Çerkez İlya
| İlya | |
|---|---|
| Lakabı | Çerkez İlya |
| Doğum | 19. yüzyılın ortaları Osmanlı imparatorluğu |
| Ölüm | Nisan 1881 Eğri Palanka, Osmanlı imparatorluğu |
| Bağlılığı | Haydut, isyancı |
| Birimi | Pčinja bands (1878–81) |
| Çatışma/savaşları | Bırsyak Ayaklanması (1880–81) |
Çerkez İlya (Sırp Kiril alfabesi: Черкез Илија, "Čerkez Ilija"; Nisan 1881'de öldü), Eğri Palanka'da aktif bir asi lideriydi. Mesleği öğretmenlikti.[1]
Osmanlı-Sırp Savaşı'ndan (1876–78) sonra, Sırp askeri hükûmeti Kosova ve Makedonya'daki isyancılara silah ve yardım gönderdi.[2] Bölgenin her yerinde Hristiyan isyancı çeteler kuruldu.[2] Özel olarak örgütlenen ve hükûmet tarafından desteklenen bu çetelerin çoğu Sırbistan'da kuruldu ve oradan Osmanlı topraklarına geçti.[2] Sırbistan'dan gelen bu isyancı çetelerin sayısı arttıkça, Osmanlı hükûmeti ve özel olarak örgütlenmiş Türkler ile Arnavutlar da Vardar'ın diğer tarafındaki Hristiyanları daha fazla taciz etmeye başladı.[3] Bu baskının bir sonucu olarak, 1880'in başında, Eski Sırbistan ve Makedonya'nın güneyindeki hemen hemen tüm illerden yaklaşık 65 asi lider (glavari), Osmanlı-Sırp Savaşı (1876–78) gönüllülerinin eski komutanı avukat M. S. Milojević'e bir çağrı gönderdiler. Ondan, Sırp hükûmetinin talebi üzerine kendileri için 1.000 tüfek ve mühimmat hazırlamasını, Milojević'in isyancıların komutanı olarak atanmasını ve kendilerinin de sınırı geçip isyanı başlatmalarına izin verilmesini istediler.[3] Bu asi liderler arasında Çerkes İlya da vardı.[3] 14 Ekim 1880'de Poreče'de, Brsjak Ayaklanması olarak bilinen bir isyan çıktı.[4] Bu ayaklanma bir yıldan biraz fazla sürecekti.[4] Osmanlı baskısının ardından Rus hükûmeti de Sırbistan'a müdahale etti ve Sırp hükûmeti isyancılara yardımı durdurma kararı aldı.[4]
1881 baharında, İvranye'deki Devet Jugovića hanında Micko Krstić, 13 savaşçı, arkadaş, kan kardeşi ve takipçiden oluşan bir grup kurdu ve 1881 baharında Sırbistan'dan ayrıldı. İlk öğretmenleri ve liderleri Çerkes İlya idi.[1] Çerkes İlya ve savaşçılarının öldüğü çatışmada Micko'nun çetesinin yarısı da yok edildi.[1]
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Özel
- ^ a b c Đurić & Mijović 1993, s. 61.
- ^ a b c Hadži-Vasiljević 1928, s. 8.
- ^ a b c Hadži-Vasiljević 1928, s. 9.
- ^ a b c Hadži-Vasiljević 1928, s. 10.
- Genel
- Đurić, Veljko Đ.; Mijović, Miličko (1993). Ilustrovana istorija četničkog pokreta (Sırpça).
- Hadži-Vasiljević, Jovan (1928). Četnička akcija u Staroj Srbiji i Maćedoniji (Sırpça). Belgrad: Sv. Sava.
- Krakov, Stanislav (1990) [1930]. Plamen četništva (Sırpça). Belgrad: Hipnos.
