Çevrimiçi genel erişim kataloğu (İngilizce: Online public access catalog (OPAC)), bir kütüphane veya kütüphane grubu tarafından tutulan çevrimiçi materyal veritabanıdır. Çevrimiçi kataloglar, analog kart kataloglarından geliştirildi ve benzer şekilde kütüphanenin kitap koleksiyonunun ve diğer materyallerin aranmasına olanak sağladı.
Katalog, Yunanca κατάλογος, Latince catalogus sözcüğünden gelir. Belli bir sıraya göre hazırlanan listeye denir. Çeşitli konularda hazırlanabilirler. Daha çok kütüphane ve yayın hayatında kullanılırlar. Ticari manada kullanılan kataloglar da vardır.
Kütüphane anlamına gelen ve genellikle Batı dünyasında yaygın olarak kullanılan ‘bibliothek’ kelimesinin aslı Eski Yunancadır ve biblion kitap, baskılı ürünlerin saklandığı yer demektir. Türkçedeki kütüphane ise, Farsça ve Arapça kökenli kütüb (kitaplar) ile Farsça hane (ev) sözcüklerinden türemiştir ve kitapların evi anlamına gelmektedir. Her iki dilde de kütüphane terimi, kitapların saklandığı yer anlamında kullanılmaktadır.“Kütüphaneler, elde edilen bilginin toplanması, depolanması ve dağıtılması fonksiyonlarını gören hizmet işletmeleridir” Toplumsal gereksinimleri karşılamak için kurulan kütüphaneler, her türlü kayıtlı bilgi kaynağını bilgi gereksinimi olan kullanıcıya etkin biçimde sunar böylece bağlantı işlevini sağlamaktadır.
Bulutsular ve Yıldız Kümelerinin Yeni Genel Kataloğu, 1888 yılında John Louis Emil Dreyer tarafından derlenen ve derin gökyüzü cisimlerinden oluşan bir astronomi kataloğudur. NGC, gökadalar, yıldız kümeleri ve salma bulutsuları da dahil olmak üzere 7.840 gök cismi içerir. Dreyer NGC'ye, 1895 ve 1908 yıllarında 5.386 gök cismini daha tanımlayan ve Dizin Katalogları olarak bilinen iki ek yayınladı. Bu cisimlerin birçoğu halen NGC veya IC numaralarıyla yaygın bir şekilde bilinmektedir.
Dijitalleştirme, özellikle eski yazılı kaynakların OCR ve benzeri uygulamalarla dijital ortama aktarılma işlemidir. Dijitalleştirme görsel veya işitsel ögelerin bilgisayara tanımlanabilmesi, işlenebilmesi ve saklanabilmesi amacıyla sayısal kodlara dönüştürülmesidir. Bu işlemin amacı belgenin bütünlüğünü, içeriğini ve fiziksel özelliklerini koruyarak gelecek nesillere aktarmaktır.
Fransa Millî Kütüphanesi, Fransa'nın başkenti Paris'te bulunan ulusal kütüphanedir. Birkaç yüzyıl boyunca yapılan koleksiyonları koruyan ve Fransa'da yayımlanan tüm yayınları toplamaktan sorumlu olan Fransız kurumudur. 1994 yılında şu anki adıyla yeniden teşkil edilen BnF, kamu kurum statüsüne sahiptir. Gallica adlı internet kütüphanesi vardır. Fransa'nın en önemli kütüphane olan BnF, aynı zamanda dünyanın en önemli kütüphanelerinden biridir.
OCLC Online Computer Library Center, Inc. (OCLC) (Türkçe: Çevrimiçi Bilgisayar Kütüphanesi Merkezi), kâr amacı gütmeyen, üyelikli bir bilgisayar kütüphanesi hizmeti ve dünyadaki daha fazla bilgiye daha ucuza ulaşmayı hedefleyen bir araştırma kuruluşudur. 1967 yılında Ohio College Library Center (Ohio Üniversitesi Kütüphane Merkezi) adıyla kurulan OCLC ve üye kütüphaneleri dünyadaki en büyük çevrimiçi kamu erişim kataloğu olan WorldCat'i üretmekte ve geliştirmektedir.
Japonya Millet Meclisi Kütüphanesi, Japonya'nın millî kütüphanesidir. Kütüphane, 1948 yılında Millet Meclisi tarafından toplumsal sorunlara çözüm arayışına yardımcı olmak amacıyla kurulmuştur. Kütüphane, dünyanın en büyük altıncı kütüphanesidir.
Adnan Ötüken İl Halk Kütüphanesi; Ankara'nın Çankaya ilçesinde bulunan bir halk kütüphanesidir. Bugün, tarihi Saraçoğlu Mahallesi projesinde sosyal tesis ihtiyacını karşılamak adına inşa edilmiş olan binada hizmet vermekte olan kütüphane; Kızılay semtindeki Kumrular Sokak'ta yer alır. Ankara'daki halk kütüphaneleri arasında en çok ziyaret edilen ve 500 bini aşkın materyalle en geniş koleksiyona ev sahipliği yapan kütüphanedir.
Otorite kontrolü, bilgi biliminde kütüphanecilikte katalog ve bibliyografik bilgilerin tek ve eşsiz bir ad verilerek düzenlenmesi sürecine verilen isimdir. Otorite kontrolündeki otorite kelimesi, insanların, yerlerin, şeylerin ve kavramların isimlerinin yetkilendirildiği, yani belirli bir biçimde oluşturulduğu fikrinden türemiştir. Farklı adlarla anılan aynı kişinin ya da aynı isme sahip farklı kişilerin tek bir eşsiz numara ile tanımlanarak karışıklıkların önlenmesini amaçlar. Bazı ülke ve kuruluşlar kendilerine özgü otorite kontrol sistemleri geliştirmişlerdir. Bu türünün tek örneği olan başlıklar veya tanımlayıcılar, ilgili otorite dosyasını kullanan kataloglar boyunca tutarlı bir şekilde uygulanır ve bağlantılar ve çapraz referanslar gibi diğer veri düzenleme yöntemleri için uygulanır. Her kontrollü giriş, kapsamı ve kullanımı açısından bir otorite kaydında tanımlanır ve bu düzenleme, kütüphane personelinin kataloğu korumasına ve araştırmacılar için uygun hale getirmesine yardımcı olur.
Çek Cumhuriyeti Millî Kütüphanesi Çek Cumhuriyeti'nin merkez kütüphanesidir. Çek Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı tarafından yönetilmektedir. Kütüphanenin ana binası ve kitaplarının yaklaşık yarısı Prag'ın merkezindeki tarihi Clementinum binasındadır. Koleksiyonun diğer yarısı Hostivař bölgesinde bulunuyor. Millî Kütüphane, yaklaşık 6 milyon belgeye ev sahipliği yapan Çek Cumhuriyeti'ndeki en büyük kütüphanedir. Kütüphanenin şu anda yaklaşık 20.000 kayıtlı okuyucusu bulunmaktadır. Çoğunlukla Çekçe metinlerden oluşmasına rağmen kütüphane, Türkiye, İran ve Hindistan'dan daha eski materyalleri de saklamaktadır. Kütüphane Prag'daki Charles Üniversitesi için de kitaplar barındırıyor.
Hollanda Kraliyet Kütüphanesi, 1798 yılında kurulan Hollanda'nın Lahey merkezli ulusal kütüphanesidir. KB, Orta Çağ edebiyatından günümüz yayınlarına kadar Hollanda içinde yayımlanan ve hakkında olan her yayını koleksiyonunda toplamaktadır. Deposunda kitaplar, gazeteler ve dergiler dahil olmak üzere yaklaşık 7 milyon yayın saklanmaktadır. KB ayrıca ulusal çevrimiçi kütüphane ve Delpher gibi birçok dijital hizmet sunmaktadır. KB, 2015'ten bu yana halk kütüphanesinin ağının koordinasyonunu üstlenmektedir.
Nahçivan Özerk Cumhuriyeti Yüksek Meclisi Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'nin en yüksek yasama organıdır.
Kütüphane kataloğu, bir kütüphane veya kütüphane grubunda bulunan tüm bibliyografik öğelerin kataloğudur. Bir grup kütüphanenin kataloğuna aynı zamanda birleşik katalog da denir. Bir bibliyografik öğe, kütüphane materyali olarak kabul edilen herhangi bir bilgi varlığı veya bir grup kütüphane materyali olabilir veya katalogla ve kütüphane kullanıcılarıyla ilgili olduğu sürece katalogdan bağlanabilir.
World Spider Catalog - WSC arama yapılabilir çevrimiçi örümcek sınıflandırması veritabanıdır. Amacı tüm tanınan familya,cins ve türleri listelemek ve sınıflandırmaktır. WSC'nin kendine ait websitesini Amerikan Doğa Tarihi Müzesi Norman I. Platnick tarafından 2000 yılında oluşturuldu. Platnick 2014'te emekli olunca, kataloğu Bern Doğa Tarihi Müzesi (İsviçre)aldı ve ilişkisel veritabanına dönüştürdü.
Ulusal Toplu Katalog (TO-KAT), Türkiye'deki üniversite ve araştırma kütüphanelerinin çevrimiçi toplu kataloğu.
Hollanda Sanat Tarihi Enstitüsü veya RKD Hollanda'nın Lahey kentine bulunur ve dünyanın en büyük sanat tarihi merkezine ev sahipliği yapar. Enstitü, Orta Çağ'ın sonlarından modern zamanlara kadar Batı sanatı üzerine belgeler, arşivler ve kitapları içerir. Bütün bunlar halka açıktır ve çoğu dijital olarak web sitesinde mevcuttur. Büronun ana amacı, özellikle Hollanda Altın Çağı sanat araştırmalarını toplamak, sınıflandırmak ve kullanılabilir hale getirmektir.
Millî ve Üniversite Kütüphanesi (Zagreb) (NSK), Hırvatistan'ın Millî kütüphanesi ve Zagreb Üniversitesi'ni merkez kütüphanesidir.
Dag Hammarskjöld Kütüphanesi, New York'ta Manhattan'ın Turtle Bay/East Midtown semtinde bulunan Birleşmiş Milletler genel merkezinin arazisinde yer alan bir kütüphanedir. Sekretarya ve Konferans binalarına zemin kotu ve yer altı koridorları ile bağlanmaktadır. Adını Birleşmiş Milletler'in ikinci Genel Sekreteri Dag Hammarskjöld'den almıştır. Kütüphane 1946'da kurulmuş olup mevcut kütüphane binası 1961 yılında tamamlanmıştır.
Finlandiya Ulusal Kütüphanesi Finlandiya'nın en önde gelen araştırma kütüphanesidir. Kütüphane idari olarak Helsinki Üniversitesi'nin bir parçasıdır. 1919'dan 1 Ağustos 2006'ya kadar Helsinki Üniversitesi Kütüphanesi olarak biliniyordu.
Müzelerde, kültürel eserler veya materyaller genellikle bir koleksiyon kataloğunda listelenir. Geleneksel olarak bu işlem kart indeksi kullanılarak yapılırdı, ancak günümüzde genellikle bilgisayarlı bir veritabanı kullanılarak uygulanmakta ve hatta çevrimiçi olarak erişilebilir hale getirilebilmektedir.
