İçeriğe atla

Çek Koridoru

  Önerilen koridor

Çek Koridoru, I. Dünya Savaşı sonrası 1919 Paris Barış Konferansı'nda önerilen bir tekliftir. Öneride Yugoslavya Krallığı ve Çekoslovakya'yı birbirine bağlayacak bir koridor açılması planlanmıştır. Çek-Yugoslav Toprak Koridoru olarak da adlandırılan teklif Yugoslavya'nın konferansta elde edilecek toprakların Çekoslovakya'ya verilmesini istemesi üzerine daha çok Çek Koridoru olarak anılmıştır. Teklif konferansta kabul görmemiştir.

Burgenland ile Avusturya ve Macaristan'dan koparılacak topraklarından oluşturulması düşünülen koridor için Tomáš Garrigue Masaryk 1916'da Fransa hükûmetine yönelik bildirisinde koridorun Macaristan'ın 9. yüzyıldaki istilası üzerine yaşanan "Yugoslav ve Çekoslovaklar'ın bölünmesi" yanlışlığını gidereceğini belirtmiştir.[1]

200 kilometre uzunluğunda ve 80 kilometre genişlikte olması planlanan koridor ile Macaristan'ın Moson, Sopron, Vas and Zala illerinin elden çıkması söz konusu olmuşsa da hazırlanan diğer alternatif tekliflerde önemli derecede daha büyük toprak parçalarının istenmesi de gündeme gelmiştir.

İki Slav ülkesinin self determinasyon ilkelerin kullanarak planı kabul ettirememesinin nedeni bölgede yaşayan yaklaşık 1.170.000 kişinin 662.000 kadarının Macar, 220.000'inin Slav ve 289.000'inin çoğunluğu Alman olmak üzere diğer etnik gruplardan oluşmasıdır. Çekler koridor sayesinde Almanları Orta ve Doğu Avrupa'dan ayırmanın mümkün olacağını düşünmüş, bunun Fransa için de olumlu olacağını belirtmişlerdir. Birçoklarına göre bu adımla Çekoslovakya'nın Tuna'dan daha çok pay alarak Bratislava'yı büyük bir limana dönüştürmesi ve bu yolla Macaristan'ı daha da izole etmesi düşünülmüştür. Çekoslovak delegeleri Bratislava'nın antik Slovakya'nın başkenti olduğunu iddia ederlerken kentin dört yüzyıl boyunca Macaristan'ın başkenti olduğu gerçeğini belirtmemişlerdi.

Bu teklif Panslav ideoloji taraftarları tarafından iki Slav toplumu birbirine yaklaştıracak bir sınır oluşturması nedeniyle desteklemişlerdir. Hatta bir adım ileriye gidenler bunu kuzey ve güneydeki Slavları birleştirebilecek bir adım olarak görmüşlerdir. Öneri Burgenland'da yaşayan Hırvatlar ve Slovakya'da bazı köylerde yaşayan Hırvatlar'ın Yugoslav devletine dahil olmasını isteyen Hırvat milliyetçileri tarafından da desteklenen proje[2] Avusturya-Macaristan'ın dağılması üzerine Avusturya ve Macaristan ülkelerinin ortak bir sınıra ihtiyaç duymadığını belirtenlerin de desteğini kazanmıştır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Oskar Krejčí, Martin C. Styan: Geopolitics of the Central European Region, 2005, ISBN 80-224-0852-2, ISBN 978-80-224-0852-3 [1]
  2. ^ Arnold Suppan: Jugoslawien und Österreich 1918-1938 Seite 563f 24 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Oldenbourg Wissenschaftsverlag, 1996

Konuyla ilgili yayınlar

  • Margaret MacMillan, Richard Holbrooke: Paris 1919: Six Months that Changed the World, Random House, 2002. ISBN 0-375-76052-0 [2]
  • Oskar Krejčí, Martin C. Styan: Geopolitics of the Central European Region, 2005, ISBN 80-224-0852-2, ISBN 978-80-224-0852-3 [3]
  • Janko Bekić: Die Entstehung der Ersten Tschechoslowakischen Republik und die Pläne zur Errichtung eines "Slawischen Korridors", Wien, Univ., Dipl.-Arb., 2006, AC05316414

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Slovenya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Slovenya ya da resmî adıyla Slovenya Cumhuriyeti, Orta Avrupa'nın güneyinde yer alan bir ülkedir. Batısında İtalya, güneybatısında Adriyatik Denizi, güney ve doğusunda Hırvatistan, kuzeydoğusunda Macaristan ve kuzeyinde Avusturya bulunur. Slovenya çoğunlukla dağlık ve ormanlıktır, 20.271 kilometre kare alanı kaplar ve yaklaşık 2,1 milyon nüfusa sahiptir. Slovenler ülke nüfusunun %80'inden fazlasını oluşturmaktadır. Güney Slav dillerinden olan Slovence resmi dildir. Slovenya'nın başkenti ve en büyük şehri olan Ljubljana, coğrafi olarak ülkenin merkezine yakın bir konumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Slovakya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Slovakya (Slovakça: Slovensko ya da resmî adıyla Slovak Cumhuriyeti (Slovakça: Slovenská republika , Orta Avrupa'da bir ülkedir. Eski Çekoslovakya'nın bir parçasıydı. Başkenti ve en büyük şehri Bratislava'dır.

<span class="mw-page-title-main">Bratislava</span> Slovakyanın başkenti

Bratislava (Slovakça telaffuz: [ˈbracɪslava]

<span class="mw-page-title-main">Paris Barış Antlaşması (1947)</span> paris sulh müqaviləsi

Paris Antlaşması, 1946 yılında, 29 Temmuz'dan 15 Ekim'e kadar süren Paris Barış Konferansı'nın neticesinde 10 Şubat 1947'de imzalanmıştır. Muzaffer müttefik güçleri İtalya, Romanya, Macaristan, Bulgaristan ve Finlandiya'nın antlaşmalarını görüşmüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovakya</span> Orta Avrupada 1918 ile 1992 arasında varlığını sürdürmüş devlet

Çekoslovakya, Orta Avrupa'da 1918 ile 1992 arasında varlığını sürdürmüş ülke. 1 Ocak 1993'te Slovakya ve Çek Cumhuriyeti adlı iki bağımsız devlete bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Trianon Antlaşması</span>

Triyanon Antlaşması ya da Trianon Antlaşması, 4 Haziran 1920 tarihinde, I. Dünya Savaşı'nın galip İtilaf Devletleri ile Macaristan arasında, Fransa'nın Versay kentindeki Trianon Sarayı'nda imzalanan ve savaşı resmen sona erdiren antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Tomáš Garrigue Masaryk</span> Çekoslovakyanın kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı

Tomáš Garrigue Masaryk, Çekoslovakya'nın kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı (1918-1935).

Çek Cumhuriyeti tarihi, bugünkü Çekya topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Slovakya tarihi, bugünkü Slovakya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovak Lejyonu</span>

Çekoslovak Lejyonu, I. Dünya Savaşı sırasında İtilaf Devletleri bünyesinde savaşan Çek ve Slovaklardan oluşan gönüllü ordu. Rus İç Savaşı'nda önemli bir silahlı güç olarak yer almış, I. Dünya Savaşı'nın ardından Çekoslovakya'nın bağımsızlığının ilanında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Çekoslovakya'nın İşgali</span>

Çekoslovakya'nın İşgali (1938-1945), Münih Antlaşması sonucu Almanya'nın, Südetler olarak bilinen bölgeyi işgal etmesiyle başlamıştır. 16 Mart 1939'da Alman birlikleri Çekoslovakya'nın geri kalanını da işgal ederek II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar ülkenin varlığına son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya</span> Eski bir Balkan devleti

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı'nda Macaristan</span>

Macaristan I. Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle ayrılan devletlerden birisi oldu. Savaştan sonra imzalanan Trianon Antlaşması ile hem toprak kaybedilmişti hem de silah konusunda sınırlandırılmalar mevcuttu. Ayrıca ekonomi konusunda da maddeler vardı. Antlaşmadan önce kaybedilen toprakları geri kazanmak için ülkede komünist devrim Béla Kun harekâtlar düzenlese de başarılı olamadı. Hatta komünist rejim yıkıldı. Bu durumda I. Dünya Savaşı'nda aynı kaderi yaşayan Almanya ile ittifak yapması işten bile değildi. Tabi hükûmet pek istemese de hem kralın isteği hem de Almanlar'ın baskısı sonucunda Anti-Komintern Paktı imzalandı.

<span class="mw-page-title-main">Ružomberok</span> Slovakyada belediye

Ružomberok Kuzey Slovakya'nın tarihi Liptov bölgesindeki bir şehirdir. Yaklaşık 30.000 nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Milan Rastislav Štefánik</span>

Milan Rastislav Štefánik, Tomáš Masaryk ve Edvard Beneš ile birlikte 1918-19'da Çekoslovakya'nın kurulmasına öncülük eden Slovak astronom ve general.

<span class="mw-page-title-main">Andrej Hlinka</span>

Andrej Hlinka İkinci Dünya Savaşı'ndan önce Çekoslovakya'daki en önemli Slovak kamu aktivistlerinden biri olan Slovak Katolik rahip, gazeteci, bankacı ve politikacıydı. Hlinka Slovak Halk Partisi'nin lideriydi.

<span class="mw-page-title-main">Hırvat milliyetçiliği</span>

Hırvat milliyetçiliği, Hırvatların milliyetini savunan ve Hırvatların kültürel birliğini destekleyen milliyetçiliktir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti</span>

Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti, genellikle halk arasında Birinci Cumhuriyet olarak anılır, 1918'den 1938'e kadar var olan etnik Çekler ve Slovakların oluşan ilk Çekoslovak devletiydi. Ülke genellikle Çek ve Slovakya'nın bir bileşimi olan Çekoslovakya olarak adlandırılıyordu; halefi devletler için yavaş yavaş en yaygın kullanılan isim haline geldi. Devlet, eskiden Avusturya ve Macar topraklarından farklı yönetim sistemlerini miras alan eski Avusturya-Macaristan topraklarından oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti</span>

İkinci Çekoslovak Cumhuriyeti, 30 Eylül 1938 ile 15 Mart 1939 arasında 169 gün yaşadı. Bohemya, Moravya, Silezya, Karpat Rutenya ve Slovakya'nın özerk bölgelerinden oluşuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Batı Macaristan Ayaklanması</span>

Batı Macaristan Ayaklanması, 28 Ağustos 1921 ile 13 Ekim 1921 tarihleri arasında bugünkü Burgenland ve Macaristan'ın batı topraklarında gerçekleşti. 15 Temmuz ile 27 Temmuz 1922 arasında ikinci bir girişimde bulunuldu. Ayaklanmanın temel nedeni, 17 Kasım 1918'de Avusturya Devlet Konseyi'nin etnik ilkelere atıfta bulunarak, çoğunlukla Almanların yaşadığı ancak önemli bir Hırvat ve Macar azınlığa sahip olan Batı Macaristan üzerindeki toprak iddiasını ilan ettiği beyanıydı. İtilaf Devletleri, Avusturya'nın talebini kabul ederek, 10 Eylül 1919 Saint-Germain Antlaşması'nda toprakları Avusturya'ya verdi ve bunu 4 Haziran 1920 Trianon Antlaşması'nda onayladı.