İçeriğe atla

Çekya'da sağlık hizmetleri

Prag'daki Çek Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı binası

Çek Cumhuriyeti, 1992'den beri istihdamla ilgili zorunlu sigorta planları tarafından finanse edilen hizmet başına ücretli bakım ile zorunlu sigorta modeline dayalı evrensel bir sağlık bakım sistemine sahiptir.[1] Avrupa'daki sağlık hizmetlerinin bir karşılaştırması olan 2018 Euro sağlık tüketici indeksine göre Çek sağlık hizmetleri, Portekiz'in hemen arkasında ve Birleşik Krallık'ın iki sıra önünde, 14. sırada yer alıyor.[2]

Çek ambulans araçları
Çek ambulans helikopteri

Tarihçe

1989-1992 yılları arasında, sağlık sektörü Komünist piyasadan rekabetçi piyasaya geçişin ardından önemli sorunlarla karşı karşıya kaldı. Geçmişteki yukarıdan aşağıya merkezi hükûmet sisteminden, yeni seçilen yöneticiler, hasta seçimini genişletmek için tasarlanmış reformları yasalaştırdı. 1990'dan 1998'e kadar, bir yaşın altındaki ölümler binde 10,8'den 5,2'ye düştü. İstatistiksel olarak Çek Cumhuriyeti, bazı noktaları diğer Batı Avrupa ülkelerinin gerisinde kalsa da, orta ve doğu Avrupa ülkeleri arasında en sağlıklı ülkelerden biridir. Cumhuriyet, 1995'ten beri Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) üyesidir.[1]

2000 yılının sonlarında, tıp profesörleri Jan Holčík ve Ilona Koupilová, The International Journal of Integrated Care için şunları yazdı:

Batı Avrupa'ya ilham kaynağı olarak bakma ve genellikle sağlık hizmetlerinin Avrupa modeli olarak tanımlanan şeyi uygulama konusunda belirgin bir ilgi bulunmaktadır. Çek Cumhuriyeti'ndeki durumun bağlamı, sosyal organizasyon ve sağlıkla ilgili tutumlarla ilgili gelenekler ve ülkenin ekonomik durumu, aile hekimi gibi yeni kavramları uygulamaya çalışırken birçok özel konuyu ortaya çıkaracak ve önemli bir rol oynayacaktır. Bu yeni kavramların Çek Cumhuriyeti bağlamında ne kadar etkili ve uygulanabilir olduğu henüz görülmüş değildir.[1]

Çek sağlık sistemi, diğer Avrupa sistemlerine kıyasla büyük ölçüde ademi merkeziyetçiliğe ve içinde kullanılan piyasa güçlerine sahiptir.

Yönetim açısından sağlık sistemi, 1992'den bu yana istihdamla ilgili zorunlu sigorta planları tarafından finanse edilen hizmet başına ücretli bakım ile zorunlu bir sigorta modeline dayanmaktadır.[1] Kullanım ücretleri sonradan daha yeni hükûmetler tarafından düşürülmüştür.[3]

İlaç tedavisi

Hizmet, zorunlu bir elektronik reçete sistemine doğru ilerliyor.[4]

Değiştirilen İlaç Kanunu, Devlet İlaç Kontrol Enstitüsünün ülkede bulunan ilaçlarla ilgili verileri toplayıp analiz etmesini ve tıbbi ürünlerin "siparişin alınmasından itibaren iki iş günü içinde" dağıtımını sağlamasını sağlar. Kanunun bazı bölümlerinin pratikte uygulanmadığı gözlemlenmiştir.[5]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Holcik, J; Koupilova, I (2000). "Primary health care in the Czech Republic: brief history and current issues". Int J Integr Care. 1: e06. doi:10.5334/ijic.8. PMC 1534002 $2. PMID 16902697. 
  2. ^ "Euro Health Consumer Index 2016" (PDF). Health Consumer Powerhouse. 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  3. ^ "Czech Republic HiT (2015)". European Observatory on Health Systems and Policies. 7 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  4. ^ "The ePrescription System: Draft amending the Act on Medicines is under discussion in the Parliament of the Czech Republic". Lexology. 9 Kasım 2018. 17 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 
  5. ^ "Czech Republic: One Year after Adoption of the Amendment to the Act on Pharmaceuticals". Lexology. 26 Kasım 2018. 29 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tıp</span> hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için çalışma alanı

Tıp, bir hastaya bakma, teşhis, prognoz, önleme, tedavi, yaralanma veya hastalıklarının palyasyonunu yönetme ve sağlığını geliştirme bilimi ve uygulamasıdır. Tıp, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi yoluyla sağlığı korumak ve iyileştirmek için geliştirilen çeşitli sağlık uygulamalarını kapsar. Çağdaş tıp, yaralanma ve hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve önlemek için biyomedikal bilimleri, biyomedikal araştırmaları, genetiği ve tıbbi teknolojiyi, tipik olarak farmasötikler veya cerrahi yoluyla, ancak aynı zamanda psikoterapi, harici ateller ve traksiyon, tıbbi cihazlar, biyolojikler ve iyonlaştırıcı radyasyon gibi çeşitli tedaviler yoluyla uygular.

<span class="mw-page-title-main">Çekya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Çekya, resmî adıyla Çek Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bir ülkedir. Kuzeyinde Polonya, batı ve kuzeybatısında Almanya, güneyinde Avusturya ve doğusunda Slovakya ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Zorunlu askerlik</span> Ulusal veya askeri hizmete zorunlu katılım

Zorunlu askerlik, bazı ülkelerde, ülke kanunlarına göre belli bir yaşa gelen erkek ve bazen kadınların yükümlü oldukları, süresi kanunlarla belirlenen devlet hizmeti. Zorunlu askerlik eski çağlardan beri uygulanmakla birlikte, bir ülkedeki genç erkek nüfusun çoğunluğunu kapsayacak şekildeki modern hâli Fransız Devrimi'ne ortaya çıkmış levée en masse sistemine dayanmaktadır. Çoğu Avrupa ülkesi daha sonra bu sistemi barış zamanında kendi ülkelerine uyarlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eczacı</span> ilaçların bileşenleri, etkileri, etki mekanizmaları, uygun ve etkili kullanımları konusunda uzmanlaşmış sağlık profesyonelleridir

Eczacı, ilaçların bileşenleri, etkileri, etki mekanizmaları, uygun ve etkili kullanımları konusunda uzmanlaşmış sağlık profesyonelidir. Eczacı, ilaçların etki mekanizması hakkındaki bilgilerini kullanarak ilaçlardan maksimum fayda, minimum yan etki elde etmek ve ilaç etkileşimlerinden kaçınmak için nasıl kullanılmaları gerektiğine hakimdir. Eczacılar, ilaçların biyokimyasal mekanizmalarını ve etkilerini, ilaç kullanımlarını, tedavi edici rollerini, yan etkilerini, olası ilaç etkileşimlerini ve izleme parametrelerini öğrenmek için üniversite veya yüksek lisans düzeyinde eğitim alırlar. Eczacılar bu uzmanlık bilgisini yorumlar ve hastalara, doktorlara ve diğer sağlık hizmeti sağlayıcılarına iletir.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, sağlık işlerinden sorumlu olan bakanlık.

Bayer Türk, üretim tesisleri ve sahip olduğu insan gücüyle Bayer’in Ortadoğu'deki en büyük iştirakidir.

<span class="mw-page-title-main">Eurovision Şarkı Yarışması'nda Çekya</span>

Çekya, 2023 yılına kadar Çek Cumhuriyeti ismi ile yarışmıştır. İlk katıldığı 2007 yılından günümüze kadar Eurovision Şarkı Yarışması'na 12 kez katılmıştır. 2009 yarışması'nın yarı finalinde sıfır puan sonucu ve yarışmaya olan düşük ilgiden dolayı Česká televize (ČT) yarışmadan çekilme karar almıştır. 2015 yılına kadar yarışmaya katılmamıştır.

MedlinePlus, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Tıp Kütüphanesi tarafından üretilen çevrimiçi bir bilgi hizmetidir. Hizmet, İngilizce ve İspanyolca dillerinde seçilmiş tüketici sağlık bilgileri ve ek dillerde belirli içerik sağlar. Site, Ulusal Tıp Kütüphanesi (NLM), Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), diğer ABD devlet kurumları ve sağlıkla ilgili kuruluşlardan gelen bilgileri bir araya getirmektedir. Ayrıca mobil cihazlarda görüntülenmek üzere optimize edilmiş, İngilizce ve İspanyolca dillerinde bir site de bulunmaktadır. 2015 yılında dünyanın dört bir yanından yaklaşık 400 milyon kişi MedlinePlus'ı kullanmıştır. Hizmet NLM tarafından finanse edilmektedir ve kullanıcılar için ücretsizdir.

<span class="mw-page-title-main">Çekya'nın bölgeleri</span> Çekyanın idari bölümleri

Çekya'nın bölgeleri büyüklük ve nüfus olarak merkezi devlet ile ilçe arasında bulunan, en üst düzeyde bulunan yerel idare ve yerleşim birimidir.

Çek Cumhuriyeti, Avusturya'nın başkenti Viyana'da yapılan 2015 Eurovision Şarkı Yarışması'na katılımını onaylamıştır. Çek Cumhuriyeti'nin şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu Česká televize (ČT) tarafından Görevlendirme yöntemi doğrultusunda belirlenmiş, Çek Cumhuriyeti'ni 2015 Eurovision Şarkı Yarışması'nda "Hope Never Dies" adlı şarkısıyla Marta Jandová & Václav Noid Bárta ikilisi temsil etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">2017 Eurovision Şarkı Yarışması'nda Çekya</span>

Çek Cumhuriyeti, 2017 Eurovision Şarkı Yarışması'na DWB ve Kyler Niko'nun yazdığı "My Turn" adlı şarkıyla katılmıştır. Çek Cumhuriyeti'nin şarkı ve temsilcisi, ülkenin kamusal yayın kuruluşu Česká televize (ČT) kanalı tarafından Görevlendirme yöntemi doğrultusunda Ukrayna'da Çek Cumhuriyeti'ni temsil eden kişi belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çekya ekonomisi</span>

Çekya ekonomisi, yüksek gelirli refah durumunu ve Avrupa Sosyal modelinin "karasal" türünü koruyan hizmetler, üretim ve yeniliklere dayalı gelişmiş bir ihracat odaklı sosyal piyasa ekonomisidir. Çek Cumhuriyeti, Avrupa Birliği üyesi olarak Avrupa tek pazarına katılmış ve bu nedenle Avrupa Birliği ekonomisinin bir parçası olmuştur; ancak Euro yerine kendi para birimi olan Çek korunasını kullanmaktadır. OECD üyesidir. Guardian tarafından "Avrupa'nın en gelişmiş ekonomilerinden biri" olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çekya'da COVID-19 pandemisi</span>

Çekya'da ilk koronavirüs pandemisi COVID-19 vakası 1 Mart 2020 tarihinde tespit edildi. Sağlık Bakanı Adam Vojtěch, tamamı Kuzey İtalya kökenli olan üç yeni koronavirüs tanısı konduğu açıkladı. Hastalardan bir tanesi Kuzey Çekya'da bulunan Ústí nad Labem bölgesinde bulundu ve vakaların hepsi Prag'taki hastaneye nakledildi. Tespit edilen vakalardan biri, İtalya'nın Udine şehrinde konferansa katılan 67 yaşında bir erkek, ikinci vaka Milano'da eğitim gören ve Çekya'ya turist olarak gelen üniversite öğrencisi bir kadın, üçüncüsü ise Auronzo di Cadore'da kayak tatili yapan bir erkektir.

<span class="mw-page-title-main">Çekya'da LGBT hakları</span>

Çek Cumhuriyeti lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) hakları konusunda en liberal Orta Avrupa ülkelerinden biridir. 2006 yılında kayıtlı birliktelikler, hemcins çiftler için yasal oldu; 2019 yılı itibarıyla evliliği hemcins çiftler için yasallaştıracak bir yasa tasarısı Çek Parlamentosu'nda mütalaa edilme sürecindedir.

Bulgaristan, 2015 yılında 100.000 kişi başına 708 ile Avrupa'daki en yüksek üçüncü ölüm oranına sahipti. Dolaşım sistemi hastalıklarından ölüm oranlarının en yüksek olduğu dört Avrupa bölgesinin tamamı Bulgaristan'daydı. 2000'li yılların başlarında, ölümün en önemli doğal nedenleri kardiyovasküler hastalık, kanser ve solunum hastalığıydı. Bulgaristan'da insidans yetersizliği virüsü (HIV) görülme sıklığı çok düşüktür. 2003 yılında tahmini insidans oranı nüfusun yüzde 0,1'inden az olmasına rağmen, 2000'li yılların başlarında yeni vaka raporlarının sayısı her yıl artmıştır. 2005 yılında 86 yeni vaka bildirilmiş, bu da resmi toplamı yaklaşık 600'e çıkarmış, 2006'nın ilk yarısında 58 yeni vaka rapor edilmiştir. 2010 yılında 1.160 HIV sonucu pozitif kişi vardı.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık hizmetleri</span> hastalığın önlenmesi ve refahın teşviki

Sağlık, sağlık hizmetleri veya sağlık hizmeti, insanlarda hastalık, rahatsızlık, yaralanma ve diğer fiziksel ve zihinsel bozuklukların önlenmesi, teşhisi, tedavisi yoluyla sağlığın korunması veya iyileştirilmesidir. Sağlık hizmetleri, sağlık profesyonelleri ve ilgili sağlık kuruluşları tarafından verilmektedir. Doktorlar ve diğer sağlık çalışanları bu sağlık hizmetinin bir parçasıdır. Diş hekimliği, eczacılık, diyetisyenlik, ebelik, hemşirelik, tıp, optometri, odyoloji, psikoloji, mesleki terapi, fizik tedavi, atletik eğitim ve diğer sağlık meslekleri sağlık hizmetlerinin bir parçasıdır. Birinci basamak, ikinci basamak ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinin yanı sıra halk sağlığında yapılan çalışmaları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık Bakanlığı (Azerbaycan)</span>

Azerbaycan Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı Azerbaycan Cumhuriyeti'nde sağlık sistemini düzenlemekten sorumlu devlet kurumudur. Sağlık bakanlığı görevini Teymur Musayev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan'da sağlık</span>

Macaristan, devlete ait Ulusal Sağlık Sigortası Fonu tarafından vergilerle finanse edilen evrensel bir sağlık sistemine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Devlet İlaç Kontrol Enstitüsü</span> Devlet kurumu

Devlet İlaç Kontrol Enstitüsü ülkede güvenli ilaç üretiminin düzenlenmesinden, ilaçların klinik değerlendirilmesinden ve hem ilaçların hem de tıbbi cihazların reklam ve pazarlamasının izlenmesinden sorumlu bir Çek devlet kurumudur. Yetkileri Kamu Sağlık Sigortası Kanununda belirtilmiştir.

Kişisel finans, çeşitli finansal riskleri ve gelecekteki yaşam olaylarını dikkate alarak, bir bireyin veya bir aile biriminin zaman içinde parasal kaynakları bütçelemek, tasarruf etmek ve harcamak için gerçekleştirdiği finansal yönetimdir.