İçeriğe atla

Çernobil

Çernobil
Чорнобиль
Çernobil'in eski belediye binası
Çernobil'in eski belediye binası
Ukrayna üzerinde Çernobil
Çernobil
Çernobil
Koordinatlar: 51°16′20″K 30°13′27″D / 51.27222°K 30.22417°D / 51.27222; 30.22417
Ülke Ukrayna
OblastKiev Oblastı
Kuruluş1193
Şehir1941
İdare
 • TürÇernobil Hariç Tutma Bölgesi
Posta kodu
07270
Alan kodu+380-4593
"Chernobyl" buraya yönlendirilmektedir. Aynı adlı mini dizi için Chernobyl (mini dizi) sayfasına bakınız. Nükleer santral için, Çernobil Nükleer Santrali sayfasına bakınız.

Çernobil (Ukraynaca: Чорнобиль), Ukrayna'nın kuzeyinde Kiev Oblast'ına bağlı Çernobil Hariç Tutma Bölgesi'nde bulunan, Çernobil Nükleer Santrali'nin infilak etmesiyle oluşan Çernobil faciası'ndan dolayı kısmen terk edilmiş bir şehirdir. Şehir tahliye edilmeden önce 14.000 nüfusu bulunurken günümüzde yalnızca 1000 kişi burada yaşamaktadır.[1] Belarus'un Gomel şehrine 160 km. uzaklıktadır.

1923'ten beri Çernobil Rayonu'nun idari merkezi olan şehir, tarihin en felaketli nükleer kazası olan Çernobil Nükleer Santrali'nde gerçekleşen nükleer kazadan 9 gün sonra, 5 Mayıs 1986'da tahliye edildi. Kazadan sonra 1988'de rayon dağıtıldı ve yönetim komşu İvankiv Rayonu'na devredildi.

Çernobil günümüzde hayalet kasaba olmasına rağmen, "Bu evin sahibi burada yaşıyor" yazan işaretlerle işaretlenmiş evlerde az sayıda da olsa insan ve çeşitli hayvanlar yaşamaktadır.[2]

Tarihi

Elijah Ortodoks Kilisesi

Çernobil Kiev Knezliği'ne ait bir bölgeydi. ilk bilinen Çernobil kelimesi, onu Knyaz Rurik Rostislavich'in bir av köşkü olarak tanımlayan 1193 sayfalık tüzüğünden gelmektedir.[3] 13. yüzyılda, Litvanya Büyük Dükalığı'nın bir köyüydü. Köy, kraliyet süvarisinin kaptanı Filon Kmita'ya 1566 yılında bir yurtluk olarak verildi. Daha sonra Çernobil'in bulunduğu il 1569'da Polonya Krallığı'na transfer edildi ve daha sonra 1793'te Rus İmparatorluğu tarafından ilhak edildi.[4] 20. yüzyıldan önce Çernobil'de, Ukraynalı köylüler, bazı Polonya halkı ve nispeten çok sayıda Yahudi yaşamaktaydı.

Yahudiler Polonya'nın kolonileşme kampanyası sırasında Filon Kmita tarafından Çernobil'e getirildi. 1596'dan sonra, bölgenin geleneksel Ukraynalı Doğu Ortodoks köylüsünün dini, Polonya tarafından zorla Yunan Katolik Uniate dinine dönüştürüldü. Fakat dönüşümlerin çoğu, Polonya'nın Bölünmesinden sonra Doğu Ortodoksluğuna geri döndü.

19. yüzyılın sonuna kadar Çernobil, Chodkiewicz ailesine ait özel bir şehirdi. 1896'da şehri devlete sattılar, ancak 1910'a kadar şehirde bir kale ve bir ev vardı.

Çernobil'in nüfusu 1898'de 7.200 Yahudi dahil 10.800'dür. Şehir I. Dünya Savaşı sırasında işgal edildi; Ukraynalılar ve Bolşevikler daha sonra meydana gelen iç savaşta bu bölgede savaştılar. 1919-20 Sovyet-Polonya Savaşı'nda Çernobil, önce Polonya Ordusu, daha sonra ise Kızıl Ordu tarafından ele geçirildi. 1921'den itibaren de, resmî olarak Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dahil edildi.[3]

Şehir 1929 ve 1933 arasındaki Stalin'in kolektivizm seferberliği sırasında yaşanan ölümlerden ve Stalin'in politikalarından kaynaklanan kıtlıktan etkilendi. Ayrıca Çernobil'de yaşayan Alman ve Polonya'lılar da 1936'da Kazakistan'a sürüldü.[5]

II. Dünya Savaşı sırasında Çernobil, 25 Ağustos 1941'den 17 Kasım 1943'e kadar Alman Ordusu tarafından işgal edildi. Bölgede bulunan Yahudi cemaati, 1941-44 Nazi işgali sırasında öldürüldü.[3]

Çernobil'e giriş tabelası
Wikimedia Commons'ta Çernobil ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Yirmi yıl sonra, alan Ukrayna SSC toprakları üzerine inşa edilen ilk nükleer santral yeri olarak seçildi. Sovyetler Birliği'nin dağılması sonrası bölge Ukrayna'ya ait olarak kaldı.

Rus işgali (Şubat-Nisan 2022)

2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Çernobil, Çernobil Savaşı'nın yeri haline geldi ve Rus kuvvetleri 24 Şubat'ta şehri ele geçirdi.[6] Yakalanmasının ardından, Ukraynalı yetkililer, son zamanlardaki askeri faaliyetler nedeniyle radyoaktif tozun havaya yükselmesine bağlı olarak radyasyon seviyelerinin yükselmeye başladığını bildirdi.[7] Yüzlerce Rus askeri, kirlenmiş bir alanda hendek kazdıktan sonra radyasyon zehirlenmesinden muzdaripti ve biri öldü.[8] 31 Mart'ta Rus kuvvetlerinin yasak bölgeyi terk ettiği bildirildi.[9] Ukrayna makamları, 2 Nisan'da bölge üzerindeki kontrolü yeniden ilan etti.[10]

Çernobil Nükleer Santrali kazası

Ana madde: Çernobil Faciası

26 Nisan 1986'da Çernobil Nükleer Santrali'ndeki reaktörlerden birisi santral operatörleri tarafından reaktör üzerinde yapılan onaylanmamış deneylerden sonra patladı. Ortaya çıkan kontrol kaybı, RBMK reaktörünün tasarım kusurlarından kaynaklandı. Bu da düşük güçte çalıştırıldığında kararsız hale geldi ve sıcaklık artışlarının reaktör güç çıkışını arttırdı.[11]

Kaynakça

  1. ^ "Evacuation zones and populations". ISBN 0-7503-0670-X. 
  2. ^ Withington, John (13 December 2013). Disaster!: A History of Earthquakes, Floods, Plagues, and Other Catastrophes. Skyhorse Publishing Company, Incorporated. p. 328. ISBN 978-1-62636-708-1.
  3. ^ a b c Davies, Norman (1996). Europe: A History. Oxford University Press. ISBN 0-19-820171-0. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020. 
  4. ^ "The Sarmatian Review". Ocak 1995. 4 Mart 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020. 
  5. ^ Brown, Kate (2004). A Biography of No Place: From Ethnic Borderland to Soviet heartland. Cambridge. ISBN 0674011686. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2020. 
  6. ^ McNally, Tadgh. "Russia captures Chernobyl power plant after battle with Ukrainian forces". TheJournal.ie (İngilizce). 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  7. ^ Polityuk, Pavel; Crellin, Forrest (25 Şubat 2022). "Ukraine reports higher Chernobyl radiation after Russians capture plant". Reuters (İngilizce). 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  8. ^ Kilner, James (1 Nisan 2022). "Russian soldier dies from radiation poisoning in Chernobyl". The Telegraph (İngilizce). ISSN 0307-1235. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  9. ^ "Russian invaders leaving Chornobyl NPP – Energoatom". www.ukrinform.net (İngilizce). 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  10. ^ Tucker, Julia Hollingsworth,Joshua Berlinger,Sana Noor Haq,John Sinnott,Adrienne Vogt,Veronica Rocha,Emma. "Russia invades Ukraine". CNN (İngilizce). 2 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  11. ^ Plokhy, Serhii (2018). Chernobyl : the history of a nuclear catastrophe. ISBN 9781541617094. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nükleer enerji</span> atomun çekirdeğinden elde edilen enerji türü

Nükleer enerji, atomun çekirdeğinden elde edilen bir enerji türüdür. Kütlenin enerjiye dönüşümünü ifade eden, Albert Einstein'a ait olan E=mc² formülü ile ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Çernobil Faciası</span> 1986 yılında Sovyet Ukraynasında yaşanan nükleer kaza

Çernobil Faciası, 26 Nisan 1986 tarihinde Sovyetler Birliği'ne bağlı Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Pripyat şehri yakınlarındaki Çernobil Nükleer Santrali'nin 4 numaralı reaktöründe gerçekleşen nükleer kazadır.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer erime</span>

Nükleer erime, bir nükleer reaktörün soğutma sistemlerinin çalışmaması ve reaktörün parçalanabilir yakıtının tepkimesinin yavaşlatılamaması durumunda, nükleer yakıtın tamamen eriyerek çok sıcak ve çok yoğun bir sıvı haline gelmesi durumudur. Nükleer erime durumunda reaktör yakıtı reaktör kalbini eriterek dışarıya çok ciddi miktarda radyasyon sızıntısına sebep olabilir. Bu durum bir nükleer reaktörde olabilecek en ciddî kazadır.

<span class="mw-page-title-main">Lviv</span> Ukraynanın batısında bir şehir

Lviv, nüfus bakımından Batı Ukrayna'nın en büyük ve Ukrayna'nın yedinci büyük şehri. Ukrayna'nın kültür merkezlerinden biridir. 2020 verilerine göre nüfusu 755.800'dür. Nüfusunun %88'i Ukraynalı, %9'u Rus, %1'i de Polonyalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pripyat</span>

Pripyat, Ukrayna'nın kuzeyinde, Kiev Oblastında, terk edilmiş bir şehirdir. Şehir Çernobil Nükleer Santrali çalışanları için 1970 yılında kurulmuştur. 1986 yılında Çernobil reaktör kazasının meydana gelmesi sonucu şehir boşaltılmıştır. Yaklaşık 1000 yıl sonra tekrar yaşanabilecek radyasyon düzeyine erişebilecek olan şehir, bugün terkedilmiş hâliyle ilgi çekmektedir.

<i>Chernobyl</i> (mini dizi) Çernobil felaketini ele alan 2019 yapımı mini dizi

Chernobyl, İngiliz-Amerikan yapımı beş bölümlük tarihi drama türünde çekilen TV mini dizisidir. Dizi Craig Mazin tarafından yaratılıp yazılmıştır. Yönetmeni ise Johan Renck'dir. Jared Harris, Stellan Skarsgård, Emily Watson ve Paul Ritter gibi isimler dizinin oyuncu kadrosunu oluşturmaktadır. Chernobyl, Amerikan kablo kanalı HBO ile İngiliz televizyon kanalı Sky'ın ortak yapımıdır. Dizinin ilk bölümü ABD'de 6 Mayıs 2019'da, Birleşik Krallık'ta 7 Mayıs 2019'da yayımlanmıştır. Dizi, Nisan 1986'da Sovyetler Birliği'nde meydana gelen Çernobil faciasını ve ardından gelen tasfiye girişimlerini ele almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çernobil Nükleer Santrali</span> Ukraynada yer alan kapalı ama tamamen devreden çıkarılmamış nükleer santral

Çernobil Nükleer Santrali veya resmî adıyla Vladimir İlyiç Lenin Nükleer Santrali, Ukrayna'nın Pripyat şehrinin yakınında yer alan kapalı fakat tamamen devreden çıkarılmamış nükleer santraldir. Santral, Çernobil şehrinin kuzeybatısına 14,5 km; Belarus-Ukrayna sınırına 16 km ve Kiev'in kuzeyine yaklaşık 110 km uzaklıktadır ve Kızıl Orman tarafından çevrelenmektedir. 4 numaralı reaktörde, 1986'daki Çernobil reaktör kazası meydana geldi ve santral günümüzde Çernobil Yasak Bölgesi olarak bilinen geniş bir alanda yer almaktadır. Hem bölge hem de eski santral, Ekoloji ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı tarafından yönetilmektedir.

2020 Çernobil Koruma Bölgesi yangınları, Nisan 2020'de Ukrayna'nın Çernobil Koruma Bölgesi içinde başlayan bir dizi orman yangınıdır.

Anatoliy Stepanovych Dyatlov, Çernobil Nükleer Santralinin işletilmesinde eski başmühendis yardımcısıydı.

Leonid Fedorovych Toptunov 26 Nisan 1986 Çernobil Faciası'nın yaşandığı gece Çernobil Nükleer Santrali 4 numaralı Reaktör Ünitesinde kıdemli reaktör kontrol mühendisi olan bir Sovyet mühendisti.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Akimov</span>

Aleksandr Fyodorovich Akimov 26 Nisan 1986 Çernobil faciasının yaşandığı gece Çernobil Nükleer Santrali 4 numaralı Reaktör Ünitesi'nde çalışan gece vardiyasının vardiya süpervizörü olan bir Sovyet mühendisti.

Fil Ayağı, Nisan 1986'da meydana gelen Çernobil nükleer faciası sırasında, Ukrayna'nın Pripyat kenti yakınlarındaki Çernobil Nükleer Santrali altında oluşan büyük radyoaktif kütleye verilen takma addır. O yılın Aralık ayında keşfedilen oluşum, şu anda Reaktör No. 4'ün kalıntılarının altındaki bir buhar dağıtım koridorunda bulunuyor. Son derece radyoaktif bir nesne olarak varlığını sürdürmektedir; ancak radyoaktif bileşenlerinin bozunması nedeniyle tehlikesi zamanla azalmıştır.

Nikolai Maximovich Fomin Ukraynalı bir mühendis. 1981'den 1986'daki Çernobil nükleer felaketine kadar Çernobil Nükleer Santrali'nin baş mühendisiydi.

Viktor Petroviç Bryuhanov, Çernobil Nükleer Santrali'nin eski inşaat müdürü ve 1970'ten 1986'ya kadar santralin yöneticiliğini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Valeri Hodemçuk</span>

Valery Ilyich Khodemchuk Çernobil santralinde gece vardiyasında sirkülasyon pompası operatörüydü ve Çernobil felaketinin ilk kurbanı olan bir Sovyet mühendisti.

<span class="mw-page-title-main">Çernobil Muharebesi</span> 2022 Rusyanın Ukraynayı işgalinin bir parçası

Çernobil Muharebesi, Rus Silahlı Kuvvetleri ile Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasında Çernobil Tecrit Bölgesi'nde 24 Şubat 2022'de, 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ilk gününde başlayan askeri bir çatışmaydı. Belarus'tan gelen istilacı Rus kuvvetleri o günün sonunda Çernobil Nükleer Santrali alanını ele geçirdi. 300'den fazla kişi - 100 işçi ve 200 Ukraynalı muhafız - Rusların bölgeyi ele geçirmesinden 7 Mart'a kadar santralde mahsur kaldı. 31 Mart'ta Çernobil'i istila eden Rus birliklerinin çoğunun Rus kuvvetlerinin yeniden gruplandırılmasının bir parçası olarak bölgeden geri çekildiği bildirildi.

<span class="mw-page-title-main">İvankiv</span> Ukrayna Kiev Oblastında kasaba

İvankiv Ukrayna'nın Kiev Oblastı'nda kent tipi yerleşim yeridir. Teteriv Nehri'nin sol kıyısında yer almaktadır. Daha önce İvankiv Rayonu'nun idari merkezi olan İvankiv şu anda Vyshhorod Rayonu'nda yer almaktadır. Nüfusu 10,191. 2001 yılında nüfusu 10.563 idi.

Voznesensk Muharebesi, Mart 2022'nin başlarında Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Güney Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olarak Rusya ile Ukrayna arasında gerçekleşen bir dizi askeri çatışmaydı.

<span class="mw-page-title-main">Çernobil Hariç Tutma Bölgesi</span>

Çernobil Nükleer Enerji Santrali Hariç Tutma Bölgesi, Çernobil nükleer reaktör faciasının olduğu alanın etrafında belirlenmiş yasaklı bölge. Yaygın olarak Çernobil Hariç Tutma Bölgesi, 30 kilometrelik bölge ya da Bölge olarak da bilinir.

Hmelnitski Nükleer Santrali, Ukrayna'nın Netişın kentinde yer alan ve Energoatom tarafından işletilen bir nükleer enerji santralidir. Santralde iki adet 1000 MW gücünde VVER-1000 tipi reaktör faaliyet göstermektedir. Ayrıca iki adet AP1000 reaktörün inşası sürmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.