İçeriğe atla

Çantular

Çantu Türkleri
(Чантуу, Чанту)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Moğolistan Moğolistan
Diller
Moğolca, Oyratça
Din
Şamanizm, Tibet Budizmi, Ateizm
İlgili etnik gruplar
Türk halkları, Uygurlar, Özbekler

Çantu veya Çantuu (Moğolca: Чантуу) — Moğolistan güneybatısında Kobdu aymağında yaşayan bir Türk halkıdır. Özbek soyundan[1][2] geldikleri veya Uygur[3] soyundan geldikleri savunulmaktadır.

Etnonim

Çinliler tarafından Kaşgar Özbekleri ve Doğu Türkistan Uygurlarına "Çantu" adlandırması verilmekteydi ki manası da "sarıklı baş", dülbent, türban anlamlarına gelmektedir.[4] Kaşgar Türkleri genellikle başları sarıklı olup bu sarığın adına da Türk dilinde "çalma" derlerdi.[5][6] Çantu etnik adı Çantou şeklinde de bilinir. Kalmıklar da "Çantu" etnik adına "Hoton" adını vermişlerdir.[7][8]

19.yy.da Doğu Türkistan haritasını düzenleyen Rus seyyah Mihail Pevtsov ise Bügür nahiyesi, Korol,Kara şahr dolayında yaşayan Dolan Türklerini bu şekilde tabir eder.[5] Dahası Uygurların bir etnik kolu olarak anlatır.[9][10] Böylece Moğolistan'a Doğu Türkistan'dan gelen göçmenlerin bazıları "Çantu" adlandırılmıştır.[11][12]

Toplum

Moğolistan'da "Çantuu, Çantu, Özbek, Uygar" soyadlı sülaleler bulunmaktadır. Bu soyadları taşıyanların büyük bölümü Kobdu aymağında yaşamaktadırlar. Ayrıca Uygur, Aygurçin, Uygarçin soyadları da vardır.[13][14]

Kaynakça

  1. ^ Перцовский Ю. И. Встреча с заоблачной Монголией. — Москва, Берлин: Директ-Медиа, 2014. — 105 с. — ISBN 978-5-4475-2566-8.
  2. ^ Андраш Рона-Тас. Монголия. Следами номадов. — Москва, Берлин: Директ-Медиа, 2014. — 430 с. — ISBN 978-5-4458-6504-9.
  3. ^ Alan J. K. Sanders. Historical Dictionary of Mongolia. — Scarecrow Press, 2010. — 968 с. — ISBN 978-0810861916. — ISBN 0810861917.
  4. ^ Новый мир (Rusça). Известия Советы депутатов Трудящихся СССР. 1966. 
  5. ^ a b Чвырь Л. А. Уйгуры Восточного Туркестана и соседние народы в конце XIX — начале XX в.. — "Nauka," Glav. red. vostochnoĭ lit-ry, 1990. — 303 с.
  6. ^ Чвырь, Людмила Анатольевна (1990). Уйгуры Восточного Туркестана и соседние народы в конце XIX-начале XX в: очерки историко-культурных связей (Rusça). "Наука, " Глав. ред. восточной лит-ры. 
  7. ^ Валиханов Ч. Ч. Избранные произведения. — Изд-во "Наука," Глав. ред. восточной лит-ры, 1986. — 413 с.
  8. ^ Валиханов, Чокан Чингисович (1986). Избранные произведения (Rusça). Izd-vo "Nauka," Glav. red. vostochnoĭ lit-ry. 
  9. ^ Решетов А. М. Доланы в Синьцзяне (историко-этнографический очерк) // Кюнеровский сборник: материалы восточноазиатских и юго-восточноазиатских исследований: этнография, фольклор, искусство, история, археология, музееведение. — 2008.
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Aralık 2020. 
  11. ^ Андрас Рона-Тас. По следам кочевников: Монголия глазами этнографа. — Prograss, 1964. — С. 185. — 305 с.
  12. ^ Róna-Tas, András (1964). По следам кочевников: Монголия глазами этнографа (Rusça). Програсс. 
  13. ^ Үндэсний Статистикийн Хороо. Үндэсний Статистикийн Хороо. Дата обращения: 3 марта 2019
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020. 

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Doğu Türkistan</span> Orta Asyada tarihî bir bölge

Doğu Türkistan veya Uyguristan, bağlam ve kullanıma bağlı olarak birden çok anlamı olan bir terimdir. Doğu Türkistan, Orta Asya'nın orta bölümünde yer alan Büyük Türkistan'ın doğu kesimidir. "Doğu Türkistan" kavramının coğrafî kapsamı, farklı zamanlarda ve farklı belgelerde hep farklılık göstermiştir; kimi kaynaklara göre Tarım Havzası bölgesini – yani günümüz Xinjiang Uygur Özerk Bölgesi'nin güney ve batı kesimlerini – kimi kaynaklara göre Xinjiang'ın tümünü kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Murad Adji</span>

Murad Eskenderoviç Adjiev, Sovyet ve Rus bilim insanı, türkolog, araştırmacı yazar. Kadim Türklerin ana vatanı Altay'dan başlayan Büyük Kavimler Göçü tezinin müellifi. Coğrafyacı, Doktorasını iktisat alanında yapmıştır. Doçent. Kumuk kökenli.