Çan, Çanakkale
| Çan | |
|---|---|
 Çanakkale İlçeleri | |
 Çanakkale'nin Türkiye'deki konumu | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Çanakkale |
| Coğrafi bölge | Marmara Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mustafa Gürdal[1] |
| • Belediye başkanı | Harun Arslan (CHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 887 km² |
| Rakım | 73 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 48.215 |
| • Kır | 17,598 |
| • Şehir | 30.778 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 17400 |
| İl alan kodu | 286 |
| İl plaka kodu | 17 |
Resmî site http://www.can.bel.tr/ | |
Çan, Çanakkale ilinin coğrafi olarak merkezinde bulunan bir ilçedir. Kuzeyde Biga ve Lapseki, doğuda Yenice, batı ve güneyde Çanakkale ve Bayramiç ilçeleri ile çevrilidir. Çanakkale-Balıkesir yolu ilçe sınırlarından geçer. İlçe nüfusu 48.376 ilçe merkezi nüfusu 30.778'dir. Yüzölçümü 887 km²'dir.[2]
İlçenin temel geçim kaynakları seramik sanayi, linyit kömürü yatakları ve Çan Termik Santrali, tarım ve hayvancılıktır. İlçe 1950'li yıllara kadar tamamen tarım ve hayvancılık ile geçiniyordu.[] Daha sonra kurulan Çanakkale Seramik Fabrikaları ile birlikte ilçe sosyo-ekonomik olarak gelişme gösterdi.[] Bugün Çanakkale Seramik Fabrikaları Türkiye'nin en büyük ve en köklü seramik fabrikalarıdır.[kime göre?]
Çanakkale Seramik Fabrikaları ile birlikte bugün Türkiye'nin en büyük ve köklü sanayi gruplarından biri[kime göre?] olan Kale Grubu kurulmuştur. Sanayici ve iş insanı İbrahim Bodur tarafından kurulan Kale Grubu'nda bugün 5.000'e yakın kişi doğrudan istihdam edilmektedir.[] En son olarak 2011 yılında İtalyan Seramik Üreticisi Edilcuoghi, Edilgres ve Campani markalarını bünyesinde barındıran Fincuoghi şirketinin tamamını satın almıştır.[ ] Bu İtalya'da seramik alanındaki ilk yabancı satınalmadır.
İlçe doğal kaynaklar bakımınından oldukça zengindir.[kime göre?] İlçede özellikle seramik sanayinin önemli hammaddeleri olan kaolin ve feldspat yatakları vardır. Ayrıca büyük bir bölümü Çan 18 Mart Termik Santralinde kullanılan Linyit Kömürü yataklarıda mevcuttur. Çan 18 Mart Termik Santrali, Türkiye'nin en temiz ve çevreci termik santralidir.[] Akışkan yatak teknolojisi ile kurulan santral bugün bölgeye ve ülkeye önemli katkılar sunmaktadır.[kime göre?]
İlçe, Orman ve Tabiat varlığıyla da önemli bir yere sahiptir.[kime göre?] Arazisinin büyük bölümü engebeli olan ilçe, yeşili ve orman varlığıyla, Kaz Dağı'na yakınlığı nedeniyle turizm açısından gelecek vadetmektedir.[kime göre?] İlçe Jeotermal Kaynak Suları açısından da oldukça zengindir. 2012 yılında yapımına başlanan Çan Belediyesi Termal Otel ve Konutları ile birlikte ilçeye büyük ekonomik yararlar sağlanmaktadır. Çan Termal Otel ve konutları bitirilmiş olup hizmete sunulmuştur. Bunun yanı sıra Çanakkale'nin en büyük oyun parkı olan Çan Termal Park da bulunmaktadır.[]
Çan, ileriki dönemlerde önemini arttıran bir merkez olmaya devam edecektir.[] Özellikle yapılması planlanan Tekirdağ-Çanakkale-Balıkesir Otoyolu ve Çanakkale Boğaz Köprüsü projeleri ilçenin gelişmesini ve bölgenin merkezi yerlerinden biri olmasını sağlayacaktır. Termik Santral ve Linyit Kömürü Yataklarının bulunması, ilçenin büyük sanayi yatırımlarına açık bir bölge olduğunun göstergesidir.[] Özellikle İstanbul-Kocaeli-Bursa üçgeninde sıkışan sanayi tesislerinin tek alternatif bölgesi Güney Marmara bölgesidir.[] Çan ilçesi de bu önemli alternatif alanlardan birisidir. Geçmişten[] bugüne sanayici yapısıyla tanınan ilçe ileride de bu özelliğini koruyacaktır.[]
İleriki dönemlerde termik santralin bulunduğu bölgeye organize sanayi bölgesi kurulabilir.[] Özellikle yapılması planlanan Tekirdağ-Çanakkale-Balıkesir Otoyolu'nun ilçeden geçmesi bunun için önemli bir adımdır. Çanakkale Boğaz Köprüsü'nün yapımı ile bölge tam anlamıyla bir üretim ve ihracat merkezi haline gelecektir.[] 3 Temmuz 2016 itibarı ile ismi Çanakkale 1915 olacak asma köprünün otoyolunun Çan sınırlarından geçeceği kesinleşmiştir.[]
Tarih
Çan ilçesinin kuruluş tarihi hakkında kesin bir bilgi yoktur. Tarihi kaynaklarda[] eski çağlarda adının Gergithes olduğu görülür.[] İlçe sınırları içinde bazı antik kalıntılar bulunması eski dönemlerden beri yerleşim yeri olduğunu gösterir.[] Etili yakınlarındaki antik kallikolone kentinin, üç tanrıça arasında güzellik yarışması yapılan yer olduğu söylenmektedir.[] Homeros'ta Ares'in Troyalıları bu tepeden saldırttığı yazar.[] Antik Çağ tarihçilerinden Strabon ve Herodot “Gergisler” in yerini belirtirken Çan yöresini göstermiştir.[] Scliemann'ın Trova'da bulduğu bir yazıtta tüm Gergislerin MS 188 yılında Roma imparatorluğunun eline geçtiğini yazar. Çan 1897 yılında Bucak olarak Biga'ya bağlanmış ve 1 Ağustos 1945 yılında ilçe merkezi olmuştur.[] Kurtuluş savaşında 1921'de Yunan işgaline ve ağır bir yıkıma uğrayan Çan, işgalden 23 Eylül 1922'de kurtuldu. 1 Ağustos 1945'te çıkarılan bir yasa ile Biga ilçesinden ayrılmış, önceleri Bayramiç ilçesine bağlı olan Etili bucağı ile bugünkü Çan ilçesi oluşturulmuş ve daha sonra Çanakkale iline bağlanmıştır.[]
Doğal Özellikleri
887 kilometrekarelik bir alanı kaplayan Çan İlçesinin toprakları genellikle engebelidir.[] İlçenin en büyük yükseltisi AğıDağı (983 m)'dır.[]
En çukur yeri ise Kocabaş Çayı'nın (Tarihteki adı Granikos) Biga İlçesi topraklarına geçtiği yerdir.[] Ovalar, su kenarlarında ve tepeler arasındadır. Karakoca Ovası, Bahadırlı Ovası, Helvacı Ovası en önemli ovalarıdır. İlçenin belli başlı tek akarsuyu vardır.[] Tarihi adı Granikos olan Kocabaş Çayı 90 km uzunluğundadır.[] Bu çay İlçenin güney kısmındaki dağlık bölümde olan Türkmen deresinden doğar. Çan-Biga İlçelerinin topraklarını sulayarak Karabiga'dan Marmara Denizi'ne dökülür. Gölcük Deresi, Dereoba Deresi, Kaz Dere, İnceçay Deresi, Yuvalar Deresi, Soğuksu (Altıkulaç) Deresi önemli kollarıdır.[] İlçede genellikle Akdeniz İklimi ile Karadeniz İklimi arasında geçiş iklimi hakimdir.[] Kuzey rüzgarları daha etkilidir. Yıllık yağış miktarı 600 850 mm kadardır. Yağışlar daha çok sonbahar, kış, ilkbahar mevsiminde görülür.[] En yüksek sıcaklık +38,7 °C, en düşük -11,5 °C'dir. İlçenin %58'i ormanlıktır.[] İlçe sınırları içindeki ormanlarda daha çok akçam, karaçam, köknar, meşe, kayın, gürgen, kestane ağaçları görülür. Son yıllarda dikimlerle yeni orman alanları meydana getirmektedir.[]
Mahalleleri
- Atatürk Mahallesi
- Cumhuriyet Mahallesi
- İstiklal Mahallesi
- Fatih Mahallesi
- Karşıyaka Mahallesi
- Seramik Mahallesi
- Osman Efendi Mahallesi
- Çakmakçayır Mahallesi[]
Belde
- Terzialan Beldesi
Bucak
- Etili Bucağı
Nüfus
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1945[3] | 24.274 | 1.385 | 22.889 |
| 1950[4] | 27.947 | 1.522 | 26.425 |
| 1955[5] | 29.548 | 2.192 | 27.356 |
| 1960[6] | 33.185 | 3.468 | 29.717 |
| 1965[7] | 36.192 | 5.826 | 30.366 |
| 1970[8] | 37.467 | 8.535 | 28.932 |
| 1975[9] | 40.641 | 11.797 | 28.844 |
| 1980[10] | 42.953 | 15.137 | 27.816 |
| 1985[11] | 48.247 | 19.549 | 28.698 |
| 1990[12] | 51.713 | 23.855 | 27.858 |
| 2000[13] | 52.929 | 28.878 | 24.051 |
| 2007[14] | 51.965 | 29.172 | 22.793 |
| 2008[15] | 51.428 | 28.835 | 22.593 |
| 2009[16] | 50.960 | 28.769 | 22.191 |
| 2010[17] | 50.669 | 28.808 | 21.861 |
| 2011[18] | 50.227 | 28.831 | 21.396 |
| 2012[19] | 50.002 | 29.214 | 20.788 |
| 2013[20] | 50.126 | 29.725 | 20.401 |
| 2014[21] | 49.299 | 29.536 | 19.736 |
| 2015[22] | 48.947 | 29.648 | 19.299 |
| 2016[22] | 48.843 | 29.984 | 18.859 |
| 2017[22] | 48.331 | 29.997 | 18.334 |
| 2018[22] | 48.215 | 30.072 | 18.143 |
| 2019[22] | 48.461 | 30.621 | 17.837 |
| 2020[22] | 48.376 | 30.778 | 17.598 |
Eğitim-Öğretim
İlçede 1 okul öncesi, 14 ilkokul, 7 ortaokul, 9 ortaöğretim, 2 özel eğitim ve Meslek Yüksek Okulu faaliyet göstermektedir. Ayrıca Çan Fen lisesi de bulunmaktadır.[]
Yakın zamanda üniversite senatosundan geçen Çan Teknoloji Fakültesi'nin kurulması kararı ile birlikte ilçe eğitim-öğretim alanında daha da gelişecektir.[] Şu anda faal olan Çan Meslek Yüksek Okulunda 9 bölümde 23 programda 1302 (2012 verisi) önlisans öğrencisi öğrenim görmektedir.[]
Bölümler
- Elektronik ve Otomasyon Bölümü
- Yönetim ve Organizasyon Bölümü
- Elektrik ve Enerji Bölümü
- Madencilik ve Maden Çıkarma Bölümü
- Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Bölümü
- Pazarlama ve Reklamcılık Bölümü
- Malzeme ve Malzeme İşleme Teknolojileri Bölümü
- Bilgisayar Teknolojileri Bölümü
- El Sanatları Bölümü[]
Ulaşım
Biga-Çan Karayolunun 4–33 km'leri arasındaki Bölünmüş Yol Çalışması ile ilçemizin ulaşım imkânları daha da gelişecektir.[]
Bu sayede özellikle Bandırma Limanına ulaşım daha da kolaylaşacaktır.[] Bu Bölünmüş yol çalışması ile ilçemiz Bursa Otoyolu'na Entegre olmuştur.[]
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Çan Myo 26 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Euaş Çan 18 Mart Termik Santrali 27 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- GMKA 25 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2020.
- ^ "ÇANAKKALE ilinin Çan ilçesi hakkında bilgi". www.ilimiz.net. 26 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ekim 2021.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Çan Nüfusu - Çanakkale". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Çanakkale Çan Nüfusu". nufusune.com.
