İçeriğe atla

Çin'in Dört Büyük Klasik Romanı

Water Margin kitabından bir illüstrasyon

Çin’in Dört Büyük Klasik Romanı (Çince: 四大名著; pinyin: Sì Dà Míngzhù), uzmanlarca Çin edebiyatının en önemli ve en etkileyici kabul edilen kurgusal eserleridir. Bu dört kitap, Konfüçyüsçülük ile ilgili Dört Kitap ile karıştırılmamalıdır.

Dört Büyük Klasik

Çin'in klasik romanda doruk noktası kabul edilen Dört Büyük Klasik Roman, Çin dışında Japonya, Kore ve Vietnam dahil Asya'da birçok hikâye, tiyatro, sinema, oyun ve diğer türde eseri etkilemiştir. Yazılma sırasına göre bu dört kitap şunlardır:

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Konfüçyüs</span> Çinli filozof, eğitimci ve yazar (MÖ 551–479)

Konfüçyüs ya da Kongzi, , Çinli filozof, eğitimci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Gao Xingjian</span>

Gao Xingjian bir nesir yazarı, çevirmen, tiyatro yazarı, tiyatro yöneticisi, eleştirmen ve ressamdır.

<i>Tao Te Ching</i> Çince klasik eser

Dao De Jing M.Ö. 6. yy.'da, Antik Çinli bilge Laozi tarafından yazıldığı düşünülen klasik bir metindir. Eserin özgün adı Laozi dir. İki bölümden oluşur: Dao ve De. Dao evren anlayışının en temel metni sayılır. Dao/Tao, Yol demektir. De/Te, Laozi geleneğinde, yolun kendiliğindenliğinin ayırdımına varmak ve uyumsamak; Kongzi geleneğinde, erdem anlamında kullanılır. Jing/Ching, klasik eser demektir. Eserin, bambu çubuklara yazılmış halde en eski örneği 1963-74 yılları arasında Mawangdui arkeolojik kazı sitesinde, antik mezarlardan yeryüzüne çıkarılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Guan Yu</span>

Guan Yu (160 – 219) yaklaşık iki bin yıl önce Çin'de yaşamış bir generaldir. Aynı zamanda Çin tarihinde önemli bir kahraman; Çin dinlerinde bir kutsal figürdür.

Wu Cheng'en, Ming Hanedanı döneminde bir yazar ve şairdi. Jiangsu bölgesinin Huaian şehrinde doğan Wu Cheng'en Nanjing Taixue'de 10 yıl eğitim aldı.

Wade-Giles, Pekin'de kullanılan Mandarin formu üzerinde kurulu Çince romanizasyon sistemidir. 19. yy. ortalarında Thomas Wade tarafından üretilen bir sistem üzerine gelişmiştir ve Herbert Giles'e ait 1892 basımı Çince-İngilizce sözlük ile son haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Savaşan Devletler Çağı</span>

Muharip Devletler Dönemi veya Savaşan Devletler Dönemi İlk çağ Çin târihinde MÖ 5. yüzyıla Çin İmparatorluğu'nun kuruluşuna kadar geçen zamâna verilen addır. Sözde İlkbahar ve Sonbahar Dönemi sonrasında başlayan ve MÖ 256'da ortadan kalkan Doğu Zhou Hânedanlığı döneminin ikinci bölümü oluşturan dönem olarak görülür. İlkbahar ve Sonbahar Dönemi'nde olduğu gibi bu dönemde de kral, göstermelik yönetici olmaktan ileri gidememiş, gücü kalmamıştı.

Neokonfüçyüsçülük, Song Hânedanlığı zamânında oluşup kökeni Konfüçyüsçülük'te olan, fakat aynı zamanda Daoizm ve Budizm'den de etkilenmiş dînî ve felsefî bir akımdır. Neokonfüçyüsçülük, Song Hânedanlığı kurulduğundan beri Çin'e hâkim olmuş en etkin düşünsel akımlardan biridir. Çincede bu kavram, bu şekliyle mevcut değildir. Onun yerine Songxue, Lixue veyâ Xinli Xue diye bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Shujing</span>

Shujing veya "Tarih Klasiği" Antik Çin tarihindeki olayları konu alan kayıtların bir derlemesidir. Sıklıkla Shàngshū yani "Saygın Evrak" (尚書/尚书) veya sadece Shū (書/书) yani "Evrak" olarak da anılır. Eserin ismi Batı dillerine farklı şekillerde çevrilmiştir: "Tarih Klasiği", "Evrak Klasiği", "Tarih Kitabı" ve "Evrak Kitabı" gibi.

<span class="mw-page-title-main">Zhou Hanedanı</span> Çu Devleti veya Zou Hanedanı

Zhou Hanedanı ; Çin tarihinde MÖ 1122'den MÖ 256 yılına kadar hüküm süren kraliyet hanedanı. Çin tarihindeki Zhou Hanedanı, diğer tüm hanedanlardan daha uzun süre hüküm sürmüştür. Bu hanedandan önce Çin'in yönetici hanedanı; Shang Hanedanı idi ve Çin Hanedanı'nı bu hanedan takip etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Batı'ya Yolculuk</span>

Batı'ya Yolculuk Çin edebiyatının Dört Büyük Klasik Romanından biridir. Aslı 1590'larda, Ming Hanedanlığı döneminde, anonim bir şekilde yayımlanmıştır. Her ne kadar yazarının kimliğine dair doğrudan bir kanıt bulunmasa da 20. yüzyıldan bu yana yazarının Wú Chéng'ēn olduğu kabul edilir.

Kitap yakımı ve bilginlerin gömülmesi, Çin'de Qin Hânedanlığı döneminde M.Ö 213 - M.Ö 206 târihleri arasında yapılmış olan ve birkaç kitap tür hâriç bütün kitapların alenen yakılarak tahrîbiyle sonuçlanıp bugüne kadar unutulamayan, târihe çizgisini koymuş eski bir sansür uygulanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sun Wukong</span>

Sun Wukong (geleneksel Çin yazısı: Geleneksel Çince: 孫悟空, basitleştirilmiş Çin yazısı: Basitleştirilmiş Çince: 孙悟空; pinyin: Sūn Wùkōng;Wade-Giles:Sun1 Wu4-k'ung1), Batı'da Maymun Kral adıyla da bilinir. Çin edebiyatında dört büyük eserden biri olarak kabul edilen Batı'ya Yolculuk adlı romanın ana karakterlerinden biridir. Romanda Budist sutraları getirmek için Hindistan'a giden rahip Xuan Zang'a eşlik eden ve tehlikelerden koruyan, olağanüstü dövüş yeteneklerine sahip bir karakterdir.

<span class="mw-page-title-main">Üç Krallığın Hikâyesi</span>

Üç Krallığın Hikâyesi, Luo Guanzhong tarafından 14. yüzyılda Çin tarihindeki Han Hanedanı'nın son yıllarına ve 169'da başlayıp toprakların birleştirildiği 280 senesine dek süren Üç Krallık dönemine denk gelen çalkantılı yılları anlatan bir romandır.

<span class="mw-page-title-main">Zhu Xi</span>

Zhu Xi, Güney Song hanedanı döneminde yaşamış ve imparatorun öğretmeni ve danışmanı olarak görev almış Çinli kaligraf, tarihçi, filozof, şair ve siyasetçiydi. Zhu Xi, Neokonfüçyüsçülüğün gelişiminde oldukça etkili olmuş ve Çin felsefesine önemli katkılar yaparak Çin'in dünya görüşünün köklü bir şekilde yeniden şekillenmesini sağlamıştır. Eserleri arasında, sonradan Çin'deki imparatorluk sınavlarının müfredatını oluşturan Dört Kitap’a yazdığı düzenleme ve yorumlar, 'şeylerin araştırılması' süreci hakkındaki yazıları ve meditasyonu bir kendini geliştirme yöntemi olarak ele alışı yer almaktadır.

<i>Kızıl Köşkün Rüyası</i>

Kızıl Köşkün Rüyası, Kızıl Odanın Rüyası veya Taşın Hikâyesi ; Cao Xueqin tarafından kaleme alınmış, Çin'in Dört Büyük Klasik Romanı'ndan biri. 18. yy'ın ortalarında, Qing Hanedanı döneminde yazılmıştır. Çin'de halk dilinde yazılmış en büyük eserlerden biri ve Çince kurgu edebiyatının şâheseri kabul edilir. Kızılbilim denen edebî çalışma sahası bu esere atfen oluşturulmuştur. İlk 80 bölüm Cao Xueqin tarafından yazıldı. 1791-92'de birinci ve ikinci baskıları hazırlayan Gao E, eşi Cheng Weiyuan ile birlikte romana 40 bölüm daha ekledi.

Luo Ben, daha çok bilinen ismiyle Guanzhong, Yuan ve Ming hanedanlıkları döneminde yaşamış Çinli yazar. Ayrıca Huhai Sanren mahlasıyla da bilinir. Luo Çin’in Dört Büyük Klasik Romanı'ndan ikisi olan Üç Krallığın Hikâyesi ve Su Kenarı romanlarını yazmıştır.

<i>Su Kenarı</i>

Su Kenarı, Shi Nai'an tarafından yazılan bir Çin romanıdır. Çin edebiyatının Dört Büyük Klasik Romanı'ndan biri olarak kabul edilen roman, Klasik Çinceden ziyade yerel Çince olarak yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Fujian mutfağı</span>

Fujian mutfağı ya da Çin'de daha yaygın kullanımda olan kısa ismi ile Min mutfağı, Çin'in Fujian Eyaleti'nin bölgesel mutfağıdır. Çin'in "Sekiz Büyük Mutfağı" 'ndan birini oluşturur.

Çin klasik metinleri, kanonik metinler veya basitçe dianji (典籍), MÖ 221'de Çin Hanedanı'nın imparatorluk birleşmesinden önce ortaya çıkan Çin metinleridir. Özellikle de Neokonfüçyüsçü geleneğin Dört Kitap ve Beş Klasik eserine atıfta bulunur. Bu Çin öncesi metinlerin tümü klasik Çince ile yazılmıştır. Her üç kanon da toplu olarak klasikler olarak bilinir.