İçeriğe atla

Çiçek

Başlığın diğer anlamları için Çiçek (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Çiçekler polen ve özütlerinden yararlanmak amacındaki birçok farklı türü çeker
Karahindiba
Pembe çiçekler
Mor Çiçek
Dicentra spectabilis
Mor sümbül, Denizli

Çiçek bitkilerde üremeyi sağlayan organları taşıyan yapı. Bir çiçek, 4 kısımdan oluşur.

Dikotil bitkilerde çiçek örtüsü 2 kısımdan oluşur: Çanak yapraklar (sepal) ve taç yapraklar (petal). Tohumlu bitkilerin en önemli özelliği, çiçek denen üreme organıyla tohum meydana getirmeleridir. Eşeyli üremeye yarayan ve buna uygun şekilde değişikliğe uğramış yapraklar taşıyan sürgün veya sürgün kısımları çiçek adını alır. Bu kısım sınırlı büyüme gösterir ve çoğunlukla diğer sürgünlerden kesin olarak ayrılır. Döllenme ve ekseriya yavru bitkinin ilk gelişmesi burada olur.

Yapraklar

Ana madde: Yaprak

Çanak yapraklar

Ana madde: Çanak yaprak

Çiçeğin yeşil veya kahverengi tonlarında olan küçük yapraklardır. Bu yapraklar, çiçek tomurcuk halindeyken onu dış etkenlerden korur. Ancak çiçeğin eşi uyumsuz ise çanak yaprak diye bir şey yoktur.

Taç yapraklar

Ana madde: Taç yaprak

Çiçeğin en gösterişli kısmıdır. Üreme organlarının dışında bulunur. Gösterişli yapısı ve renkleriyle birçok canlıyı cezbederek tozlaşmada önemli bir role sahiptir. İçindeki kromoplast organeli ise yeşil hariç diğer renkleri salgılar. Bu da tozlaşmada önemli rol oynar.

Monokotil bitkilerde çiçek örtüsü 'tepal' adı verilen bir kısımdan oluşur. Taç yapraklar gösterişli, güzel kokan ve renkli olduklarından böcekleri kendilerine çeker ve bu olay sonucunda arılar veya böcekler polen depo etmiş olurlar.

Üreme organları

Üreme işlevini yerine getirerek neslin devamlılığını sağlar. Bu nedenle 'verimli kısım' olarak da adlandırılır.

Erkek üreme organı

Filament (sapçık) ve anter (başçık) olmak üzere 2 kısımdan oluşur. Filament, anterin çiçeğe tutmasını; anter ise, polen oluşumunu sağlar.

Dişi üreme organı

Ovaryum (yumurtalık), stilus (boyuncuk) ve stigma (tepecik) olmak üzere üç kısımdan oluşur. Ovaryum, dişi üreme organının en alt kısmında bulunur ve tohum taslaklarını taşır. Stilus, dişi üreme organının ortasında bulunur ve stigmada çimlenen polenlerin ovaryuma ulaşmasını sağlar. Stigma ise, tozlaşma ile gelen polenlerin dişi organa tutunmasını ve çimlenmesini sağlar.

Çiçek Gövdesi

Pedisel olarak da adlandırılan bu kısım, çiçeği taşır ve çiçek tablası bulunur. Saplı çiçeklere 'pedisellat çiçek', sapsız çiçeklere de 'sessil çiçek' adı verilir.

Tozlaşma

Bitkide çiçeğin görevi tozlaşma yoluyla bitkinin çoğalmasını sağlamaktır. Bir çiçeğin erkek organından serbest kalan polenlerin diğer çiçeğin dişi organının tepeciğine ulaşması ve burada yeni bitki tohumlarının oluşması olayıdır. Tozlaşma olayında etkili faktörler şunlardır: -Polenlerin taşınması rüzgarla sağlanır. Kullanışlı ve sık görülen bir tozlaşma çeşidi değildir. -Polenlerin arılar, sinekler ve benzer böcekler tarafından taşınması. Yaygın olan tozlaşma şeklidir. Çiçeğin güzel kokusu, güzel ve parlak görünümü ve salgıladığı şekerli maddeler böceklerin dikkatini çeker. Çiçeğin üzerine gelen böceklerin ayaklarına yapışan polenler böceğin diğer çiçeklere konmasıyla oralara taşınmış olurlar. -Kendi kendine tozlaşma: Aynı çiçeğin erkek organındaki polenlerin dişi organına ulaşması sonucu meydana gelen tozlaşma şeklidir.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Çiçek ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tepecik (bitki)</span>

Tepecik ya da stigma, pistilin çiçek tozlarının ulaşıp tutunduğu genişlemiş üst kısmı.

<span class="mw-page-title-main">Erkek organ (çiçek)</span>

Erkek organ, stamen ya da anter, bir çiçeğin erkek üreme organıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arı</span> zar kanatlılardan, bal ve bal mumu yapan bir böcek

Arı, zar kanatlılar takımına ait Apoidea familyasını oluşturan tüm böcek türlerine verilen isimdir.

<i>Nymphaea</i>

Nymphaea, nilüfergiller (Nymphaeaceae) familyasına bağlı bir su bitkisi cinsidir. Cinste dünya geneline yayılmış, toplam 50 civarı tür bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çınargiller</span>

Çınargiller (Platanaceae), hamamelidales'e ait 5 familyadan biridir. Platanaceae (Çınargiller) soğuğa ve kirli havaya dayanıklı uzun ömürlü bitkilerdir. Işık enerjisini kimyasal enerjiye dönüştürebilirler (fotosentez). Kök çok güçlüdür. Budamaya oldukça dayanıklıdır. Yaprakları tozdan ve gazlardan fazla etkilenmediklerinden büyük endüstri şehirlerinin caddelerinde, park ve bahçelerde fazla görünmektedir. Platanaceae (Çınargiller) ailesinin sadece bir cinsi (Platanus) vardır. Bu cins 6-10 m uzunluğuna sahiptir. Çınarlar (Platanus), kuzey Yarım kürenin ılıman ve subtropikal bölgelerinde doğal olarak yetişen ve 25-30 m boylarında kışın yapraklarını döken bir ağaçtır. Tüm türlerde, çiçekler yoğun küçük çiçek grupları olarak büyür. Platanus occidentalis (Amerikan çınar) ve P. orientalis ; iki tür melezleştirildi ve ekili çınarların çoğu melez kökenli olabilir. Bütün üyeleri Platanus cinsinde toplanmıştır. Platanus'un taksonomik pozisyonunun, genellikle çiçek ve çiçeklenme yapısına dayanarak, Rosaceae'nin daha ilkel üyelerine yakın bir yerde olduğu kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Eşeyli üreme</span> iki canlı organizma arasında genetik malzemelerin birleştirilmesi suretiyle yeni bir canlının oluşması

Eşeyli üreme, iki canlı organizma arasında genetik malzemelerin birleştirilmesi suretiyle yeni bir canlının oluşması olayıdır. Burada iki ana süreç vardır: kromozom sayısını yarıya indiren mayoz bölünme ile iki gametin birleştiği ve eski kromozom sayılarına ulaştığı döllenmedir. Mayoz bölünme sırasında, her bir çiftin kromozomları, homolog rekombinasyon elde etmek için krossing over yoluyla parça değişimi yaparlar.

Çok hücrelilerde üreme, eşeyli ya da eşeysiz olarak gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Manolya</span> bir bitki cinsi

Manolya, manolyagiller (Magnoliaceae) familyasından Magnolia cinsini oluşturan her dem yeşil ve yaprak döken odunsu bitki türlerinin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Ballıbabagiller</span> bitki familyası

'Lamiaceae, Labiatae veya Türkçe adıyla 'Ballıbabagiller; 236 cins ve 7,280 tür ile temsil edilir ve dünya çapında özellikle ılıman kuşakta yayılış gösteren bir bitki familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Periyant</span>

Periant

<span class="mw-page-title-main">Dişi organ</span>

Dişi organ, Ginekeum olarak da bilinir, Angiosperm çiçeğinin en iç dairesini meydana getiren pistillerin toplamı. Bir pistil ovaryum, stilus ve stigma olmak üzere 3 kısımdan oluşmaktadır.

Tozlaşma ya da polenleşme, bitkinin erkek organında üretilen polenlerin çeşitli nedenlerle dişi organın tepecik bölümüne yapışması olayına denir. Böylece tepeciğe yapışan polenler, dişicik borusundan yumurtalığa iner döllenme meydana gelir. Döllenmiş yumurtaya zigot denir. Zigot gelişerek embriyoyu oluşturur. Bu polenlerin dişicik borusuna taşınması hava, su ve böceklerle olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Bitkilerde üreme</span>

Bitki türlerine göre çeşitlilik gösteren üreme genel sınıflandırma olarak eşeyli üreme ve eşeysiz üreme olarak ayırmak mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Taç yaprak</span>

Taç yaprak, petal olarak da bilinir, değişik renkli tozlaşmaya yardımcı olan dişi ve erkek organları korumakla görevli çiçek kısmıdır. Rengi ve kokusuyla böceklerin ve kuşların ilgisini çeker. Böylelikle tozlaşmaya yardımcı olur.

<span class="mw-page-title-main">Bayağı papav</span>

Bayağı papav, en yaygın ve bilinen papav türüdür. ABD'nin doğusundan, Kanada'nın Ontario eyaleti,Newyork,Doğudan batıya Nebraska, Florida,Teksas'ın kuzeyinde yetiştirilmektedir.

<i>Aniseia</i> bitki cinsi

Aniseia, Convolvulaceae familyasına bağlı bir bitki cinsidir. Panama veya Herrera orijinlidir.

<span class="mw-page-title-main">Dichondreae</span> bitki oymağı

Dichondreae, Kahkahaçiçeğigiller familyasının bir oymağıdır. 6 cins ile temsil edilir. Tür sayısı kesin olarak bilinmemektedir. Yere yatık büyüyen otlar veya sarmaşıklar şeklindeki bitkilerdir. Bazılarında lamina tabanı kordat değildir, bazılarında damarlanma kuş tüyü şeklindedir. Bazılarında çiçek durumu rasemozdur. Filamentler (sapçıklar) şişkindir ve tüylenmiştir. Stilus iki eşit parçaya ayrılmıştır ve bazılarında ginobaziktir. Stigmalar küre şeklindedir. Meyve aken şeklindedir.

<span class="mw-page-title-main">Hipantiyum</span>

Kapalı-tohumlularda, hipantiyum ya da çiçek kabı çanak yaprak, taç yaprak ve çiçek erkek organların esas kısımlarının fincan şeklinde bir tüp oluşturduğu yapıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tek evcikli</span>

Tek evcikli (Monoecious veya Monoecy) bir bitki üzerinde her iki cinsiyete (erkek ve dişi) çiçeklerin veya kozalakların bulunması durumudur. İki evcikli bitkilerin aksine bu türde iki cinsiyete ait üreme organları yanı çiçek üzerinde farklı yerlerde konumlanmıştır. Kabak, kavun, karpuz, salatalık ve balkabağı gibi kabakgiller familyasına ait sebze grubunda oldukça yaygın bir bitki türüdür. Fındık, ceviz, kestane da tek evcikli yapıya sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Erselik (bitki)</span>

Erselik hem erkek hem de dişi organın bitkinin üzerinde bulunduğu bitkilere erselik bitkiler denir. Domates, biber, patlıcan gibi sebzeler ile elma, ayva, kiraz, kızılcık, badem, böğürtlen armut, erik, şeftali, portakal gibi meyve türlerinde erselik çiçekler bulunur. Papatya familyasına sahip olan bitkilerin büyük çoğunluğu da erselik bitki yapısına sahiptir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.