İçeriğe atla

Çilov Adası

Çilov adası
Harita

Çilov Adası, Hazar Denizi'ndeki Abşeron Takımadaları'nda bir adadır.

Genel bilgi

Çilov Adası, Hazar Denizi'nde Azerbaycan'a ait bir adadır, yüzölçümü 11,5 km²'dir. Bu ada Abşeron boğazının 25 km uzaklıkta ve Bakü'nün 100 km doğusunda yer almaktadır. Pirallahi Adası ile arasında 60–70 km'lik bir deniz yolu (boğaz) bulunmaktadır. 4,5 km uzunluğunda ve 3,3 km genişliğindedir. Adanın hakimiyetinde kumlu ve çakıllı topraklar bulunur ancak bölge tamamen deniz kumu ve deniz kestanesi ile kaplıdır. En yüksek yeri 8 metredir. Kıyılar çok girintili çıkıntılıdır. Urunos yarımadası kuzeybatıda, Güney Dil burnu ise güneybatıda yer alır. Çilov Adası, Azerbaycan'ın en doğu noktasıdır.

İklim

Bitki örtüsü yarı çöl bitkilerinden oluşur. Hazri olarak bilinen kuzey rüzgarları karakteristiktir. Bölge kuru subtropikal bir iklime sahiptir. Rüzgarlar genellikle sonbahar-kış mevsiminde görülür. Nispeten sakin dönem Mayıs-Ağustos aylarında gerçekleşir. Kıyılarında donma olmaz. Bölgede deniz suyunun yıllık ortalama sıcaklığı 14-15 derece, kış ve yaz sıcaklıkları sırasıyla 6-7; 23–24 derecedir. Hazar Denizi'ndeki yüzey akıntıları siklonik girdaplar oluşturur. Çilov Adası ile Petrol Taşları arasında siklonik girdaplar daha da fazladır. Deniz suyu tuzluluğunun yıllık ortalama değeri ‰12'dir. Ada Abşeron Yarımadası'na özgü 150–200 mm yağış almaktadır. Son zamanlarda buraya 35 bin ağaç ve 500 gül fidanı dikildi. Yöre halkı küçük bahçelerinde zor da olsa incir, nar, kiraz, fındık ve hatta akasya ağaçları yetiştiriyor. Zor olmasının nedeni, bölgenin kumlu olması nedeniyle bitki yetiştirmek için daha fazla suya ihtiyaç duyulmasıdır.

Nüfus

Yerleşim ağırlıklı olarak adanın doğusundaki Çilov isimli yerleşim yerindedir. Yerleşime 1949 yılında şehir tipi yerleşim statüsü verilmiştir. Ocak 2008 verilerine göre nüfusu 791 kişidir. Başta üretimin yüksek olduğu farklı zamanlarda adanın nüfusu 2400 kişiydi. Yerleşmede 131 numaralı okul ve 50 kişilik anaokulu faaliyet göstermektedir. 2010 yılında küçük bir oyun parkı açılmıştır. Ayrıca bir sağlık merkezi bulunmaktadır. Evlerin arka bahçelerinde az miktarda meyve ağacı ve üzüm fidanı vardır bunun yanında çiftlik hayvanları, koyun, keçi, tavuk besleniyor. Deniz suyunun arıtılması sayesinde su ihtiyacı karşılanıyor. Bu şekilde su ihtiyacının tamamını karşılamak mümkün olsa da adaya su gemilerle getiriliyor.

Tarih

Rus amiral Mark Voijonic, Hazar Denizi'ne yaptığı 1781 seferi sırasında adayı ziyaret etti.[1][2] 1950'lerde, doğu kesiminden Bakü'nün hava savunmasının organize edildiği adada bir hava savunma askeri birliği bulunuyordu. Bu amaçla C75 uçaksavar füze kompleksi adaya yerleştirildi.

Etimoloji

Tarihsel olarak Çilov, Çilov-Şahilan olarak da anılırdı. Ronis adı ise Persler tarafından verilmiştir.[3] Jiloy ismi Ruslara aittir. Bu, bir Don Kazak olan Stepan Razin'in bir süre bu adaya yerleşmesi ve kıyı bölgelerine soygun baskınları düzenlemesiyle haklı çıkarılıyor. Rus Hidrograf F.I. Soymonov bu ada hakkında bilgi verdi. 1763 yılında yazdığı kitabında şöyle yazar: "Körfezin sonunda Jiloy adası vardır. Orada yerleşim belirtisi yok. Ancak Stepan Razin bir süreliğine buraya yerleşti." Başka bir varsayıma göre ise kelimenin telaffuz sırasında şeklinin kaybolması sonucu Jiloy olarak telaffuz edilmiştir.

Ekonomisi

Bölge ağırlıklı olarak petrol ve doğalgaz kaynakları bakımından zengindir. Buranın tahsisi 1948 yılında başlamıştır. Büyük ölçekli madencilik 1952'de başladı. Çilov Adası ve sahanlık alanlarında bugüne kadar 115 adet kuyu açılmış ve üretilmiştir (2010 yılındaki bilgilere göre sadece 31 adet kuyu faaliyettedir). 2010 yılına kadar toplam üretim 4,81 milyon ton olarak gerçekleşti. Ortalama günlük üretim 80 ton. Üretim, SOCAR üretim birliğinin 28 Mayıs petrol ve gaz çıkarma departmanı tarafından gerçekleştiriliyor. Çıkarılan petrol, su altı boru hatlarıyla Dubendi limanına ulaştırılıyor. 2010 yılında toplam 5.198.519 ton petrol üretilmiştir. 2011 yılının 4 aylık döneminde gaz üretimi 1885618 m³ olmuştur. Nüfus ağırlıklı olarak petrol çıkarma alanlarında çalışmaktadır. Burada adanın kireç ihtiyacını karşılayan küçük bir fırın faaliyet göstermektedir. İnşaat malzemeleri ana karadan ithal edilmektedir.

Turizm

2013'te basılmış bir posta pulu üzerindeki Chilov deniz feneri

Çilov Adası'nın ziyaret edilecek yerleri vardır. Burada halk arasında "Urnos" adı verilen bir yer vardır, uzun bir buruna benzediği için bu ad verilmiştir. Çoğunlukla yaz aylarında öğrenciler piknik ve gezi için oraya giderler. Ayrıca geçmişi 1800 yılına kadar uzanan bir deniz feneri de bulunmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "Oil exploration in Azerbaijan". 4 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015. 
  2. ^ "Rear Admiral Count Mark Voynovich". 23 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015. 
  3. ^ "Острова Апшеронского полуострова". 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Trinidad ve Tobago</span> Karayiplerde bir ada ülkesi

Trinidad ve Tobago, Karayipler'de yer alan, Trinidad ve Tobago adlı iki farklı adadan oluşan ülke. Ülkenin para birimi Trinidad ve Tobago dolarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Adası</span> Marmara Denizinde bulunan bir ada

Marmara Adası, Marmara Denizi'nin güneybatısında bulunan Marmara Adaları'nın en büyüğü ve Balıkesir'e bağlı olan bir adadır. Gökçeada'dan sonra Türkiye'nin ikinci büyük adası olup İstanbul'a deniz otobüsüyle 2,5 saat, gemiyle 5 saat; Erdek'e ise gemiyle 1 saat 45 dakika uzaklıktadır. Nüfus yazın artar ve birçok otel, hotel, pansiyona ev sahipliği yapmaktadır. Adanın merkezinden başka, köyleri de turizm amaçlı hizmet verir. 2014 yılında Balıkesir'in büyükşehir olması ile birlikte Marmara Adası'na bağlanan diğer ada ve köyler; Avşa Adası, Ekinlik Adası ve Yiğitler Köyü'dür. Marmara Adası'na yaz sezonunda İstanbul'dan her gün 2 ya da 3 deniz otobusü ve İDO'ya ait gemi tarifeli sefer yapmaktadır, haftasonları ek seferler de konulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hazar Denizi</span> Dünyanın en büyük gölü

Hazar Denizi dünyanın en büyük gölü veya eksiksiz bir deniz olarak sınıflandırılan dünyanın en büyük iç su kütlesidir. Adını Hazar Kağanlığı'ndan almıştır. Güneydoğu Avrupa ve güneybatı Asya'dadır ve dünyanın en büyük tuzlu su gölüdür. Hem deniz, hem de göl özelliklerini taşımaktadır. Petrol yataklarınca zengindir. Tektonik göllere örnektir. Endoreik bir havza olarak, Avrupa ile Asya arasında, Kafkasya'nın doğusunda, Orta Asya'nın geniş bozkırlarının batısında ve Batı Asya'daki İran platosunun kuzeyinde yer almaktadır. Denizin yüzey alanı 371.000 km2 ve hacmi 78.200 km3'tür. Tuzluluk oranı yaklaşık %1,2 olup, bu oran çoğu deniz suyunun tuzluluğunun yaklaşık üçte biri kadardır. Kuzeydoğuda Kazakistan, kuzeybatıda Rusya, batıda Azerbaycan, güneyde İran ve güneydoğuda Türkmenistan ile sınırlanmıştır. Hazar Denizi çok çeşitli canlı türlerine ev sahipliği yapmaktadır ve en çok havyar ve petrol endüstrileriyle tanınmaktadır. Petrol endüstrisinden kaynaklanan kirlilik ve Hazar Denizi'ne akan nehirler üzerine inşa edilmiş barajlar, denizde yaşayan organizmaları olumsuz etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Samoası</span> Okyanusyada yer alan A.B.D. denizaşırı bölgesi

Amerikan Samoası, Güney Pasifik Okyanusu kesiminde konuşlanmış bir ada ülkesidir. En büyük ve gelişmiş adası Tutuila adasıdır. Amerikan Samoası, Amerikalıların bu bölgeyi ve halkını dünyaya açmak için Mikronezya, Filipinler, Guam, Marshall adalarıyla birlikte yayılmacılıkta kullandığını söyleyebiliriz. Amerika Birleşik Devletleri'ne ait bir bölgedir.

<span class="mw-page-title-main">Avşa</span> Marmara Denizinde ada

Avşa, Marmara Denizi'nde ada.

<span class="mw-page-title-main">Ayva</span>

Ayva, gülgiller (Rosaceae) familyasından 4–5 m boylanan, kırmızı kahverengi gövdeli meyve ağacıdır. Derine gitmeyen yüzeysel kök sistemine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya Adası</span> Büyük Okyanusta Şiliye bağlı bir bölge

Paskalya Adası, Büyük Okyanus'un güney doğusunda Şili'ye bağlı bir ada.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, bugünkü Azerbaycan'dan önce 1920 yılında Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin yıkılması ve Kızıl Ordu'nun işgaliyle kurulan, 1920–1922 ile 1936–1991 yılları arasında varlığını sürdüren, Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Bölgesi</span> Türkiyenin Marmara Denizi çevresindeki coğrafi bölgesi

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı</span> şirket

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, Türkiye'de bir petrol şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">İran coğrafyası</span>

İran, Güneybatı Asya'da, Umman Körfezi, Fars Körfezi, Hazar Denizi, Irak, Türkiye ve Pakistan arasında bir coğrafik konuma sahiptir. İran yeryüzündeki en dağlık ülkelerden biridir. Dağlar, üzerlerinde ana tarım ve yerleşim bölgelerinin yer aldığı çok sayıda dar havza veya platoyu çevrelemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Virjin Adaları Ulusal Parkı</span>

Virjin Adaları Ulusal Parkı, Amerika Birleşik Devletleri'nin bağımlı topraklarından Amerika Birleşik Devletleri Virjin Adaları'nın Saint Thomas adasındaki Charlotte Amalie liman kentinin açığından bulunan Saint John adasının %60 arazisini ve "Hassel Adası"'nın yakalaşık tümünü kapsayan ve 52 km2 yüzölçümü olan, ABD Ulusal Park Hizmeti tarafından idare edilen bir millî parktır.

<span class="mw-page-title-main">Peçora Denizi</span> deniz

Peçora Denizi, Avrupa Rusyasının kuzeyinde yer alan, Barent Denizi'nin güneydoğu bölümünü oluşturan deniz. Batı sınırı Kolguyev Adası, doğu sınırı Vaygaç Adası ve Yugorskiy Yarımadası, kuzey sınırı ise Novaya Zemlya adasının güneyidir.

<span class="mw-page-title-main">Hazar Depresyonu</span> Hazar Denizinin kuzey kesimini kapsayan alçak düzlük bölgesi

Hazar Depresyonu veya Pricaspian/Peri-Hazar Depresyonu/Ovası, yeryüzündeki en büyük kapalı su kütlesi olan Hazar Denizi'nin kuzey kısmını kaplayan alçak bir düzlük bölgedir. Aral ve Hazar denizlerini kapsayan daha geniş Aral-Hazar Depresyonu'nun daha büyük kuzey kısmıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abşeron Yarımadası</span>

Abşeron Yarımadası, Azerbaycan'da bir yarımadadır. Yarımada, ülkenin en büyük ve en kalabalık şehri Bakü'nün ve ayrıca onun uydu şehirleri Sumgayıt ve Hırdalan'ın ev sahibidir.

<span class="mw-page-title-main">Şah Kıyı Oku</span>

Şah Kıyı Oku, Abşeron Yarımadası'nın uzak güney doğu bölgesinde yer alır. Azerbaycan'ın en büyük kıyı okudur. Ayrıca Şah Kıyı Oku, Azerbaycan'ın en doğusunda bulunan kara parçasıdır. İdari olarak Bakü'de, Zira yerleşim bölgesinde yer almaktadır.

Azerbaycan, çok elverişli doğa koşullarına ve zengin doğal kaynaklara sahip bir ülkedir. Karlı tepeler, yüksek dağlar, verimli topraklar, geniş ovalar, Okyanus Seviyesi Altındaki En Alçak Arazi Noktaları cumhuriyetin ana peyzaj oluşumları arasındadır. Bu karmaşık peyzaj dokusu, doğal koşullarda - iklim, toprak-bitki örtüsü ve su kaynakları - çeşitliliğe neden olmuştur. Bu da, bölgedeki nüfus ve çiftliklerin dengesiz dağılımına ve üretimin farklı türlerde uzmanlaşmasına yol açmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan'da petrol endüstrisi</span>

Azerbaycan'daki petrol endüstrisi yaklaşık 873.260 varil (138.837 m3) günlük petrol ve 2013 itibarıyla yılda 29 milyar metreküp gaz üretmektedir. Azerbaycan, petrol endüstrisinin doğum yerlerinden biridir. Tarihi petrol servetiyle bağlantılıdır. Dünyadaki en önemli petrol ve gaz üreticisi olmaya adaydır.

Azerbaycan'ın Hazar Denizi kıyısı boyunca birçok adası vardır. Çoğu Bakü Takımadaları'nın bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan çamur volkanları</span>

Çamur volkanları, volkanik çamur materyallerinden oluşan, zirvesinde bir krateri bulunan düz koni şeklindeki tepelerdir. Sürekli ya da aralıklı olarak çamur, gaz, kaya parçacıkları ve su püskürtür. Azerbaycan’ın petrol ve doğal gaz bölgelerinde 300’den fazla çamur volkanı ve çamur volkanı oluşumu bulunmaktadır. Bunların çoğu yoğun grifon-salza aktivitesiyle karakterize edilir ve yeryüzüne hidrokarbon gazları, mineralli sular, petrol emülsiyonlu çamur çıkarır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.