İçeriğe atla

Çernobil Nükleer Santrali

Koordinatlar: 51°23′23.47″K 30°5′38.57″D / 51.3898528°K 30.0940472°D / 51.3898528; 30.0940472
Çernobil Nükleer Santrali
Santralin 2013'teki görüntüsü
Harita
Resmi ismiVladimir İlyiç Lenin Nükleer Santrali
YerPripyat, Ukrayna
Koordinatlar51°23′23.47″K 30°5′38.57″D / 51.3898528°K 30.0940472°D / 51.3898528; 30.0940472
Durumuİnaktif
Yapım başlangıcı15 Ağustos 1972
İşletme tarihi26 Eylül 1977
Devreden çıkmaSüreç 2000'den beri sürmekte
Sahip(ler)Ukrayna hükûmeti (resmî olarak)
İşletmeci(ler)Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı
Nükleer enerji santrali
Reaktör türüRBMK-1000
Web sitesi
chnpp.gov.ua
Reaktör durumu:
  • 1 numaralı reaktör kapatıldı (1996)
  • 2 numaralı reaktör kapatıldı (1999)
  • 3 numaralı reaktör kapatıldı (2000)
  • 4 numaralı reaktör kalıcı olarak Çernobil kazasında yok oldu (1986)
  • 5 numaralı reaktör asla tamamlanmadı
  • 6 numaralı reaktör asla tamamlanmadı

Çernobil Nükleer Santrali (Ukraynaca: Чорнобильська атомна електростанція, Chornobyls'ka Atomna Elektrostantsiya, Rusça: Чернобыльская АЭС, Chernobyl'skaya AES) veya resmî adıyla Vladimir İlyiç Lenin Nükleer Santrali, Ukrayna'nın Pripyat şehrinin yakınında yer alan kapalı fakat tamamen devreden çıkarılmamış nükleer santraldir. Santral, Çernobil şehrinin kuzeybatısına 14,5 km; Belarus-Ukrayna sınırına 16 km ve Kiev'in kuzeyine yaklaşık 110 km uzaklıktadır ve Kızıl Orman tarafından çevrelenmektedir. 4 numaralı reaktörde, 1986'daki Çernobil reaktör kazası meydana geldi ve santral günümüzde Çernobil Yasak Bölgesi olarak bilinen geniş bir alanda yer almaktadır. Hem bölge hem de eski santral, Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından yönetilmektedir.

Nükleer enerji santrali sahası temizliğinin 2065 yılında tamamlanması planlanıyor. 3 Ocak 2010'da, bu amaca yönelik bir program öngören Ukrayna yasası yürürlüğe girdi.[1]

Santral, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Rus güçleri tarafından fiilî olarak ele geçirildi.[2][3]

İnşası

Sovyet döneminde bilinen adıyla V.I. Lenin Nükleer Santrali (Rusça: Чернобыльская АЭС им. В.И.Ленина), RBMK-1000 tipi dört reaktörden oluşuyordu, her biri 1000 megawatt (MW) elektrik enerjisi (3,2 GW termal güç) üretme kapasitesine sahipti ve dördü birlikte felaket anında Ukrayna elektriğinin yaklaşık %10'unu üretmiştir.[4]

Çernobil santrali, Çernobil şehrinin kuzeybatısına 14,5 km; Belarus-Ukrayna sınırına 16 km ve Kiev'in kuzeyine yaklaşık 110 km uzaklıktadır. Santralin ve işçi ve aileleri için yapılan evlerin bulunduğu Pripyat şehrinin inşasına 1970 yılında başlanmış ve 1977 yılında 1. reaktör devreye girmiştir. Leningrad ve Kursk'tan sonra Sovyetler Birliği'ndeki RBMK tipi üçüncü ve Ukrayna topraklarındaki ilk nükleer enerji santraliydi.

İlk reaktörün 1977'de tamamlanmasının ardından reaktör No. 2 (1978), No. 3 (1981) ve No. 4 (1983) tamamlanmıştır. Aynı reaktör tasarımına göre 5 veya 6 numaralı iki blok daha, dört eski bloğun bitişik binalarına yaklaşık 1 kilometre uzaklıktaki bir alanda planlandı. 5 numaralı reaktör, 4. bloğun patlaması sırasında %70 tamamlanmış durumdaydı ve yaklaşık altı ay sonra 7 Kasım 1986'da aktif olması planlanıyordu. Afet sonrasında, 5 ve 6 numaralı inşaatlar askıya alındı ve en sonunda 1986 patlamasının üçüncü yıl dönümünden birkaç gün önce Nisan 1989'da iptal edildi.[5] 3 ve 4. reaktörler ikinci nesil birimken 1 ve 2. reaktörler Kursk Nükleer Santrali'nde olduğu gibi birinci nesil birimdi. İkinci nesil RBMK tasarımları tesisin fotoğraflarında görülebilen daha güvenli bir muhafaza yapısı ile donatılmıştır.[6]

Elektriksel sistemler

Santral, 330 kV ve 750 kV elektrik şebekesine bağlanmıştır. Blok, tek bir jeneratör transformatörü ile 750 kV şebekeye bağlı iki elektrik jeneratörüne sahiptir. Jeneratörler ortak trafolarına seri olarak iki anahtarla bağlanır. Bunların arasında, birim trafolar santralin kendi sistemlerine güç sağlamak için bağlanmıştır.

Fotoğraflar

  • Nükleer kaza sonrasında 4. reaktör
    Nükleer kaza sonrasında 4. reaktör
  • 4. reaktörün üzerine 2010'larda inşa edilen koruma kalkanı
    4. reaktörün üzerine 2010'larda inşa edilen koruma kalkanı

Kaynakça

  1. ^ "Chornobyl nuclear power plant site to be cleared by 2065 - Jan. 04, 2010". KyivPost. 4 Ocak 2010. 5 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  2. ^ "Çernobil nükleer santralinin kontrolü Rusların elinde! Korkutan gelişme: Henüz akıbeti belli değil". mynet.com. 25 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  3. ^ "ABD Başkanı Biden'dan Rusya'ya "güçlü yaptırım paketi"". dw.com. 24 Şubat 2022. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  4. ^ "INTRODUCTION: Location". web.archive.org. 4 Mayıs 2009. 6 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  5. ^ "Soviets Cancel Plans for 2 New Reactors at Chernobyl". Los Angeles Times. 21 Nisan 1989. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 
  6. ^ "Early Soviet Reactors and EU Accession - World Nuclear Association". www.world-nuclear.org. 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nükleer enerji</span> atomun çekirdeğinden elde edilen enerji türü

Nükleer enerji, atomun çekirdeğinden elde edilen bir enerji türüdür. Kütlenin enerjiye dönüşümünü ifade eden, Albert Einstein'a ait olan E=mc² formülü ile ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çernobil Faciası</span> 1986 yılında Sovyet Ukraynasında yaşanan nükleer kaza

Çernobil Faciası, 26 Nisan 1986 tarihinde Sovyetler Birliği'ne bağlı Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Pripyat şehri yakınlarındaki Çernobil Nükleer Santrali'nin 4 numaralı reaktöründe gerçekleşen nükleer kazadır.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer enerji santrali</span> Nükleer reaktör yardımıyla elde edilen enerjiyi dağıtan merkez

Nükleer santral (NPP) veya atom santrali (APS), ısı kaynağının nükleer reaktör olduğu termik santraldir. Termik santrallerde tipik olduğu gibi, ısı, elektrik üreten jeneratöre bağlı buhar türbinini çalıştıran buhar üretmek için kullanılır. Eylül 2023 itibarıyla Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu, dünya çapında 32 ülkede faaliyette olan 410 nükleer santral ve inşa halinde olan 57 nükleer santral olduğunu bildirdi.

<span class="mw-page-title-main">Çernobil</span> Çernobil felaketinden dolayı mahvolmuş şehir

Çernobil, Ukrayna'nın kuzeyinde Kiev Oblast'ına bağlı Çernobil Hariç Tutma Bölgesi'nde bulunan, Çernobil Nükleer Santrali'nin infilak etmesiyle oluşan Çernobil faciası'ndan dolayı kısmen terk edilmiş bir şehirdir. Şehir tahliye edilmeden önce 14.000 nüfusu bulunurken günümüzde yalnızca 1000 kişi burada yaşamaktadır. Belarus'un Gomel şehrine 160 km. uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer reaktör</span> Uranyum, plütonyum vb. atom çekirdeklerinin parçalanmasından yararlanılarak enerji elde edilen kaynak

Nükleer reaktör, zincirleme çekirdek tepkimesinin başlatılıp sürekli ve denetimli bir biçimde sürdürüldüğü aygıtlardır. Nükleer reaktörler bazen nükleer enerjiyi başka bir tür enerjiye çevrilen santraller olarak kullanılırlar.

Bu listede dünya çapında, ticari elektrik üretme maksatlı bütün nükleer santraller vardır. Askeri, deney, araştırma, gemi vb. özel santraller kapsam dışıdır. Listeye, hâlen hizmette bulunanların yanı sıra hizmetten çıkan ve inşaatı sürenler de dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Metzamor Nükleer Santrali</span> Ermenistanın Türkiye sınırına 16 km uzaklıkta yer alan Metzamor şehrinde bulunan nükleer santral

Metzamor Nükleer Santrali, Ermenistan'ın Türkiye sınırına 16 km uzaklıkta yer alan Metzamor şehrinde bulunan nükleer santral. Santralde biri işlevsel olmak üzere 2 adet 408 MW güce sahip VVER-440/230 tipi reaktör bulunmaktadır. Santral Ermenistan'ın başkenti Erivan'a 32 km, Kars'a 100 km, Iğdır'a ise 30 km uzaklıktadır. 2018 verilerine göre santral ülkenin enerji ihtiyacının %27'sini karşılamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pripyat</span>

Pripyat, Ukrayna'nın kuzeyinde, Kiev Oblastında, terk edilmiş bir şehirdir. Şehir Çernobil Nükleer Santrali çalışanları için 1970 yılında kurulmuştur. 1986 yılında Çernobil reaktör kazasının meydana gelmesi sonucu şehir boşaltılmıştır. Yaklaşık 1000 yıl sonra tekrar yaşanabilecek radyasyon düzeyine erişebilecek olan şehir, bugün terkedilmiş hâliyle ilgi çekmektedir.

Energoatom, tam adı Ukrayna Ulusal Nükleer Enerji Üretim Kuruluşu Ukrayna'nın dört nükleer santralleri ile etkinlik gösteren bir Ukrayna devlet kuruluşudur.

<i>Chernobyl</i> (mini dizi) Çernobil felaketini ele alan 2019 yapımı mini dizi

Chernobyl, İngiliz-Amerikan yapımı beş bölümlük tarihi drama türünde çekilen TV mini dizisidir. Dizi Craig Mazin tarafından yaratılıp yazılmıştır. Yönetmeni ise Johan Renck'dir. Jared Harris, Stellan Skarsgård, Emily Watson ve Paul Ritter gibi isimler dizinin oyuncu kadrosunu oluşturmaktadır. Chernobyl, Amerikan kablo kanalı HBO ile İngiliz televizyon kanalı Sky'ın ortak yapımıdır. Dizinin ilk bölümü ABD'de 6 Mayıs 2019'da, Birleşik Krallık'ta 7 Mayıs 2019'da yayımlanmıştır. Dizi, Nisan 1986'da Sovyetler Birliği'nde meydana gelen Çernobil faciasını ve ardından gelen tasfiye girişimlerini ele almaktadır.

Anatoliy Stepanovych Dyatlov, Çernobil Nükleer Santralinin işletilmesinde eski başmühendis yardımcısıydı.

Leonid Fedorovych Toptunov 26 Nisan 1986 Çernobil Faciası'nın yaşandığı gece Çernobil Nükleer Santrali 4 numaralı Reaktör Ünitesinde kıdemli reaktör kontrol mühendisi olan bir Sovyet mühendisti.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Akimov</span>

Aleksandr Fyodorovich Akimov 26 Nisan 1986 Çernobil faciasının yaşandığı gece Çernobil Nükleer Santrali 4 numaralı Reaktör Ünitesi'nde çalışan gece vardiyasının vardiya süpervizörü olan bir Sovyet mühendisti.

Fil Ayağı, Nisan 1986'da meydana gelen Çernobil nükleer faciası sırasında, Ukrayna'nın Pripyat kenti yakınlarındaki Çernobil Nükleer Santrali altında oluşan büyük radyoaktif kütleye verilen takma addır. O yılın Aralık ayında keşfedilen oluşum, şu anda Reaktör No. 4'ün kalıntılarının altındaki bir buhar dağıtım koridorunda bulunuyor. Son derece radyoaktif bir nesne olarak varlığını sürdürmektedir; ancak radyoaktif bileşenlerinin bozunması nedeniyle tehlikesi zamanla azalmıştır.

Viktor Petroviç Bryuhanov, Çernobil Nükleer Santrali'nin eski inşaat müdürü ve 1970'ten 1986'ya kadar santralin yöneticiliğini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Valeri Hodemçuk</span>

Valery Ilyich Khodemchuk Çernobil santralinde gece vardiyasında sirkülasyon pompası operatörüydü ve Çernobil felaketinin ilk kurbanı olan bir Sovyet mühendisti.

<span class="mw-page-title-main">Taishan Nükleer Enerji Santrali</span>

Taishan Nükleer Enerji Santrali, Çin'in Guangdong eyaletine bağlı Taishan kentinde bulunan bir nükleer enerji santralidir. Santral, China Guangdong Nuclear Power Group (CGNPC) ile Électricité de France (EDF) arasında bir ortak girişim olan Guangdong Taishan Nuclear Power Joint Venture Company Limited (TNPC) tarafından işletilmektedir. Aynı zamanda EPR reaktöre sahip ilk nükleer santraldir.

<span class="mw-page-title-main">Çernobil Muharebesi</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı işgalinin bir parçası

Çernobil Muharebesi, Rus Silahlı Kuvvetleri ile Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasında Çernobil Tecrit Bölgesi'nde 24 Şubat 2022'de, 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ilk gününde başlayan askeri bir çatışmaydı. Belarus'tan gelen istilacı Rus kuvvetleri o günün sonunda Çernobil Nükleer Santrali alanını ele geçirdi. 300'den fazla kişi - 100 işçi ve 200 Ukraynalı muhafız - Rusların bölgeyi ele geçirmesinden 7 Mart'a kadar santralde mahsur kaldı. 31 Mart'ta Çernobil'i istila eden Rus birliklerinin çoğunun Rus kuvvetlerinin yeniden gruplandırılmasının bir parçası olarak bölgeden geri çekildiği bildirildi.

<span class="mw-page-title-main">Zaporijya Nükleer Santrali</span> Ukraynada nükleer santral

Zaporijya Nükleer Santrali, güneydoğu Ukrayna'daki, Avrupa'nın en büyük ve dünyanın en büyük 10 nükleer santralinden biridir. 2022 yılından bu yana Rusya'nın kontrolündedir. Sovyetler Birliği tarafından Dinyeper nehri üzerindeki Kahovka Baraj Gölü'nün güney kıyısındaki Enerhodar şehrinin yakınında inşa edilmiştir. Ukrayna'nın diğer üç nükleer santralini işleten Energoatom tarafından işletilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Leningrad Nükleer Güç Santrali</span>

Leningrad Nükleer Güç Santrali Rusya’nın Leningrad Oblastı'ndaki Sosnovy Bor kasabasında yer alan nükleer santral.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.