İçeriğe atla

Çimkent

Koordinatlar: 42°19′0″K 69°35′45″D / 42.31667°K 69.59583°D / 42.31667; 69.59583
Kontrol Edilmiş
Çimkent
Шымкент
Şehir
Çimkent mührü
Mühür
Kazakistan üzerinde Çimkent
Çimkent
Çimkent
Koordinatlar: 42°19′0″K 69°35′45″D / 42.31667°K 69.59583°D / 42.31667; 69.59583
Ülke Kazakistan
KuruluşMÖ 3-2 yüzyıl
İdare
 • OrganŞehir Meclisi
 • AkimGabit Syzdykbekov[1]
Yüzölçümü
 • Toplam1170 km²
Rakım506 m
Nüfus
 (2020)[2]
 • Toplam1.200,000
Zaman dilimiUTC+05.00
Posta kodu
160000
Alan kodu(+7) 7252
ISO 3166 koduSHY
Plaka kodu17

Çimkent ya da Şimkent (Kazakça: Шымкент, Şımkent), eski adıyla Çernyayev (Kazakça: Черняев); Kazakistan'daki çok nüfuslu bölgelerden olup, 2018 yılına kadar Kazakistan'ın Güney Kazakistan Eyaleti'nin merkeziydi.[3] 19 Haziran 2018 tarihinde, Güney Kazakistan eyalet merkezi Çimkent’e büyük şehir statüsü verildi, eyaletin adı Türkistan eyaleti olarak değiştirildi ve eyalet merkezinin Türkistan kentine taşınmasını öngören “Kazakistan’ın bazı idari ve bölgesel yapısı konularına” ilişkin bir kararname imzalandı.[4] Çimkent 1.239.000 nüfusuyla (1 Haziran 2024) Kazakistan'da Almatı ve Astana'dan sonra en büyük 3. kenttir ve ülkenin önemli metropollerindendir. Türkistan-Sibirya Demiryolu kavşağında bulunan kentte ayrıca Şimkent Uluslararası Havaalanı da bulunmaktadır. Şimkent Almatı'nın 690 km batısında ve Taşkent'in 120 km kuzeyinde bulunur.

Tarihçe

Şimkent 12. yüzyılda İpek Yolu üzerindeki Sayram kentinin 10 km doğusunda kurulmuştur. Şimkent önce Hokand Hanlığı'na bağlı bir bölge iken 1810'da Buhara Hanlığı'na 1864'te de Rus İmparatorluğu'na bağlı bir il oldu. 1914'te Çernyayev olarak adlandırılmıştır. 1924'te ise Çimkent adını almış ve o tarihten itibaren bu adı kullanmaktadır. Çimkent adı iki sözcükten türemiştir. Çim (yerde yeşeren otlar) ve kent (şehir merkezi) ten türemiştir. Kazakça ve Özbekçe'deki şive farklılığından dolayı kent Çimkent ve Şimkent olarak da adlandırılır.

İdari yapılanma

5 ilçesi vardır.[5]

  • Abay
  • Al-Farabi
  • Enbekşi
  • Karatau Turan

Nüfus yapısı (demografi)

Diğerler : 7.4%(Koreli, Ukraynalı)

Ekonomi

Eskiden 1930'lara kadar çinko, karakul koyunu, at, tekstil ve eczacılıkta liderliği vardı. Kentte orta ölçekli rafineriler var. PetroKazakistan Şimkent Rafinerisi'ne sahiptir.

Turistik yerler

  • Zafer Parkı
  • Merkez Park
  • Afgan Savaş Anıtı
  • 21 Mart Nevruz Kutlamaları
  • El-Farabi Türbesi

Tarih Müzesi

Metalurgter Parkı

Shymcity Parkı

Seitjan Kari Ulu Camii

Dendropark

Zoopark

Baidibek Ata Tepesi

Köne Qala

Siyasi sürgün Müzesi

Spor

Kardeş şehirler

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Gabit Syzdykbekov appointed as Shymkent Mayor" (İngilizce). 5 Eylül 2023. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
  2. ^ "stat.gov.kz". www.stat.gov.kz. 10 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Akimat of Shymkent city" (İngilizce). 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
  4. ^ "Kazakistan'da Güney Kazakistan eyaletinin adı Türkistan eyaleti olarak değiştirildi". 8 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
  5. ^ "Akimat of Shymkent city (Structure)" (İngilizce). 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023. 
  6. ^ "İzmir'in kardeş kentleri". 27 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. İzmir Büyükşehir Belediyesi. 28 Haziran 2012 tarihinde erişildi.
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Astana</span> Kazakistanın başkenti

Astana, daha önce Akmola, Akmolinsk, Tselinograd ve Nur-Sultan olarak da adlandırıldı, Kazakistan'ın başkenti ve ikinci büyük şehridir. Şehir, Kazakistan'ın kuzeyinde Akmola Eyaleti içerisinde İşim Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Nüfusun ülkenin güney kesiminde yığılmasını önlemek amacıyla, 1998'de Kazakistan'ın başkenti ilan edilmiş ve başkent Almatı'dan buraya taşınmıştır. Astana, ülkenin en büyük kenti Almatı ile birlikte "doğrudan yönetilen cumhuriyet şehri" statüsüne sahiptir. Nüfusu 1 Aralık 2017 tarihi itibarı ile 1,029,556'dır.

<span class="mw-page-title-main">Almatı</span> Kazakistanın eski başkenti ve en kalabalık nüfusuna sahip şehri, ilçesi

Almatı, Kazakistan'ın 2.000.900 nüfuslu ve en büyük şehridir. Almatı Kazakistan'ın eski başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan (şehir)</span> Kazakistanda bir şehir

Türkistan, Hazret-i Türkistan veya Yesi, Kazakistan'ın güney kesiminde Seyhun nehrine yakın bir kenttir. 31 Mart 2021 tarihinde gerçekleşen Türk Konseyi zirvesi sonrasında "Türk dünyasının manevi başkenti" ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Air Astana</span>

Air Astana Kazakistan'ın bayrak taşıyıcı havayolu şirketidir. Şirketin merkezi Almatı'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Semey</span>

Semey Doğu Kazakistan Eyaleti'nin kuzeydoğusunda, Sibirya sınırı yakınında,Almatı'nın 840 km kuzeyi civarında ve Rusya'daki Omsk oblastının 700 km güneydoğusunda İrtiş Nehri boyunca yer alan Kazakistan'a bağlı bir şehirdir.

SCAT Kazakistan Çimkent (Şimkent)'te tesis edilmiş bir havayolu şirketidir. Kazakistan'daki bütün havaalanlarına ve komşu ülkelerdeki havaalanlarına seferler düzenlemektedir. Merkezi Çimkent Havaalanı'nda tesis edilmiş ve Oral Ak Zol Havaalanı, Aktav Havaalanı, Atırav Havaalanı, Kızılorda Havalimanı ve Nursultan Nazarbayev Uluslararası Havalimanı ile bağlantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jambıl (il)</span> Kazakistanın bir bölgesi

Jambıl, Kazakistan'ın bir eyaletidir. Merkezi Taraz'dır. Eyalet nüfusu 1.000.000 olup merkez şehir nüfusu 335.100'dür. Eyaletin Kırgızistan ve Özbekistan'la sınırları vardır. Ülke içinde de Karagandı Eyaleti, Türkistan Eyaleti ve Almatı Eyaleti'ne komşudur. Toplam alanı 144.200 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Ordabası FK</span> Kazakistanda mücadele eden bir futbol kulübü

Ordabasy FK 1998 yılında Kazakistan'ın Çimkent kentinde kurulmuş bir futbol kulübüdür. Premyer-Liga'da mücadele etmektedir. Maçlarını 20,000 kişilik Kazimukan Munaitpasov Stadyumu'nda oynamaktadır. 2023 Yılında Tarihinde ilk defa Kazakistan Premyer-Liga da Şampiyon Olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Almatı Televizyon Kulesi</span>

Almatı Televizyon Kulesi, kısaca Almatı Kulesi veya resmî adıyla Kök Töbe Televizyon Kulesi, Kazakistan'ın Almatı şehrinde 1975 ile 1983 yılları arasında inşa edilmiş, 371,5 metre yüksekliğindeki bir çelikten imal bir telekomünikasyon ve gözlem kulesidir. Kule, Almatı şehir merkezinin güneydoğusundaki Kök Töbe Dağı'nın yüksek yamaçlarında yer almaktadır. Diğer benzer kulelerden farklı olarak betondan değil, çelikten imal edilmiş bir yapıdır. Dünyanın en yüksek bağımsız boru şeklindeki çelik yapısıdır. Almatı'nın depremlere karşı savunmasız olması nedeniyle Richter ölçeğine göre 10 şiddetindeki bir depreme karşı dayanabilecek bir şekilde tasarlanmıştır. Kule 371.5 metre yüksekliği ile dünyanın en uzun serbest duran çelik boru yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan (il)</span> Kazakistanın eyaleti

Türkistan Eyaleti, 2018'den önce Güney Kazakistan Eyaleti, 2.282.500 nüfusuyla Kazakistan'ın en güneyinde yer alan eyalettir. Türkistan şehri eyalet merkezidir. Türkistan'ın diğer şehirleri Çimkent, Sayram, Arıs, Şardara, Yedisay, Saryağaş ve Lenger. Türkistan Eyaleti ve Atırau Eyaleti Kazakistan'ın en küçük iki eyaletidir 117.300 km²'lik yüz ölçümleriyle.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Almatı Gölü</span>

Büyük Almatı Gölü doğal dağ rezervuarıdır. Kazakistan'ın Almatı şehrinin 15 km güneyinde, Trans-İli Aladağ dağlarında yer almaktadır. Göl, deniz seviyesinden 2.511 metre yükseklikte yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Jarkent</span>

Jarkent veya Zharkent, Kazakistan'ın Jetisu Eyaleti'ne bağlı bir şehir.

Çimkent Hayvanat Bahçesi Kazakistan'da Çimkent ili içindeki hayvanat bahçesidir. Ülkenin en büyük ve en eski hayvanat bahçelerinden biridir. Çimkent Hayvanat Bahçesi 1980 yılında kurulmuştur. Hayvanat bahçesi 54 hektarlık alandan oluşmaktadır. Çimkent Hayvanat Bahçesi, Kırmızı kitapta bahsedilen 20'den fazla hayvan türünü içeriyor. Hayvanat Bahçesi hayvanları için yem gereksinimlerinin % 25'i 30 hektarlık arazide yetiştirilir.

Türkistan Uluslararası Havalimanı ya da Hazret Sultan Uluslararası Havalimanı, Kazakistan'nın Türkistan şehrinde olan bir havalimanı. Komünizm sonrası Kazakistan'da geliştirilen ilk sıfırdan havalimanı ve ülkedeki 19. ticari havalimanıdır ve Havalimanı inşaatı dünyanın en hızlı havalimanı tesisi yapımı olarak kabul edilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Almatı Akimat Binası</span> Almatı şehrinin idari binası

Almatı Akimat Binası, Kazakistan'ın Almatı şehrinin belediye binasıdır. 1973 yılında temeli atılan bina 1980 yılında tamamlandı. Geçmişte Kazakistan Komünist Partisi Merkez Komitesi ve Kazakistan Cumhurbaşkanı'nın ikametgâhı olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">İstiklal Parkı (Çimkent)</span>

Bağımsızlık Parkı Kazakistan'ın Çimkent şehrinde bulunan bir şehir parkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şiyeli</span> Kazakistanda bir şehir

Şiyeli, Kazakistan'ın güneybatısında Kızılorda eyaletinde yer almaktadır. Şiyeli İlçesi'nin idari merkezi ve Şiyeli kırsal bölgesinin merkezi ve tek yerleşim yeridir. 1904 yılında Orenburg-Taşkent Demiryolu'nun inşası sırasında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Boralday Nehri</span> Kazakistanda bir nehir, Aris Nehrinin sağ kolu

Boralday, güney Kazakistan'da Türkistan Eyaleti'nin Baydibek ve Ordabası ilçelerinden akan bir nehirdir. Siri Derya havzasındaki Aris Nehri'nin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Sayramsu Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Sayramsu, Kazakistan’ın Türkistan eyaletinde Töle Bi ve Sayram ilçelerinden akan bir nehirdir. Çimkent yakınlarında Badam nehrine sağ kol olarak katılır.

BİIK-Kazığurt, Kazakstan çempionatında oynayan bir Kazak profesyonel kadın futbol kulübüdür. Kulüp, 2009 yılında kurulmuş olup Çimkent merkezlidir.