İçeriğe atla

Çekerek Çayı

Çaydan bir görünüm (Eylül 2013)

Çekerek Çayı, Yeşilırmak'ın kollarından biri. Sivas Çamlıbel Dağları'ndan doğar, Akdağ'dan gelen dereleri alır. Sulusaray'da ovada akarken Alan Dağı'nı geçtiği yerlerde dar derin vadiler oluşturur. Çorum Çayı'nın katılmasıyla iyice büyür. Kayabaşı Ovası'nda Tokat tarafından gelen Yeşilırmak'ın ana kolu (Tokat Irmağı) ile birleşerek Yeşilırmak'ı oluşturur. İlkbahar ve sonbaharda taşıdığı su artmakta ve nehir kabarmaktadır.[1]

Çekerek Çayı'nın uzunluğu 256 km, yağış havzası 12.000 km²'dir.

Çay, Çekerek ilçesinden geçerken kendisine; Bazlambaç, Karadere, Göndelen, Akdağmadeni, Görmügöz Dere'leri katılır. Sabıköz, Başöz, Bakır Çay alanda çaya katılan diğer akarsulardır. Kendisine katılan kollarıyla güçlenen akarsu araziyi derince parçalar, boğaz vadiler oluşturur: Güplüce-Yapalak Boğazı, İncesu Bağazı, Kale Boğazı.[2]

Çekerek üzerinde Süreyyabey Barajı ve Hidroelektrik Santrali inşa edilmiştir. Asıl olarak taşkın ve sel koruma amaçlı yapılan barajdan elektrik de elde edilir.

Çekerek Çayı evsel katı sıvı atıklar, zirai faaliyetler ve erozyon ile kirlenmektedir.

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Çekerek Çayı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ "TÜRKİYE'NİN AKARSULARI VE VADİLERİ" (PDF). dicle.edu.tr. 4 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2015. 
  2. ^ AYLAR, Yrd. Doç Dr. Faruk. "ORTA ÇEKEREK HAVZASI'NDA (ÇEKEREK İLÇE MERKEZİ İLE İNCESU KÖYÜ ARASINDA) KALAN BOĞAZLARIN MORFOLOJİK ÖZELLİKLERİ" (PDF). MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 31. marmaracografya.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sakarya Nehri</span> Türkiyenin Karadeniz bölgesinde bir ırmak

Sakarya Nehri Kızılırmak ve Fırat nehirlerinden sonra Türkiye'nin üçüncü en uzun, Kuzeybatı Anadolu'nun ise en büyük akarsuyudur. Nehir, ismini Yunan Mitolojisi'ndeki nehir tanrısı Sangarius'dan almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yeşilırmak</span> Karadeniz Bölgesinde nehir

Yeşilırmak, eskiden İris, Sivas'ın kuzeydoğusundaki Suşehri ilçesi sınırları içindeki Kösedağ eteklerinden doğan ve Samsun'un Çarşamba ilçesinden Karadeniz'e dökülen nehir. Hititler döneminde önemli bir nehir olan Yeşilırmak, Kumeşmaha olarak isimlendirilmiştir. Daha sonrasında, antik dönemde kendisine verilen ad ise İris'ti.

Osmaniye ilinin Düziçi ilçesi Düldül Dağı eteklerinden doğup Aslantaş Barajı ve böylece Ceyhan Nehri'ne dökülen bir çaydır. Sabun Çayı, Düziçi Ovasının büyük bir bölümünü sulamaktadır. Oldukça temiz olan bu suda balık bulunmakta ve çevresinde bol miktarda piknik yapılmaktadır. Su çok temiz kaynaklardan beslenmekte ve Düziçi Ovasının büyük bir bölümünü sulamaktadır. Ama bu sulama yetersiz kalmakta Üreticiler ürünlerini zamanında ve yeterince sulayamadıkları için ekili dikili alanlar her geçen yıl biraz daha azalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alakır Çayı</span> Antalya da akarsu

Alakır Çayı Antalya ilinin sınırları içinde bulunan Bey Dağları'ndan çıkıp Akdeniz'e dökülen bir akarsudur. Debisi 4,5 m³/s ve uzunluğu 62 km olan çay Alakır Barajı'nı beslemektedir. Çayın üzerinde Romalılar devrinden kalma Kırk Göz Kemeri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bartın Çayı</span> Karadenize dökülen akarsu

Bartın Çayı, Antik Partenios, MÖ yıllarda Parthenios adı ile anılan ve kente adını veren Bartın Irmağı'dır.Kastamonu ve Karabük'te bulunan Ilgaz Dağları'nda doğar, kuzeye doğru akar, şehir merkezinde Gazhane Burnu'nda birleşen Kocaçay ve Kocanazçay'ının oluşturduğu ırmak, 15 Km. akarak Boğaz mevkiinde Karadeniz'e ulaşır.

<span class="mw-page-title-main">Kelkit Çayı</span> Kaynağı Gümüşhanede, Yeşilırmak ile birleşip Karadenize dökülen akarsu

Kelkit Çayı, Yeşilırmak'ın kollarından biridir ve uzunluğu 320 km'dir. Gümüşhane'nin Çimen Dağları'ndan kaynaklanıp Yeşilırmak'a katılıp Karadeniz'e dökülmektedir.

Harşit (Doğankent) Çayı, Gümüşhane ilinin doğu sınırındaki dağlarından doğar. Gümüşhane İl Merkezi, Torul, Kürtün ve Doğankent'i geçip Tirebolu'nun 1,5 km doğusundan Karadeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Çarşamba Çayı</span> Konya da akarsu

Çarşamba Çayı, Konya ilinde bulunan bir akarsu. Bozkır ilçesi sınırları içerisinde Karacahisar köyü yakınlarında doğar, Mavi Boğaz'da Beyşehir Gölü'nden gelen kanal ile birleşir. Çumra ilçesinde kollara ayrılır ve Karakaya'da bataklıklarda sonlanır. Üzerinde Apa Barajı yer alır. 105 km uzunluğundadır. Konya ilinin tarımsal sulamasında önemli bir yer tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dalaman Çayı</span> Çay

Dalaman çayı, Gölhisar ilçesinin güneyindeki Yeşilgöl dağlarından doğar, Çameli, Acıpayam, Ortaca ve Dalaman ilçe sınırlarını çizerek, Akdeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Karasu Nehri</span> Fırat Irmağını oluşturan iki akarsudan biri

Karasu Nehri, Erzurum Dumlu Dağı'ndan doğan, Keban yakınlarında Murat nehriyle birleşerek, Fırat nehrini oluşturan akarsu. Keban barajına kadar uzunluğu 460 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sille Çayı</span>

Sille Çayı, Konya kapalı havzasında bulunan, mevsimlik akışlı bir akarsudur. Konya şehir merkezinin kuzeydoğusunda 200 km² genişliğinde havzaya sahiptir. Sel rejimli akarsu yağışlı mevsimde akış göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kocaçay</span> Türkiyede akarsu

Kocaçay, Balıkesir ili topraklarında, Madra Dağı'ndan doğup, Manyas Kuşgölü'ne dökülen akarsu.

<span class="mw-page-title-main">Kahta Çayı</span>

Kahta Çayı, Adıyaman ili sınırlarında, Güneydoğu Toroslardan kaynağını alan, Keban Baraj Gölünde Fırat Nehri'ne dökülen akarsu.Yıllık ortalama akım 32 m³/sn, maksimum akım 120 m³/sn ile Mart ayında, minimum akım 4,1 m³/sn ile Eylül ayında gerçekleşir.

<span class="mw-page-title-main">Devrekani Çayı</span> Kastamonuda bir akarsu

Devrekani Çayı, Batı Karadeniz bölümünde, Kastamonu ili sınırlarında bulunan akarsu. Küre Dağlarından doğan akarsu Cide'nin batısından Karadeniz'e dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Kirmir Çayı</span> Sakarya Nehrinin sağ kolu

Kirmir Çayı, İç Anadolu'da, Ankara'nın KB'sındaki, Sakarya Nehri'nin sağ kolu.

<span class="mw-page-title-main">Demre Çayı</span> Antalyada akarsu

Demre Çayı, Antalya'nın batısında, Finike, Kaş ilçeleri arasındaki alanın sularını Akdeniz'e taşıyan akarsu. Demre Ovası'ndan, Demre ilçe merkezi doğusundan denize ulaşır.

Karasu Çayı, Bozüyük'den doğup, Vezirhan'da Sakarya Nehri'ne karışan bir akarsudur. 65 km uzunluğunda olan çayın yıllık ortalama debisi 1,4 m³/s'dir. Bursa'da akarsu üzerine Babasultan Barajı kurulmuştur. Sulama amaçlı yapılan baraj 45 m yükseklik, 15,8 hm³ su hacmine sahiptir. Karasu Çayı, Bozüyük'ün Bozalan köyü çevresinden doğar. Dikilitaş Deresi'ni Bozüyükten alır, demiryolunu izleyerek ilerler. Sorgun Deresini Pazaryeri ilçesinden alır, batısından Selöz Deresi, Hamsu Deresi ve Bekdemir Deresi'ni alır. Kızıldamlar Çayı doğusundan katılır.

<span class="mw-page-title-main">Yanarsu Çayı</span> Dicle Nehrinin sol kolu

Yanarsu Çayı, Dicle'nin kolu olan çaydır. Eski adı Garzan Çayı'dır.

Çoruh Havzası, kuzeydoğu Türkiye ve Gürcistan topraklarında bulunan Çoruh Nehri'nin havzası. Büyüklüğü 19.654 km2, yıllık ortalama yağışı 540 mm'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bolaman Irmağı</span>

Bolaman Irmağı, Orta Karadeniz'de, Ordu ili sınırlarında yer alan, Fatsa'nın doğusundan Karadeniz'e dökülen akarsu. Reşadiye-Aybastı sınırında dağların zirvelerinden, yaklaşık 1600 m'den doğar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.