İçeriğe atla

Çendoizm

Çendoizmin simgesi

Çendoizm Cheondogyo, "Göksel Yol dini" anlamına gelen Cheondogyo kelimesinden türetilmiştir. 19. yüzyıl Kore dini hareketlerinden türemiş bir Kore panteistik dinidir.

Konfüçyüsçü öğretiye göre, insanların hayatlarındaki zorluklar ve yakın zamanda meydana gelen doğal afetler, Cennetin Görevi'nin yönetici hanedandan çekilmesini istemesinin bir işareti/sonucuydu. Bu nedenle 1812'den itibaren başlayan köylü isyanları başta olmak üzere Çendoizm'in kökeni, 1860 yılında Katoliklik inancının yayılması tepki olarak Ch’oe Che-u tarafından kurulan Donghak ("Doğu Öğrenimi") hareketine dayanır. 1864'teki köylü ayaklanmalarından sonra Ch’oe Che-u idam edilmiş ve hareket yasaklanmıştır. Daha sonra, Kore'nin Japonya'nın koruması altına girdiği 1905 yılında, hareketin üçüncü lideri Son Byong-hi tarafından Çendoizm adı altında modernize edilerek resmi olarak tanınmıştır.[1][2]

Ayrılıkçı hareketler arasında Suwunizm ve Bocheonizm yer almaktadır.

İnançlar

Zamanla, Çendoizm, Taoizm ve Budizm de dahil olmak üzere diğer Kore dini geleneklerinin unsurlarını da benimsedi.

Konfüçyüs düşüncesindeki köklerine uygun olarak, Çendoizm, Haneullim (하늘님) veya "İlahilik" onursal terimiyle anılan Cheon'u ("Gökyüzü" veya "Cennet") iyilik ve adaletin nihai ilkesi olarak yüceltir. Kilise doktrinine göre, "Haneul" terimi yalnızca "Gökyüzü" anlamına gelmez; aynı zamanda tüm evreni veya "birliği" de temsil eder. Bu unvan, Cennet'in "öğretmen" niteliğini ima eder; insanın ve şeylerin doğaüstü bir Tanrı tarafından yaratılmadığına, ancak tüm canlı ve cansız şeylerde mevcut olan bir Tanrı doğası tarafından üretildiğine inanılır.[3][4][5][6]

Günümüzde Çendoizm

2015 yılına ait verilere göre, Güney Kore'de 280 kilisede 65 bin takipçisi bulunmaktadır. Kuzey Kore'de ise resmi istatistiklere göre, 2020 yılı itibarıyla 3,4 milyon taraftarı vardır.

Kuzey Kore, Çendoizm'i kökeni köylü ayaklanmalarına dayandığı için devrimci bir din olarak tanır ve destekler. Kuzey Kore parlamentosunda sembolik olarak Çendoist Chongu Partisi tarafından temsil edilirler.[7][8]

Kaynakça

  1. ^ Lee Chi-ran, p.3 & p. 16
  2. ^ Yao, Xinzhong (2000). An Introduction to Confucianism. Cambridge University Press. ss. 121-122. ISBN 0521644305. 
  3. ^ 韓國 近代宗敎의 三敎融合과 生命·靈性 – 원불교사상연구원 25 Aralık 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  4. ^ [1] 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 천도교개관(영문)-천도교
  5. ^ Lee Chi-ran, p. 16
  6. ^ Boer, Roland (2019). Red theology : on the Christian Communist tradition. Boston: Haymarket Books. s. 217. ISBN 978-90-04-38132-2. OCLC 1078879745. 
  7. ^ "2018년 한국의 종교 현황" (Korece). 27 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020. 
  8. ^ Boer, Roland (2019). Red theology : on the Christian Communist tradition. Boston: Haymarket Books. s. 216. ISBN 978-90-04-38132-2. OCLC 1078879745. 

İlgili Araştırma Makaleleri

20. yüzyıl, Gregoryen takvimine göre 1 Ocak 1901'de başlayıp 31 Aralık 2000'de sona eren yüzyıldır. İkinci binyılın onuncu ve son yüzyılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şeytan</span> birçok din ve mitolojide yer alan ruhani varlık

Şeytan, Tanrı'ya veya dünyaya karşı duran kötü bir varlıktır. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam'da dünyadaki kötülüklerin baş faili olarak kabul edilir. Diğer dinlerde ve kültürlerde, Şeytan mutlak kötülük fikrini taşıyan bir varlık olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Melek</span> dinler terminolojisindeki doğaüstü figür

Melek, dini bir terim. Melek, birçok dinde inanılan semavi verilen isimdir. Meleklerin görevleri Tanrı'ya hizmet etmektir. Meleklere inancın var olduğu her din ve inançta melek kavramına bakış farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Augustinus</span> Filozof, yazar ve doktor

Augustinus ya da Aurelius Augustinus, Aziz Augustinus ya da Hippo'lu Augustinus olarak da bilinen Hristiyan filozof ve tanrıbilimci.

<span class="mw-page-title-main">İnsan hakları</span> İnsanlığın evrensel değerleri

İnsan hakları, tüm insanların sadece insan olmakla sahip olduğu temel hak ve özgürlüklere denir. İnsan hakları; ırk, ulus, etnik köken, dış görünüş, din, dil,ense ve cinsiyet ayrımı gözetmeksizin tüm insanların yararlanabileceği haklardır. Bu hakları kullanmakta herkes eşittir. Diğer yandan insan hakları terimi bir ideali içerir. Bu terimi kullananlar, bu alanda olanı değil, olması gerekeni dile getirirler.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kore</span> Doğu Asyada bir ülke

Kuzey Kore, resmî adıyla Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti, Doğu Asya'da Kore Yarımadası'nda bir devlet. Yüzölçümü 120.540 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Çavuşesku</span> Romanya diktatörü (1965–1989)

Nikolay Çavuşesku, 1965-1989 tarihleri arasında Romanya Komünist Partisi (PCR) Genel Sekreteri, 1967 yılından itibaren Devlet Konsülü Başkanı ve 1974-1989 yılları arasında Romanya Cumhurbaşkanı olan Rumen politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam</span> Güneydoğu Asya ülkesi

Vietnam (Vietnamca: Việt Nam (

<span class="mw-page-title-main">Felsefe tarihi</span>

Felsefe tarihi, felsefenin mantık, epistemoloji, ontoloji, etik, estetik gibi alt bölümlerinden birisidir. Genel olarak felsefe derslerinin başlangıcında verilir. Bunun temel nedeni, felsefe tarihinin içeriğiyle ilintilidir. Felsefe tarihi, felsefenin ne olduğunun tanımlanmasından, çeşitli felsefe ögretilerinin tarihsel yerlerinin ve öğretisel ayrımlarının belirlenmesine ve bu öğretilerin felsefenin alt bölümleri açısından değerlendirilip ortaya konulmasına kadar çok yönlü ve çok boyutlu bir içeriğe sahiptir. Felsefe tarihi bu anlamda sadece bir mevcut felsefelerin ansiklopedik bir araya getirilmesi meselesi değildir; felsefenin ne olduğunun tanımlanmasından neyin felsefe-içi neyin felsefe-dışı sayılacağına değin bir dizi kuramsal/felsefi sorunla yüz yüzedir. Bu anlamda, felsefenin bir altbölümü olarak felsefe tarihi, hem felsefi çalışmanın başlangıcı hem de en önemli alanıdır. Genelde felsefe tarihi kitapları, bu bakımdan öğretilerin ve bunların felsefi sorunları çözme denemelerinin art arda etkileşimlerle gelişen tarihini ele alır. Bu tarihin hazırlanmasında hem düşünürlerin metinleri hem de bu metinlerin tarihsel toplumsal koşulları iç bağlantıları açısından değerlendirilir, öğretilerin birbirine etkileri ve karşıtlıkları, benzerlikleri ve ayrımları serimlenir. Dolayısıyla, genel anlamda felsefe tarihinin varlık, bilgi ve değerlerle ilgili soruları ve sorunları belirli özgül yöntemlerle değerlendiren ya da inceleyen ve bu incelemeyi sonuçları bakımından da sistemaktikleştirilmesine yönelik çalışan bütün düşünce girişimlerini ortaya koymayı hedeflediği söylenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Moon tarikatı</span> Dini Tarikat

Moon tarikatı, 1954 yılında Kuzey Kore'den Güney Kore'ye kaçan rahip Sun Myung Moon tarafından kurulan, dünyada Moon liderliğinde bir teokrasi kurulmasını ve herkesin Korece konuşmasını amaçlayan bir tarikattır. Ayrıca Birleşme Kilisesi olarak bilinen Birleşme hareketi, üyelerine "Moonie" denen dünya çapında bir yeni dini harekettir. Resmi olarak 1954 yılında Dünya Hristiyanlığının Birleşmesi için Kutsal Ruh Derneği adı altında Güney Kore'nin Seul kentinde kurulmuştur. Moon tarikatı ve üyeleri; iş, eğitim, politik ve diğer organizasyon türleri de dahil olmak üzere diğer ilgili kuruluşları kurdu, sahiplendi ve destekledi. Bu tarikat çok fazla tartışmaya yol açtı ve tehlikeli bir kült olarak adlandırıldı. İnançları Yahudi ve Hristiyan alimler tarafından eleştirilmesinin yanı sıra anti-komünizm ve Kore'nin yeniden birleşmesine olan desteği ile siyasete katılımı eleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Rus İmparatorluğu</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (1721–1917)

Rus İmparatorluğu veya Çarlık Rusyası, Büyük Kuzey Savaşı'nı sona erdiren Nystad Antlaşması'nın ardından Rusya Çarlığı'ndan evrilerek 1721'den itibaren Avrasya ve Kuzey Amerika'ya yayılan tarihi bir imparatorluk. Rus İmparatorluğu'nun yükselişi, İsveç İmparatorluğu, Polonya-Litvanya Birliği, İran, Osmanlı İmparatorluğu ve Çin gibi komşu rakip güçlerin zayıflamalarıyla eş zamanlı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Solculuk</span> toplumsal eşitliği ve eşitlikçiliği destekleyen siyasi ideolojiler, politik duruş

Solculuk, genellikle bir bütün olarak toplumsal hiyerarşiye veya belirli toplumsal hiyerarşilere karşı çıkarak, toplumsal eşitlik ve eşitlikçiliği destekleyen ve bunu sağlamaya çalışan siyasi ideolojiler yelpazesidir. Sol siyaset tipik olarak, taraftarlarının toplumda diğerlerine göre dezavantajlı olarak algıladıkları kişiler için endişe duymanın yanı sıra, uygulandıkları toplumun doğasını değiştiren radikal yollarla azaltılması veya ortadan kaldırılması gereken haksız eşitsizlikler olduğuna dair bir inancı da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Yaratılışçılık</span> varlığın, doğaüstü bir güç tarafından yoktan meydana getirildiği inancı

Yaratılışçılık evren, Dünya, yaşam ve insanlar gibi unsurların ilahi yaratımın doğaüstü eylemlerinden kaynaklandığına dair dini inançtır. Yaratılışçılık doğal fenomenlerin kökeni ve gelişimini tanımlayan evrim gibi bilimsel açıklamaları kabul veya reddetme konusunda farklılık gösteren bir dizi dini görüşü içerir.

<span class="mw-page-title-main">Che Guevara</span> Arjantinli Marksist devrimci (1928–1967)

Ernesto "Che" Guevara Arjantinli Marksist devrimci, doktor, yazar, gerilla lideri, diplomat ve askerî teorisyendir. Küba Devrimi'nin önemli bir figürü olarak kendisi, popüler kültürde her yerde bulunan bir karşı kültürel isyan simgesi ve küresel bir sembol hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Marksizm-Leninizm</span> İdeoloji

Marksizm-Leninizm, adını Karl Marx ve Vladimir Lenin'den alan, 1920'li yıllarda komünist partiler arasında popülerlik kazanan ideolojik akım. Marksizm-Leninizm; Marx, Engels ve Lenin'in ortaya koyduğu temel öğretilere bağlı kalarak, değişen koşullara ve çağın gereklerine uygun bir biçimde sosyalist sistemde yeniden uygulanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Devrimler ve ayaklanmalar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede tarih boyunca gerçekleşmiş devrimler ve isyanlar yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ri Sol-ju</span>

Ri Sol-ju Kuzey Kore'nin şu anki First Lady'si, Kim Jong-un'un eşi.

<span class="mw-page-title-main">Gustavo Gutiérrez</span> Perulu ilahiyatçı

Gustavo Gutiérrez Merino, Perulu filozof, katolik ilahiyatçı ve papaz. Latin Amerika kurtuluş teolojisinin kurucularından biri olarak kabul edilir. Şu anda Notre Dame Üniversitesi'nde John Cardinal O'Hara İlahiyat Profesörüdür. Daha önce Kuzey Amerika ve Avrupa'daki birçok büyük üniversitede misafir profesör olarak bulunmuştur.

Doğanın felsefede birbiriyle ilişkili iki anlamı bulunmaktadır. Bir yandan, doğal olan veya doğal kanunların normal işleyişine tabi olan her şeyin toplamı anlamına gelirken, öte yandan, bireysel şeylerin temel özelliklerini ve nedenlerini ifade eder.

Donghak, 1860 yılında Choe Je-u tarafından kurulan ve Kore Neo-Konfüçyüsçülüğünün bir parçası olan akademik bir akımdı. Donghak hareketi birebir çevirisi "Batı Öğrenimi" olan seohak'a bir tepki olarak ortaya çıktı ve "Göğün/Cennetin Yolu"na dönüş çağrısında bulundu. Donghak, bir reform hareketi olarak Konfüçyüsçü öğretilerin yeniden canlandırılması amacıyla ortaya çıkmış olsa da, yavaş yavaş üçüncü pir Son Byong-hi'nin yönetimi altında bugün Kore'de Çondoizm olarak bilinen bir dine dönüştü.