Çimu

Antofagasta, Şili'nin 15 idari bölgesinden biridir. II Región olarak da bilinir.

Kızılderililer ya da Amerika Yerlileri, Sibirya kökenli Eskimo - Aleut halkları dışında kalan bütün Amerika yerlileri için kullanılan ortak birleştirici ad. Dilce birbiriyle akraba olmayan iki ayrı ana grupta toplanırlar: Sibirya kökenli olan Na-Dene dilleri ile Na-Dene dilleri dışındaki bütün Kızılderili dillerini içeren Amerind dilleri.

Amerika yerlileri, Avrupalılar'ın gelişinden önce Amerika kıtasında yaşayan Eskimo-Aleut halkları ile Kızılderilileri kapsayan ortak ad. Bazıları bu adı İngilizce Amerindian terimin karşılığı olarak yalnızca Kızılderililer için kullanır ve Eskimo-Aleut halklarını dahil etmez. Alaska ve Kanada gibi hem Eskimo hem de Kızılderili nüfus barındıran yörelerde Amerika yerlisi adı her ikisi için kullanılırken, Kıta ABD'sinden Arjantin'e kadar Eskimo barındırmayan diğer yörelerde yalnızca Kızılderili anlamındadır.

Thor Heyerdahl,, Norveçli deneysel arkeolog, antropolog ve kâşif.

Tüylü yılan, Kolomb öncesi Mezoamerika uygarlıklarında önemli doğaüstü varlık ya da tanrı.

Santo Domingo, Dominik Cumhuriyeti'nin başkenti. Avrupalıların Batı Yarıküre'de kurdukları en eski sürekli yerleşmedir. Hispaniola Adası güneydoğu kıyısında yer alır.

Maya dilleri, Kolomb öncesi Mezoamerika uygarlıklarından birini oluşturan Mayalar'ın vaktiyle kullanmış oldukları Klasik Mayaca dahil hepsi ana Proto-Mayacadan türemiş olan dillerdir. SIL International (Ethnologue) verilerine göre 68 dilden oluşur ve 6.038.172 kişi tarafından konuşulur.

Kolomb öncesi Amerika, Amerika olarak adlandırılan bölgede Avrupalı sömürgecilerin varlığının hissedilir derecede olan döneme kadarki tarihsel dönemi kapsar. Bu uzun dönem Eski Taş Çağından Orta Çağa kadar uzanır. Teknik olarak Kolomb öncesi dönem Kolomb'un 1492 ile 1504 yılları arasında yaptığı yolculuklara vurgu yapsa da bu tarihsel dönem yerli Amerika halkların egemenliğinin Avrupalılarca sona erdirilmesine kadar sürer, bu bazı durumlarda Kolomb'un Yeni Dünya'ya gelişinden sonra birkaç yüzyıl sürmüştür.

Kiçeler, Guatemala'nın El Quiché, Huehuetenango, Quetzaltenango, Retalhuleu, Sololá, Suchitepequez Totonicapán, San Marcos, Chimaltenango yörelerinde yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. Guatemala'da nüfusu en fazla olan yerli halktır. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 1.270.953 kişilik nüfustan 890.596 kadarı anadillerini (Qatzijob'al’) konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Kiçe-Açi dilleri adıyla alt grup oluşturan Açilerdir.

Çimular ya da Çimu kültürü, günümüzdeki kuzey Peru topraklarında 1100-1470 yılları arasında Chimor denen krallığı Moçe kültüründen sonra gelişen ve İnka İmparatorluğundan önce yıkılan Güney Amerika Kızılderili kültürü ve bu kültürü oluşturan halk. Çimu dilleri ailesine giren ve Çimuca olarak adlandırılan dillerinin konuşanı yoktur.

Pasifik Atabaskları, Amerika Birleşik Devletleri'nin Kaliforniya, Oregon ve Washington eyaletlerinde yaşayan, Na-Dene dillerinin Atabask dilleri grubunun 11 dilden oluşan Pasifik Atabask dilleri alt grubundan dilleri konuşan Atabasklardan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Kaliforniya Kızılderilileri kültür gruplarından Kızılderili halkları. Kimileri Washington eyaletindeki Kwalhioqua–Tlatskanai dilini konuşanları Kuzey Atabaskları arasına katarlar.

Rio Abiseo Milli Parkı, Peru'nun San Martín bölümünde bulunur. Milli park, UNESCO tarafından 1990 yılında bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir. Park, eşsiz flora ve faunanın yanı sıra 30'dan fazla Kolomb öncesi arkeolojik alana ev sahipliği yapmaktadır. 1986 yılından bu yana, doğal ve arkeolojik çevrenin kırılgan doğası nedeniyle park turizme kapalıdır.

Amerika tarihi ilk insan yerleşimlerinden modern dönemdeki devletlere kadarki dönemi kapsar. İnsanların Bering Boğazı'ndan geçip Sibirya üzerinden Alaska'ya geçişi ile Amerikan tarihi başlar. Buzul çağının bitimi ile birlikte Amerika kıtası diğer kıtalardan izole kalmıştır. Mezoamerikan, Kızılderili ve Eskimo gibi birçok halk ortaya çıkmıştır. 15. yüzyıl'dan itibaren Avrupa kolonizasyonuna uğramıştır. Sonrasında ise bağımsızlık hareketleri ile bağımsız devletler ortaya çıktı.

Kaliforniya tarihi şu dönemlere ayrılabilir: Kızılderili dönemi, Avrupalıların keşif dönemi (1542-1769), İspanyol sömürge dönemi (1769-1821), Meksika dönemi (1821-1848) ve Amerika Birleşik Devletleri dönemi. Kaliforniya, Kolomb öncesi Kuzey Amerika'da kültürel ve dilsel olarak en çeşitli alanlardan biriydi. İspanyol kaşiflerin bölgeyle temasından sonra, Yerli Amerikalıların çoğu Avrupa'dan gelen hastalıklardan dolayı öldü.

Wari İmparatorluğu veya Huari İmparatorluğu, MS 600 civarında Peru'nun Ayacucho Havzası'nda ortaya çıkan ve Peru'nun kıyı ve dağlık bölgelerinin çoğunu kapsayacak şekilde büyüyen siyasi bir oluşumdu. İmparatorluk MS 1100 yılına kadar yaklaşık 500 yıl sürmüştür. Tiwanaku ile aynı dönemde var olmuştur ve bir zamanlar bu kültürden türediği düşünülmüştür. 2008 yılında arkeologlar modern Chiclayo yakınlarında Kuzey Wari kalıntıları adında bir Kolomb öncesi şehir buldular. Bu buluntu, Wari kültürüyle ilgili olarak bu kadar kuzeyde keşfedilen ilk kapsamlı yerleşimdi.