İçeriğe atla

Çarın Nehri

Koordinatlar: 43°55′52″N 79°25′39″E / 43.931111°K 79.4275°D / 43.931111; 79.4275
Çarın
Шарын (Kazakça)
Чарын / Кеген / Шалкудысу (Rusça)
Çarın Millî Parkı yakınlarındaki Çarın nehri — Kaynak, — Ağız, Kazakistan
Çarın Millî Parkı yakınlarındaki Çarın nehri
Kazakistan üzerinde Çarın Nehri
Çarın Nehri
Çarın Nehri
— Kaynak, — Ağız, Kazakistan
Konum
Ülke(ler) Kazakistan
Eyalet(ler)Almatı
İlçe(ler)Rayımbek, Uygur
Şehir(ler)Kegen
Genel bilgiler
Aktığı yerİliBalkaş Gölü
KaynakKetmen Dağları[1]
43°20′47″N 80°31′13″E / 43.346400°K 80.520200°D / 43.346400; 80.520200
Kaynak rakımıy. 3.216 m (10.551 ft)[2]
Ağızİli Nehri[3]
43°55′52″N 79°25′39″E / 43.931111°K 79.4275°D / 43.931111; 79.4275
Ağız rakımıy. 499 m (1.637 ft)[2]
Yükseklik farkıy. 2.717 m (8.914 ft)[2]
Uzunluk427 km (265 mi)[4]
Havza alanı7.720 km2 (2.980 sq mi)[4]
Debi35,4 metreküp/saniye (1.250 cu ft/s) (ağızdan 84 km yukarıda)[4]

Çarın (KazakçaШарын, Şarın; RusçaЧарын, Çarın ya da Şarın (Шарын), orta kesimlerde Kegen (Кеген), üst kesimlerde Şalkudısu (Шалкудысу), Kazakistan'da Almatı Eyaletinin Rayımbek ve Uygur ilçelerinden akan bir nehirdir. İli'nin sol koludur. Çarın Milli Parkı içinden akar. İli Nehri, Balkaş Gölü'ne akan en büyük ana arter olarak kabul edilir.[4]

Nehir yolu

Çarın, Ketmen Dağları [en]'nın (Хребет Кетмень) güney yamacından yükselir. Yukarı kesimlerde Cholkodagsu (Шолкодагсу), orta kesimlerde Kegen (Кеген) olarak da adlandırılır. Başlangıçta yüksek bir vadi boyunca batı yönünde akar ve Moinak rezervuarına ulaşır. Buraya inşa edilen Moinak Hidro Elektrik Santrali [en] 300 MW kapasiteye sahiptir.[5] Rezervuardan sonra kuzeydoğuya döner ve Çarın Milli Parkı'nda bulunan Çarın Boğazı boyunca akar. Ardından İli Nehri'ne sol kol olarak katılır. Çarın nehri 427 km (265 mi) uzunluğundadır ve yaklaşık 7.720 km2 (2.980 sq mi)'lik bir drenaj havzasına sahiptir. Ağızdan 84 km yukarıda debi 35,4 metreküp/saniye (1.250 cu ft/s)'dir. Nehir kar suların erimesiyle beslenir. Genellikle Kasım - Şubat aylarında donar, Mart - Nisan başında erir. Nehrin suyu sulama amaçlı kullanılmaktadır.[4][6]

Almatı üzerinde Çarın Nehri
Çarın Nehri
Çarın Nehri
— Kaynak, — Ağız, Almatı Eyaleti
Balkaş Gölü havzasındaki Çarın Nehri, Haritada Sharyn olarak yazılmıştır

Çarın Kanyonu

Teskey Ala Dağları ve Küngöy Ala dağları'nın kuzey yamacından kendisine akan birçok kol nedeniyle Çarın nehri dolup taşmaktadır. Sularıyla Zhalanash depresyonunun doğu kısımları ve Toraigyr dağları boyunca Çarın Kanyonu [en]'nu oluşturur. Zhalanash vadisinde kanyon, trapezoidal şekli nedeniyle Kazakça'da Beyaz akıntı anlamına gelen Aktogay olarak adlandırılır.[7][8]

Galeri

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Sovyet haritasındaki kaynak yeri (haritada: Шалкудысу) (Rusça) 1:500.000". 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  2. ^ a b c Google Earth
  3. ^ "Sovyet haritasındaki ağız yeri (haritada: Чарын) (Rusça) 1:100.000". 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  4. ^ a b c d e Чарын 19 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Büyük Sovyet Ansiklopedisi
  5. ^ Kalymov, Asset (3 Aralık 2013). "SPAIID Project Providing Power to Southern Kazakhstan - The Astana Times". The Astana Times. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  6. ^ "K-44 Topographic Chart (maps.vlasenko.net) (Rusça) 1:1.000.000". 8 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2023. 
  7. ^ "About park". Charyn State National Natural Park. 2016. 7 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2023. 
  8. ^ Brummell, Paul (2011). Kazakhstan (İngilizce). Bradt Travel Guides. s. 170. ISBN 9781841623696. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Chilik Nehri</span>

Chilik Nehri, Kazakistan Cumhuriyeti'nin Almatı Eyaleti'nde yer alan, İli Nehri'nin en büyük kollarından ve güneydoğu Kazakistan'ın ana suyolu olan bir nehirdir. Bartogay Gölü Büyük Almatı kanalının başladığı bölgede oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bakanas Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Bakanas, Kazakistan'da Abay eyaletinin Abay ve Ayagöz ilçelerinden akan bir nehirdir. Kazakistan'ın doğusunda Balkaş-Alakol Havzası'nda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Cengiztau</span> Kazakistanda bir sıradağ

Cengiztau Kazakistan'ın Abay Eyaletinde bulunan bir sıradağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Aşçısu (Alkamergen)</span> Kazakistanda bir nehir

Aşçısu, Kazakistan'da Karagandı eyaletinin Buhar Jırav ilçesi ve Pavlodar eyaletinin Bayanaul ilçesinden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Badam Nehri</span> Kazakistanda bir nehir, Aris Nehrinin sol kolu

Badam, Kazakistan'ın Türkistan Eyaleti'nde Töle Bi, Sayram ve Ordabası ilçelerinden akan bir nehirdir. Aris Nehri'nin sol koludur.

<span class="mw-page-title-main">Bugun Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Bugun, Kazakistan'ın güneyinde Türkistan Eyaleti'nin Baydibek ve Otırar ilçelerinden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Kaldygaity Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Kaldygaity, Kazakistan'da Batı Kazakistan Eyaleti'nde Şıngırlav ve Karatöbe ilçelerinden akan bir nehirdir. Kaldygaity Ural havzasında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Aksu (Aris)</span> Kazakistanda bir nehir. Aris Nehrinin sol kolu.

Aksu ,Kazakistan'da Türkistan Eyaleti'nde Töle Bi ve Sayram ilçelerinden akan bir nehirdir. Aris Nehri'nin sol koludur.

<span class="mw-page-title-main">Kapal Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Kapal, Kazakistan'da Jetisu Eyaletinde, Aksu ilçesinden akan bir nehirdir. Balkaş Gölüne dökülen Kızılağaş Nehrinin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Kargalı Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Kargalı, Kazakistan'da Aktöbe Eyaletinde, Hromtav ve Alga ilçelerinden akan bir nehirdir. İlek'in sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Kırşabaktı Nehri</span> Kazakistanda bir nehir, Şabaktı Nehrinin sağ kolu

Kırşabaktı Kazakistanın güneyinde Jambıl Eyaletinin Sarısu İlçesinden akan bir nehirdir. Şabaktı Nehrinin sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Kulanotpes Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Kulanotpes, Kazakistanda Karagandı ve Akmola Eyaletlerinde, Nura ve Korgaljın ilçelerinden akan bir nehirdir. Tengiz Gölü'ne akan en önemli ikinci nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Olenti (Tuzdy)</span> Kazakistanda bir nehir

Olenti, Kazakistan'da Batı Kazakistan eyaletinden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Şabaktı Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Şabaktı, Kazakistan'ın Jambıl Eyaletinde Sarısu ilçesinden akan bir nehirdir.

Terisakkan Kazakistan'da Ulıtav eyaletinin Ulıtav ilçesi, Kostanay eyaletinin Arkalık Akimliği ve Akmola eyaletinin Jarkayın ile Jaksı ilçelerinden akan bir nehirdir. İşim nehrinin sol koludur.

<span class="mw-page-title-main">Uba Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Uba, Kazakistan'da Doğu Kazakistan eyaletinin Ridder Akimliği, Glubokoye ve Şemonaiha ilçelerinden akan bir nehirdir. İrtiş'in sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Ülken Kundızdı Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Ülken Kundızdı, Kazakistan’da Karagandı eyaletinin Nura ve Osakarov ilçelerinden akan bir nehirdir. Nura’nın sağ koludur.

<span class="mw-page-title-main">Üşbas Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Üşbas Kazakistan'da Jambıl eyaletinin Sarısu ilçesi ve Türkistan eyaletinin Sozak ilçesinden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Yesenankatı Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Yesenankatı, Kazakistan'da Batı Kazakistan eyaletinin Sırım ilçesinden akan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Bolşaya Almatinka Nehri</span> Kazakistanda bir nehir

Bolşaya Almatinka Kazakistan'da Almatı eyaletinin İle ilçesi ve Almatı şehrine bağlı Bostandık, Avezov ve Alatau idari ilçelerinden akan bir nehirdir. Kaskelen nehrinin sağ koludur.