 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ermeni alfabesi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tarihçe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Çe (Ճ, ճ; tam ismiyle "ճէ" ya da "ճե", [tʃʼɛ]) ya da Batı Ermenicesi'nde ce ([ʤɛ]), Ermeni alfabesinin 19. harfidir. Klasik Ermenice'de [tʃ], Doğu Ermenicesi'nde [tʃʼ], Batı Ermenicesi'nde ise [ʤ] sesi yapar. Harfin Unicode kodları:
U+0543U+0573C, c, ISO temel Latin alfabesi ve Türk alfabesinin üçüncü harfidir. İngilizce söylenişi şeklindedir. Türkçedeki söylenişi [d͡ʒ] şeklindedir.
Ermenice, Ermeniler tarafından kullanılan Hint-Avrupa dil ailesinden bir dildir. Kendi alfabesi ve Doğu Ermenicesi ve Batı Ermenicesi olarak iki lehçesi vardır. Doğu Ermenicesi Ermenistan'ın resmî dilidir. Türkiye'de ve Ermeni diasporasında çoğunlukla Batı Ermenicesi kullanılır. Hint-Avrupa dil ailesi'nin bağımsız bir alt grubudur.
Ermeni alfabesi, Ermenicede kullanılan 38 harfli alfabedir. Ermenistan'da, Diaspora'daki Ermeni okullarında, kiliselerde, gazetelerde kullanılır.
Doğu Ermenicesi, bir Hint-Avrupa dili olan çağdaş Ermenicenin standartlaşmış iki biçiminden biridir. Kafkas Dağları'nda ve İran'daki Ermeni topluluğu tarafından konuşulmaktadır. Konuşanların bazılarının Ermenistan ve İran'dan Ermeni diasporasına göçünden dolayı diasporadaki bazı kişiler tarafından konuşulmaktadır; ancak Batı Ermenicesi diasporada daha yaygındır.
Ayb ya da Batı Ermenicesi'nde Ayp, Ermeni alfabesinin ilk harfi. Yunan alfabesinin α ("alfa") harfinden alınıp üst kemeri, diğer Ermeni harflerle olduğu gibi, çıkarıldı. Ermeni Ա harfi, Բ harfiyle birlikte Ermenice "aybuben", yani "alfabe" sözcüğü yapar.
Ben ya da Batı Ermenicesi'nde pen, Ermeni alfabesinin ikinci harfidir. Doğu Ermenicesi'nde sesi, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar.
Gim ya da Batı Ermenicesi'nde kim, Ermeni alfabesinin 3. harfidir. Doğu Ermenicesi'nde sesi, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar.
Da ya da Batı Ermenicesi'nde ta, Ermeni alfabesinin 4. harfidir. Doğu Ermenicesi'nde sesi, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar.
Tsa ya da Batı Ermenicesi'nde dza, Ermeni alfabesinin 14. harfidir. Klasik Ermenice'de, Doğu Ermenicesi'nde, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar. Harfin Unicode kodları:
U+053EU+056EDza ya da Batı Ermenicesi'nde tsa, Ermeni alfabesinin 17. harfidir. Doğu Ermenicesi'nde, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar. Harfin Unicode kodları:
U+0541U+0571Ken ya da Batı Ermenicesi'nde gen, Ermeni alfabesinin 15. harfidir. Klasik Ermenice'de, Doğu Ermenicesi'nde, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar. Harfin Unicode kodları:
U+053FU+056FYi ya da hi, Ermeni alfabesinin 21. harfidir. Klasik Ermenice'de, Çağdaş Ermenice 'de ise ya da sesi yapar. Harfin Unicode kodları:
U+0545U+0575Pe ya da be, Ermeni alfabesinin 26. harfidir. Klasik Ermenice'de, Doğu Ermenicesi'nde, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar. Harfin Unicode kodları:
U+0549U+0579Ce ya da Batı Ermenicesi'nde Çe, Ermeni alfabesinin 27. harfidir. Doğu Ermenicesi'nde, Batı Ermenicesi'nde ise sesi yapar. Harfin Unicode kodları:
U+054BU+057BRa, Ermeni alfabesinin 28. harfidir. Klasik Ermenice'de, Çağdaş Ermenice 'de ise sesi yapar. Harfin Unicode kodları:
U+054CU+057CRe, Ermeni alfabesinin 32. harfidir. Doğu Ermenicesi'nde, Batı Ermenicesi'nde ise. Harfin evrensel kodları:
U+0550U+0580
Hakaltekçe ya da Poptice, Guatemala'nın Huehuetenango departmanının Jacaltenango belediyesi ile Meksika'nın Chiapas eyaletinde yaşayan Hakaltekler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kanhobal dilleri grubunun Kanhobal-Hakaltek dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 47.024 kişilik nüfustan 34.038 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabaları Akatekçe ile Kanhobalcadır.
Batı Ermenicesi, Türkiye Ermenicesi veya İstanbul Ermenicesi, bir Hint-Avrupa dili olan çağdaş Ermenicenin iki standartlaşmış biçiminden birisidir. 1915'e kadar İç, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde konuşulmaktaydı. Ermeni Kırımı ve dış ülkelere yapılan göçlerden dolayı bugün daha çok Ermeni diasporası tarafından konuşulmaktadır. Türkiye'de ise ancak İstanbul şehrindeki Ermenilerin küçük bir bölümü konuşmaktadır. Batı Ermenicesi Türkiye'deki Ermeni toplumunda sadece küçük bir azınlık tarafından konuşulmaktadır. Ana dili olarak Türkçenin Batı Ermenicesinin yerini almasından dolayı Türkiye'de yok olma sürecine girmiştir ve UNESCO, Türkiye'de Ermeni dilini Dünya yıllık "Atlas of the World's Languages in Danger" na eklemiştir ve burada Türkiye'de Batı Ermeni dilini "definitely endangered language" olarak tanımlamıştır.
Che Guevara (1928-1967), Arjantinli doktor, marksist politikacı, Küba gerillaları ile Enternasyonalist gerillaların lideri ve devrimcidir.
Batı Ermenicesi Vikipedi, Vikipedi'nin Batı Ermenicesi sürümüdür. 24 Ekim 2024 tarihi itibarıyla Batı Ermenicesi Vikipedi'nin 12.142 maddesi, 11.385 kullanıcısı ve 5 hizmetlisi bulunmaktadır.