İçeriğe atla

Çelebi Mehmet Medresesi

Koordinatlar: 40°52′27″K 35°27′42″D / 40.87417°K 35.46167°D / 40.87417; 35.46167
Çelebi Mehmet Medresesi
Sultaniye Medresesi
Saat kulesi ile birlikte medrese görülmektedir, sol kısımda ise Medrese Camii yer alır (Şubat 2023)
Harita
Temel bilgiler
KonumMerzifon, Amasya, Türkiye
Koordinatlar40°52′27″K 35°27′42″D / 40.87417°K 35.46167°D / 40.87417; 35.46167
İnançİslam
Açılış1414-1415
Mimari
Mimari türMedrese
Özellikler
Saat kulesi sayısı1 adet (Medrese girişinde)

Merzifon Çelebi Mehmet Medresesi ya da Sultaniye Medresesi, 1414-1415 tarihleri arasında Osmanlı padişahı I. Mehmed'in emri ile Ebu Bekr b. Muhammed el-Müşeymeş tarafından inşâ edilen medresedir. Medrese, Amasya'nın Merzifon ilçesinin merkezinde yer almaktadır. Medrese'nin ilk müderrisi ise Ferîdüddîn-i Dîvânî'dir. Yapı, Çelebi Mehmet Medresesi Camii'nin hemen yan tarafında yer almaktadır.[1]

Özellikleri

Yapıyı mimarî tarihi bakımından ilk inceleyen kişi, Gabriel isminde bir profesördür.[2] Profesörün yapı hakkında 1930 yılında yaptığı araştırmalara göre, kitabesindeki yapılış tarihi H. 817 (1414-1415)'dir. Medresenin büyük bir giriş kapısı vardır. Girişteki orijinal kapılar Ankara Etnografya Müzesi'nde yer almaktadır. Günümüzde ise giriş kısmında, Merzifon Belediyesi'nin sonradan yaptırdığı orijinallerine benzemeyen kapılar yer almaktadır.[2] Giriş kapısı üzerinde, 1866 yılında Amasya Mutasarrıfı Ziya Paşa tarafından yaptırılan silindirik tuğla gövdeli bir saat kulesi yer almaktadır.[3] Medrese kare plânlı olarak, kesme taştan inşâ edilmiştir. Yapı içerisinde 20 adet hücre yer almaktadır.

Medrese 1418-1419 yılları arasında, Emin Onuroğlu Ali Bey tarafından onarım görmüştür.[3] Yapı, 1950'li yıllarda çocuk ve halk kütüphanesi, belediye deposu ve musiki dershanesi, ilerleyen yıllarda da düğün salonu ve Kuran kursu gibi çeşitli amaçlarla kullanılmıştır. Günümüzde ise sosyal ve sanatsal faaliyetlerin gerçekleştirildiği bir alandır.[2]

Saat kulesi

Ziya Paşa'nın Amasya mutasarrıflığı döneminde 1866'da yapının giriş kapısı üzerine inşa edilen saat kulesi silindir yapıda, kadranı ise dairesel yapıdadır.[4][5]

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Madrasah of Çelebi Mehmet ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ "MEHMED I MEDRESESİ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 30 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b c "Sultaniye Medresesi". Eserleri ve Tarihî Özellikleriyle Merzifon. Ekim 2009. ss. 49-50-51 s. 
  3. ^ a b "Çelebi Mehmet (Sultaniye) Medresesi GPS Koordinatı: N 40.874052 E 35.461796". amasyagezi.com. 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2014. 
  4. ^ Çerkez, Murat (Sonbahar 2010). "Amasya Saat Kuleleri". EKEV Akademi, 45. Erzurum Kültür Eğitim Vakfı. s. 325-338. ISSN 2148-0710. 
  5. ^ "Çelebi Mehmed Medresesi (Merzifon)". amasya.bel.tr. 18 Mart 2015. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Mehmed</span> 5. Osmanlı padişahı (1413–1421)

I. Mehmed veya Mehmed Çelebi, beşinci Osmanlı padişahı. Tarihî kaynaklarda ismi, Mehmed isimli diğer padişahlarınki gibi, Muhammed şeklinde geçer. Babası I. Bayezid, annesi cariye olan Devlet Hatun'dur.

<span class="mw-page-title-main">İshak Paşa Sarayı</span> Tarihî saray

İshak Paşa Sarayı; Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan bir saraydır. Yapımına 1685 yılında başlanan ve 1784'te tamamlanan saray; içinde barındırdığı cami, türbe, kütüphane, mahzenler, koğuşlar, harem ve selamlık bölümleri ile büyük bir yapı kompleksidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmesine karşın genel olarak Selçuklu mimarisinden izler taşıyan İshak Paşa Sarayı'nda; Batı kökenli barok, gotik, rokoko ve ampir gibi sanat akımlarının etkileri de gözlemlenir. 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'nde bulunmaktadır.

Çandarlı İbrahim Paşa, Temmuz 1421 ile 25 Ağustos 1429 tarihleri arasında, 8 yıl 1 ay vezîriâzamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır. Kendisi gibi sadrâzamlık yapmış torunu İbrahim Paşa'dan ayırmak için Birinci İbrahim Paşa şeklinde anılır. Tarihe Çandarlılar olarak geçmiş olan ailenin mensubudur.

Bayezid Paşa Osmanlı Devleti'nin Fetret Devri'nde, 1413'te Sultan I. Mehmed Çelebi saltanatında sadrazam olmuş; devleti toparlama süreci içinde yanında bulunmuş ve sonra da II. Murad döneminde Düzmece Mustafa'ya Sazlıdere'de yenilip teslim olup onun emriyle öldürüldüğü Temmuz 1421'e kadar başvezirlik yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karatay Medresesi</span> Selçuklu dönemine ait yapı

Karatay Medresesi, Konya'da bulunan Selçuklu dönemine ait yapı. Medrese Karatay ilçesi, Ferhuniye Mahallesi, Adliye Bulvarı'nda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Ağa Camii</span>

Mehmed Ağa Camii, İstanbul Fatih ilçesi Çarşamba semtinde 16. yüzyılda III. Murad zamanının Dârüssaâde ağası Habeşî Mehmed Ağa tarafından yaptırılan cami.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Paşa Hanı</span> Diyarbakırda bir han

Hasan Paşa Hanı, Diyarbakır'da Ulu Camii'nin doğu girişinin karşısında, Gazi Caddesi'nin üzerinde yer alan tarihî han. Hanın iki kitabesinden öğrenildiğine göre, Diyarbakır'ın Osmanlılar tarafından alınmasından sonra üçüncü vali olan Sokollu Mehmet Paşa'nın oğlu Hasan Paşa tarafından 1572 ve 1575 yılları arasında yaptırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Defterdar Camii</span> İstanbulda cami

Defterdar Camii ya da Defterdar Mahmut Efendi Camii, İstanbul'un Eyüpsultan ilçesinde bulunan, 1542 yılında Defterdar Nazlı Mahmut Efendi tarafından yaptırılmış olan bir Osmanlı camidir. Kasım 2023 itibarıyla ibadete kapalı olup restore edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Merzifon Saat Kulesi</span> Merzifonda bir saat kulesi

Merzifon Saat Kulesi, Türkiye'nin Amasya iline bağlı Merzifon'un ilçe merkezinde, Çelebi Mehmet Medresesi anıtsal giriş kapısı üzerinde bulunan saat kulesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Cami (Bursa)</span> Bursa, Türkiyede bir cami

Yeşil Cami, Bursa'da ilk dönem Osmanlı mimarisinin önemli örnekleri arasında yer alan bir tarihi yapı.

Hacı İvaz Paşa Osmanlı devlet adamı, asker, mimar.

<span class="mw-page-title-main">Konak Camii</span> İzmir, Türkiyede bir cami

Konak Camii, bilinen diğer adıyla Yalı Camii, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan bir camidir. Konak ilçesinde, kent merkezindeki Konak Meydanı'nda konumlanır.

<span class="mw-page-title-main">Amasya Saat Kulesi</span>

Amasya Saat Kulesi, Amasya'nın merkez ilçesinde yer alan saat kulesi. 1865 yılında Amasya Mutasarrıfı Ziya Paşa tarafından yaptırılan kule aynı yıl çıkan yangında hasar görmüştür. 1938 yılında gerçekleşen depremle de oldukça hasar gören yapı Şubat 1940'ta Amasya Valisi Talat Öncel tarafından yeni köprü yapımı tarafından yıktırılmıştır. 2002 yılındaysa orijinal yapıya sadık kalınarak yeniden inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Laal Paşa Camii</span> Mut ilçesinde tarihi bir camii

Karamanoğlu İbrahim Bey'in emriyle Laal Paşa tarafından yaptırılmıştır. Laal Paşa, asıl adı Musa olan bir köledir. Ve Karamanoğlu Beyliği'nde şehzade eğitmenliği de yapmıştır. Laal Paşa, önceleri Karamanoğlu Alaeddin Bey'in kölesi olarak Beyliğe dahil olmuştur. Devlet işlerinde verilen görevleri başarıyla yaptıktan sonra Alaeddin Bey'in gözüne giren köle Musa; Alaeddin Bey'in emriyle iyi bir eğitim görüp, iyi bir tahsil yapmıştır. Sonraları Laal Ağa'da gördüğü kabiliyeti takdir eden Alaeddin Bey, onu azad edip hür bir adam olmasını sağlamıştır. Hususi ve resmî devlet işlerinde gösterdiği yüksek başarıdan dolayı kendisini Niğde Kalesi dizdarı yapmıştır. Mut'ta bulunduğu sırada kasabanın içine cami, medrese ve hamam yaptırmıştır. Bu yapıların ayakta kalması için vakıf gelirler koymuştur. Laal Paşa'nın her kölede olduğu gibi doğum tarihi ve Karamanoğulları'na nasıl intisap etmiş olduğu belli olmadığı gibi mezarı ve ölüm tarihi de belli değildir.

<span class="mw-page-title-main">Çelebi Mehmet Medresesi Camii</span>

Çelebi Mehmet Medresesi Camii, 1427 yılında altıncı Osmanlı padişahı II. Murad'ın emri ile Merzifon'da Çelebi Mehmet Medresesi'nin yanına inşâ edilen cami.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil Külliye</span>

Yeşil Külliye, Bursa'da 1420'de Osmanlı padişahı I. Mehmed tarafından yaptırılan ve bulunduğu semte adını veren yapı topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Hüsrev Paşa Camii</span> Sur, Diyarbakırda cami

Hüsrev Paşa Camii, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir camidir. Aynı ada sahip mahallede yer almaktadır. Divane Hüsrev Paşa tarafından yaptırılmıştır. Evliya Çelebi, 1655'te geldiği Diyarbakır'ın eserlerini anlatırken Hüsrev Paşa Camii'nin Mardin Kapısı yakınında kalabalık cemaate sahip "şirin" bir ibadet yeri olduğunu belirtmiştir.

Bu listede, Türkiye'deki medreseler listelenmiştir. Osmanlı'nın sonrasında kurulan Türkiye'de 3 Mart 1924 yılında kabul edilen Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu ile tüm medreseler kapatılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.