İçeriğe atla

Çevre

İlgili Araştırma Makaleleri

Din, nadiren de olsa ilmet, genellikle doğaüstü, transandantal ve cansal unsurlarla ilişkilendirilmiş, çeşitli ayinler ve uygulamaları içeren, ahlak, dünya görüşleri, kutsal metinler ve yerler, kehanetler, etik kuruluşlarından oluşan bir sosyo-kültürel sistemdir.

<span class="mw-page-title-main">Coğrafya</span> karasal yüzeyi, bu yüzeyler içerisinde yaşayan toplulukları ve birbirleriyle etkileşim halinde olan bölgeleri, yerleri ve konumları inceleyen bilim

Coğrafya; beşerî (insanî) sistemleri ve yeryüzünü araştıran, bunlar arasındaki ilişkiyi neden-sonuç ve dağılış ilkesine bağlı olarak inceleyen ve sorgulayan bir bilim dalıdır. Yer ve insanlar arasındaki ilişkiler coğrafyanın konusunu oluşturur. Coğrafya sözcüğü Yunanca “γεωγραφία” gaia (yer) ve gráphein sözcüklerinden türemiştir. Türkçesi yerçizim sözcüğüdür. Zamanımızdan 2200 yıl önce coğrafya terimini ilk kullanan kişi Eratosthenes olmuştur. Gregg ve Leinhardt (1994), coğrafyayı 4 özellikle karakterize edilen bir disiplin olarak tanımlamaktadırlar:

Dizge ya da sistem, birbiriyle etkileşen veya ilişkili olan, bir bütün oluşturan cisim veya varlıkların bileşkesidir. Bu varlıklar soyut veya somut olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Ekosistem</span> Çevrelerinin cansız bileşenleri ile birlikte canlı organizmalar topluluğu

Ekosistem, belirli bir kısımda bulunan canlılar ile bunları saran cansız çevrelerinin karşılıklı ilişkileri ile meydana gelen ve süreklilik arz eden ekolojik sistemlerdir. Ekosistem aynı zamanda bir besin ağı ile şekillenmektedir. Ekosistem, küresel ölçekte bir düzeni ifade etmekle beraber yerel ve korunaklı bir sistemin varlığına da atıfta bulunabilir. Karşılıklı olarak madde alışverişi yapacak biçimde birbirlerine etki yapan organizmalarla (biyotik), bitki ve hayvanların birbirine eklemlendiği ve ayrıca kaya, toprak gibi fiziksel çevre faktörlerinin (abiyotik) bir arada bulunduğu herhangi bir doğa parçası bir ekosistemdir. Ekosistem yaklaşımı, bireysel organizmalar ya da topluluklardan çok tüm alanın işlevlerinin nasıl olduğuyla ilgilenir. Bir alandaki organizmalar ve cansız çevreleriyle olan ilişkilerine bakar. Yerküre, tek başına bildiğimiz en büyük ekosistemi oluşturmaktadır, ancak bir taş parçasının altında, bir kavanozun, bir şişenin içinde de ekosistemler oluşabilir. Ekosistemler, birbirlerinden ne kadar farklı olurlarsa olsunlar, içlerindeki canlılar arasındaki etkileşimler dengeli ve enerji sağlanmasında bir sorun olmadığı sürece kendi kendilerine yeterli birimlerdir ve bazı ortak ögelerden oluşurlar. Bu ortak ögeler, canlı ögeler (biyotik) ve cansız ögeler (abiyotik) ögelerdir. Yani bir ekosistem, temel olarak abiyotik yani cansız maddeler ve biyotik yani canlı oluşur. Ekosistemler, varlıklarını 3 temel işlevle sürdürürler. Bunlar enerji akımı, ekolojik döngüler(kimyasal madde döngüleri) ve populasyon denetimleridir. Bu üç işlev, ekosistemin ögelerinin birbirleriyle ilişkilerini düzenler ve sistemin bir bütün olarak sürmesini sağlar. Vurgulamak gerekir ki, bu üç işlev, ekosistemlerde tek tek değil, kesinlikle birlikte bulunurlar. Açık bir sistem olan ekosistemde, enerji ve besin giriş-çıkışı süreklidir. Sistem kuramı, ekolojik bakış açısının sosyolojik boyutunu ele almaktadır. Ayrıca sibernetik disiplini, canlılarda kontrol ve iletişim boyutuyla kaynağını yine ekosistemde bulmaktadır.

Avrupa Çevre Ajansı, kısaca AÇA, çevre ile ilgili sağlıklı, bağımsız bilgiler vermekle görevli Avrupa Birliği kurumudur.

<span class="mw-page-title-main">Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları</span> Güney Atlantikte bulunan Birleşik Krallıka bağlı adalar

Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları, Güney Atlantik'te bulunan Birleşik Krallık'a bağlı adalar. Güney Georgia Falkland Adaları'nın yaklaşık 1300 km doğu-güneydoğusunda yer alırken Güney Sandwich Adaları, Güney Georgia'nın yaklaşık 640 km güneydoğusunda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erime noktası</span>

Erime noktası, kristal ve saf olan bir maddenin katı halden sıvı hale geçtiği belirli bir sıcaklıktır. Bu sıcaklığa o maddenin erime noktası denir. Bütün kristal yapıya sahip saf maddelerin erime noktasında, yani katı halden sıvı hale geçene kadar, sıcaklığı sabit kalır. Ancak tamamen sıvı hale geçtikten sonra sıcaklığı yükselir. Saf kristal cisimlerin erime noktası ile donma noktası arasında sıcaklık farkı yoktur. Mesela saf su, 0 °C de donar. Fakat saf olmayan maddelerin, yani karışımların donma ve erime noktaları farklıdır.

Maddecilik, özdekçilik veya materyalizm, her şeyin maddeden oluştuğunu ve bilinç de dahil olmak üzere bütün görüngülerin maddi etkileşimler sonucu oluştuğunu öne süren, a priori olan hiçbir metafiziksel kavramı kabul etmeyen felsefe kuramıdır. Bir diğer deyişle madde, var olan tek tözdür. Maddecilik "fiziksel maddenin tek veya esas gerçeklik olduğu" yönündeki kuramdır.

<span class="mw-page-title-main">Enlem</span> (Paralel)

Enlem, Ekvator'un kuzeyindeki veya güneyindeki herhangi bir noktanın Ekvator'a olan açısal mesafesi. Enlemler, kuzey ve güney enlemleri olmak üzere ikiye ayrılırlar; derece, dakika ve saniye cinsinden ifade edilirler. Dünya üzerindeki aynı enleme sahip noktaların birleşmesi ile oluşan varsayımsal çemberlere ise paralel denir.

<span class="mw-page-title-main">Doğal çevre</span> Dünya üzerindeki canlı ve cansız varlıklar

Doğal çevre veya doğal dünya, yalnızca doğal yollarla meydana gelmiş canlı ve cansız tüm varlıkları kapsar. Doğal çevre terimi çoğunlukla Dünya ve Dünya'nın bazı bölgeleri için kullanılır. Bu kavram, insanlığın hayatta kalmasını ve ekonomik faaliyetlerini etkileyen tüm canlı türlerinin, iklimin, hava durumunun ve doğal kaynakların etkileşimini kapsamaktadır. Doğal çevre kavramı, aşağıdaki bileşenlerine göre incelenebilir:

<span class="mw-page-title-main">Penaltı vuruşu</span> futbolda bir tür direkt serbest vuruş

Penaltı vuruşu, bir oyuncunun yalnızca rakip takımın kalecisi tarafından savunulan kaleye tek bir atış yapmasına izin verilen, federasyon futbolunda oyunu yeniden başlatma yöntemidir. Bir oyuncunun kendi ceza sahasında direkt serbest vuruşla cezalandırılabilecek bir faul yapması veya topa el ile dokunması durumunda hakem tarafından verilir. Şut, kale çizgisine 11 m uzaklıkta olan ve taç çizgileri arasında ortalanmış olan penaltı noktasından yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Atık yönetimi</span>

Atık yönetimi, herhangi bir ürünün tasarım aşamasından başlayarak; üretim, tüketim, atık oluşumu, atığın geri dönüştürülmesi ve/veya bertarafını kapsayan bir disiplindir.

Teamül hukuku, bir yerde, grupta, kültürde eskiden beri yapılagelen şeyler, alışılagelmiş şeyler, öteden beri olagelen davranışlar, tutumlar bütünüdür. Osmanlıdan beri gelen, günümüzde bağlayıcı unsuru olmayan, âdet hukuk'u denebilir.

<span class="mw-page-title-main">Dolmuş</span> Ulaşım Aracı

Dolmuş, kişisel taşımacılık ile geleneksel otobüs taşımacılığı arasında bir noktaya düşen, genellikle otobüslerdeki gibi belli bir güzergâhı olan, fakat otobüslerin aksine yolcu indirip bindirmek için en fazla birkaç durağı olan ve otobüslere kıyasla daha hızlı bir ulaşım sunan ve kalkış-varış vakitleri belirli olmayan bir ulaşım aracıdır. Dolmuşlar, standart 4 koltuklu arabalardan minibüslere kadar çeşitli boylarda olabilir. Rusya'daki adı "marşrutka"dır (маршрутка). "Güzergâhlı taksi" anlamına gelen "marşrutnoye taksi"nin kısaltılmış hâlidir.

Yıldız günü, Dünya’nın kendi çevresinde tam bir dönüş yaptığı süredir. Bu süre 23 saat 56 dakikadır.

Türkiye'nin idârî bölümleri, coğrâfî durum, ekonomik şartlar ve kamu hizmetlerinin gerekleri göz önünde bulundurularak oluşturulmuş olup, Türkiye'deki en büyük idârî birim "il" olarak belirlenmiştir. İller de ilçelere ayrılmıştır. İl ve ilçelerin sınırları belirlenmiştir. Ancak belde, bucak, köy gibi daha küçük yerleşim birimlerinin belli sınırı yoktur. Bu yerleşim birimlerinde sadece merkez ve merkez çevresindeki yerler kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çevre hukuku</span>

Çevre hukuku, insanlıkla doğal çevre arasındaki etkileşimi düzenleyen antlaşma (sözleşme), düzenleme ve ortak hukuk kuralları bütünüdür. İnsanın çevre üzerindeki olumsuz etkilerini gerektiğinde insan faaliyetlerini sınırlamak ya da engelleme yoluyla azaltmayı amaçlar. Çevre kirliliği ve kaynak yönetimi olmak üzere iki ana başlık altında ele alınmaktadır.

Çevre etiği, çevre ile ilgili, doğadaki ortak yaşamla ilgili sorunlarla sadece bilim ve teknolojik bakış açısıyla bakmayıp bu sorunları felsefe ve etik bağlamında sorgulayan ve çözümler üreten uygulama etiği alanlarından biridir. Genel olarak düşünüldüğünde, çevre etiğinin insanın doğayla ya da geniş anlamda kendi dışındaki dünya ile nasıl ilişkide bulunması gerektiğini incelediğini söyleyebiliriz.

<span class="mw-page-title-main">2003 Azerbaycan ara genel seçimleri</span>

2003 Azerbaycan ara genel seçimleri, Azebaycan Millî Meclisi 2. Yasama Dönemi 14 sayılı Karadağ seçim çevresinden milletvekili seçilen bağımsız milletvekili Nazım İbrahimov'un ölümü, 69 sayılı İsmayıllı seçim çevresinden milletvekili seçilen Yeni Azerbaycan Partisi milletvekili Mirmevsim Abbasov'un milletvekilliğinden istifa ve 91 sayılı Hanlar-Daşkesen seçim çevresinden milletvekili seçilmiş Yeni Azerbaycan Partisi milletvekili Yaşar Aliyev'in büyükelçi olarak atandığı için milletvekilliğinden istifa etmesi üzerine boşalmış sandalyeler için 5 Mart 2003 tarihinde düzenlenen seçimler.

<span class="mw-page-title-main">2010 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2010 Azerbaycan genel seçimleri, 7 Kasım 2010 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 4. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.