İçeriğe atla

Çin-Hindistan Savaşı

Çin-Hindistan Savaşı

Çin ve Hindistan'ın konumu
Tarih20 Ekim[1] - 21 Kasım 1962
Bölge
Çin-Hindistan sınırı (Aksai Çin)
Sonuç Kesin Çin zaferi
Taraflar
 ÇinHindistan Hindistan
Komutanlar ve liderler
Çin Zhang Guohua
Çin Mao Zedong
Çin Liu Bocheng
Çin Lin Biao
Çin Zhou Enlai		Hindistan Brij Mohan Kaul
Hindistan Sarvepalli Radhakrishnan
Hindistan Jawaharlal Nehru
Hindistan V. K. Krishna Menon
Hindistan Pran Nath Thapar
Güçler
80.000[2][3] 10.000-12.000 []
Kayıplar
722 ölü
1.697 yaralı []		 1,383 ölü[4]
1,047 yaralı[4]
1,696 kayıp[4]
3,968 esir[4]


Çin-Hindistan Savaşı diğer bilinen adıyla Çin-Hindistan Sınır Çatışması, 1962 yılında Çin ile Hindistan arasında yaşanan sınır savaşı.

Yaklaşık 1 ay süren savaş Çin'in askeri zaferiyle sonuçlanmışsa da ateşkes sonucunda iki ülke de savaş öncesi sınırlarına dönmüşlerdir.

Öncesi

Çin Devrimi ve Hindistan'ın bağımsızlığı ile birlikte yeni kurulan iki ülke arasında karşılıklı ilişkiler kuruldu. Çin'i ilk tanıyanlar arasında Hindistan da bulunmaktaydı. Bu durum iki ülke arasında dostane ilişkiler oluşmasına neden oldu. Ancak bu durum Tibet olayı ile sonlandı.

Savaşın esas sebebi iki ülkenin Himalayalarda bulunan sınırları üzerindeki anlaşmazlıklar olsa da[5] savaşın başlamasına yol açan başka etkenler de bulunmaktadır.

Çin Halk Kurtuluş Ordusu 1950 yılında Tibet'e askeri müdahalede bulundu ve kısa sürede bölge üzerinde hakimiyet kurdu. Çin'in Tibet'i ele geçirmesi ile birlikte 3,225 kilometrelik bir sınıra sahip olan iki ülke, sıklıkla bu sınır üzerinde ufak çaplı çatışmalar yaşamaya başladılar. Bu tarihten itibaren Çin, Hindistan'ın kuzeyinde yer alan bazı bölgeleri de Çin'e dahil olarak gösteren haritalar yayınlamaya başladı.[5]

Bu olaylar üzerine Hindistan, Çin Komünist Partisi'ne Çin'in Tibet politikasına karşı çıkan bir mektup yolladı. Bu durum da iki ülke arasının açılmasına neden oldu.

1959 yılında Tibet'te yaşanan isyan ve Dalay Lama'nın Hindistan'a sığınması gergin olan iki ülke ilişkilerini daha da kötü bir duruma getirdi.

Aynı yıllarda gergin olan Çin - Sovyet ve Çin - ABD ilişkilerinin tersine Hindistan bu iki ülkeyle gayet dostane ilişkiler içerisindeydi. Bu durum Çin yönetiminde Hindistan'ın bu iki ülkeden birisiyle Çin'e karşı ittifak yapacağı korkusunu doğuruyordu.[5]

Sorunların çözümü için 1960-1962 yıllarında müzakereler yapılmasına rağmen herhangi bir sonuç alınamadı.

Muharebe

Uzun süreden beri hazırlık yapan Çin Halk Kurtuluş Ordusu birliklerinin 20 Ekim 1962'de Hindistan'ın kuzey doğu bölgesindeki Çin-Hint sınırlarından saldırıya geçmesiyle savaş başladı. Aynı anda Aksai Çin'de konuşlandırılmış bulunan Çin birlikleri de saldırıya geçerek ilerlemeye başladı.[6] Savaşın muharebe alanı denizden yüksekliği 4,250 metreye ulaşan dağlık bir coğrafya olmuştur.[7]

Bu olaylar yaşanırken batılı devletler Hindistan'a desteklerini sunmuşlardır. Bu yıllarda Çin'de meydana gelen doğal afetler ve Sovyetler Birliği ile yaşanan Çin-Sovyet ayrılığı'nın ardından ülkedeki Sovyet mühendislerin ülkeyi terk etmesi nedeniyle ülkede kıtlık baş göstermiştir.

Sonucu

Savaş Çin'in askeri zaferiyle sonuçlanmıştır. Bununla birlikte bazı kaynaklar Çin'in saldırgan bir görüntü çizdiğini öne sürerek siyasi açıdan kazançlı çıkmadığını belirtmektedir.[8]

Savaş sırasında ve sonrasında Amerika Birleşik Devletleri, Hindistan'a destek olmuştur. Nikita Kruşçev yönetiminin de savaş öncesinde ve sonrasında Hindistan lehine bir politika izlemesi Çin ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerin bozulmasına yol açmıştır.[7] Hindistan'ın önderlik ettiği Bağlantısızlar Hareketi'ne bağlı ülkelerin kendisi lehinde herhangi bir müdahalede bulunamaması Hindistan'da hayal kırıklığı yaratmıştır.[9]

Ordusundaki zayıflıkların farkına varan Hindistan, ordusunun çağdaşlaştırılması ve güçlendirilmesi için çalışmalara başlamıştır. Bu çalışmaları sonucu daha etkin bir güce kavuşan Hindistan ordusu Hindistan-Pakistan Savaşları sırasında herhangi bir zafiyete uğramamıştır.[10]

Barış antlaşmalarının imzalanması 1993 ve 1996 yılında gerçekleşmiştir. Fakat tam anlamıyla sonuca vardırılamamış sınır anlaşmazlıkları günümüzde bile iki ülkenin zaman zaman karşı karşıya gelmesine yol açmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ Webster's Encyclopedic Unabridged Dictionary of the English language: Chronology of Major Dates in History, page 1686. Dilithium Press Ltd., 1989
  2. ^ H.A.S.C. by United States. Congress. House Committee on Armed Services — 1999, p. 62
  3. ^ War at the Top of the World: The Struggle for Afghanistan, Kashmir, and Tibet by Eric S. Margolis, p. 234.
  4. ^ a b c d The US Army [1] 5 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. says Indian wounded were 1,047 and attributes it to Indian Defence Ministry's 1965 report, but this report also included a lower estimate of killed.
  5. ^ a b c "Indo-China War of 1962". 18 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  6. ^ "Battle of Namka Chu". 10 Ağustos 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  7. ^ a b Calvin, James Barnard (Nisan 1984). "The China-India Border War". Marine Corps Command and Staff College. 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2011. 
  8. ^ Abstract of "Fighting to Make a Point: Policy-Making by Aggressive War on the Chinese Borders" by Jr Pettis Roy C. 28 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. — National War College
  9. ^ Rediff Indo-China timeline 9 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ The Men Behind Yahya in the Indo-Pakistani War of 1971 23 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Stephen R. Shalom, professor of Political Science

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Tibet</span> Asyada bir yayla bölgesi

Tibet Orta Asya'da Tibet halkının anavatanı olan bölge. Ortalama 4.900 metrelik yükseltisiyle "Dünyanın Çatısı" diye tanınır. Kuzeyinde Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve Qinghai, doğusunda Sichuan, güneyinde Hindistan, Nepal ve Bhutan vardır. Başkenti Lhasa'dır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Kurtuluş Ordusu</span> Çin Halk Cumhuriyetinin askeri gücü

Çin Halk Kurtuluş Ordusu, Halk Kurtuluş Ordusu (PLA), Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) silahlı kanadı ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin başlıca askeri gücüdür. PLA beş hizmet kolundan oluşur: Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri, Hava Kuvvetleri, Roket Kuvvetleri ve Stratejik Destek Kuvvetleri. Merkezi Askeri Komisyon'un (CMC) liderliği altındadır ve başkanı başkomutan olarak görev yapmaktadır.

Çin-Sovyet Ayrılığı, dönemin iki büyük komünist devleti olan Çin ve Sovyetler Birliği (SSCB) arasında 1960-1989 yılları arasında Marksizm-Leninizm'e dair teorik ve ideolojik tartışmalardan kaynaklanan ciddi bir diplomatik ayrılıktır. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Josef Stalin'in 1953 yılındaki ölümünden sonra Nikita Kruşçev tarafından başlatılan destalinizasyon ve barış içinde bir arada yaşama politikaları sonucunda doktriner ayrılıklar kısmen başlamış, 1969'da zirveye ulaşmış ve farklı yollarla 1980'lerin sonuna kadar sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Hindiçin</span> Güneydoğu Asyada, kabaca Hindistanın doğusu ve Çinin güneyinde kalan yarımada bölge

Çinhindi ya da Hindiçin, Güneydoğu Asya'da, kabaca Hindistan'ın doğusu ve Çin'in güneyinde kalan yarımada bölgesi.

<span class="mw-page-title-main">Bangladeş Kurtuluş Savaşı</span> Bangladeşin Pakistandan bağımsızlığını kazandığı savaş

Bangladeş Kurtuluş Savaşı, geçmişte Doğu Pakistan adını taşıyan bölgede gerçekleşen ve Bengalce konuşan halkın Bangladeş adı altında kendi kaderini tayin hakkı kapsamındaki bağımsızlığıyla sonuçlanan silahlı çatışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Sovyetler Birliği sınır çatışması</span>

Çin-Sovyetler Birliği sınır çatışması, Sovyetler Birliği ile Çin arasında 1969 yılında gerçekleşmiş ve yaklaşık 7 ay sürmüş bir dizi sınır çatışmalarına verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Araştırma ve Çözümleme Kanadı</span>

Araştırma ve Çözümleme Kanadı Hindistan'ın başlıca dış istihbarat kuruluşudur. Bu İstihbarat Bürosu tarafından üstlenilen istihbarat toplama boşluklarına maruz kalarak 1962 Çin-Hint Savaşı ve 1965 Hint-Pakistan Savaşı sonrasında oluşturuldu. Bu uzmanlaşmış, bağımsız ajans yabancı istihbarat toplama için gerekli olan durumlarda Hindistan Hükûmeti'ni ikna etmiştir. Böylece R&AW ilk Direktörü Rameshwar Nath Kao gözetiminde Eylül 1968 yılında kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Çin ilişkileri</span> Çin ile ABD arasındaki diplomatik ilişkiler

ABD-Çin ilişkileri, genelde Amerika-Çin ilişkileri, Çin-Amerika ilişkileri ya da Sino-Amerikan ilişkiler olarak da bilinir, Çin ile Amerika Birleşik Devletleri'nin sürdürdüğü uluslararası politikaları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Rusya ilişkileri</span>

Çin ile Rusya arasındaki diplomatik ilişkiler, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından ve 1991'de Rusya Federasyonu'nun kurulmasından sonra oldukça düzelmiş hale gelmiştir. Amerikalı uluslararası ilişkiler araştırmacısı Joseph Nye şu argümanı ileri sürmektedir:

Sovyetler Birliği'nin çökmesiyle birlikte, fiili ABD-Çin ittifakı sona erdi ve bir Çin-Rusya yakınlaşması başladı. 1992'de iki ülke bir "yapıcı ortaklık" peşinde olduklarını ilan ettiler; 1996'ta "stratejik ortaklık"a doğru ilerlediler; 2001'de ise bir "dostluk ve işbirliği" antlaşması imzaladılar.
<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Cumhuriyeti tarihi</span>

Çin Halk Cumhuriyeti tarihi, 1 Ekim 1949 tarihinde Çin İç Savaşı'nın Çin Komünist Partisi tarafından kazanılmasının ardından Çin Halk Cumhuriyeti'nin kuruluşunun ilan edilmesiyle itibaren başlamaktadır. Çin Halk Cumhuriyeti birkaç on yıl boyunca "Çin" ile eşanlamlıydı, ancak Çin Cumhuriyeti'ni ve öncesinde binlerce yıllık imparatorluk hanedanlıkları tarafından yönetilen Çin anakarasını yöneten son siyasi varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">II. Hindistan-Pakistan Savaşı</span>

II. Hindistan-Pakistan Savaşı, Ağustos-Eylül 1965 tarihlerinde Hindistan ve Pakistan arasında meydana gelen silahlı çatışmalardır. Çatışmalar, Pakistan'ın Hindistan'daki yönetime karşı ayaklanma başlatmak için Cemmu ve Keşmir'e kuvvetleri sızdırdığı Cebelitarık Harekâtı'nı takiben başladı. Hindistan, bunun üzerine Batı Pakistan'a yönelik kapsamlı bir askeri saldırı başlatarak misilleme yaptı. 17 gün süren savaş, her iki tarafta da binlerce kayba neden oldu ve II. Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük zırhlı araç ve tank savaşına tanık oldu.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan Halk Cumhuriyeti</span> 1924-1992 yılları arasında Doğu Asyada hüküm sürmüş sosyalist devlet.

Moğolistan Halk Cumhuriyeti (Moğolca: Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс, Bügd Nairamdakh Moğol Ard Uls, 1924 ile 1992 yıllar arasında Asya kıtasında bugünkü Moğolistan sınırları içerisinde egemen olan sosyalist devlet.

<span class="mw-page-title-main">Sincan (Çin Cumhuriyeti eyaleti)</span>

Sincan Eyaleti veya Xinjiang Eyaleti, Çin Cumhuriyeti'nin eski bir eyaletidir. İlk başta 1884 yılında Çing Hanedanı'nın bir eyaleti olarak kurulmuş Xinjiang Eyaleti'nin kapsadığı toprakların çoğu artık 1955 yılında Çin Halk Cumhuriyeti devleti tarafından kurulmuş Sincan (Xinjiang) Uygur Özerk Bölgesi'nde bulunur. Kuomintang'ın Çin İç Savaşı'nı kaybetmesi sonrasında Xinjiang Eyaleti'nin özgün eyalet hükûmeti, "Sinkiang Eyalet Hükümeti Ofisi" (新疆省政府辦事處) ismi altında Taipei'ye taşındı, fakat 1992 yılında bu kuruluş feshedildi.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Kuzey Kore ilişkileri</span> Çin ve Kuzey Kore arasındaki diplomatik ilişkiler

Çin-Kuzey Kore ilişkileri, Kuzey Kore'nin nükleer programı nedeniyle son yıllarda bazen gergin olmasına rağmen genel olarak dostane olmuştur. Yakın bir ilişkileri vardır ve Çin genellikle Kuzey Kore'nin en yakın müttefiki olarak kabul edilir. Çin ve Kuzey Kore'nin karşılıklı yardım ve işbirliği anlaşması vardır, bu şu anda her iki ülkenin herhangi bir ulusla sahip olduğu tek savunma anlaşmasıdır. Çin'in Kuzey Kore'nin başkenti Pyongyang'da bir büyükelçiliği ve Chongjin'de bir başkonsolosluğu bulunmaktadır. Çin'deki Kuzey Kore büyükelçiliği Pekin'in Chaoyang Bölgesi'nde, bir başkonsolosluk ise Şenyang'da bulunuyor.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan-Rusya ilişkileri</span>

Hindistan-Rusya ilişkileri, Hindistan Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu devletleri arasında sürdürülen ikili ilişkilerdir. Soğuk Savaş boyunca Hindistan ile Sovyetler Birliği (SSCB) arasında güçlü bir stratejik, askerî, ekonomik ve diplomatik ilişki sürdürüldü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Rusya, SSCB'nin Hindistan ile yakın ilişkilerini miras aldı; bu da iki ülke arasında özel bir ilişkinin paylaşılmasına yol verdi. Hem Rusya hem de Hindistan bu ilişkiyi "özel ve öncelikli bir stratejik ortaklık" olarak nitelendirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan-Çin ilişkileri</span>

Afganistan ile Çin, tarih boyunca birbiriyle çoğunlukla samimi ilişkiler sürdürmüştür; İpek Yolu'nun sayesinde, bu bölgeler arasındaki ticarî ilişkiler en az Han Hanedanı dönemine dayanır. Günümüzde Afganistan'ın Pekin'de bir büyükelçiliği ve Çin'in Kâbil'de bir büyükelçiliği var. Ayrıca iki ülke arasında kısa bir kara sınırı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Hindistan ilişkileri</span>

Çin-Hindistan ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti ile Hindistan Cumhuriyeti devletleri arasında sürdürülen ikili ilişkilerdir. Binlerce sene öncesine dayanan bu ilişkiler, tarih boyunca barışçıl bir şekilde sürdürülmüştür, ancak modern çağda, özellikle de Çin Komünist Partisi'nin Çin'de iktidara gelmesinden beri, bu ilişki kimi zaman aksiliklere uğramıştır. İki ülke birbiriyle ekonomik işbirliği girişimlerinde bulunmaya çalışırken, sınır anlaşmazlıkları ile iki ülkede var olan ekonomik milliyetçilik eğilimleri, bu iki ülke arasında gerilim üretmiş unsurlar teşkil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Hindistan sınır anlaşmazlığı</span>

Çin-Hindistan sınır anlaşmazlığı, Çin ile Hindistan arasındaki bazı toprakların üzerindeki egemenlik hakkında henüz çözülmemiş bir toprak anlaşmazlığı. Bu anlaşmazlık iki büyük toprak ve birçok diğer küçük alan kapsamaktadır. Büyük topraklardan biri olan Aksay Çin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi ile Tibet Özerk Bölgesi bölgelerine bağlı bir toprak olarak Çin tarafından yönetilmektedir, ancak Hindistan, buranın Ladakh birlik toprağına ait olduğunu savunmaktadır. Öteki büyük tartışmalı toprak, McMahon Hattı'nın güneyinde yer alan ve eskiden "North-East Frontier Agency" olarak bilinen Arunaçel Pradeş bölgesidir. McMahon Hattı, Çin'in anlaşmaya katılmaksızın Britanya Hindistanı ile Tibet arasında imzalanan 1914 yılı Simla Sözleşmesi tarafından belirlendi. Çin, Simla Sözleşmesi'nin imzalandığı zaman Tibet'in bağımsız olmadığını savunup anlaşmanın geçerliliğini reddetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Tacikistan ilişkileri</span>

Çin Halk Cumhuriyeti ile Tacikistan Cumhuriyeti, birbiriyle ikili ve çok yönlü işbirlikleri ile karakterize edilen dostane ilişkiler sürdürmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.