İçeriğe atla

Çin'de fuhuş

Eski bir genelevde fahişelere yönelik bir "yeniden eğitim" merkezi (Pekin, 1949).

Çin'de fuhuş, hem boyutlarında hem de yasal düzenlemelerinde önemli değişiklikler geçirmiş bir fenomendir. 1949'da Çin Komünist Partisi'nin iktidara gelmesinden kısa süre sonra hükûmet, fuhuşun tamamen ortadan kaldırılması amacıyla, 1960'ların başında ulaşılması hedeflenen bir dizi reform başlattı. 1980'lerin başında sosyal kontrollerin kaldırılmasının ardından, Çin'de fuhuş sadece kentsel alanlarda daha fazla görünür hale gelmekle kalmadı; aynı zamanda kırsal alanlara da yayılmaya başladı. Çin hükûmetinin gayretlerine rağmen fuhuş, çok sayıda insan kapsayan ve paranın sürekli el değiştiği bir endüstri haline geldi. Aynı zamanda organize suç, hükûmet yolsuzluğu ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar gibi çeşitli sorunlarla ilişkilidir.

Çin'de fuhuş, çeşitli türler, yerler ve fiyatlarla nitelendirilebilir. Seks satıcılarının farklı sosyal geçmişleri vardır. Geçmiş yıllarda giderek artan sayıda erkek fahişe olsa bile, neredeyse hepsi kadındır. Fuhuşun yer aldığı yerlerin arasında oteller, karaoke barları ve güzellik salonları vardır.

Fuhuş, Çin anakarasında resmi olarak yasadışıdır.[1] Çin hükûmeti her zaman fuhuşun örgütleyicilerini durdurmakta karşı sert bir çaba sarf ederken, fahişeler üzerindeki yasal tutumu oldukça tereddütlü. Bazı durumlar ve dönemlerde fuhuş bir suç, diğer durumlarda ise bir hata olarak değerlendirilmiştir. 1980'lerde fuhuşun geri dönmesinden beri hükûmet, mahkemelerle polis gibi kurumlar dahil olmak üzere mevcut hukuk sistemini kullanarak fenomene yanıt vermiştir. Bunun dışında sosyal disiplini teşvik etmek amacıyla güçlü polis kampanyaları yoluyla fuhuşa ilişkin eylemlerin kontrol altına alınmasına ısrar etmiştir. Uluslararası sivil toplum örgütlerinin ve yurtdışından yorumcuların çabalarına rağmen, seks işçiliğinin kamu, sosyal örgütler ya da hükûmet tarafından yasallaştırılması için çok az destek var.

Mao döneminde fuhuş

Çin Komünist Partisi'nin 1949'daki zaferinden sonra fuhuşu ortadan kaldırma görevi, yerel yönetim makamlarına üstlendi. Komünistlerin 3 Şubat 1949'da Pekin'i devralmalarından bir ay sonra, Ye Jianying'in altındaki yeni belediye yönetimi şehrin genelevleri kontrol etme politikasını ilan etti. 21 Kasım'da, Pekin'deki kuruluşların her 224'ü kapatıldı; 1286 fahişe ve 434 genelev sahibi, tedarikçi ve pezevenk 12 saat içinde yaklaşık 2400 kadro tarafından tutuklandı.[2] Pekin kampanyası, tarihi hesaplarda büyük başarı olarak nitelendirilmiştir.[2] Ele alınması gereken toplumsal sorunların muazzamlığı ve yerel yönetimlerin sınırlı bütçeleri ve insan kaynakları nedeniyle çoğu şehir, genelev fuhuşunu önce kontrol altına alıp sonra yasaklayarak daha yavaş bir yaklaşım benimsemiştir.[3] Bu yöntem Tientsin, Şanghay ve Vuhan'da kullanıldı.[4][5] Bunun kapsamında tipik olarak, genelev faaliyetlerini kontrol eden ve erkek müşterileri engellemeye çalışan bir hükûmet idaresi sistemi vardı. Bunun amacı, her şehirdeki genelev sayısını, kalan genelevlerin Pekin kampanyası tarzında kapatılmasına ve rehabilitasyonun başlamasına neden olacak şekilde azaltmaktı. Rehabilitasyon programları, İkinci Çin-Japon Savaşı sonrasında seks çalışanlarının sayısının 100.000'e ulaştığı Şanghay'da en büyük ölçekte gerçekleştirildi.

1960'lı yılların başında bunun gibi tedbirler, fuhuşun tüm görünür biçimlerini Çin anakarasından esasen yok etti. Çin Halk Cumhuriyeti hükûmeti iddiasına göre cinsel hastalıklar, fuhuşun kontrolüyle eşzamanlı olarak anakaradan neredeyse tamamen yok edildi. Bu zaferi işaretlemek için, Çin anakarasındaki 29 cinsel hastalık araştırma merkezi 1964'te hepsi kapatıldı.[]

Marksist teoriye uyarınca seks satan kadınlar, hayatta kalabilmek için fuhuşa zorlanmış insanlar olarak görülüyordu. Bu nedenle fuhuşun ortadan kaldırılması, komünist hükûmetinin başlıca başarılarından biri ve Çin Marksizmi'nin üstünlüğünün kanıtı olarak ön plana çıktı.[6][7] Fuhuş, neredeyse otuz yıllık bir dönem boyunca Çin'de ciddi bir endişe kaynağı olarak mevcut değildi. Ancak son zamanlarda yapılan araştırmalar, Maocu rejim altında fuhuşun ortadan kaldırılması tamamlanmaktan çok uzaktı.[8][9] Fuhuş konusunda Çin'in önde gelen uzmanlarından Pan Suiming, özellikle Kültür Devrimi'nin sonuna doğru "görünmez" fuhuşun bazı ayrıcalıklar karşılığında kadrolara cinsel hizmetler sağlayan kadınlar şeklinde Maoist Çin'in ayırıcı bir özelliği haline geldiğini savunmaktadır.[10]

1978 sonrası fuhuş

Polis kampanyaları sırasında fuhuşla ilgili tutuklamalar (1983-1999)
yıltutuklamalar
198346.534
1989–90243.183
1996–7yaklaşık 250.000
1998189.972
1999216.660

Çin'de fuhuşun yeniden doğuşu, Deng Şiaoping'in 1978'de uyguladığı ekonomik serbestleştirme reformuyla aynı zamana denk geldi. Ülke çapındaki darboğazlara dayanarak hazırlanan tamamlanmamış istatistiklere göre Çin'deki fuhuş oranı, 1982'den beri her yıl artmıştır.[11] 1989 ile 1990 yılları arasında fuhuşla ilgili faaliyetler nedeniyle 243.183 kişi tutuklandı.[12] Zhang Ping, bu polis figürlerinin, fuhuş endüstrisine gerçekten katılanların toplam insan sayısının sadece yaklaşık yüzde 25-30'unu oluşturduğunu tahmin ediyor.[13] Fuhuş, muhtemelen 1 trilyon RMB'lik yıllık tüketim seviyesine sahip, 10 milyon insanı istihdam eden, Çin ekonomisinin gittikçe geniş bir kesimidir.[14] Çinli ekonomist Yang Fan, 2000'de bir polis kampanyasının ardından yeni işsiz kadın fahişelerin harcamalarının azalması sonucunda Çin GSYİH'sinin %1 oranında düştüğünü tahmin ediyor.[14]

Fuhuşun yeniden canlanması ilk olarak Çin'in doğu kıyılarındaki şehirlerle özdeşleştirilmişti, ancak 1990'ların başından bu yana yerel medyalarda Yünnan, Guizhou ve Tibet gibi doğu kıyılarından uzak ve az gelişmiş bölgelerde yer alan skandallar hakkında rapor edilmiştir.[15][16] 1980'lerdeki tipik seks işçisi profili, Siçuan ya da Hunan gibi yüksek nüfuslu fakat doğudaki büyük şehirlerden uzak eyaletlerden gelen, eğitimi yetersiz olan ve köyden şehire göç etmiş olan genç bir kadın idi. Son on yılda, fuhuş yapan kadınların çoğunluğunun kendi isteğiyle fuhuş yaptıklarının farkına varılmıştır.[17][18] Fuhuşun alternatif bir istihdam şekli olarak yaratabileceği potansiyel faydalar, harcanılabilir gelirin artması, daha yüksek sınıflı sosyal çevrelere erişim ve avantajlı yaşam tarzı seçenekleri içermektedir. Devlet kontrolündeki medya, fuhuş yapan kentsel sakinlere, özellikle de üniversite eğitimli kadınlara dikkat çekmiştir.[19] Fuhuşun giderek artan bir kabul gördüğü gibi de görünüyor. 1997'de yapılan bir araştırmada, Pekin'deki lisans öğrencilerinin %46,8'i fuhuş hizmetleri almayı düşündüğünü itiraf etmiştir.[20] Talep açısından fuhuş, tek çocuk politikasının oluşturduğu cinsiyet eşitsizlikleri ile ilişkilendirilmiştir.[21]

Fuhuş genellikle düşük düzey hükûmet yolsuzluğuyla doğrudan bağlantılıdır. Birçok yerel yetkili, rekreasyonal ticari faaliyetlerde fuhuşun teşvikinin turizm ve konaklama endüstrilerini geliştirerek ve vergi gelirinin önemli bir kaynağını oluşturarak ekonomik yararlar getireceğine inanmaktadır.[22] Bazen polis, fuhuş faaliyetlerinin gerçekleştiği yüksek dereceli otellerin işletilmesinde ya da fuhuş faaliyetlerini görmezden gelmek için rüşvet ya da cinsel hizmet talep etmekte rol oynamıştır.[23] Hükûmet yolsuzluğu ayrıca daha dolaylı bir şekilde de fuhuşla ilişkilidir — seks hizmetlerinin tüketimini finanse etmek için kamu fonlarının suistimali. Pan Suiming, Çin'de hükûmetteki kendi güç ve otoritelerini kullanarak seksi elde edenlerle seksi bazı sosyoekonomik ayrıcalıklar kazanmak için kullananların arasında bir pazarlık anlaşması içeren belirli bir fahişelik türünün var olduğunu ileri sürüyor.[24]

Hong Kong ve Makao'da fuhuş

Hong Kong ile Makao, ikisi Çin Halk Cumhuriyeti'ne ait özel idari bölgelerdir. Bu nedenle farklı yasalara tabiidirler. Fuhuş, hem Hong Kong hem de Makao'da yasaldır. Bu durum, bu bölgelerde Çin anakarasıyla karşılaştırıldığında oranla daha fazla fuhuşun yer almasının yolunu açmıştır. Çin anakarasından birçok kadın, seks işçiliği yapmak için Hong Kong veya Makao'ya gelir. Bu amaçla kadın ticareti yapıldığı iddiaları yapılmıştır. Hong Kong ile Makao'da ticareti yapılan kadınların kaynak ülkeleri Çin anakarası, Moğolistan, güneydoğu Asya, Avrupa ve Güney Afrika.[25][26]

HIV/AIDS

Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Ortak Programı'na göre HIV, Çin'deki seks işçilerinin %0,5'ine bulaşmıştır.[27] Diğer bir araştırma, HIV'in düşük maliyetli seks işçilerinin %5'ine bulaştığını bildirdi.[28] Yünnan eyaletinin bir bölgesinde enfeksiyon oranının %7 kadar yüksek olduğu tahmin edilmektedir. Çin hükûmeti, seks işçilerini HIV/AIDS'in önlenmesi konusunda eğitmek için programlar başlattı.[27]

Çinli yaşlıların arasında yükselen HIV/AIDS oranı kısmen seks işçilerinin kullanımına bağlanmıştır.[28]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Prostitution in China ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ "2008 Human Rights Report: China (includes Tibet, Hong Kong, and Macau)" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı. 25 Şubat 2009. 19 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016.  "Section 5: Discrimination, Societal Abuse, and Trafficking in Persons."
  2. ^ a b "罗瑞卿一夜扫除北平妓女 (Luo Ruiqing tek akşamda Beiping'in fahişelerini ortadan kaldırdı)" (Çince). Halkın Günlüğü. 2000. 14 Mayıs 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  3. ^ Ma, Weigang, (Ed.) (1993). 禁娼禁毒 (Fahişelik ve Uyuşturucunun Kesinlikle Yasaklanması Üzerine) (Çince). Pekin: Juguan jiaoyu chubanshe. s. 8. 
  4. ^ Sun, Shidong (6 Temmuz 2005). "新中国取缔妓院前后 (Baştan sona yeni Çin'de genelevlerin yasaklanması)" (Çince). Xinhua. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  5. ^ Jiang, Pei. "天津娼业改造问题述论:1949–1957 (Tientsin'deki fuhuş endüstrisinin reformuna ilişkin soruların tartışması)" (Çince). Hong Kong Çin Üniversitesi. 26 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  6. ^ "Historic Liberation of Chinese Women" (İngilizce). Çin Halk Cumhuriyeti Devlet Konseyi Bilgi Bürosu. 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  7. ^ "短评解放妓女 (Kadın Fahişelerin Kurtuluşu Hakkında Kısa Yorum)" (Çince). Halkın Günlüğü. 22 Kasım 1949. 
  8. ^ Hershatter, G. (1997). Dangerous Pleasures: Prostitution and Modernity in Twentieth-Century Shanghai (İngilizce). Berkeley, CA: University of California Press. ss. 331-3. 
  9. ^ Shan, Guangnai (1995). 中国娼妓过去和现在 (Çin'de Fuhuş: Geçmiş ve Günümüzde) (Çince). Pekin: 法律出版社 (Legal Press). s. 3. 
  10. ^ Pan, Suiming. "禁娼:为谁服务?(Fuhuşun yasaklanması: Kime hizmet eder?)". 艾滋病:社会、伦理和法律问题专家研讨会 (HIV ve Fuhuş Hakkındaki Uzman Atölyesi Raporu: Sosyal, Etik ve Yasal Sorunlar) (Çince). Pekin: Pekin Sosyal Bilimler Akademisi. ss. 20-1. 
  11. ^ Jeffreys, E. (2004). China, Sex and Prostitution (İngilizce). Londra: Routledge-Curzon. ss. 97. 
  12. ^ Xin, Ren (1999). "Prostitution and economic modernisation in China". Violence Against Women (İngilizce), 5. ss. 1411-1414. 
  13. ^ Zhang, Ping (1993). "当今中国社会病 Social problems in contemporary China". Jindun (Çince), 12. s. 27. 
  14. ^ a b Zhong, Wei (2 Ekim 2000). "A Close Look at China's Sex Industry" (İngilizce). Amerika Birleşik Devletleri Pekin Büyükelçiliği. 21 Nisan 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2016. 
  15. ^ Hewitt, Duncan (22 Ocak 2002). "Teenage prostitution case shocks China" (İngilizce). BBC News. 24 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016. 
  16. ^ Jeffreys, Elaine (2012). Prostitution Scandals in China: Policing, Media and Society (İngilizce). Oxon: Routledge. s. 4. 29 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016. 
  17. ^ Jeffreys, Elaine (2012). Prostitution Scandals in China: Policing, Media and Society (İngilizce). Oxon: Routledge. ss. 98, dipnot 6. 29 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016. 
  18. ^ Gil, V.E. (1996). "Plum blossoms and pheasants: prostitutes, prostitution, and social control measures in contemporary China". International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology (İngilizce), 38. s. 319. 
  19. ^ Wang, Haibo (3 Temmuz 2003). "女大学生卖淫,我不相信是假新闻 (Üniversiteli kızlar seks satıyor; bunun sahte haber olduğuna inanmıyorum)" (Çince). Hong wang. 13 Eylül 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016. 
  20. ^ Pan, Suiming. "中国红灯区纪实 (Çin'in kırmızı fener mahallelerine dair gerçek rapor)" (Çince). Sohu.com. 13 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016. 
  21. ^ McCurry, J. (9 Mart 2004). "40m bachelors and no women ... the birth of a new problem for China" (İngilizce). The Guardian. 13 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2016. 
  22. ^ Anderson, A. (1999). "Prostitution and public policy in the People's Republic of China: an analysis of the rehabilitative ideal". International Criminal Justice Review (İngilizce). 4 (23). s. 28. 
  23. ^ Malhotra, A. (Şubat 1994). "Prostitution, triads and corruption - Shanghai's dark side". Asia, Inc. (İngilizce). Cilt 32. ss. 32-9. 
  24. ^ Pan. s. 21, dipnot 6.
  25. ^ "SA a human-trafficking hot spot, conference hears" (İngilizce). Mail & Guardian. 18 Ekim 2007. 13 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  26. ^ "Human Trafficking & Modern-day Slavery - Macau" (İngilizce). gvnet.com. 25 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2016. 
  27. ^ a b Chang, Emily (21 Haziran 2009). "China tries to stop spread of HIV/AIDS among prostitutes" (İngilizce). CNN. 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2016. 
  28. ^ a b Cao Li, Shan Juan (11 Ocak 2010). "AIDS and the elderly" (İngilizce). China Daily. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Makao</span> Çinin özel idari bölgesi

Makao ya da tam resmî adıyla Çin Halk Cumhuriyeti Makao Özel İdari Bölgesi, Güney Çin Denizi kıyısında, İnci Nehri Deltası'nın batısında bulunan bir şehir. Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı özel idari bölgedir ve yönetimsel ve ekonomik sistemleri, Çin anakarasındakilerden farklıdır. Yüzölçümü 28,2 km2 olan Makao, 667.400 kişilik nüfusuyla Dünya'da nüfusun en yoğun olduğu bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Fuhuş</span> para karşılığı cinsel ilişkiye girme eylemi

Fuhuş, belli bir ödeme karşılığında cinsel ilişkiye girilerek yapılan bir eylemdir. Bu işi yapan kadın seks işçisine "fahişe", erkek seks işçisine "jigolo" denir. Fuhuş; pornografi, striptiz ve erotik dansla birlikte seks sektörü ve seks turizminin bir dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çin pasaportu</span>

Çin pasaportu Uluslararası seyahat için Çin vatandaşlarına verilen seyahat belgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin anakarası</span>

Çin anakarası ya da Kıta Çini, Çin Halk Cumhuriyeti'nin doğrudan kontrolü altındaki toprakları ifade etmek için kullanılan jeopolitik bir terimdir. Bu tanım 1949 yılında Çin İç Savaşı'nın sonunda Çan Kay-şek önderliğindeki Kuomintang güçlerini Tayvan'a çekilmesi ve Çin Komünist Partisi'nin tüm anakarayı ele geçirmesinin ardından ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de konuşulan diller</span>

Ethnologue verilerine göre Çin'de toplam 298 yaşayan dil konuşulmaktadır. Bu dillerin birçoğu, Çin'deki tanınmış etnik gruplar tarafından konuşulur. Çin'deki en yaygın dil yedi ana lehçe grubuna bölünür ve Hanyu olarak bilinir. Çin'de bu dille ilgili çalışmalar, kendine özgü bir akademik disiplin olarak düşünülmektedir. Hanyu kapsamına giren lehçe grupları, birbirinden hem morfolojik hem de fonetik açıdan o kadar çok farklılık gösterir ki farklı bölgelerde konuşulan lehçeler karşılıklı olarak anlaşılmaz. Çince, Moğolca, Tibetçe, Uygurca ve Zhuangca, Çin'de en çok öğrenilen ve hükûmetten en çok destek gören dillerdir.

Çin'deki insan bağışıklık yetmezlik virüsünün (HIV) bugünkü yayılımı çoğunlukla damar içi uyuşturucu kullanımı ve fuhuş yollarıyla gerçekleşmiştir. Çin'de HIV'den etkilenen insanların sayısı tahminen 430.000 ile 1,5 milyon arasındadır ya da toplam nüfusunun yaklaşık %0,1'i. 2012 itibarıyla CIA World Factbook, 15-49 yaş grubunda Çin Halk Cumhuriyeti'nde HIV/AIDS ile yaşayan yetişkinlerin yüzde oranının %0,1 olduğu tahminine vardı; bu değer Japonya'nınkiyle aynı ve Birleşik Krallık (%0,2) ve Avusturya (%0,3) gibi birçok Avrupa Birliği ülkesinden daha düşüktür. 2001'de yayımlanan bir Birleşmiş Milletler raporuna göre ülkede HIV'in yayılımındaki ana etkenler, uyuşturucu kullanıcıları arası iğne paylaşımı ve kan bağışı ile ilgili sorunlar. Örneğin, 1990'lar boyunca Çin'in birçok kırsal bölgesinde yapılan hatalı kan toplama programları sonucunda yüksek sayıda insan HIV'le enfekte oldu.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Çin, fiilen Çin Komünist Partisi'nin tek parti egemenliğine dayalı bir devlettir. Bununla birlikte Çin resmî olarak, doğu Avrupa'daki eski komünist ülkelerdeki halk cephelerine benzer şekilde Birleşik Cephe şeklinde Çin Komünist Partisi (ÇKP) önderliği altında çok partili devlettir.

<span class="mw-page-title-main">Çin İslam Derneği</span>

Çin İslam Derneği, Çin'de tüm ülke çapındaki Müslümanları temsil ettiğini iddia eden; tüm etnik gruplardan Müslümanlara yönelik ulusal dini örgüt. Yönetim kurulu ulusal kongreden oluşur ve örgütün karargahı Pekin'de bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çin'de zaman</span>

Çin'in coğrafi açıdan beş farklı zaman dilimini kapsamasına rağmen ülkenin tümünde resmî olarak Eşgüdümlü Evrensel Zaman'ın 8 saat ilerisindeki UTC+08.00 zaman dilimi izlenir. Ülkede izlenen resmî ulusal standart zaman, ülke içerisinde Pekin Zamanı, uluslararası olarak ise Çin Standart Zamanı olarak bilinir. 1991 yılından beri yaz saati uygulaması uygulanmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çin Uyrukluk Kanunu</span>

Çin Halk Cumhuriyeti Uyrukluk Kanunu, Çin Halk Cumhuriyeti'nde uyrukluğu düzenler. Çin uyrukluğu genellikle doğum yoluyla ya da telsik yoluyla alınır.

<span class="mw-page-title-main">Çin İnşaat Bankası</span> 1954te kurulmuş Çin merkezli banka

Çin İnşaat Bankası, Çin merkezli bir bankadır. Banka 1 Ekim 1954 tarihinde kurulmuştur. Merkezi Pekin'in Xicheng semtinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Örkeş Dölet</span>

Örkeş Dölet, Uygur kökenli Çinli muhalif. Çoğu uluslararası kaynakta Çince ismi "Wu'erkaixi" ile bilinir. 1989 Tiananmen Meydanı protestolarında oynadığı liderlik rolü için bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Ukrayna ilişkileri</span>

Çin-Ukrayna ilişkileri, Çin ile Ukrayna arasındaki hem tarihî hem de günümüzdeki ilişkileri kapsar. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) ve SSCB sonrası kurulmuş Ukrayna devleti oluşturmaktadır. ÇHC ile Ukrayna, 4 Ocak 1992 tarihinde diplomatik ilişkilerin kurulduğunu duyurdu. Çin'in Kiev'de bir büyükelçiliği ve Odessa'da bir başkonsolosluğu var; Ukrayna'nın da Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay'da bir başkonsolosluğu vardır.

<span class="mw-page-title-main">Çin-Litvanya ilişkileri</span>

Çin-Litvayna ilişkileri, Çin Halk Cumhuriyeti ile Litvanya Cumhuriyeti devletleri arasındaki ikili ilişkileri kapsar. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 14 Eylül 1991 tarihinde kuruldu. Çin'in Vilnius'ta bir maslahatgüzarı var; Litvanya ise Pekin'deki büyükelçiliğini 2021 yılı Aralık ayında kapattı. Bunun dışında Litvanya'nın Hong Kong'da oturan ve Hong Kong ile Makao özel idari bölgelerindeki temsilcisi olarak çalışan bir fahri konsolosu var.

<span class="mw-page-title-main">Avusturya-Çin ilişkileri</span>

Avusturya-Çin ilişkileri, Avusturya ile Çin arasında hem tarihî olarak sürdürülmüş hem de günümüzde sürdürülmeye devam eden ikili ilişkileri içerir. Günümüzde bu ilişkilerin taraflarını Avusturya Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) devletleri oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Çin ilişkileri</span> Arnavutluk ve Çin Halk Cumhuriyeti arasındaki ikili ilişkiler

Arnavutluk-Çin ilişkileri, tarihî olarak Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti ile Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) arasındaki ikili ilişkileri içerirdi; günümüzde ise bu ilişkilerin taraflarını Arnavutluk Cumhuriyeti ile ÇHC devletleri oluşturmaktadır. Pekin'de Arnavutluk, Tiran'da ÇHC büyükelçilikleri bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bulgaristan-Çin ilişkileri</span>

Bulgaristan-Çin ilişkileri, Bulgaristan ile Çin arasında hem tarihî olarak sürdürülmüş hem de günümüzde sürdürülmeye devam eden ikili ilişkileri içerir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 4 Ekim 1949 tarihinde kuruldu. Bulgaristan'ın Pekin'de bir büyükelçiliği ve Şanghay'da bir başkonsolosluğu, Çin'in ise Sofya'da bir büyükelçiliği var.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek-Çin ilişkileri</span>

Bosna-Hersek-Çin ilişkileri, Bosna-Hersek ile Çin arasında farklı alanlarda sürdürülen ikili ilişkileri içerir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 3 Nisan 1995 tarihinde kuruldu. Pekin'de Bosna-Hersek, Saraybosna'da Çin büyükelçilikleri bulunmaktadır.

Makao-Türkiye ilişkileri, Makao ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Türkiye'nin Makao'da bir diplomatik misyonu olmamakla birlikte, Türkiye'nin Hong Kong başkonsolosluğu üzerinden Makao ile ilgili işlemleri gerçekleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa'da fuhuş</span>

Avrupa'da fuhuşun yasallığı ülkeye göre değişir.