İçeriğe atla

Çekyat

1950'ler, Almanya

Çekyat, kullanıcılar tarafından gereksinim duyuduğunda yatak durumuna getirilmek üzere tasarlanmış koltuk, kanepe. Genellikle oturma ve yatma işlemi dışında depolama işlevine de sahiptir.

Günümüzde “bazalı kanepe”, “yataklı kanepe” ve benzeri isimlerle üretilmektedir. “Oturma yüzeyi”, “sırt yaslama yüzeyi” ve “depolama alanı”ndan oluşur.[1]

Oturma amaçlı kullanıldığında yatay bir oturma yüzeyi, bu alana dikey pozisyonda duran bir sırt yaslama yüzeyi ve kolçaklardan oluşmaktadır. Yatak ihtiyacı olduğunda, oturma yüzeyini ek bir yüzey ile genişletilerek koltuk biçiminden çıkarılıp tek veya çift kişilik yatak görevi görecek şekle getirilir. Bunun için kimi durumlarda oturma yüzeyi çekilir ve onu izleyen sırt yaslama yüzeyi ile birlikte düz bir alan oluşturur; kimi durumlarda ise oturma yüzeyinin altında bulunan ek bir parça çıkarılıp oturma yüzeyine bitişik ek bir yüzey oluşturulur. Oturma yüzeyinin altında kalan, 'sandık', 'baza' veya 'çekmece' isimleri de verilen kapalı boş kısım ise depolama alanıdır; her çekyatta bulunmaz.[1]

Türkiye'de 1970'lerin sonundan ortaya çıkan ve hızlı kentleşmeden kaynaklanan konut darlığı ile ilgili sıkıntılara kısmi bir çözüm sunan çekyat, çok yoğun kullanılan bir mobilyadır.[1] Dünyada bu tür ürünlerin, Türkiye'de yaygın olarak kullanımından önce de var olduğu bilinmektedir. Açılır-kapanır kanape ile ilgili olarak Avusturya, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri'ne ait patentler bulunmaktadır. 1899'de ABD'de katlanan yatak için patent alan Leonaerd Bailey,[2] 1931'de New York'ta yatağa dönüştürülen kanepe üreten Bernard Castro,[3] bu fikri geliştiren kişilerdendir.

Türkiye'de çekyat fikrini ilk olarak attığını iddia eden çeşitli kişi ve kurumlar bulunur. Türkiye'de çekyat için ilk tescil belgesini alan kişi olan Erkin Orkun, 1977-1981 döneminde Bursa'daki evinde kendi ihtiyacı doğrultusunda üç parçadan oluşan katlanan bir yatak yapmayı tasarlamış ve ürünün ilgi görmesi üzerine patentini ve Çekyat marka tescilini alarak üretmiştir.[1] Aynı dönemde Kayseri'de İstikbal Mobilya, çekyat piyasasındaki boşluğu fark edip 1978 yılından itibaren bu alana yönelerek 1990'lı yıllarda hızla büyümüştür.[1]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d e Çelikoğlu, Özge. "Çekyatın Öyküsü:Türkiye'de Toplumsal Değişime Tanıklık Eden Bir Mobilya" (PDF). İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ocak 2011. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 
  2. ^ "Folding bed". Google Patents,. 6 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 
  3. ^ "Who invented the sleeper sofa?". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Höşmerim</span> Türk mutfağına (Marmara, Ege, İç Anadolu, Doğu Marmara, Doğu Karadeniz yörelerine) ait tatlı

Höşmerim ya da Hoşmerim, Marmara başta olmak üzere Ege, İç Anadolu bölgelerinde üretilen bir çeşit irmik helvasının adıdır; Türkiye'nin bazı illerinde ise un helvasına höşmerim denilmektedir. Rize'de ve diğer bazı Doğu Karadeniz yörelerinde de Kaymaklı taze süt süzgeçle süzülerek bir tavaya boşaltılır. Sonrasında tavaya mısır ununun, peynir ve tuzun eklenmesiyle Hoşmerim-Hoşmer (Höşmerim-Höşmer) yapılır. Doğu Karadeniz'de geleneksel olarak güneş duasına çocuklarca çıkıldıktan sonra evlerden toplanılan un, yağ, tuz, süt gibi yiyeceklerden helva ve höşmer yapılıp yenir.

<span class="mw-page-title-main">Mobilya</span> oturulan yerlerin süslenmesine ve türlü amaçlarla donatılmasına yarayan eşya

Mobilya, oturulan yerlerin süslenmesine ve türlü amaçlarla donatılmasına yarayan eşya. Mobilya denilince ilk akla gelen ahşap mobilyadır. Özellikle, masa, sandalye, koltuk, dolap, karyola, komodin, kitaplık gibi konut donatılarında, çeşitli büro donatılarında, okul sıra ve masalarında çoğunlukla ahşap malzeme kullanılmaktadır. Günümüzde mobilya yapımında çelik, alüminyum, cam ve plastik gibi diğer malzemeler kullanılmaya başlanmış ise de hâlen ahşap malzeme bu konuda üstünlüğünü sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Akarsu</span>

Akarsu, yeryüzünde ya da yer altında belirli bir yatak içinde, eğim boyunca sürekli veya zaman zaman akan sudur. Çoğunlukla tatlı sudan oluşan akarsular, tatlı su gölleriyle birlikte insanlığın temel su ihtiyacını karşılamak için kullanılırlar. Bunun yanında gıda, enerji ve turizm sektörleri tarafından da kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Masa</span> üstü düz mobilya

Masa, ayaklar veya bir destek üzerine oturtulmuş tabladan oluşan bir mobilyadır. En yaygın masa türü, dört ayak üzerine yerleştirilmiş, dikdörtgen ahşap bir yüzeyden oluşanıdır. Yemek yemek, çalışmak gibi bireysel amaçların yanı sıra, farklı kişileri toplamak, eşyaları belli bir yükseklikte tutmak gibi amaçlar için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">MDF</span> silindir baskı malzemeleri ile karışımı sağlanan ve üzerine pvc, tutkallı kağıt gibi malzemelerin katılabildiği çok amaçlı kullanımı olan bir maddedir.

MDF, sert veya yumuşak ahşap kalıntılarını parçalayıp ahşap life çevirdikten sonra, yüksek ısı ve basınç altında mum ve reçine tutkal ile oluşan levha şeklinde tasarlanmış ahşap üründür.

<span class="mw-page-title-main">DYO</span>

DYO Boya veya kısaca DYO 1979 yılında Yaşar Holding tarafından İzmir'de kurulan boya şirketi. İnşaat boyası, endüstriyel boya, mobilya boyası, koruyucu boyalar, toz boyalar, oto tamir boyaları, savunma sanayisi boyaları, gemi boyaları gibi ürünler üretmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sedir (mobilya)</span>

Sedir, set ya da sofa, eski Türk evlerinde duvarla bitişik, genellikle tahtadan, sabit, yerden yüksek bir oturma eşyasıdır. Arka kısmında sırtın yaslanması için minder yüzeyleri bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Perperene</span> İzmir ili Bergama ilçesinin sınırları içinde bulunan Kozak Yaylasında bulunan bir antik kent

Perperene İzmir ili Bergama ilçesinin sınırları içinde bulunan Kozak Yaylasında bulunan bir antik kenttir. Aşağıbey köyü, çakıl kayası mevkindedir.

<span class="mw-page-title-main">Adana Atatürk Evi Müzesi</span> Atatürkün Adanada Konakladığı Ev

Adana Atatürk Evi Müzesi, 15 Mart 1923 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk ve eşi Adana'yı ziyareti sırasında konakladığı, 1981'de müzeye çevrilmiş müze-ev.

<span class="mw-page-title-main">Hasta yatağı</span>

Hasta yatağı veya hastane karyolası, hastanede yatan hastalar veya bir tür sağlık hizmetine ihtiyaç duyan kişiler için özel olarak tasarlanmış bir yataktır. Bu yataklar hem hastanın rahatı ve iyiliği için hem de sağlık çalışanlarının rahatlığı için özel özelliklere sahiptir. Ortak özellikler arasında tüm yatak, baş ve ayaklar için ayarlanabilir yükseklik, ayarlanabilir yan korkuluklar ve hem yatağı hem de yakındaki diğer elektronik cihazları çalıştırmak için elektronik düğmeler bulunur.

Yataş ya da eski adıyla Süntaş A.Ş. 1976 yılında kurulan bir yapay sünger ve mobilya üretim firmasıdır. Sünger, yatak, baza, baza başlığı, koltuk, modüler mobilyalar, ev tekstili gibi birçok ev ürününün imalatını ve satışını gerçekleştirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yatak</span>

Yatak, üzerinde uyumak, dinlenmek veya rahatlamak için kullanılan mobilya.

<span class="mw-page-title-main">Türk tarzı yatak</span>

Türk tarzı yatak, Fransa'da 1755- 1785 yıllarında moda olan ve gündüz kanepeye dönüştürülebilen kanepe-yataktır.

İnegöl mobilyası, Bursa'nın İnegöl ilçesinde üretilen mobilyaları ifade eden terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Berjer</span> Bir koltuk türü

Berjer, arkalığı kabarık ve yüksek, yanlıklarla, kolluklarla donatılmış, oturacak yeri geniş, derin ve rahat tek kişilik koltuk.

<span class="mw-page-title-main">Divan (mobilya)</span>

Divan, bir duvara bitiştirilerek kullanılan arkalıksız, oturma alanı geniş ve yüksek, gece yatak işlevi kazanan, üstü minderli ve yastıklı mobilya.

<span class="mw-page-title-main">Mobilya türleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu madde, mobilya türlerinin bir listesidir. Mobilya, masa, sandalye, yatak, masa, şifonyer ve dolap gibi nesneleri içerir. Bu nesneler genellikle bir evde veya başka bir binada yaşamak veya çalışmak için uygun veya rahat hale getirmek için tutulur.

<span class="mw-page-title-main">Çok işlevli mobilya</span>

Çok işlevli mobilya, çeşitli işlevlerin bir arada olduğu mobilya'dır. Birleştirilen işlevler değişebilir ama sandalye, masa ve benzerlerine ek depolama işlevi ekleyip depolama mobilyası yapılması çok görülür. Çok işlevli mobilyalar, yaşam alanlarının daha verimli kullanılmasını sağlar. Alan eksikliği, bu tür mobilyaların seçilmesinde önemli bir neden olabilir, ancak daha çok alan tasarrufu için daha büyük mekanlarda da çok işlevli mobilyalar görülür.

<span class="mw-page-title-main">Kanepe</span>

Kanepe, sofa veya chesterfield olarak da bilinen bir oturak, birden fazla kişinin oturması için yastıklı bir mobilya parçasıdır. Genellikle döşemeli kolçaklı bir bank şeklinde bulunur ve çoğunlukla yaylar veya elastik gergi şeritleri kullanılmış, özel olarak tasarlanmış minder ve yastıklarla donatılmıştır. Kanepe öncelikle oturmak için kullanılsa da uyumak için de kullanılabilir. Evlerde kanepeler normalde aile odasına, oturma odasına, çalışma odasına veya salona konulmaktadır. Bazen oteller, ticari ofislerin lobileri, bekleme salonları ve barlar gibi konut dışı ortamlarda da bulunurlar. Kanepeler ayrıca boyut, renk ve tasarım olarak birçok seçeneğe sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Katlanır sandalye</span>

Katlanır sandalye bir tür katlanır mobilyadır, düz veya daha küçük boyuta katlanabilen ve yığın halinde, bir sırada veya arabada saklanabilen hafif, taşınabilir bir sandalyedir.