İçeriğe atla

Çarnesi Kilisesi

Koordinatlar: 40°25′10″K 41°21′44″D / 40.41944°K 41.36222°D / 40.41944; 41.36222
Çarnesi Kilisesi
Harita
Temel bilgiler
KonumKaleboynu, Tortum
Koordinatlar40°25′10″K 41°21′44″D / 40.41944°K 41.36222°D / 40.41944; 41.36222
İnançDoğu Ortodoks Kilisesi
MezhepGürcü Ortodoks Kilisesi
DurumAyakta (samanlık)
Mimari
Mimari türKilise (Tek nefli)
Mimari biçimGürcü mimarisi
Özellikler
MalzemelerMoloz taş, kireç harcı

Çarnesi Kilisesi (Gürcüce: ჩარნესის ეკლესია), Çağirnisi Kilisesi olarak da bilinir, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Çağirnisi / Çarnesi olan Kaleboynu mahallesinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.[1][2]

Tarihçe

Eski kayıtlarda Çağirnesi / Çağirnes (چاغرنیس) olarak geçen Kaleboynu mahallesi, Orta Çağ'da Gürcistan'ın bir parçası olan Tao'da yer almıştır. Çağirnisi Kilisesi veya Çarnesi Kilisesi bu dönemden kalmış olabilir. Küçük bir yapı olan kilise sağlam biçimde günümüze ulaşmıştır.[3]

Mimari

Çarnesi Kilisesi, mahallenin kuzeyinde bir yamaçta yer alır. Dolgu duvar tekniğinde kaba yonu talşarla kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Doğu-batı doğrultusunda dikdörtgen planlı ve tek nefli bir yapıdır. Doğu tarafta bir apsis çıkıntısı bulunmamaktadır. Giriş kapısı güney cephenin batı tarafında yer alır. Doğu ve batı cephelerinde yüksekçe konumda birer küçük pencere bulunmaktadır. Beşik tonoz çatısı kireç harcıyla tutturulmuş moloz taşlarla kaplanmıştır. Ancak bu örtünün bir kısmı tahrip olmuştur. Kilise günümüzde samanlık olarak kullanılmaktadır.[1][2]

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kaleboynu, Tortum</span>

Kaleboynu, Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı bir kırsal mahalledir.

Nigala Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Seyitler köyünün Nigala mahallesinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Kilise 9. yüzyılda veya 10. yüzyılın ilk yarısında inşa edilmiştir. Seyitler köyünün eski adından dolayı Sveti Kilisesi olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Gölbelen Köyü Camii</span> Çıldırın Gölbele Köyünde kiliseden dönüştürülen cami

Gölbelen Köyü Camii, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı Gölbelen köyündeki bir camidir. Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesi olan Urta Kilisesi'nin camiye çevrilmesiyle ortaya çıkmıştır.

Pekraşeni Kilisesi, tarihsel Çrdili bölgesinde, bugün Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı Pekraşeni köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sveti Kilisesi</span> Artvin Seyitler Köyü Gündoğdu mahallesi Gürcü Kilisesi

Sveti Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Seyitler köyünün Gündoğdu mahallesinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Gündoğdu mahallesinin eski adından dolayı Kilise Kapısı Kilisesi olarak da bilinir.

İrsa Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı İrsa olan Erenler köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Köyün değiştirilmiş adına bağlı olarak Erenler Kilisesi olarak da anılır.

Erkinis Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Erkinis olan Demirkent köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Kilisenin bulunduğu mezranın adından dolayı İtik Kilisesi, Erkinis köyünün yeni adında dolayı da Demirkent Kilisesi olarak da bilinir.

Aşağı Hers Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Aşağı Hers olan Kirazalan köyünde Orta Çağdan kalma Gürcü kilisesidir. Bulunduğu mahalleden dolayı Ucar Kilisesi olarak da bilinir.

Maskuri Kilisesi veya Meksur Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Maskuri olan Cihanlı köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Kisha Kilisesi veya Kiska Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Kisha / Kiska olan Şenyurt köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kilisedir.

Kishakapı Kilisesi veya Kartsha Kapısı Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Kartshakari / Kishakapı olan Derekapı köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.

Hoşureti Kilisesi, Hoşireti Kilisesi olarak da bilinir, tarihsel Eruşeti bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Hoşureti olan Dilekdere köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Tortum Kalesi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı Tortumkale köyünde, Tortum Kalesi'nin güney yamacında Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Orcohi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Orcohi olan Orucuk köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Günümüze kalıntıları ulaşan köydeki iki Gürcü kilisesinden biridir.

Orcohi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Orcohi olan Orucuk köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir. Günümüze kalıntıları ulaşan köydeki iki Gürcü kilisesinden biridir.

Koziri Kilisesi veya Kodziri Kilisesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı Aralık köyünde, eski adı Koziri olan Meşedibi mevkiinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Aşağı Klaskur köyünde bulunmasından dolayı Aşağı Klaskur Kilisesi olarak da anılır. Meşedibi mevkiinde günümüze kalıntıları ulaşan iki dinsel yapıdan biridir.

İsi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Uzundere ilçesine bağlı ve eski adı İsi olan Altınçanak köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Kiskimi Şapeli, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Kiskimi olan Alanbaşı köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir. Kansasi (კანსასი) mahallesinde bulunmasından dolayı Kansasi Kilisesi veya Kansasi Şapeli olarak da bilinir.

Nihahi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Nihahi olan Yokuşlu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Uri Kilisesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Uri olan Altaş köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü kilisesidir.