İçeriğe atla

Çengeloğlu Tahir Mehmed Paşa

Çengeloğlu Tahir Mehmed Paşa
Kaptan-ı Derya
Doğum1785
Hotin
Ölüm1847
Bosna Hersek

Çengeloğlu Tahir Mehmed Paşa (d. 1785 Hotin, ö. 1851 Saraybosna) II. Mahmud ve Abdülmecid dönemlerinde görev yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 2 kez Kaptan-ı Deryalık yapmıştır. İstanbul'un Çengelköy semtine adını vermiştir.

Gençliğinde Cezayir ocağına girmişti ama İstanbul'a gelip Tersane-i Amire'ye girdi.[1] 1826 yılında Yunan isyanını bastırmakla görevlendirildi. 1827 yılındaki Navarin Deniz Muharebesi sırasında Osmanlı donanmasının kaptanlarından biriydi. Savaştan 5 gemiyle kaçarak kurtuldu. 1826 yılında Tophane'de memur bulunduğu sırada topçu ve top arabacılığı ocakları lağvedildi.[1]

1828 yılında patrona rütbesini aldı. 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda bu rütbe ile katıldı. 1830 yılında topçu feriki rütbesi verildi. Yunan ve Fransız gemileri tarafından kuşatılan Sakız adasının yardımına gönderildi. Adayı kuşatmadan kurtardığı için Tersane Nazırı yapıldı.

17 Kasım 1832 tarihinde ilk kez Kaptan-ı Derya oldu. 4 yıl bu görevde kaldı. Nisan-Mayıs 1836 tarihleri arasında Trablusgarb'da hizmette bulundu. 11 Kasım 1836 tarihinde Tophane Müşiri olarak atandı.[1]

Mart 1837'de Trablusgarb'a gidip bu eyaleti ıslah etti ve oradan Temmuz 1837'de ayrıldı. 5 Mart 1838 tarihinde "Meclis-i Vala" üyesi oldu.[1]

21 Temmuz 1838 tarihinde Aydın Müşirliğine (Valiliğine) tayin edildi...

Daha sonra Abdülmecid döneminde 30 Mart 1841 tarihinde tekrar Kaptan-ı Derya yapıldı.[2] Bu sefer 9 Şubat 1843 tarihine kadar 2 yıl bu görevi sürdürdü.

Kasım 1845'te Edirne valisi tayin edildi ve Haziran 1847'de bu görevden istifa ederek ayrıldı. Haziran 1847'de Bosna Valisi oldu. Temmuz 1851'de Bosna Valisi iken öldü. Naaşı İstanbul'a getirilerek Eyüpsultan'da gömüldü.

Sicill-i Osmani onu şöyle değerlendirmektedir:[1]

Akıllı, tedbirli, cesur ve sert dilliydi.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C. III s. 248
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 7 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2010. 
Askerî görevi
Önce gelen:
Damad Mehmed Said Paşa
Kaptan-ı Derya
29 Mart 1841 - 16 Şubat 1843
Sonra gelen:
Damat Gürcü Halil Rifat Paşa
Önce gelen:
Damat Gürcü Halil Rifat Paşa
Kaptan-ı Derya
16 Kasım 1832 - 10 Kasım 1836
Sonra gelen:
Ahmet Fevzi Paşa

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Topal İzzet Mehmed Paşa</span> 177. Osmanlı sadrazamı

Darendeli Topal İzzet Mehmet Paşa, II. Mahmud saltanatında 24 Ekim 1828 - 28 Ocak 1829 ve Abdülmecid saltanatında 14 Aralık 1841 - 30 Ağustos 1842 tarihleri arasında toplam bir yıl iki gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Damad Mehmed Ali Paşa</span> 183. Osmanlı sadrazamı

Damad Mehmed Ali Paşa (1813-1868), Abdülmecid saltanatında 3 Ekim 1852 - 14 Mayıs 1853 tarihleri arasında yedi ay on iki gün sadrazam olmuş; 6 kez kaptan-ı derya görevi ve diğer yüksek devlet görevleri yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıslı Mehmed Emin Paşa</span> 185. Osmanlı sadrazamı

Kıbrıslı Mehmet Emin Paşa, Abdülmecid saltanatında 29 Mayıs 1854 - 23 Kasım 1854, 18 Kasım 1859 - 24 Aralık 1859 ve 28 Mayıs 1860 - 6 Ağustos 1861 tarihleri arasında 3 dönemde toplam bir yıl on ay on bir gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Damat Gürcü Halil Rifat Paşa</span> Osmanlı devlet adamı

Damad Gürcü Halil Rifat Paşa, II. Mahmud ve Abdülmecid dönemlerinde görev yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. 4 kez Kaptan-ı Deryalık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Serasker</span> Osmanlı Devletinde bir bölgenin komutanı ve idarecisi

Osmanlı Devleti'nde 1826'da kurulan ve bugünkü Millî Savunma Bakanlığı ve Genelkurmay Başkanlığı 'na denk gelen devlet kurumu. 1880 yılında Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Riyaseti'nin(Günümüz Genelkurmay Başkanlığı) kurulması ile görevlerinin bir kısmını bu kuruma devretmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Koca Yusuf Paşa</span> 153. Osmanlı sadrazamı

Koca Yusuf Paşa, Osmanlı Devleti hizmetinde I. Abdülhamid ve III. Selim saltanatları sırasında 25 Ocak 1786 - 28 Mayıs 1789 ve 12 Şubat 1791 - 4 Mayıs 1792 dönemlerinde iki kez sadrazamlık yapmış Gürcü asıllı bir devlet adamıdır.

Aşçı Mehmed Paşa Osmanlı denizcisi. III. Mustafa saltanatında 1702 - 1703 ile III. Ahmet saltanatında Ekim 1713 - Ocak 1714 tarihleri arasında iki kez kaptan-ı derya olarak görev yapmıştır. Sancak beyliği ve valilik görevleri de verilmiştir.

Koca Musa Paşa Osmanlı devlet adamı ve denizcisidir. Sultan İbrahim saltanatında kaptan-ı derya görevi yapmıştır. Silahtarlık, kubbealtı vezirliği, sedaret kaymakamlığı ve eyalet valiliği görevleri de verilmiştir.

Durak Mehmed Paşa Osmanlı devlet adamı ve denizcisi. I. Mahmut saltanatında Ocak 1751 - Ekim 1752 döneminde kaptan-ı derya olmuştur. Diğer devlet ve valilik görevleri de yapmıştır.

Ateş Mehmet Paşa veya Ateş Mehmet Salih Paşa Osmanlı denizcisi. 1863-1865 döneminde kaptan-ı derya görevi yapmıştır.

İngiliz Mustafa Paşa Osmanlı denizcisi. Uzun yıllar bahriye reisliği ve 1863 yılında 20 gün kadar kaptan-ı derya görevi yapmıştır.

Çavuşzade Mehmed Paşa, (1622-1682), vezirlik, eyalet valiliği ve kaptan-ı deryalık yapmış bir Osmanlı devlet adamı.

Nişli Mehmet Paşa. 1763-1764 döneminde kaptan-ı derya ve birçok askeri görev ve eyalet valiliği yapmış olan Osmanlı devlet adamı.

Gözlüklü Mehmed Reşid Paşa Osmanlı askeri.

Arnavut Süleyman Refet Paşa Osmanlı askeri.

Hacı Mühendis Mehmed Kâmil Paşa Osmanlı askeri.

Damad Mehmed Said Paşa Osmanlı askeri.

Eneste Haseki Mehmed Selim Paşa Osmanlı askeri.

Uzun Piyale Paşa Tersane'de yetişmiş bir denizci idi. 1631'de Tersane kethüdası ve 1643'te Kaptan-ı Derya ve vezir oldu. 1644'te azledildi. Doğumu ve ölümü hakkından bilgiler bulunmamaktadır.

Çerkes Hafız Mehmed Paşa Osmanlı askeri.