İçeriğe atla

Çapraz etki analizi

Çapraz etki analizi (İngilizce: cross-impact analysis) geleceği tahmin etmek için 1966 yılında Theodore Gordon ve Olaf Helmer tarafından geliştirilmiş analitik bir yöntemdir. Yöntem temel olarak gelecekteki olası gelişmeleri (olaylar ve/veya trendler) ve bunlar arasındaki ilişkileri inceler. Literatürde yer alan çapraz etki analizi yöntemlerini üç grup altında toplamak mümkündür:

  • Kantitatif (nicel) yöntemler
  • Kalitatif (nitel) yöntemler
  • Karma yöntemler

Kaynakça

  • Enzer, Selwyn, Cross Impact Techniques in Technology Assessment, Futures, Vol. 4, No. 1, pp. 30–51, 1972.
  • Gordon, Theodore J., Cross Impact Analysis, in: J.C. Glenn, T.J. Gordon (Eds.), AC/UNU Millennium Project: Futures Research Methodology—V2.0, AC/UNU, Washington, 2003.
  • Serdar-Asan, Seyda & Asan, Umut, Qualitative Cross-Impact Analysis with Time Consideration, Technological Forecasting & Social Change, Vol. 74, No. 5, pp. 627–644, 2007.
  • Turoff, Murray, An Alternative Approach to Cross Impact Analysis, Technological Forecasting and Social Change, Vol.3, No.3, 309-339, 1972.

İlgili Araştırma Makaleleri

Regresyon analizi, iki ya da daha çok nicel değişken arasındaki ilişkiyi ölçmek için kullanılan analiz metodudur. Eğer tek bir değişken kullanılarak analiz yapılıyorsa buna tek değişkenli regresyon, birden çok değişken kullanılıyorsa çok değişkenli regresyon analizi olarak isimlendirilir. Regresyon analizi ile değişkenler arasındaki ilişkinin varlığı, eğer ilişki var ise bunun gücü hakkında bilgi edinilebilir. Regresyon terimi için öz Türkçe olarak bağlanım sözcüğü kullanılması teklif edilmiş ise de Türk ekonometriciler arasında bu kullanım yaygın değildir.

<span class="mw-page-title-main">Askar Akayev</span> Kırgızistanın ilk cumhurbaşkanı

Askar Akayeviç Akayev, 22 Ekim 1990'dan 24 Mart 2005'teki "Lale Devrimi" adı verilen bir sıra halk hareketi ve devlet darbesi ile görevinden ayrılmasına kadar Kırgızistan'ın cumhurbaşkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sayısal analiz</span>

Sayısal analiz, diğer adıyla nümerik analiz veya sayısal çözümleme, matematiksel analiz problemlerinin yaklaşık çözümlerinde kullanılan algoritmaları inceler. Bu nedenle birçok mühendislik dalı ve doğa bilimlerinde önem arz eden sayısal analiz, bilimsel hesaplama bilimi olarak da kabul edilebilir. Bilgisayarın işlem kapasitesinin artması ile gündelik hayatta ortaya çıkan birçok sistemin matematiksel modellenmesi mümkün olmuş ve sayısal analiz algoritmaları burada ön plana çıkmıştır. 21. yüzyıldan itibaren bilimsel hesaplama yöntemleri mühendislik ve doğa bilimleri ile sınırlı kalmamış ve sosyal bilimler ile işletme gibi alanları da etkilemiştir. Sayısal analizin alt başlıklarına adi diferansiyel denklemlerin yaklaşık çözümleri ve özellikle veri biliminde önem taşıyan sayısal lineer cebir ile optimizasyon örnek gösterilebilir.

Toplumsal sınıf toplumlar veya kültürler içindeki bireyler veya gruplar arasında hiyerarşik farklılığı ifade etmektedir. Genellikle bireyler sınıf içinde ekonomik konumlarına ve katmanlaşma sistemi içinde benzer siyasi ve ekonomik ilgilerine göre gruplaşmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Theodore Schultz</span> Amerikalı ekonomist (1902 – 1998)

Theodore William Schultz, Amerikalı iktisatçı. 1979'da Sir Arthur Lewis ile birlikte Nobel Ekonomi Ödülü'nü kazanmıştır.

Psikolojide karar verme, bir fikrin veya hareketin mümkün diğer seçenek arasından seçilmesiyle sonuçlanan zihinsel (cognitive) bir işlem olarak dikkate alınır. Her karar verme işlemi bir hareketle sonuçlansın veya sonuçlanmasın, mutlaka nihai bir seçim ortaya koyar. Tanımlamak gerekirse, karar verme, karar verenin tercih ve değerlerine göre alternatifleri belirlemesi ve onlar arasından seçim yapmasıdır.

Ayrık seçim veya kesikli seçim, ekonomide, işgücü piyasasına girme veya girmeme veya ulaşım yöntemleri arasında seçim gibi, iki veya daha fazla ayrık alternatifler arasındaki seçimleri içeren problemler. Tüketilen her ürünün sürekli bir değişen olduğu varsayılan standart tüketim modellerinden farklı olarak, ayrık seçimlerde alternatiflerin sürekliliği yoktur. Sürekli durumlarda, optimum değerler matematiksel yöntemler kullanılarak hesaplanabilir ve talep miktarı regresyon analizi ile modellenebilir. Diğer taraftan potansiyel sonuçları birbirinden bağımsız olan durumlar için ayrık seçim analizleri kullanılır. Regresyon analizi "ne kadar" sorusuna cevap verirken, ayrık seçim analizleri "hangisi" sorusuna cevap verir. Bununla beraber, ayrık seçim analizleri bazı durumlarda "ne kadar" sorusuna cevap ararken de kullanılabilir; örneğin bir ev sahibinin sahip olmayı seçtiği araba sayısı ve telekomünikasyon servislerini kaç dakika kullanacağı gibi durumları incelerken ayrık seçim modelleri kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Andrey Korotayev</span>

Andrey Korotayev, Rus iktisatçı ve tarihçi. Rus evrimcilik temsilcilerinden biri. Onun asıl başarıları matematiksel modelleme ile ilgilidir. Ayrıca, sosyal evrim teorisine yaptığı katkılarla tanınıyor. Ayrıca İslam'ın kökenlerini inceleyen önemli bir katkı yaptı.

Arno Tausch Avusturyalı siyaset bilimci ve Avrupa'da nicel dünya sistemleri ve kalkınma araştırmalarının kurucularından biridir. Araştırma programı dünya sistemleri teorisi, bağımlılık teorisi ve küreselleşme eleştirisi üzerine odaklanmıştır. Innsbruck Üniversitesi'nde siyaset bilimi alanında üniversite öğretim üyesi, Budapeşte'deki Corvinus Üniversitesi'nde ekonomi alanında misafir profesör ve Viyana Üniversitesi'ndeki "Uluslararası Kalkınma Enstitüsü "nde düzenli olarak öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır. Yakın zamanda Bloemfontein, Güney Afrika'daki University of the Free State'de siyaset bilimi ve yönetişim alanında misafir profesör olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Arne Tiselius</span>

Arne Wilhelm Kaurin Tiselius, İsveçli biyokimyager ve 1948 Nobel Kimya Ödülü sahibi bilim insanı.

<span class="mw-page-title-main">Kıyı yönetimi</span> Kıyı şeridinde sel ve erozyonun önlenmesi

Kıyı bölgesi, doğal denge ve artan nüfusla beraber en çok kullanılan yerler arasındadır. Dünya kara yüzeyinin %15'ten daha az alanı işgal eden kıyılar, dünya nüfusunun % 40'ından fazlasını barındırır. 2025 yılında kıyı bölgesinde ikamet beklenen insan sayısı dünya nüfusunun % 75 oluşturacaktır. Kıyı bölgeleri mal ve hizmet üretmek için zengin kaynakları içeren ve çoğu ticari endüstriyel faaliyetler için vardır. Avrupa Birliği, nüfusunun neredeyse yarısı ekonomik zenginliğinin kaynağı deniz kıyıları sayesinde olmaktadır. Balıkçılık, nakliye ve turizm gibi birçok faaliyetler Avrupa'nın tahmini rekabet ve işgücünün nedenli büyük olduğunu göstermektedir. Kıyı koruma ve analizini yapma daha çok 1950 yıllardan sonra olsa da oluşan erozyon su baskını gibi olaylardan dolayı daha eskilere dayandığı kabul edilmiştir. 1950'lerden sonra yeni teknikler ve doğa dostu politikalar izlenmiştir. Koruma gerektiren geniş kıyıların önemi artırmıştır. Örneğin: Venedik, New Orleans, Japonya, Hollanda, Hazar Denizi kıyıları gibi yerlerde deniz seviyesinin yükselmesiyle kıyı alanlarında önemli tahribat olacağı saptanmış, bu gibi yerlerde kıyılara dalgakıran gibi yapılar inşa edilerek önlenmeye çalışılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kudret Özersay</span> Kıbrıslı Türk siyasetçi

Kudret Özersay (d. 16 Aralık 1973, Alaminyo, Larnaka) Kıbrıs Türkü akademisyen, uluslararası hukuk uzmanı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın uzun süreli müzakerecisi, Toparlanıyoruz Hareketi kurucusu. 2015 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı adayı oldu. Halkın Partisi Genel Başkanı. 2 Şubat 2018 itibarıyla KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı. 2020 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimi'ne bağımsız aday olarak katılmıştır.

Asef Bayat sosyolog ve akademisyen. Halen Illinois Üniversitesi'nde çalışmalarını sürdürmektedir. Siyaset sosyolojisi, toplumsal hareketler ve değişme, din temelli siyaset ve gündelik hayat, toplumsal mekanlar, günümüzde İslam ve özellikle de müslüman Orta Doğu ülkelerindeki halk hareketleri ilgi alanlarını oluşturmaktadır. İran İslam Devrimi, 1970'lerden bugüne İslami hareketler, müslüman yoksul halk hareketleri, müslüman gençlik ve kadınlar gibi konular üzerine yazmıştır.

Risk kıymetlendirme: Belirlenmiş tehlikelerin gerçekleşme olasılıkları ve gerçekleşmesi durumunda oluşacak kaybın tespit edilmesi işleminin çeşitli araçlar üzerinden gösterilerek, analitik olarak hesaplanması ve simülasyonunun yapılması işlemine denir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri’nde Cumhuriyetçilik</span>

Cumhuriyetçilik, Amerika Birleşik Devletlerinin rehber siyasi ideolojisidir. Amerikan Devriminden itibaren Amerikan sivil düşüncesinin büyük bir kısmını meydana getirmiştir. Merkezi değerler olarak özgürlük ve doğal hakları almaktadır; halkı topluca egemen kılmaktadır, monarşi, aristokrasi ve siyasi iktidarın akrabalık ile devredilmesine karşıdır, yurttaşların sivil görevlerini yerine getirmede bağımsız olmalarını beklemektedir ve siyasi yozlaşmaya karşıdır. Amerikan cumhuriyetçiliği 18. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri'nin kurucu babaları tarafından oluşturulmuş ve uygulanmıştır. Onlar için, bir grup tarihçiye göre, "cumhuriyetçilik bir hükümet biçiminden daha büyük bir şeyi temsil ediyordu. Bir yaşama biçimi, özlü bir ideoloji, özgürlüğe teklifsiz bağlılık ve aristokrasiyi tümden ret."

<span class="mw-page-title-main">Jamaika-Türkiye ilişkileri</span> Jamaika ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkiler

Jamaika-Türkiye ilişkileri, Jamaika ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülke arasında büyükelçilik yoktur ancak Türkiye'nin Havana Büyükelçiliği Jamaika'ya akreditedir.

<span class="mw-page-title-main">Nijerya-Türkiye ilişkileri</span>

Yasal düzeyde diplomatik ilişkiler 1958 yılında kuruldu ve daha sonra 1960'ta büyükelçi rütbesine yükseldi. Türkiye, 1962'de Nijerya'nın başkenti Lagos'ta bir büyükelçilik açtı. Türkiye Büyükelçiliği, Nijerya'nın Abuja'yı yeni başkent ilan etmesinden sonra 2001 yılında Abuja'ya taşındı.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal araştırma</span>

Sosyal araştırma, sosyal bilimciler tarafından sistematik bir plan izlenerek yürütülen araştırmalardır. Sosyal araştırma metodolojileri nicel ve nitel olarak sınıflandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Karşılaştırmalı tarihsel araştırma</span>

Karşılaştırmalı tarihsel araştırma, belirli bir zaman ve yerin ötesinde geçerli olan açıklamalar oluşturmak ya da diğer tarihsel olaylarla doğrudan karşılaştırmak, teori oluşturmak veya günümüze atıfta bulunmak için tarihsel olayları inceleyen bir sosyal bilim yöntemidir.

Delphi metodu veya Delphi tekniği, başlangıçta uzmanlar paneline dayanan sistematik ve etkileşimli bir tahmin yöntemi olarak geliştirilen yapılandırılmış bir iletişim tekniği veya yöntemidir. Delphi, iş tahminleri için yaygın olarak kullanılmakta olup, diğer bir yapılandırılmış tahmin yaklaşımı olan tahmin pazarlarına göre bazı avantajlara sahiptir.