İçeriğe atla

Çatal (satranç)

Çatal örnekleri

Satrançta çatal, bir taşın aynı anda 2 veya daha fazla taşa saldırdığı bir taktiktir. Saldıran taraf genellikle çatal atılan taşlardan birini almayı veya mat etmekle tehdidi amaçlar. Savunan taraf 2 veya daha fazla saldırıyı tek bir hamle ile savuşturmakta zorlanır.

Yandaki diyagramda Çatal örnekleri yer almaktadır. Beyaz At Siyah Şah ve Kaleye çatal atmıştır. Siyah piyon ise 2 Beyaz Kaleye çatal atmıştır.

Çatal rakibinize mecburi hamle yaptırdığında çok etkilidir. Çatal pozisyonunda aynı zamanda şah çekilmesi durumunu örnek olarak gösterebiliriz..

Kenardaki piyonlar hariç her taşla çatal atabilirsiniz. Ancak At çatalları en çarpıcı olanıdır. Çatal atan At tehdit ettiği taşlar tarafından alınamaz. At hafif taş (değeri Vezir ve Kaleye göre daha düşük taş ) olarak değerlendirildiği için taş değişiminde kullanılabilir.[1]

Vezir en değerli taş olduğu için saldırdığı taşlardan daha değerlidir. Bu nedenle bir Vezir çatalı ancak saldırdığı taşlar savunmasız olduğunda veya bunlardan biri Şah ve diğeri savunmasız olduğunda maddi kazanç sağlar..

Terminoloji

Çatal, çift saldırı olarak da bilinir. Çatal tipi, çatal atan taşın adına göre adlandırılır. Örneğin, At çatalı. Saldırıya uğrayan taşa çatal atılmış denir.[2] Şah saldırıya uğrayan taşlardan biriyse, bazen mutlak çatal terimi kullanılır. Rakip Şahı içermeyen bir çatal, aksine, göreceli bir çataldır.[3]

Şaha ve Vezire aynı anda atılan çatala Büyük Çatal denir.[4]

Örnek oyunlar

Örnek çatal pozisyonu
Örnek çatal pozisyonu

Pozisyon 33.Ve5-f4 sonrası. Bu örnek 2004 FIDE Dünya Satranç Şampiyonası'nın ilk turunda Mohamed Tissir ve Alexey Dreev arasında oynanan karşılaşmaya aittir. .[5]

 33... Af2+ 34. Şg1 Ad3

Beyaz terk etti . Son pozisyonda Siyah At, Beyaz Vezire ve Kaleye çatal atmıştır. Vezir kaçtıktan sonra, Siyah takas sonrası kazançlı çıkacaktır.

Satrançta çatal pozisyonu
Satrançta çatal pozisyonu

Pozisyon 40.Ae5 sonrası.

Bu örnek, Guillermo Soppe ve Fernando Braga arasındaki Clarin GP Finalinde oynanan dokuzuncu tur maçına aittir..[6] Sonrasında

40. 40... Vh1+

Beyaz terk etti. Tek hamle 41.Şe2 dir. Bu hamle sonrası Siyah Ac3+ ile çatal atmakta ve Vezir kazanmaktadır.

İki At Savunmasında (1.e4 e5 2. Af3 Ac6 3. Fc4 Af6) 4. hamle Ac3 sonrasında, Siyah, Beyaz'ın e4 piyonunu hemen ele geçirebilir..

4. Ac3 sonrası pozisyon. Siyah çatal hilesi nedeniyle 4. .. Axc3 oynayabilir.
4. ... Axe4 5.Axe4 d5 sonrası Beyaza çatal atılmıştır ve Siyah rakip taşı kazanır.
4. ... Axe4 5.Axe4 d5 sonrası Beyaza çatal atılmıştır ve Siyah rakip taşı kazanır.
4... Axe4 !

çatal hilesi yüzünden

5. Axe4 d5

oynayarak ya Fili ya Atı tekrar kazanmaktadır.

Kaynakça

  1. ^ "Fork in Chess - Chess Terms". Chess.com (İngilizce). 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  2. ^ "The Fork • lichess.org". lichess.org. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2021. 
  3. ^ "Chess Game Strategies - Next Chess Move". Chess Game Strategies. 5 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ An example of a king, queen and double rook fork can be found in the 9th game in a September 2020 match between IM Eric Rosen and the Botez sisters that ended 9½-½. See YouTube'da Hata: Sayfa kimliği algılanmadı (Rosen's perspective) and YouTube'da Hata: Sayfa kimliği algılanmadı (the Botez' perspective).
  5. ^ "Tissir vs. Dreev, Tripoli 2004". Chessgames.com. 10 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ "Guillermo Soppe vs Fernando Braga, (1998)". Chessgames.com. 26 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Okunacak kaynaklar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Satranç</span> İki oyuncu ile oynanan, turnuvaları düzenlenen ve birçok farklı türü olan zeka oyunu

Satranç, iki oyuncu arasında satranç tahtası ve taşları ile oynanan bir masa oyunudur. Dünya çapında turnuvaları düzenlenir ve bir spor dalı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Satranç açılışları</span> satranç oyununun ilk hamleleriyle yapılan dizilim

Satranç açılışları ya da satranç açılımları, bir satranç oyununun ilk adımını oluşturan ve oyun ortasındaki pozisyonu belirlemede önemli olan "açılış hamleleri"dir. Tüm açılış dizilimleri beyazın hamlesiyle başlar ve siyahın bu hamleye yanıt vermesiyle biter. Çok sayıda açılış hamlesi ve bir o kadar da varyantları vardır. Bu açılışlar durgun pozisyon oyunlarından vahşi taktik oyunlarına kadar uzanır. Satranç oyunlarında, oyun 3'e ayrılır. "Açılış" oyunun ilk kısmıdır, piyonlarla merkez kuşatılır ve taş geliştirme yapılır, ardından genelde taş değişiminin yapıldığı "oyun ortası" ve son taşların kaldığı maçın kaderinin hemen hemen belirlendiği "oyun sonu" kısmı gelir.

Sicilya Savunması, bir satranç açılışıdır.

İki At Savunması

1. e4 e5
2. Af3 Ac6
3. Fc4 Af6
<span class="mw-page-title-main">Cebirsel notasyon (satranç)</span> Satranç hamlelerini kaydetmek için kullanılan cebirsel ifadeler

Notasyon ile gösterim satrançta hamleleri belirtmek ve kayıt altına almak için kullanılan bir gösterim biçimidir. Resmi turnuvalarda notasyon tutmak zorunludur. Bu yöntemle maçlar esnasında imkansız hamleler yapılmışsa durumun fark edilmesi sağlanır.

Fil Açılışı

1. e4 e5
2. Fc4
<span class="mw-page-title-main">Altıgen satranç</span>

Altıgen satranç, altıgen bir tahtanın üzerinde oynanan satranç türevlerinin ortak adıdır. En fazla bilineni 1936 yılında Władysław Gliński tarafından oluşturulmuş Gliński'nin altıgen satrancıdır.

Petroff Savunması ya da Rus Oyunu olarak da adlandırılan Petrov Savunması aşağıdaki hamle dizisiyle başlayan bir satranç açılışıdır.

1. e4 e5
2. Af3 Af6

Giuoco Piano

1. e4 e5
2. Af3 Ac6
3. Fc4 Fc5
<span class="mw-page-title-main">Alexandra Botez</span> Amerikan asıllı Kanadalı satranç oyuncusu

Alexandra Valeria Botez, Botez olarak da bilinen Amerikan-Kanadalı satranç oyuncusu ve yorumcusu, aynı zamanda Twitch yayıncısı ve YouTuber'dır. Satranç kariyerinde beş kez Kanada Ulusal Kız Şampiyonu oldu ve 15 yaşında ABD Kız Ulusal Şampiyonasını kazandı. Mart 2016'da en yüksek FIDE Elo derecesi olan 2092 Elo'ya ulaştı ve şu anda Kadın FIDE Ustası (WFM) unvanını elinde tutuyor.

Açmaz bir satranç taktiğidir. Açmaz durumunda saldırıya uğrayan taş daha değerli bir başka taşını saldıran tarafa vermeden hareket edemez. Açmaz konumu oluştuğunda saldıran taş için açmaza aldı, savunan taraf için açmazda ifadesi kullanılır. Sadece yatay, dikey ve çapraz olarak çok sayıda karede hareket edebilen taşlar rakip taşları açmaza alabilir. Şahlar, Atlar ve piyonlar rakiplerini açmaza alamazlar. Şah dışında her taş açmaza alınabilir zira şah çekildiğinde zaten Şah ile hamle yapmanız gereklidir.

<span class="mw-page-title-main">Çifte şah</span>

Çifte şah, satrançta aynı anda 2 taşla birlikte şah çekmeye verilen isimdir. Satranç notasyonunda tek taşla çekilen şah ile aynı sembolle gösterilir. ("+"). Bazı durumlarda "++" şeklinde gösterilse de "++" aslında şah mat durumunun sembolüdür. Bu makalede "++" sembolü mat durumunu göstermektedir.

Bir satranç oyununda piyon yapısı, piyon düzeni, piyon iskeleti ya da piyon strüktürü, satranç tahtasındaki piyonların konfigürasyonudur. Piyonlar satranç taşları arasında en az hareketli olanlardan olduğundan, piyon yapısı nispeten statiktir ve dolayısıyla pozisyonun stratejik karakterini belirlemede büyük rol oynar.

Satrançta geçer piyon, sekizinci yataya ilerlemesini engelleyecek rakip piyonun bulunmadığı bir piyondur yani ne aynı dikeyde ne de bitişik dikeyde önünde rakip piyon yoktur. Geçer piyona bazen halk dilinde geçer denir. Geçer piyonlar avantajlıdır çünkü yalnızca rakibin taşları onların ilerlemesini engelleyebilir.

Fil Gambiti, aşağıdaki hamlelerle başlayan nadiren oynanan bir satranç açılışıdır:

1. e4 e5
2. Af3 d5?!

Damiano Savunması aşağıdaki hamlelerle başlayan bir satranç açılışıdır:

  1. e4 e5
  2. Af3 f6?

Satrançta, Yunan hediyesi fedası olarak da bilinen klasik fil fedası, rakip şah kanadına rok attıktan sonra bir noktada beyazın Fxh7+ oynayarak veya siyahın Fxh2+ oynayarak yaptığı tipik bir fil fedasıdır; amaç genellikle saldırıp şah mat yapmak veya materyal kazanmaktır. Rakibin savunmasını dikkate almak önemlidir.

Satrançta batarya, aynı yatayda, dikeyde veya çaprazda iki veya daha fazla taşın bir araya gelmesiyle oluşan bir yapıdır. Rakip şahın korumasını ortadan kaldırma veya sadece taş değişiminde kazançlı çıkmak için bir dizi taşı ortadan kaldırma taktiğidir.

Satrançta kombinezon (kombinasyon); genellikle bir fedayla başlatılan, rakibe sınırlı seçenekler bırakan ve somut bir kazançla sonuçlanan hamleler dizisidir. Satranç oyunlarının çoğunda, her oyuncunun birden fazla mantıklı seçeneği olur ve bu da stratejik terimler dışında plan yapmayı zorlaştırır. Buna karşın, kombinezonlarda herhangi bir savunmaya karşı avantajın nasıl elde edileceğini tam olarak hesaplamak mümkündür. Gerçekten de, bir kombinezona başlamadan önce birkaç hamleyi tam olarak öngörmek genellikle gereklidir; aksi takdirde, ilk fedanın yapılmaması gerekir.

Satrançta transpozisyon, farklı bir hamle dizisiyle de ulaşılabilecek bir pozisyonu oluşturan hamleler dizisidir. Transpozisyonlar özellikle açılışlarda yaygındır çünkü belirli bir pozisyona farklı hamle dizileriyle ulaşılabilir. Oyuncular bazen transpozisyonları bilerek kullanırlar: beğenmedikleri varyantlardan kaçınmak, rakiplerini alışık olmadıkları veya rahatsız edici bir duruma çekmek ya da sadece rakiplerini endişelendirmek için. Bir hamle yaparak transpozisyon oluşturmak, “transpoze etmek” olarak adlandırılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.