İçeriğe atla

Çatalköy

Başlığın diğer anlamları için Çatalköy (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Çatalköy
Άγιος Επίκτητος (Yunanca)
Ülkede jure Kıbrıs Cumhuriyeti Kıbrıs
de facto Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti KKTC
Bölge / İlçeKıbrıs Cumhuriyeti Girne Bölgesi
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Girne İlçesi
İdare
 • Belediye BaşkanıCeyhun Kırok CTP
Nüfus
 (2011)
 • Toplam5.110
 • Yoğunlukoto/km²
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)

Çatalköy (Yunanca: Άγιος Επίκτητος, Ayios Epiktitos), Kıbrıs'ta bir kasaba. De jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne kazasında yer alan bir köy, de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne ilçesinde yer alan bir belediyedir. Belediye sınırlarına Arapköy ve Esentepe de dahildir. Çatalköy kasabasının nüfusu 2011 itibarıyla 5.110'dur.[1]

Tarih

1974'teki Kıbrıs Harekâtı'ndan önce, köy büyük çoğunluğunu Kıbrıslı Rumların oluşturduğu bir köydü; bununla beraber 1958'e dek Kıbrıslı Türklerin yaşadığı bir mahalle de bulunmaktaydı. 1831'de Osmanlı döneminde düzenlenen nüfus sayımına göre köy nüfusunun %26'si Müslümanlardan oluşmaktaydı. Bu oran Britanya idaresinde düşüş gösterdi; 1931'de %6'ya kadar düşmüştü. 1891'de 444 olan köy nüfusunun 367'si Rum, 77'si Türk'tü. 1946'da köy nüfusu 1.108'e çıktı; bunun 1.047'sini Rumlar oluştururken Türk sayısı 61'e düştü.[2]

Müslümanlar için önemli bir ziyaret yeri olan, Çatalköy sınırların içerisinde bulunan Hz. Ömer Tekkesi

1958'e dek köydeki Türk mahallesi varlığını devam ettirebilmiş olsa da, 60-70 kişilik nüfusa sahip köyün Türkleri bu yıl gerçekleşen toplumlararası çatışmalar sonucu kaçarak Lefkoşa'ya sığındı. 1964'e dek dokuz kişi köye dönmüş olsa da, Kanlı Noel olayları sonrası tekrar kaçtılar. 1974'ten sonra bu sakinlerin bir kısmı köye döndü, diğerleriyse Lefkoşa'da kaldı.[2]

Temmuz ve Ağustos 1974'te, köyün Rum nüfusunun çoğunluğu Kıbrıs Harekâtı sırasında ilerleyen Türk ordusundan kaçtı ve Kıbrıs'ın güneyine sığındı. 160 kadar Rum ise köyde kaldı; bu kişiler 1976'nın eylül ayında güneye gönderildi. Toplamda 1.260 Kıbrıslı Rum Çatalköy'den göçmen oldu.[2]

1974 sonrası köye güneyden göçmen olmuş Kıbrıslı Türkler yerleştirildi. Ağırlıklı olarak Limasol kazasındaki Evdim köyünün sakinleri Çatalköy'e gönderildi. 2000'li yıllarda Avrupalıların ve başka bölgelerde yaşayan Kıbrıslı Türklerin köyden tatil evleri almasıyla birlikte, nüfusta artış yaşandı ve Çatalköy bir kasaba niteliği kazandı.[2]

Kaynakça

  1. ^ "Tablo 3. İlçe, Bucak, Belediye, Mahalle ve Cinsiyete göre sürekli ikamet eden nüfus, 2011". KKTC Devlet Planlama Örgütü. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 
  2. ^ a b c d "AGIOS EPIKTITOS". PRIO Cyprus Centre. 11 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kıbrıs Harekâtı</span> Türkiyenin 1974te Kıbrısa düzenlediği askerî harekât

Kıbrıs Harekâtı, 20 Temmuz 1974'te Başbakan Bülent Ecevit’in emriyle Türk Silahlı Kuvvetlerinin Kıbrıs'ta başlattığı askerî harekât. Harekâtın ilk ayağı Yunanistan Hükûmetinin desteğiyle yapılan 15 Temmuz 1974 darbesinin ardından düzenlendi. 14 Ağustos günü başlatılan ikinci harekâtla -Kuzey Lefkoşa da dâhil olmak üzere- adanın yüzde 37'sinin Türk kontrolüne geçmesiyle sonuçlandı. 140 bin ila 200 bin Rum, adanın kuzeyinden; 42 bin ila 65 bin Türk, adanın güneyinden göçmen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Girne</span> Kuzey Kıbrısta şehir

Girne, Kıbrıs'ta bir liman kentidir. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne kazasının ve fiili olarak parçası olduğu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne ilçesinin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Limasol</span> Kıbrısta bir şehir

Limasol veya Leymosun, Kıbrıs'ta bir şehirdir. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Limasol kazasının merkezidir. Bir liman kenti olup, ekonomisinde turizm sektörü de rol oynamaktadır. Nüfusu 168.400'dür.

<span class="mw-page-title-main">Erenköy, Kıbrıs</span> Kuzey Kıbrısta balıkçı köyü

Erenköy veya Koççina, Kıbrıs adasında, sivil nüfusa sahip olmayan bir köydür. De jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasına, de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Lefke ilçesine bağlıdır. Dillirga yöresinin köylerindendir. Erenköy ile Kuzey Kıbrıs'ın kalanı arasında kara bağlantısı bulunmamaktadır ve köy Birleşmiş Milletler kontrolündeki Ara Bölge ile çevrilidir.

<span class="mw-page-title-main">Düzkaya Kültür Ocağı SK</span>

Düzkaya Spor Kulübü Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne İlçesi'nin Çatalköy köyünde bulunan bir spor kulübüdür.

<span class="mw-page-title-main">Gönyeli</span>

Gönyeli, Kıbrıs'ta Lefkoşa'yla birleşik olan bir kasaba. de jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa Bölgesi'nde ve de facto olarak ise Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Lefkoşa İlçesi'nde yer alır. 2022 yılına kadar yönetimi Gönyeli Belediyesi'ne aitti. 2022'de meclisten geçen bir yasaya göre belediye Alayköy Belediyesi ile birleştirilerek Gönyeli-Alayköy Belediyesi olarak yönetilmeye başlanmıştır. Gönyeli Spor Kulübü maçlarını kasabadaki Ali Naci Karacan Stadı'nda yapmaktadır. Gönyeli Belediyesi her yıl yabancı ülkelerden ekiplerin katıldığı ve dans, spor ve konser etkinliklerinin de kapsamında gerçekleştirildiği Gönyeli Belediyesi Halk Dansları Festivali'ni düzenlemekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Yeniboğaziçi</span>

Yeniboğaziçi veya Aysergi, Kıbrıs'ın doğusunda bir kasaba. Fiilî olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde Gazimağusa ilçesine bağlı iki muhtarlıktan oluşan bir beldedir.

Ayvarvara veya Engindere Kıbrıs'ın Baf Bölgesi'nde bir köydür. Özgün ismi "Ayvarvara" olup 1958'de Türkçede "Engindere" ismi verilmiştir. 1974'teki Kıbrıs Harekâtı'ndan önce Kıbrıslı Türklerin çoğunluğu oluşturduğu karma bir köydü. 1960 nüfus sayımına göre köyde 130 Kıbrıslı Türk, 99 Kıbrıslı Rum yaşamaktaydı. 1974'te Kıbrıslı Türklerin ayrılması sonrası bir dönem göçmen Rumların yerleştirilmesi için kullanılsa da günümüzdeki nüfusu asıl sakini olan Rumlardan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Akaça</span>

Akaça, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa Kazası'nda bulunan bir köydür. Konum olarak Lefkoşa'dan 20 kilometre ve Omorfo'dan 15 kilometre mesafededir. Batısında Peristerona, kuzeyinde Avlona bulunur. Köyün içinden aynı adla bir dere geçer, bu dere Peristerona'dan gelen diğer bir dere ile Masari'deki barajda birleşir, oradan da Omorfo'ya ve denize dökülür.

<span class="mw-page-title-main">İnönü, Mağusa</span>

Inönü veya Sinde, Kıbrıs'ta köy. Mesarya Ovası'nda bulunan köy, fiilî olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Gazimağusa ilçesine bağlı bir belediye statüsündedir.

<span class="mw-page-title-main">Dizdarköy</span>

Dizdarköy, Kıbrıs'ın Lefkoşa kazasında köydür.

<span class="mw-page-title-main">Lakadamya</span>

Lakadamya, Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşa'nın güney kesiminin dışta kalan semtlerinden biridir. 2011 itibarıyla nüfusu 38.345'tir. Tarihsel olarak Aşağı Lakadamya ve Yukarı Lakadamya isimli iki köyden oluşmaktaydı. Yukarı Lakadamya'da sadece Kıbrıslı Rumlar yaşamaktaydı, 1960 nüfusu 929'du. Aşağı Lakadamya karma bir köydü; ancak 1958'deki toplumlararası çatışmalar sırasında köydeki tüm Türkler Kuzey Lefkoşa'ya kaçtı. Burasının 1960 nüfusu da 1.128'di. 1974'teki Kıbrıs Harekâtı sonrası Antupolis bölgesi başta olmak üzere bölgeye kuzeyden göçmen olan Rumların yerleşmesi ve Lefkoşa şehrinin genel olarak büyümesi sonucu bölge şehirleşti ve iki köy birleşti.

Ziya Rızkı, Kıbrıslı Türk siyasetçi, Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) idarecisi, bürokrat ve spor adamı. Çeşitli kazalarda İş Bulma ve Çalışma Dairelerinde üst düzey yöneticiliğe yükselen Rızkı, bununla beraber yürüttüğü spor hayatında, kurucuları arasında bulunduğu Limasol Türk Spor Kulübünün başkanlığını yıllarca yaptı ve Doğan Türk Birliğinin kuruluşunda rol oynadı. Kuruluşundan 1970'e dek TMT'nin Limasol serdarı olan Rızkı, 1974'te Kıbrıs Harekâtı sonrası güneyde kalan Limasol Türk halkına önderlik etti. 1970-1976 arasınnda parlamentoda yer aldı; 1977'de Toplumcu Kurtuluş Partisinin ilk kadroları arasında bulundu ve Kıbrıs Türk toplumunda sosyal demokrasi fikrinin yayılmasına önayak olan şahsiyetler arasında yer aldı. 1976-1985 yılları arasında Girne belediye başkanlığı yaptı; 1981 devlet başkanlığı seçimlerinde Rauf Denktaş'a karşı aday olarak toplumda o tarihe dek Denktaş'a karşı görülmüş en güçlü adaylığı sergiledi. 1985-1994 yıllarında tekrar mecliste yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Mansur, Lefkoşa</span>

Mansur Kıbrıs'ta Yeşil Hat içerisinde bulunan bir köydür. Mansur Dillirga bölgesinde bulunup, Erenköy'ün doğusunda, Aşağı Pirgo'nun batısında ve Bozdağ ve Mosfili'nin kuzeyinde yer almaktadır. 1960 yılında köy, 127'si Kıbrıslı Türk ve 20'si Kıbrıslı Rum olmak üzere toplam 147 kişilik bir nüfusa sahipti.

Kırbıs Cumhuriyeti'ne İslam, 1571'de ada Osmanlı'nın eline geçtiğinde Kıbrıs'a İslam getirilmiştir. Bundan önce, adadaki Müslüman varlığı geçicidir. İslam'a geçmek zorunlu değildi, ancak adadaki Katolik Latin nüfusunun çoğunluğu ve Rum Ortodoks nüfusunun daha küçük bir kesimi, vergi statüsü için İslam'a geçmişti. Bu vergi sistemi daha küçük bir ödeme gerektirir ve karşılığında vatandaşlar devletten ve diğer yardımlardan pay alırdı.

<span class="mw-page-title-main">Kumyalı</span>

Kumyalı, Kıbrıs'ta, Karpaz Yarımadası'nda bulunan bir köydür. De jure olarak Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Mağusa kazasına, de facto olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin İskele ilçesine bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Haspolat</span>

Haspolat, Kıbrıs'ın başkenti Lefkoşa'nın dış mahallelerinden biridir. Tarihsel olarak ayrı bir köy olan yerleşim, de facto olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Lefkoşa ilçesinde, de jure olarak ise Kıbrıs Cumhuriyeti'nin aynı isimli kazasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kayalar, Kıbrıs</span>

Kayalar, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Girne kazasının, fiilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Girne ilçesine bağlı Lapta-Alsancak-Çamlıbel belediyesine bağlı bir köydür. Köy, Koruçam'ın 3 km kuzeyinde yer almaktadır. Köyün nüfusu 2011 yılı itibarı ile 234'tür.

<span class="mw-page-title-main">Yılmazköy, Kıbrıs</span>

Yılmazköy veya Şillura, hukuken Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasının, fiilen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin Lefkoşa ilçesine bağlı Gönyeli-Alayköy belediyesine bağlı bir köydür. Köy, Güzelyurt ve Lefkoşa arasında yer almaktadır. Köyün nüfusu 2011 yılı itibarı ile 953'tür.

<span class="mw-page-title-main">Denya</span>

Denya, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Lefkoşa kazasında bulunan bir köydür. Köy, Mammari'nin yanında yer almakta olup Yeşil Hat'taki dört köyden biridir. Köyün nüfusu 2011 yılı itibarı ile 373'tür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.