İçeriğe atla

Çin'deki Moğollar

Çin'deki etnik Moğollar (蒙古族)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Diller
Din
Moğol şamanizmi · Tibet Budizmi · İslam
Moğolistan'ı ve Çin'deki Moğol özerk idari birimleri gösteren bir harita.
İç Moğolistan tarzında morin khuur çalgısını çalan bir Moğol.

Çin Moğolları (Çince: 蒙古族; pinyin: Měnggǔzú), Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşları olan etnik Moğollardır. Çin Halk Cumhuriyeti hükûmetinin tanıdığı 55 etnik azınlıktan birini oluştururlar. Çin'de etnik Moğol olarak sınıflandırılmış aşağı yukarı 5,8 milyon kişi var. Bunlar başta İç Moğolistan, Kuzeydoğu Çin ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi olmak üzere Çin'in çeşitli bölgelerinde yaşamaktadır. Çin'deki Moğol nüfusu, egemen Moğolistan devletininkinin iki katından daha fazladır.

Bölgesel dağılım

Çin'deki Moğollar, aşağıdaki oranlarda çeşitli eyaletler ve bölgelerde bulunmaktadır:

İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nin dışında Çin'de diğer Moğol özerk idari alt birimler mevcuttur.

İl seviyesinde:

  • Haixi Moğol ve Tibet Özerk İli (Çinghay)
  • Bayangolin Moğol Özerk İli (Sincan)
  • Bortala Moğol Özerk İli (Sincan)

İlçe seviyesinde:

  • Weichang Mançu ve Moğol Özerk İlçesi (Hebei)
  • Harqin Zuoyi Moğol Özerk İlçesi (Liaoning)
  • Fuxin Moğol Özerk İlçesi (Liaoning)
  • Qian Gorlos Moğol Özerk İlçesi (Jilin)
  • Dorbod Moğol Özerk İlçesi (Heilongjiang)
  • Subei Moğol Özerk İlçesi (Kansu)
  • Henan Moğol Özerk İlçesi (Çinghay)
  • Kobuksar Moğol Özerk İlçesi (Sincan)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">.cn</span> Çinin İnternet ülke üst seviye alan adı

.cn, Çin'in İnternet ülke üst seviye alan adıdır. Yönetimi Sanayi ve Bilgi Teknolojileri Bakanlığı, kayıt işlemleri ise Çin İnternet Ağı Bilgi Merkezi tarafından yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sincan Uygur Özerk Bölgesi</span> Çin Halk Cumhuriyetinde özerk bölge

Sincan veya Şincan Uygur Özerk Bölgesi, Türkiye Türkçesinde yazılmış resmi Çin devlet kaynaklarında Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi veya sadece Xinjiang olarak geçer, Çin'in kuzeybatısında bulunan bir özerk bölge. Güneyde Tibet Özerk Bölgesi, güney doğuda Çinghay ve Gansu eyaletleri, doğuda Moğolistan, kuzeyde Rusya, kuzeybatıda Kazakistan ve batıda Kırgızistan, Tacikistan, Afganistan, Pakistan ve Hindistan kontrolündeki Keşmir bölgesiyle komşudur. 1.664.897,17 km² yüzölçümü ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin en geniş idari bölgesidir. Başkenti Urumçi, resmî dilleri Uygurca ve Standart Çincedir.

<span class="mw-page-title-main">İç Moğolistan</span> Çinin kuzeydoğusunda özerk bölge

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

<span class="mw-page-title-main">Çinghay</span>

Çinghay, Çin'in kuzeybatısında bir eyalettir. Tibet Platosu'nda yer alır. Kuzeybatıda Kansu, güneydoğuda Siçuan eyaletleri, kuzeybatıda Sincan Uygur Özerk Bölgesi ve güneybatıda da Tibet Özerk Bölgesi'yle çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Kansu</span>

Kansu (Çince : 甘肃; Çince : 甘肅; pinyin: Gānsù

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki etnik gruplar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubu, Çin hükûmeti "Millî Bölge Özerkliği" (民族区域自治/民族區域自治) adlı siyasetini takip ederek vatandaşlarını etnik gruplarına bölerek belli bölgelerde ayrıcalık haklarını tanımaktadır. Gruplarının hangi etnik grubuna bağlı olacağına karar veren yönetim işlemlerine "Millet Tanımlama İşlemleri" (民族识别工作/民族識別工作) denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Huiler</span> Çinde etnik bir grup

Huiler,, Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubundan biri olan bir etno-dinî topluluktur. Huiler, dil ve fiziksel yapı açısından Han ulusu ile aynı olup İslam dinine bağlıdırlar. Dilleri Çince olan Huilerin dinî kelime hazinelerinde geniş kapsamlı Arapça, Farsça ve Türkçe kökenli kelimeler de mevcuttur.

Çin'in büyük nüfusu ve yüzölçümü nedeniyle idarî bölümleri antik çağlardan beri çeşitli düzeylere ayrılmıştır. Çin'in anayasasına göre üç de jure idarî bölüm olmasına rağmen günümüzde beş de facto idarî bölüm bulunmaktadır: eyalet, il, ilçe, belde ve köy.

<span class="mw-page-title-main">Tongliao</span>

Tongliao, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Yüzölçümü 59,535 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 3,139,153'tür.

<span class="mw-page-title-main">Songyuan</span>

Songyuan, Çin'in Jilin eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, doğuda eyalet başkenti Changchun, güneyde Siping ve batıda Baicheng il düzeyi şehirleri ile kuzeyde Heilongjiang eyaleti ve güneybatıda İç Moğolistan Özerk Bölgesi ile komşudur. Yüzölçümü 20.159 km² olan şehrin nüfusu 2010 yılı itibarı ile 2.880.086'dır.

<span class="mw-page-title-main">Chaoyang, Liaoning</span>

Chaoyang, Çin'in Liaoning eyaletinde bulunan bir il düzeyi şehirdir. Şehir, güneyde Huludao, kuzeydoğuda Fuxin ve doğuda Jinzhou il düzeyi şehirleri ile kuzeyde İç Moğolistan Özerk Bölgesi ve güneybatıda Hebei eyaleti ile komşudur. Yüzölçümü 19,736 km² olan şehrin nüfusu 3,044,641'dir.

Sancak, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan ilçe düzey idari bölümleridir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzeydoğu Çin</span> in kuzeydoğu efsaneleri

Kuzeydoğu Çin veya Dongbei, Çin'in coğrafi bölgelerinden biridir. Bölge Üç Kuzeydoğu Eyaleti olarak anılan Liaoning, Jilin ve Heilongjiang ile aynı zamanda İç Moğolistan'ın doğusunu kapsamaktadır. Bölge tarihsel olarak Mançurya olarak da adlandırılmaktadır. Kuzeydoğu Çin Ovası bölgenin kalbini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki üniversiteler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin Eğitim Bakanlığı'nın 24 Nisan 2012 tarihinde yayımladığı verilere göre Çin anakarasında toplam 2138 üniversite ve diğer yükseköğretim kuruluşu bulunmaktadır. Çin'in çeşitli idari bölümlerindeki yükseköğretim kuruluşlarının listelerini görmek için lütfen aşağıdaki sayfalara bakınız.

<span class="mw-page-title-main">Hebei</span>

Hebei (Çince: 河北; pinyin: Héběi, Çin'in Kuzey Çin bölgesinde bulunan bir eyalet. Eyalet isminin "jì" şeklinde kısaltılması, eski Han Hanedanı'na ait Ji Eyaleti 'nden alınır. Ji Eyaleti, günümüz güney Hebei'in üstünde bulunurdu. "Hebei" isminin tam anlamı "ırmağın kuzeyi". Bu, eyaletin Sarı Irmak 'ın kuzeyinde yer almasından dolayıdır.

<span class="mw-page-title-main">Heilongjiang</span>

Heilongjiang, Çin'in kuzeydoğusunda bulunan bir eyalet. "Heilongjiang"'ın asıl anlamı 'Kara Ejderha Nehri'; bu, Amur Nehri'nin Çince ismidir. Heilongjiang'ın tek karakterli kısaltılması 黑 (Hēi)'dir. Bölgenin Mançuca ismi, "Sahalin" isminin türettiği Sahaliyan ula 'dır; aynı anlamı taşıyan Moğolca ismi ise Qaramörin.

Çin Kazakları, Çin'de gündelik kullanımda "Hāsākè zú" terimi kullanılır, Çin Halk Cumhuriyeti Devleti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. 2010 yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre, tüm Çin anakarası çapında 1,46 milyonu aşan etnik Kazak vardır. Çin Kazakları ağırlıklı olarak Kuzeybatı Çin'de yaşar ve Çin'in en büyük 17. etnik grubunu teşkil ederler. Çin Kazaklarının yüzde 90'ından fazlası Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşar, ancak Kansu Eyaleti'nde de Kazak yerleşimleri vardır. Tarihî olarak Çinghay Eyaleti'nde de Kazak yerleşimleri vardı, fakat Haziran 1984'te burada yaşayan Kazakların büyük çoğunluğu Sincan'a geri taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki Koreliler</span>

Koreliler, Çin Halk Cumhuriyeti Devleti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Çin vatandaşı olan bu etnik Koreliler Çincede Cháoxiǎnzú, Korecede ise Joseonjok ya da Chosŏnjok şeklinde anılırlar. 2010 Yılı Çin Ulusal Nüfus Sayımı'na göre tüm Çin çapında 1.830.929 Çin vatandaşı etnik Koreli var; bunlar en büyük yoğunlukla Kuzeydoğu Çin'deki Heilongjiang, Jilin ve Liaoning eyâletlerinde ikâmet ederler. Kuzeydoğu Çin'in haricindeki büyük şehirlerde de büyük etnik Koreli topluluklarına rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki Ruslar</span>

Etnik Ruslar ya da Çin Rusları, Çin Halk Cumhuriyeti Devleti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Çin'de yüzyıllardan beri Ruslar vardır ve bu Ruslar tipik olarak 17. yüzyıldan beri Çin'e yerleşmiş Rusların torunlarıdır. Çin'deki etnik Ruslar Çin vatandaşlığına sahiptir. Çin'deki birçok etnik Rus ayrıca Kozak torunudur.

<span class="mw-page-title-main">Oroçenler</span> Çinde yaşayan etnik grup

Oroçenler ya da Oroçonlar, Çin'in kuzeyinde bulunan bir etnik grup. Çin Halk Cumhuriyeti devletinin resmî olarak tanıdığı 56 etnik gruptan biridir. Oroçen halkı ağırlıklı olarak Kuzeydoğu Çin'de bulunan Heilongjiang ve İç Moğolistan bölgelerinde yoğunlaşmış durumdadır; Çin'deki 8.659 Oroçenin %45,54'ü Heilongjiang, %41,94'ü İç Moğolistan'da bulunmaktadır. Oroqen Özerk Sancağı İç Moğolistan sınırları içerisinde yer almaktadır.