mutfağı, dini, felsefesi ve hukuku derin bir Çinlileşme geçirdi.[b] 19. yüzyılın ortasındaki Perry keşif seferi [en] ile Japonya'nın Batı dünyası ile ticarî ilişkilere girmeye zorlanmasının ardından Japonya, 1868 yılı Meiji Restorasyonu boyunca kendisini etkin bir Batılılaşma sürecinden geçirtti ve Çing Hanedanı yönetimi altındaki Çin'i çağdışı bir medeniyet olarak algılamaya başladı. Bu dönemde, gerek I. ve II. Afyon Savaşı, gerekse Sekiz Devlet İttifakı'nın Boxer Ayaklanması'nı bastırmakta oynadığı rolden dolayı Çin, kendisini yabancı kuvvetlere karşı savunamaz hâle geldi. Japonya, Çin'in bu zayıflıklarından istifade önce Birinci Çin-Japon Savaşı, sonra da İkinci Çin-Japon Savaşı'nda Çin'e karşı istilâ yürüttü.

Çin Hükûmeti'ne göre, Çin ile Japonya arasındaki ilişki, Japonya'nın kendi savaş suçlarını Çin'i tatmin edecek şekilde tanımayı reddetmesi nedeniyle gerginliğe uğramıştır. Ancak Japonya Hükûmeti, Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun genişlemesi ve bunun bulunduğu agresif faaliyetler, Çin-Japonya ilişkilerindeki gerginliğin nedeni olduğunu savunmaktadır. Yüksek rütbeli Japon memurların Yasukuni Tapınağı'na yaptıkları ziyaretler [en] ve bazı Japon tarih ders kitaplarında [en] 1937 Nankin Katliamı'na dair revizyonist söylemlerin yer alması gibi Japon savaş suçlarıyla ilgili unsurlar, Çin-Japonya ilişkilerinde gerilim yaratan başlıca noktalardandır. Ancak Eylül 2006'da Shinzō Abe'nin Japonya başbakanı olarak seçilmesinden sonra Çin ile Japonya önemli ölçüde yakınlaştı ve 2010'da Çin ile Japonya'nın katıldığı ortak bir tarihsel çalışmadan, Japon savaş suçlarına dair yeni bir fikir birliğinin ulaşılmasına yol açan bir rapor ortaya çıktı.[1][2] Senkaku Adaları tartışması da Doğu Çin Denizi'nde hasmane karşılaşmalar, iki ülke arasında gerginlik yaratan söylemler ve Çin anakarası ile Tayvan'da Japon karşıtı protestolara [en] sebep oldu.[3]

Ülkeler arasındaki anlaşmazlıklara rağmen, Çin-Japonya ilişkileri gitgide gelişmektedir ve her iki taraf, "yeni bir başlangıcın" peşinde birbiriyle sağlam bağlar kurmaya odaklandıklarını belirtmiştir. İki ülke, küresel ticaret ile Asya'nın ekonomik faaliyetlerini artırmak, "Bir Kuşak, Bir Yol" İnisiyatifi üzerinde el ele işbirliğinde bulunmak,[4] deniz ve hava iletişim sistemleri kurmak ve çok sayıda üst düzey zirve ve danışma düzenlemek dahil olmak üzere farklı alanlarda işbirliğinde bulunmaya başlamıştır.[5][6][7][8][9] 2018'de iki ülke, aralarındaki bağları daha fazla derinleştirmeye vâât etti, ticaret savaşı konusunda hemfikir olduklarını gösterdiler ve Shinzō Abe, "Japonya-Çin ilişkileri büyük bir gelişme yönünde ilerliyor" diye bir ifadede bulundu.[10][11] 2022'de Çin ile Japonya, aralarındaki ilişkilerin normalleşmesinin 50. yıl dönümünü andı.[12]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Relations of China and Japan ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Dipnot

  1. ^ Japonca söz varlığının büyük kısmını Çince kökenli sözcükler oluşturur; bakınız: Kango (Japonca)
  2. ^ Karşılaştırma için bakınız: Çin mimarisi, Çin kültürü, Çin mutfağı, Çin'de din, Çin felsefesi ve Çin hukuku [en].

Kaynakça

  1. ^ Nanjing by the Numbers 24 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Foreign Policy. 9 February 2010.
  2. ^ "Backlash over the alleged China curb on metal exports" 15 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Daily Telegraph, London, 29 Aug 2010. Retrieved 30 August 2010.
  3. ^ Jash, Amrita (22 Şubat 2017). "Diaoyu/Senkaku islands dispute: identity versus territory". Policy Forum. 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022. 
  4. ^ Amrita, Jash (2017). "Is China-Japan Relations Envisaging a Phase of Détente?". IndraStra Global (İngilizce). 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2018 – CORE (UK) vasıtasıyla. 
  5. ^ "Japan ready to cooperate with China on global trade plan". South China Morning Post (İngilizce). 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022. 
  6. ^ "China, Japan hold talks on maritime affairs - Xinhua | English.news.cn". news.xinhuanet.com. 9 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022. 
  7. ^ "Japan to help finance China's Belt and Road projects". CNBC. 5 Aralık 2017. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022. 
  8. ^ "Momentum for improving Japan-China relations | The Japan Times". The Japan Times. 9 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022. 
  9. ^ Gao, Charlotte. "China-Japan Relations Move Toward a 'New Start'". The Diplomat. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022. 
  10. ^ Landers, Peter (12 Eylül 2018). "Japan and China Find Common Ground in Trump's Tariffs as Leaders Meet". Wall Street Journal. 9 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022. 
  11. ^ "Shinzo Abe and Xi Jinping 'pledge Japan and China will deepen ties'". South China Morning Post (İngilizce). 17 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2022. 
  12. ^ "China considers in-person event to mark normalization of ties with Japan". The Japan Times. 19 Ocak 2022. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Japonya</span> Doğu Asyada bir ada ülkesi

Japonya, Doğu Asya'da yer alan bir ada ülkesidir. Büyük Okyanus'un kuzeybatısında konumlanan ülke; Japon Denizi'nden Çin, Kuzey Kore, Güney Kore ve Rusya'nın doğusuna; kuzeyde Ohotsk Denizi'nden güneyde Doğu Çin Denizi ve Tayvan'a kadar uzanır. De facto başkenti ve en büyük şehri Tokyo'dur. Adını oluşturan kanji karakterler, "güneş" ve "köken" anlamına geldiğinden "Doğan Güneşin Ülkesi" olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Nankin Katliamı</span>

Nanjing Katliamı veya Nanjing Tecavüzü, İkinci Çin-Japon Savaşı'ndaki Nanking Savaşı'nın hemen ardından, Çin Cumhuriyeti'nin başkenti Nanjing'de Japon İmparatorluk Ordusu tarafından Çinli sivillerin toplu katledilmesiydi. 13 Aralık 1937'de başlayan katliam altı hafta sürdü. Failler ayrıca toplu tecavüz, yağma, işkence ve kundakçılık gibi başka savaş suçları da işlediler. Katliam, savaş zamanlarının en kötü zulümlerinden biri olarak kabul ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Şinzo Abe</span> Japon politikacı (1954–2022)

Şinzo Abe ;, Japon siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Nankin</span> çinin Jiangsu Eyaletinin başkenti, Çin Cumhuriyetinin ve Çinin Ming hanedanlığının eski başkenti

Nankin ya da Nanjing, Çin'in Jiangsu eyaletinin başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Çin-Japon Savaşı</span> 1937 ile 1945 yılları içerisinde Çin ve Japonya arasında süren savaş

İkinci Çin-Japon Savaşı (1937–1945) veya Direniş Savaşı, öncelikle Çin Cumhuriyeti ve Japon İmparatorluğu arasındaki askeri çatışmaydı. Savaş, II. Dünya Savaşı'nın daha geniş Pasifik Cephesi olan Çin Cephesini oluşturuyordu. Savaşın başlangıcı geleneksel olarak 7 Temmuz 1937'de Pekin'de Japon ve Çin birlikleri arasındaki bir anlaşmazlığın tam ölçekli istilaya dönüştüğü Marco Polo Köprüsü Olayı'na tarihlenir. Bazı Çinli tarihçiler, 18 Eylül 1931'deki Japonya'nın Mançurya'yı istilasının savaşın başlangıcı olduğuna inanır. Çinliler ile Japonya İmparatorluğu arasındaki bu geniş çaplı savaş, genellikle Asya'da II. Dünya Savaşı'nın başlangıcı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Türkiye ilişkileri</span>

Çin-Türkiye ilişkileri, Çin ile Türkiye arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri içerir. Çin Komünist Partisi'nin Çin İç Savaşı'nı kazanması ve Çin Halk Cumhuriyeti devletinin 1 Ekim 1949 tarihinde kurulmasından sonra bile Türkiye, İç Savaş'ı kaybetmenin sonucu olarak Tayvan adasına çekilmeye zorunda kalmış Çin Cumhuriyeti devletini "Çin" ülkesinin tek meşru temsilcisi olarak tanımaya devam etti, ancak 4 Ağustos 1971 tarihinde Türkiye, Çin Halk Cumhuriyeti'yle diplomatik ilişkiler kurup "Tek Çin politikası"na uyarınca Çin Cumhuriyeti'yle olan resmî ilişkilerini askıya aldı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin Tayvan dahil tüm Çin toprakları üzerindeki egemenliğini tanıdı. Buna rağmen, Türkiye, Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) yine gayrıresmî, hükümet dışı seviyede ilişkiler sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Senkaku Adaları anlaşmazlığı</span>

2012 Çin-Japonya ada krizi veya 2012 Senkaku krizi Çin ile Japonya arasında 2012 yılında yaşanan siyasi kriz. Çin halkı şiddet gösterileri düzenlerken, Japonya ise 1970 yılında adalarda petrolün bulunmasının Çin'in yaklaşımını değiştirdiğini ifade etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Japon Öz Savunma Kuvvetleri</span> Japonyanın askerî gücü

Japon Öz Savunma Kuvvetleri (JSDF), Japonya'nın de facto silahlı kuvvetlerdir. Öz Savunma Kuvvetleri, II. Dünya Savaşı sonrasında 1 Temmuz 1954 tarihinde kurulmuş olup Kara, Hava ve Deniz Öz Savunma Kuvvetleri'nden oluşmaktadır ve başbakanın başkomutan olduğu Savunma Bakanlığı tarafından kontrol edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Senkaku Adaları</span> Doğu Çin Denizindeki Adalar

Senkaku Adaları veya Diàoyútái Adaları, Doğu Çin Denizi'nde Japonya tarafından yönetilen ve Çin ile Tayvan tarafından hak iddia edilen üzerinde yerleşim bulunmayan adalar grubudur. Adalar Çin'in doğusunda, Tayvan'ın kuzeydoğusunda, Okinawa Adası'nın batısında ve Ryukyu Adaları'nın kuzey ve güneybatısında yer almaktadır. Adalar üzerindeki anlaşmazlıklar Çin-Japonya ilişkilerinde önemli bir konudur.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Çin ilişkileri</span> Çin ile ABD arasındaki diplomatik ilişkiler

ABD-Çin ilişkileri, genelde Amerika-Çin ilişkileri, Çin-Amerika ilişkileri ya da Sino-Amerikan ilişkiler olarak da bilinir, Çin ile Amerika Birleşik Devletleri'nin sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

Japonya'da yeni muhafazakârlık Asya medyasında son zamanlarda yeni nesil militan Japon muhafazakârlarına atıfta bulunmak için kullanılan bir terimdir. Japonya Öz Savunma Kuvvetleri hakkında daha “aktif” bir görüş almaları ve Batı'nın politik olarak yanlış ifadelerinde neyin dikkate alınacağını bilmeleri nedeniyle eski Japon muhafazakârlarından ayrılırlar. Buna rağmen veya belki de bu nedenle, özellikle orta yaşlı nüfusla, ülke genelinde adil bir popülerliğe sahiptirler. Bu terim, Çin, Kuzey Kore ve Güney Kore'de olduğu gibi Japonya'da da bunları tanımlamak için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Özbekistan ilişkileri</span>

Çin-Özbekistan ilişkileri Çin ile Özbekistan arasındaki ikili ilişkidir. Her iki ülke de Şanghay İşbirliği Örgütü üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Gürcistan ilişkileri</span>

Çin-Gürcistan ilişkileri, Çin ile Gürcistan arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Çin Halk Cumhuriyeti ile Gürcistan devletleri 9 Haziran 1992 tarihinde diplomatik ilişkiler kurdular. Bu zamandan beri iki ülke arasındaki ilişkiler giderek ilerlemiş ve ağırlıklı olarak ekonomik işbirliğine odaklanmıştır. Tiflis'te Çin'in bir büyükelçiliği ve Pekin'de Gürcistan'ın bir büyükelçiliği vardır. 2017 yılında Çin, Gürcistan'ın en büyük dördüncü ticaret ortağı ve Gürcü şarabının en büyük ikinci pazarı konumundaydı. Gürcistan "Tek Çin politikası" konusunda taahhüt göstermiştir ve Çin Cumhuriyeti'ni (Tayvan) tanımamaya ek olarak Çin Cumhuriyeti pasaportunu geçerli bir giriş belgesi olarak da tanımamaktadır. Çin ise Abhazya ile Güney Osetya devletlerini tanımayı reddederek Gürcistan'ın toprak bütünlüğüne destek göstermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Çin ilişkileri</span>

Bulgaristan-Çin ilişkileri, Bulgaristan ile Çin arasında hem tarihî olarak sürdürülmüş hem de günümüzde sürdürülmeye devam eden ikili ilişkileri içerir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 4 Ekim 1949 tarihinde kuruldu. Bulgaristan'ın Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay'da bir başkonsolosluğu, Çin'in ise Sofya'da bir büyükelçiliği var.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Hırvatistan ilişkileri</span>

Çin-Hırvatistan ilişkileri, Çin ile Hırvatistan arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 13 Mayıs 1992 tarihinde kuruldu. Çin'in Zagreb'de bir büyükelçiliği, Hırvatistan'ın ise Pekin'de bir büyükelçiliği ve Hong Kong'da bir başkonsolosluğu var.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Kuzey Makedonya ilişkileri</span>

Çin-Kuzey Makedonya ilişkileri, Çin ile Kuzey Makedonya arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. Mevcut durumda Kuzey Makedonya, Tek Çin politikası uyarınca Çin Halk Cumhuriyeti'ni (ÇHC) tanımakta ve bununla resmî ilişkilerde bulunmaktadır; lâkin 1999 ile 2001 yılları arasında Kuzey Makedonya'nın ÇHC ile ilişkileri askıya alındı ve Kuzey Makedonya ÇHC'nin yerine Çin Cumhuriyeti'yle (Tayvan) ilişkiler sürdürdü. Bu iki yıllık dönem boyunca Kuzey Makedonya, Vatikan'ın yanı sıra Çin Cumhuriyeti'ni tanıyan tek iki Avrupa ülkesinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Çekya-Çin ilişkileri</span>

Çek Cumhuriyeti-Çin ilişkileri, Çekya ile Çin arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. Çek Cumhuriyeti'nin Pekin'de büyükelçiliği ve Çengdu, Hong Kong ve Şanghay şehirlerinde başkonsoloslukları var; Çin'inse Prag'da bir büyükelçiliği var.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Hindistan ilişkileri</span>

Çin-Hindistan ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti ile Hindistan Cumhuriyeti devletleri arasında sürdürülen ikili ilişkilerdir. Binlerce sene öncesine dayanan bu ilişkiler, tarih boyunca barışçıl bir şekilde sürdürülmüştür, ancak modern çağda, özellikle de Çin Komünist Partisi'nin Çin'de iktidara gelmesinden beri, bu ilişki kimi zaman aksiliklere uğramıştır. İki ülke birbiriyle ekonomik işbirliği girişimlerinde bulunmaya çalışırken, sınır anlaşmazlıkları ile iki ülkede var olan ekonomik milliyetçilik eğilimleri, bu iki ülke arasında gerilim üretmiş unsurlar teşkil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Japon savaş suçları</span>

Japon emperyalist dönemi, özellikle de İkinci Çin-Japon Savaşı ile Pasifik Cephesi boyunca Japon İmparatorluğu, birçok farklı Asya-Pasifik ülkesinde savaş suçu işledi. Bu olaylar bir "Asya Holokostu" olarak nitelendirilmiştir. Bu savaş suçlarının kimileri 19. yüzyılın sonunda Japon askerî personel tarafından, ancak çoğu İmparator Hirohito'nun hükümdar olduğu Şova Dönemi'nin ilk kısmı sırasında işlendi.

<span class="mw-page-title-main">Şinzo Abe suikastı</span> 2022de eski Japonya başbakanının öldürülmesi

8 Temmuz 2022'de, Japonya'nın eski başbakanı ve Temsilciler Meclisi üyesi olan Shinzō Abe, Nara Prefektörü'ndeki Nara şehrindeki Yamato-Saidaiji İstasyonu'nun yakınlarında gerçekleşen bir siyasi etkinlikte konuşurken öldürüldü. Yaklaşık saat 11.30'da (UTC+09.00), Liberal Demokrat Parti adayı için bir kampanya konuşması yaparken Abe, ev yapımı bir ateşli silahla yakın mesafeden sırtından vuruldu. Şüpheli Tetsuya Yamagami olay yerinde yakalandı. Abe, tıbbi helikopterle Nara Tıp Üniversitesi Hastanesi'ne götürüldü. Ancak beş buçuk saat sonra 17.03'te öldüğü açıklandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.