Çanakkale Savaşı veya Çanakkale Muharebeleri, I. Dünya Savaşı sırasında 1915-1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası'nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara muharebeleridir. İtilaf Devletleri; Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti İstanbul'u alarak İstanbul ve Çanakkale boğazlarının kontrolünü ele geçirmek, Rusya ile güvenli bir erzak tedarik ve askeri ikmal yolu açmak, başkent İstanbul'u zapt etmek suretiyle Almanya'nın müttefiklerinden birini savaş dışı bırakarak İttifak Devletleri'ni zayıflatma amaçları ile ilk hedef olarak Çanakkale Boğazı'nı seçmişlerdir. Ancak saldırıları başarısız olmuş ve geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Kara ve deniz savaşı sonucunda iki taraf da çok ağır kayıplar vermiştir.
Çanakkale, Türkiye'nin Çanakkale ilinin merkezi olan şehirdir. Anadolu'nun kuzeybatısında, Çanakkale Boğazı'nın güneydoğusunda yer alır. Nüfusu 2021 yılına göre 195.439 kişidir.
Seyit Ali Çabuk veya bilinen adıyla Seyit Onbaşı, I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale Cephesi'nde çarpışan Türk asker.
Çanakkale Savaşı deniz harekâtları, I. Dünya Savaşı'nda İtilaf Devletleri'nin Birleşik Filo ile savunmada kalan Osmanlı İmparatorluğu kara topçusu arasında 19 Şubat 1915'ten 18 Mart 1915'e kadar Çanakkale Boğazı'nda yapılan bir dizi deniz operasyonudur. Birleşik Filo'nun Çanakkale Boğazı'na karşı yaptığı 18 Mart tarihli en geniş kapsamlı saldırı, harekâtın son operasyonudur ve birçok kaynakta 18 Mart Deniz Savaşı olarak geçmektedir.
Çanakkale Boğazı ya da tarihî adıyla Dardanelya, Asya ile Avrupa kıtalarını birbirinden ayıran ve Ege Denizi ile Marmara Denizi'ni birbirine bağlayan bir boğaz ve uluslararası su yoludur.
Kilitbahir Kalesi, yani "denizin kilidi kalesi", 1462 yılında Çanakkale Boğazı'nın Avrupa kıyısına inşa edilen kaledir.
Çanakkale Şehitlikleri, Çanakkale'de Gelibolu Yarımadası bütünüyle bir şehitliktir. Çanakkale'deki şehitlikler, anıtlar, abideler şöyledir:
Burhanettin Bigalı Türk asker. Eski Jandarma Genel Komutanı.
Mehmetçik, Osmanlı ve Türkiye'de askerin halk dilindeki genel adı.
Çanakkale Müstahkem Mevkii Komutanlığı, Çanakkale Boğazı'nın özellikle denizden yapılacak saldırılara karşı savunulması için kurulmuştur.
57. Piyade Alayı, Osmanlı İmparatorluğu ordusuna mensup alay. Çanakkale Kara Muharebeleri'nin başlangıcı kabul edilen Anzak Çıkarması ve sonrasında gerçekleşen muharebelerdeki başarısıyla bilinir. Alay, 30 Kasım 1915 tarihinde Osmanlı Padişahı V. Mehmed tarafından Altın ve Gümüş İmtiyaz Madalyaları ve Harp Madalyası ile ödüllendirilmiştir.
Kale-i Sultaniye veya Çimenlik Kalesi, 1462 yılında Çanakkale Boğazı'nın Asya kıyısına dikilen bir kaledir. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.
Çanakkale'de, Çimenlik Kalesi etrafında ve kale içinde yer alan eserlerin ve tarihi eşyanın sergilenmesinden ve korunmasından sorumlu olan komutanlıktır.
Mecidiye, Osmanlı Devleti hükûmetinin 1900 yılındaki siparişi üzerine Abdülmecid adıyla Amerika Birleşik Devletleri'nin William Cramp & Sons firmasının Philadelphia Tersanesinde suya indirildikten sonra Osmanlı Donanması, Rusya İmparatorluk Deniz Kuvvetleri, Kızıl Donanma, Ukrayna Halk Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri ve Türk Deniz Kuvvetleri'nde görev yapan korumalı kruvazör.
Gelibolu Yarımadası'ndaki anıt ve düzenlemelerin bugünkü görünümünü alması 1970 yılında Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı'nın kurulması ve devamında 19.06.2014 yılında Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığının faaliyete geçmesiyle oluşmuştur. Öncesinde,1916 Şevki Paşa haritasının hazırlanması ve Muharebeler sırasında ve hemen sonra yapılmış birkaç mütevazı anıt ve tekil şehitlikler dışında, 1940'lara varıncaya kadar Gelibolu Tarihi alanında önemli bir faaliyet olmadı. 1940'larda Nuri Yamut Anıtı (1943), Çanakkale Şehitler Abidesi proje yarışması (1944) ve başka girişimlerle başlayan ilgi 1970'lere kadar yavaş bir tempoyla sürdü. 1973 yılında Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı ilanı anıtlarla ilgili faaliyetlerde gelişmeler yaşanmasına olanak sağladı.
Cemil Conk Çerkes kökenli Türk asker.
Hüseyin Anka Özkan,, Türk heykeltıraş.
Çanakkale'nin Gelibolu Yarımadası'nda bulunan tabya. 1892 yılında Kilitbahir Kalesi'nin güneyinde Asaf Paşa tarafından yaptırılan tabya; 8 bonetten ve Alman yapımı 4 adet 24 cm.,2 adet 28 cm çapında toplardan oluşmaktadır. Çanakkale Savaşı'nda komutanlığını Yüzbaşı Hilmi(Şanlıtop) Bey yapmıştır. Ayrıca bu tabya Seyit Onbaşı'nın 190 ila 215 kiloluk mermiyi kaldırdığı tabyadır.
HMS Ocean, Canopus sınıfına mensup, Birleşik Krallık'a ait bir zırhlı. İnşasına 5 Temmuz 1898'de, Devonport Tersanesi'nde başlanıldı ve Kraliyet Donanması'ndaki ilk görevini 20 Şubat 1900 tarihinde aldı. Akdeniz Filosu'nda hizmete başlayan gemi, Boxer Ayaklanması'nın çıkmasının ardından Çin'e hareket etti. 1905'te geri çağrıldı ve 2 Ocak 1906'da Kanal Filosu'na katıldı. 2 Haziran 1908'de yeniden Akdeniz Filosu'na dahil olan Ocean, 16 Ocak 1910'da Birleşik Krallık karasularındaki filoya atandı.
Bigalı Mehmet Çavuş, Türk asker.
Türkiye