İçeriğe atla

Çin'in özerk bölgeleri

Özerk bölge
自治区
Zìzhìqū
KategoriÜniter devlet
YerÇin Çin
Sayı5
Nüfus3.002.166 (Tibet) – 46.026.629 (Guangksi)
Yüzölçüm25.000 milkare (65.000 km2) (Ningksia) – 642.800 milkare (1.665.000 km2) (Sincan)
YönetimTek partili hükûmet
Alt bölümlerİl düzeyi şehir, İl, Aymak, Eyalet altı özerk il, Özerk il

Çin'de "özerk bölge" (Çince: 自治区; pinyin: zìzhìqū), üst düzey bir idari bölümdür. Özerk bölgeler Çin'deki eyaletler gibi kendi yerel hükûmetine sahiptir, ancak özerk bölgeler daha fazla yasama hakkına sahiptir. Özerk bölge, belirli bir azınlığın nüfusunun daha yüksek olduğu bir azınlık varlığıdır.

İç Moğolistan özerk bölgesi 1947 yılında kuruldu; Sincan ise 1955 yılında özerk kılındı; 1958 yılında Guangksi ile Ningksia ve 1965'te Tibet özerk oldular.

Özerk bölgeler listesi

Etnik
grup		Türkçe isim Basitleştirilmiş Çince
Pinyin		Yerel isim
(Dil) 		Kısaltma Başkent
ZhuangGuangksi Zhuang Özerk Bölgesi 广西壮族自治区
Guǎngxī Zhuàngzú Zìzhìqū		Gvangjish Bouxcuengh Swcigih (Zhuangca) 桂
Guì
(GZAR) 		Nanning
(南宁; Nanzningz)
Moğolİç Moğolistan Özerk Bölgesi
(Nei Mongol Özerk Bölgesi) 		内蒙古自治区
Nèi Měnggǔ Zìzhìqū		ᠦᠪᠦᠷ ᠮᠣᠩᠭᠤᠯ ᠤᠨ ᠥᠪᠡᠷᠲᠡᠭᠡᠨ ᠵᠠᠰᠠᠬᠣ ᠣᠷᠣᠨ
Öbür mongγol-un öbertegen zasaqu orun (Moğolca) 		內蒙古
Nèi Měnggǔ
(IMAR) 		Huhhot
(呼和浩特; ᠬᠥᠬᠡᠬᠣᠲᠠ)
TibetliTibet Özerk Bölgesi
(Xizang Özerk Bölgesi) 		西藏自治区
Xīzàng Zìzhìqū		 བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས།
Poi Ranggyong Jong (Tibetçe) 		藏
Zàng
(TAR) 		Lhasa
(拉萨; ལྷ་ས།)
UygurSincan Uygur Özerk Bölgesi 新疆维吾尔自治区
Xīnjiāng Wéiwú'ěr Zìzhìqū		شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى
Xinjang Uyĝur Aptonom Rayoni (Uygurca) 		新
Xīn
(XUAR) 		Urumçi
(乌鲁木齐; ئۈرۈمچی)
HuiNingksia Hui Özerk Bölgesi 宁夏回族自治区
Níngxià Huízú Zìzhìqū		Huiler Çince konuşur.宁
Níng
(NHAR) 		Yinchuan
(银川)

İstatistikler

Nüfus

İdari BölümUlusal Oran (%)2010 Nüfus Sayımı[1]2000 Nüfus Sayımı[2]1990 Nüfus Sayımı[3]1982 Nüfus Sayımı[4]1964 Nüfus Sayımı[5]1954 Nüfus Sayımı[6]
Guangksi3,546.026.62943.854.53842.245.76536.420.96020.845.01719.560.822
İç Moğolistan1,924.706.32123.323.34721.456.79819.274.27912.348.6386.100.104
Ningksia0,56,176,9005.486.3934.655.4513.895.578**
Sincan1,621.813.33418.459.51115.155.77813.081.6817.270.0674.873.608
Tibet0,23.002.1662.616.3292.196.0101.892.3931.251.2251.273.969

Özerk bölgelerin etnik yapılanması (%, 2000)

İdari bölümEtnik GrupHan ÇinlilerEn Büyük Üçüncü Etnik Grup
Sincan (Uyghur)%45,21%40,58%6,74 (Kazak)
Tibet (Tibetli)%92,8%6,1%0,35 (Hui)
İç Moğolistan (Moğol)%17,13%79,17%2,14 (Mançu)
Ningksia (Hui)%33,9%65,5%1,16 (Mançu)
Guangksi (Zhuang)%32,0%62,0%3,0 (Yao)

Not: "En Büyük Üçüncü Etnik Grup" sütününde söz konusu etnik grup parantez içinde veriliyor.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Communiqué of the National Bureau of Statistics of People's Republic of China on Major Figures of the 2010 Population Census". National Bureau of Statistics of China. 27 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  2. ^ "现将2000年第五次全国人口普查快速汇总的人口地区分布数据公布如下". National Bureau of Statistics of China. 29 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  3. ^ "中华人民共和国国家统计局关于一九九〇年人口普查主要数据的公报". National Bureau of Statistics of China. 19 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  4. ^ "中华人民共和国国家统计局关于一九八二年人口普查主要数字的公报". National Bureau of Statistics of China. 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  5. ^ "第二次全国人口普查结果的几项主要统计数字". National Bureau of Statistics of China. 14 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 
  6. ^ "中华人民共和国国家统计局关于第一次全国人口调查登记结果的公报". National Bureau of Statistics of China. 5 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tibet Özerk Bölgesi</span> Çinde özerk bir bölge

Tibet Özerk Bölgesi ya da Çince ismiyle Xizang Özerk Bölgesi, kısaca Tibet veya Xizang, Güneybatı Çin'de, Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC)'ne bağlı eyalet düzeyinde bir özerk bölgedir. Toprakları, geleneksel Tibet bölgesine ait Ü-Tsang ile Kham bölgeleriyle örtüşür.

<span class="mw-page-title-main">Zhejiang</span>

Zhejiang ya da Türkçesiyle Cıciang veya Cıcianğ, Çin'in doğusunda endüstrisi önemli olan bir eyalet.

<span class="mw-page-title-main">Guangşi Zhuang Özerk Bölgesi</span> Çinin güneyinde özerk bölge

Guangxi Zhuang Özerk Bölgesi Çin'in güneyinde özerk bölge (zìzhìqū). Batıda Yunnan, kuzeyde Guizhou, kuzeydoğuda Hunan, güneydoğuda Guangdong eyaletleri ile Vietnam ve Tonkin Körfeziyle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çinghay</span>

Çinghay, Çin'in kuzeybatısında bir eyalettir. Tibet Platosu'nda yer alır. Kuzeybatıda Kansu, güneydoğuda Siçuan eyaletleri, kuzeybatıda Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve güneybatıda da Tibet Özerk Bölgesi'yle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kansu</span>

Kansu (Çince : 甘肃; Çince : 甘肅; pinyin: Gānsù

<span class="mw-page-title-main">Ningşia Huy Özerk Bölgesi</span>

Ningksia Huy Özerk Bölgesi, Çin'de bulunan bir özerk bölgedir. Ülkenin kuzeyinde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Hunan</span>

Hunan (Çince: 湖南; pinyin: Húnán,

<span class="mw-page-title-main">Çongçing</span>

Çongçing ya da Chongqing, Çin'in güneybatı bölgesinde yer alan eyalet düzeyinde bir şehirdir.
Yakın tarihlere kadar Siçuan eyaletine bağlı eyalet altı şehir olan Çongçing, 14 Mart 1997 tarihinde eyalet düzeyinde belediye seviyesine yükseltilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şanşi</span>

Şanşi, Çin'in kuzeyinde bulunan bir yönetim bölgesidir. Doğuda Hebei, güneyde ve güneydoğuda Henan, batıda Şensi yönetim bölgeleri, kuzeyde ise İç Moğolistan Özerk Bölgesi ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Şensi</span>

Şensi ya da Shaanxi, Çin'de bir yönetim bölgesi. Wei Nehri ile verimli Loess Platosu'nu içeren bölge, İç Moğolistan'ın güneyinde yer alır. Yönetim merkezi Xi'an'dır.

<span class="mw-page-title-main">Tujialar</span>

Tujialar, Çin'in 56 resmî etnik grubundan biri ve sekizinci en kalabalık etnik grubudur. Tujialar, Hunan, Hubei ve Guizhou eyaletleri ile Chongqing belediyesi arasında yer alan Wuling Dağları'nda yaşamaktadırlar. 2010 yılı nüfus sayımına göre sayıları 8.353.912'dir.

<span class="mw-page-title-main">Hebei</span>

Hebei (Çince: 河北; pinyin: Héběi, Çin'in Kuzey Çin bölgesinde bulunan bir eyalet. Eyalet isminin "jì" şeklinde kısaltılması, eski Han Hanedanı'na ait Ji Eyaleti 'nden alınır. Ji Eyaleti, günümüz güney Hebei'in üstünde bulunurdu. "Hebei" isminin tam anlamı "ırmağın kuzeyi". Bu, eyaletin Sarı Irmak 'ın kuzeyinde yer almasından dolayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Heilongjiang</span>

Heilongjiang, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. "Heilongjiang"'ın asıl anlamı 'Kara Ejderha Nehri'; bu, Amur Nehri'nin Çince ismidir. Heilongjiang'ın tek karakterli kısaltılması 黑 (Hēi)'dir. Bölgenin Mançuca ismi, "Sahalin" isminin türettiği Sahaliyan ula 'dır; aynı anlamı taşıyan Moğolca ismi ise Qaramörin.

<span class="mw-page-title-main">Henan</span>

Henan, Çin'in Orta Çin bölgesinin doğusunda bulunan bir eyalet.

<span class="mw-page-title-main">Liaoning</span>

Liaoning, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalettir. Eyalet, günümüzdeki haliyle 1907 yılında Fengtian ismiyle kuruldu, ancak isim 1929'da "Liaoning" olarak değiştirildi. Eyalet başkenti ayrıca o dönemde Shenyang'ın eski ismi olan Shengjing'in Mançuca telaffuzu olan Mukden olarak bilinirdi. Japon Mançukuo kukla rejimi altında eyaletin ismi 1907'deki ismine dönüştürüldü, fakat Liaoning ismi 1945'te yine geri getirildi.

<span class="mw-page-title-main">Jilin</span>

Jilin, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. Doğuda Kuzey Kore ve Rusya, kuzeyde Heilongjiang eyaleti, güneyde Liaoning eyaleti ve batıda İç Moğolistan ile sınır paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yünnan</span>

Yünnan, Çin'in güneybatısında bulunan bir eyalet. Yüzölçümü yaklaşık 394.000 km2, 2010 itibarıyla yaklaşık 46 milyon kişilik nüfusa sahip. Eyaletin başkenti, kendisi de eskiden "Yünnan" olarak bilinen Kunming şehri. Yünnan eyaleti kuzeyde Siçuan eyaleti, kuzeydoğuda Guizhou eyaleti, doğuda Guangksi Zhuang Özerk Bölgesi, güneydoğuda Vietnam, güneyde Laos, batıda Birmanya ve kuzeybatıda Tibet Özerk Bölgesi ile sınır paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jiangxi</span>

Jiangxi, Çin'in doğusunda bulunan bir eyalet. Kuzeyde Anhui, kuzeydoğuda Zhejiang, doğuda Fujian, güneyde Guangdong, batıda Hunan ve kuzeybatıda Hubei eyaletleri ile sınır paylaşmaktadır. Başkenti Nanchang. Ji'an, Ganzhou, Pingxiang ve Jiujiang, eyalette bulunan diğer önemli şehirlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki Koreliler</span>

Koreliler, Çin Halk Cumhuriyeti Devleti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Çin vatandaşı olan bu etnik Koreliler Çincede Cháoxiǎnzú, Korecede ise Joseonjok ya da Chosŏnjok şeklinde anılırlar. 2010 Yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre tüm Çin çapında 1.830.929 Çin vatandaşı etnik Koreli var; bunlar en büyük yoğunlukla Kuzeydoğu Çin'deki Heilongjiang, Jilin ve Liaoning eyâletlerinde ikâmet ederler. Kuzeydoğu Çin'in haricindeki büyük şehirlerde de büyük etnik Koreli topluluklarına rastlanır.

Luobalar ya da Lhobalar, Tibet'in güneydoğusundaki Pemako bölgesinde ve bunun civarında yaşayan, Çin-Tibet dillerini konuşan çeşitli kabile halklarından oluşan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.