İçeriğe atla

Çin'deki siyasi partiler listesi

Çin, fiilen Çin Komünist Partisi'nin tek parti egemenliğine dayalı bir devlettir.[1] Bununla birlikte Çin resmî olarak, doğu Avrupa'daki eski komünist ülkelerdeki halk cephelerine benzer şekilde Birleşik Cephe şeklinde Çin Komünist Partisi (ÇKP) önderliği altında çok partili devlettir.

Tek ülke, iki sistem prensibi altında Çin'in eski Avrupa kolonileri olan özel idarî bölgeleri (yani Hong Kong ile Makao) Çin anakarasından farklı bir siyasi sistem altında faaliyet gösterirler. Halihazırda hem Hong Kong hem de Makao çok partili sistemlere sahipler.

Partiler

Halihazırda var olan partiler

Türkçe isim
(kısaltma)
Çince isim
(kısaltma)
Kuruluş tarihi Varlığı Kuruluş yeri Üye sayısı Şu anki lider Resmi web sitesi
Çin Komünist Partisi
(ÇKP)
(iktidar partisi)
中国共产党
(中共)
1 Temmuz 1921 103 yıl, 102 gün Şanghay, Çin89,450,000 Genel Sekreter Şi Cinping[2]
Çin Kuomintang Devrimci Komitesi
(ÇKDK)
中国国民党革命委员会
(民革)
1 Ocak 1948 76 yıl, 284 gün Britanya Hong Kongu127,930 Başkan Wan Exiang[3]
Çin Demokratik Birliği
(ÇDB)
中国民主同盟
(民盟)
19 Mart 1941 83 yıl, 206 gün Çongçing, Çin282,000 Başkan Ding Zhongli [4]
Çin Demokratik Ulusal İnşaat Birliği
(ÇDUİB)
中国民主建国会
(民建)
16 Aralık 1945 78 yıl, 300 gün Çongçing, Çin170,000 Başkan Hao Mingjin [5]
Çin Demokrasiyi Teşvik Derneği
(ÇDTD)
中国民主促进会
(民进)
30 Aralık 1945 78 yıl, 286 gün Şanghay, Çin156,808 Başkan Cai Dafeng [6]
Çin Köylü ve İşçi Demokratik Partisi
(ÇKİDP)
中国农工民主党
(农工党)
9 Ağustos 1930 94 yıl, 63 gün Şanghay, Çin145.000 Başkan Chen Zhu [7]
Çin Zhi Gong Partisi
(ÇZGP)
中国致公党
(致公党)
10 Ekim 1925 99 yıl, 1 gün Los Angeles, Amerika Birleşik Devletleri48,000 Başkan Wan Gang [8]
Jiusan Toplumu
(JT)
九三学社 3 Eylül 1945 79 yıl, 38 gün Çongçing, Çin167,218 Başkan Wu Weihua [9]
Tayvan Demokratik Özyönetim Birliği
(TDÖB)
台湾民主自治同盟
(台盟)
12 Kasım 1947 76 yıl, 334 gün Britanya Hong Kongu3.000 Başkan Su Hui [10]

Yasak Partiler

Aşağıdaki partiler Çin'de yasaklanmıştır. Sansür ve yasak nedeniyle, büyük olasılıkla Çin anakarasının dışında karargahları var.

  • Çin Demokrasi Partisi (Çince: 中国民主党)
  • Çin Yeni Demokrasi Partisi (Çince: 中国新民党)
  • Çin Milliyetçileri Birliği (Çince: 中国泛蓝联盟)
  • Zhi Xian Partisi (Çince: 至宪党)
  • Çin Komünist Partisi (Markist-Leninist) (Çince: 中国共产党 (马列))
  • Çin Komünist Partisi (İşçi ve Köylülerin Kurtuluş Ordusu) (Çince: 中国共产党 (工农解放军))
  • Çin Maoist Komünist Partisi (Çince: 中国毛泽东主义共产党)
  • Çin Proleter Devrimci Merkez Komitesi (Çince: 中国无产阶级革命中央委员会, kısaltılması: 中革中央)

Kaynakça

  1. ^ "China anniversary: How the Communist Party runs the country". BBC.com. 1 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2022.  "Since 1 October 1949, China has been run by one party - the Communist Party of China. Its leading role is enshrined in the constitution and it controls the government, police and military."
  2. ^ "Çin Komünist Partisi". []
  3. ^ "Çin Kuomintang Devrimci Komitesi". 12 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Çin Demokratik Birliği". 4 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "Çin Demokratik Ulusal İnşaat Birliği". []
  6. ^ "Çin Demokrasiyi Teşvik Derneği". 12 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ "Çin Köylü ve İşçi Demokratik Partisi". 19 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Çin Zhi Gong Partisi". 11 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  9. ^ "Jiusan Toplumu". 3 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Tayvan Demokratik Özerklik İttifakı". 7 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi</span> Çin Halk Cumhuriyetinin kurucu ve iktidar partisi

Çin Komünist Partisi (ÇKP), Çin'in kurucu ve iktidar partisidir. 1 Temmuz 1921 tarihinde Şanghay'da kurulmuş olan Çin Komünist Partisi, 2022 yılında açıklanan ve toplam Çin nüfusunun ciddi kısmına tekabül eden 97 milyona yakın üye sayısıyla dünyadaki en büyük ikinci siyasi parti konumundadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi</span> Çin Komünist Partisinin her beş yılda bir toplanan parti kongresi

Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi yaklaşık her beş yılda bir toplanan bir parti kongresidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi</span> Çin Komünist Partisinin yürütme komitesi

Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi üye sayısı -genellikle erkek- 5 veya 9 arasında değişen bir komitedir ve Çin Komünist Partisi'nin en üst düzey liderliğini oluşturur. PYK'nın kararlarını oy birliği ile aldığı düşünülse de, iç işleyişi çok iyi bilinmemektedir. Biçimsel olarak, Komite üyeliği Merkez Komitesi tarafından onaylanmaktadır. Uygulamada PYK üyeliği Çin Komünist Partisi'nin liderleri arasında yapılan görüşmelerin sonucunda belirlenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi Politbürosu</span>

Çin Komünist Partisi Merkez Politbürosu veya Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Politika Bürosu 1927'den önce Çin Komünist Partisi'ni yöneten ve sayıları 19 ile 25 arasında değişen kişilerden oluşan bir gruptu. Diğer komünist partilerin tersine politbüronun gücü Çin Komünist Partisi Politbüro Yürütme Komitesi'nin elinde toplanmıştır. Politbüro üyeleri, Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi tarafından belirlenmektedir ancak 1980'lerden beri Politbüro vekalet verici bir konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi</span> Çin Komünist Partisinin en üst liderlerinden oluşan siyasi yapı

Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi 1927'den önce Merkez Yürütme Komitesi olarak biliniyordu; Çin Komünist Partisi Ulusal Kongresi tarafından seçilen ve Çin Komünist Partisi içinde en yüksek otoritedir. Merkez Komite yaklaşık olarak 300 kişidir ve Çin Komünist Partisi Politbürosu'nu seçer.

Çin Komünist Partisi Merkez Komite Sekreteryası Çin Komünist Partisi'nin bürokratik kanadıdır ve Çin'de devlet yapısına paralel bir yapı oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi genel sekreteri</span> Çin Komünist Partisi başkanı

Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri Çin Komünist Partisi içinde en yüksek resmi makamdır ve Çin Komünist Partisi Politbürosu'na başkanlık eder.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Cephe (Çin Halk Cumhuriyeti)</span>

Çin'ndeki Birleşik Cephe, Çin Komünist Partisi'nin liderliğini yaptığı bir halk cephesidir. Merkez Komitesi'nin Birleşik Cephe Çalışma Birimi tarafından yönetilmektedir ve komünist partinin yanı sıra sekiz siyasi parti ve Bütün Çin Sanayi ve Ticaret Federasyonundan oluşmaktadır. Şimdiki başkanı Du Qinglin'dir.

<span class="mw-page-title-main">Çin anakarası</span>

Çin anakarası ya da Kıta Çini, Çin Halk Cumhuriyeti'nin doğrudan kontrolü altındaki toprakları ifade etmek için kullanılan jeopolitik bir terimdir. Bu tanım 1949 yılında Çin İç Savaşı'nın sonunda Çan Kay-şek önderliğindeki Kuomintang güçlerini Tayvan'a çekilmesi ve Çin Komünist Partisi'nin tüm anakarayı ele geçirmesinin ardından ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Partisi Ruhani Uygarlık İnşası için Merkez Rehberlik Komisyonu</span>

Çin Komünist Partisi Ruhani Uygarlık İnşası için Merkezi Rehberlik Komisyonu, "spirtüel medeniyet" inşa etmek için çalışmalar yürüten Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi'ne bağlı komisyon. 21 Nisan 1997 yılında kurulan komisyon, günümüzde Liu Yunshan tarafından yönetilmektedir.

Yeni Demokrasi ya da Yeni Demokratik Devrim, Mao Zedong'un "dört sınıf bloku" teorisi kapsamında, Çin Devrimi sonrasında kurulan Çin'deki demokrasi anlayışı ifade eden terim. Bu teoriye göre; devrim sonrası Çin'de gelişecek demokrasi farklı bir yol izleyecek, batılı devletlerde yer alan parlamenter sistem ve liberal ekonomiden farklı olarak, Sovyet türünde bir örgütlenme modeli ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ekonomisi türüne adapte olmuş bir demokrasi türü oluşacaktı. Bu kavramın literatüre girmesinin ardından geçen sürede, Yeni Demokrasi kavramı benzer gerekçeleri ile diğer ülke ve bölgelerde uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de fuhuş</span>

Çin'de fuhuş, hem boyutlarında hem de yasal düzenlemelerinde önemli değişiklikler geçirmiş bir fenomendir. 1949'da Çin Komünist Partisi'nin iktidara gelmesinden kısa süre sonra hükûmet, fuhuşun tamamen ortadan kaldırılması amacıyla, 1960'ların başında ulaşılması hedeflenen bir dizi reform başlattı. 1980'lerin başında sosyal kontrollerin kaldırılmasının ardından, Çin'de fuhuş sadece kentsel alanlarda daha fazla görünür hale gelmekle kalmadı; aynı zamanda kırsal alanlara da yayılmaya başladı. Çin hükûmetinin gayretlerine rağmen fuhuş, çok sayıda insan kapsayan ve paranın sürekli el değiştiği bir endüstri haline geldi. Aynı zamanda organize suç, hükûmet yolsuzluğu ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar gibi çeşitli sorunlarla ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Uyrukluk Kanunu</span>

Çin Halk Cumhuriyeti Uyrukluk Kanunu, Çin Halk Cumhuriyeti'nde uyrukluğu düzenler. Çin uyrukluğu genellikle doğum yoluyla ya da telsik yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Maoist Komünist Partisi</span>

Çin Maoist Komünist Partisi Çin Halk Cumhuriyeti’nde yeraltı anti-revizyonist ve Maoist bir komünist partidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin Köylü ve İşçi Demokratik Partisi</span> Çinde bir siyasî parti

Çin Köylü ve İşçi Demokratik Partisi Çin’de Çin Komünist Partisi’nin yönünü izleyen ve Çin Halkının Siyasi İstişare Konferansı’nın üyesi olan, komünist olmayan, yasal olarak tanınmış sekiz siyasi partiden biridir. Mevcut başkan eski Sağlık Bakanı Chen Zhu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı</span> Çinin bir siyasi danışma organı

Çin Halk Siyasi Danışma Konferansı (ÇHSDK), Çin'in bir siyasi danışma organıdır. Konferans, yasal olarak izin verilen sekiz siyasi partiden ve diğer kuruluşlardan delegelerin yanı sıra bağımsız üyelerden oluşmaktadır. Çeşitli tarafların temsil oranı, taraflar arasında müzakere edilen yerleşik sözleşme ile belirlenir. CPPCC, Birleşik Ön Çalışma Dairesi tarafından dolaylı olarak yönetilir.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Çin ilişkileri</span> Arnavutluk ve Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler

Arnavutluk-Çin ilişkileri, tarihî olarak Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) arasındaki ikili ilişkileri içerirdi; günümüzde ise bu ilişkilerin taraflarını Arnavutluk Cumhuriyeti ile ÇHC devletleri oluşturmaktadır. Pekin'de Arnavutluk, Tiran'da ÇHC büyükelçilikleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek-Çin ilişkileri</span>

Bosna-Hersek-Çin ilişkileri, Bosna-Hersek ile Çin arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 3 Nisan 1995 tarihinde kuruldu. Pekin'de Bosna-Hersek, Saraybosna'da Çin büyükelçilikleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Komünist Gençlik Birliği</span>

Çin Komünist Gençlik Birliği,, , Çin Komünist Partisi'nin gençlik koludur. Birlik, 14-28 yaş arasındaki gençler hareketi olup 14 yaşından küçük parti üyelerinin faaliyetlerine rehberlik etmekten de sorumludur. Birlik, parti düzenine göre düzenlenmiştir. Merkezi, Pekin'in Dongcheng semtinde bulunan Zhengyangmen'de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ginler</span>

Gin ya da Jing halkı, Çin'de yaşayan etnik Vietnamlıların torunlarından oluşan bir topluluktur. Ağırlıklı olarak Çin'e bağlı Guangşi Zhuang Özerk Bölgesi'ndeki Dongxing ile Fangchenggang kıyılarından yakın mesafede bulunan, "Üç Gin Adası" (京族三岛) olarak bilinen adalarda yaşarlar. Bu topraklar önceden Nguyễn Hanedanı yönetimi altında olup, sonradan Fransızlar tarafından Çing Hanedanı'na devredildi.