İçeriğe atla

Çalan Kalesi

Koordinatlar: 36°39′34″K 36°18′33″D / 36.65944°K 36.30917°D / 36.65944; 36.30917
Çalan Kalesi
Hatay, Türkiye
Koordinatlar36°39′34″K 36°18′33″D / 36.65944°K 36.30917°D / 36.65944; 36.30917
TipKale

Çalan Kalesi veya Roche-Guillaume, Türkiye'nin Hatay ilinde Belen Geçidi yakınında bulunan Tapınak Şövalyeleri'ne ait bir Orta Çağ kalesiydi.[1]

Tarihçe

Outremer'deki Tapınakçı kaleleri

Tapınakçıların kaleyi ilk ele geçirdiği tarih bilinmemektedir ancak kalenin daha önce de la Roche ailesi tarafından ikamet edildiği biliniyor.[2]

Efsaneye göre 1188 yılında Selahaddin Eyyubi, intikam almak istediği şövalye Jean Gale'in orada olması nedeniyle kaleyi kuşatma altına almıştır.[3][a] Yıllar önce Gale, cinayet suçundan dolayı Hristiyan cemaatinden aforoz edilmiş ve Müslüman topraklarında Selahaddin Eyyubi'nin yanına sığınmıştı. Selahaddin, Gale'i yeğeninin eğitimiyle görevlendirdi, ancak Hristiyanlar arasındaki konumunu yeniden kazanmak isteyen Gale, Selahaddin'in yeğenini Tapınakçılara teslim ederek Selahaddin'i intikam almaya itti. Selahaddin, Roche-Guillaume'u almış olabilir, ancak Filistin'den gelen, Kral Lüzinyanlı Guy'ın, Üçüncü Haçlı Seferi'nin ataları olarak şövalyeleri Trablusşam'a götürdüğü haberi, kale kuşatmasının erken sona ermesini sağladı.[2]

1203'te Küçük Ermenistan kralı kaleyi ele geçirdi, ancak 1237'de Tapınakçılar tarafından geri alındı, yaklaşık 15 kilometre uzakta bulunan Darb-ı Sak Kalesi'ni yeniden ele geçirmek için bir harekât başlattılar. Çalan Kalesi, 1298-99'da Mısır sultanının kuzey Suriye'yi işgal etmek için bir ordu göndermesiyle Müslümanlar tarafından yeniden fethedildi. Seferde Savranda Kalesi de ele geçirildi.[2]

1298 ya da 1299'da, askerî tarikatlar (Tapınak Şövalyeleri ve Hospitalier Şövalyeleri) ve Jacques de Molay, Otton de Grandson ve Hospitalier Büyük Üstadı da dahil olmak üzere liderleri, Memlûkler'in istilasına karşı koymak için kısa bir süre Ermenistan'da sefer düzenledi.[5][6][7] Ancak başarılı olamadılar ve kısa süre sonra Tapınakçılar'ın Antakya'daki son kalesi olan Çalan kalesi Müslümanlar'a kaybedildi.[5]

Konum ve özellikleri

Yazarlar bu kalenin kesin konumu konusunda aynı fikirde değiller.[8] Paul Deschamps'a göre Çalan Kalesi olacaktı,[9] ancak Claude Cahen, Çalan'ın bir başka Tapınakçı kalesi olan Roche de Roissel olabileceğini savundu.[10] Ancak hepsi onu Antakya Prensliği ile Küçük Ermenistan sınırındaki Nur Dağları'na yerleştirme konusunda anlaştılar. Diğerleri ise onu daha doğuya, Fırat Nehri yakınındaki Karasu Çayı ovasının yukarısındaki 1.250 metrelik kayalık uçurumdaki bir platoya yerleştirdiler. Kale aynı zamanda Antakya'ya giden yolu ve aşağıdaki ovayı da kontrol ediyordu.

Bugün Roche-Guillaume'den kalıntılar dışında çok az kalıntı bulunmaktadır. Ancak bunlar, kaleyi inşa edenlerin, kalenin üzerine inşa edildiği kayayı kesme temel olarak kullandıklarını göstermektedir. Kalenin kalıntıları, yapının Bizans kökenli olabileceğini ya da en azından bir süre Bizanslılar tarafından korunduğunu gösteriyor.

Kalenin en iyi korunmuş kısmı askeri kalelerde yaygın olan şapeldir. Şapelin varlığı ve mevcut durumu ayrıca Bizans'ın velayetini de akla getirmektedir.

Notlar

  1. ^ Age of Empires II: The Saladin Campaign'in anlatıcısı Jean Gale olabilir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Hill 2018.
  2. ^ a b c Forteresses d'Orient. "Roche Guillaume, la (Turquie) :: Principauté d'Antioche". 26 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2024. 
  3. ^ Guizot 1835, s. 175.
  4. ^ "Age of Empires II: The Saladin Campaign". ign.com. 20 Haziran 2012. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2024. 
  5. ^ a b Demurger, pp. 142–143
  6. ^ Hayton of Corycus mentions "Otton de Grandson and the Masters of the Temple and of the Hospitallers as well as their convents, who were at that time [1298 or 1299] in these regions [Cilician Armenia]", quoted in Demurger, p.116
  7. ^ Newman, p. 231, that says that De Molay had an "ill-fated expedition to Armenia around 1299, in which the last Templar holding in that kingdom was lost."
  8. ^ "Roche de Roissol, Roche Guillaume". templiers.net (Fransızca). 19 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2024. 
  9. ^ Deschamps 1934.
  10. ^ Cahen 1940.

Bibliyografi

  • Alain Demurger, The Last Templar
  • Guizot, François-Pierre-Guillaume (1835). Table générale et analytique des mémoires relatifs à l'histoire de France. Paris: Dépôt central de la librairie. 
  • Hill, Paul (2018). The Knights Templar at War, 1120–1312. Grub Street Publishers. ISBN 9781473874947. 
  • Newman, Sharan (2006). Real History Behind the Templars. Berkley Publishing Group. 978-0-425-21533-3.
  • Cahen, Claude (1940). La Syrie du nord a l'époque des croisades (Fransızca). 
  • Deschamps, Paul (1934). Les Châteaux des Croisés en Terre Sainte, vol. III. La Défense du Comité de Tripoli et de la Principauté d'Antioche (Fransızca). Institut Français d'Arquéologie de Beyrouth. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tapınak Şövalyeleri</span> Orta Çağda faaliyet gösteren Hristiyan askerî tarikatı

Tapınak Şövalyeleri, Mabet Şövalyeleri veya Tapınak Tarikatı, tanınmış Hristiyan askerî tarikatlarından biridir. Resmî olarak iki yüzyıl boyunca faaliyette bulunmuşlardır.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Haçlı Seferi</span> 1189–1192 yılları arasındaki Haçlı seferi

Üçüncü Haçlı Seferi, 1189-1192 yılları arasında gerçekleşmiş Haçlı seferi.

<span class="mw-page-title-main">Selahaddin Eyyubi</span> Eyyûbî Devletinin kurucusu (1137–1193)

Selahaddin Eyyubi, Eyyûbîler Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. 1187 yılında Kutsal Topraklar'ı Haçlılardan geri almak için bir ordu kurdu ve komutasındaki ordusuyla beraber 4 Temmuz 1187 tarihinde gerçekleşen Hıttin Muharebesi ile Kudüs Kralı Lüzinyanlı Guy'ın ordusunun büyük bir bölümünü yok etti. 2 Ekim 1187'de ise Kudüs'ü Haçlı kuvvetlerinden alarak bölgedeki 88 yıl süren Katolik egemenliğine son verdi ve kenti İslam dünyasına geri kazandırdı. Avrupalı Katolik Hristiyanlar yaşadıkları bu yenilgiden sonra, Kudüs'ü tekrar hâkimiyetlerine geçirebilmek amacıyla Üçüncü Haçlı Seferi'ni düzenlediler.

<span class="mw-page-title-main">Gazan</span> 1295-1304 yılları arasında Moğol İlhanlının hükümdarı

Gazan Han veya Tatarların Hanı Kazaan, d. 11 Aralık 1271 – 25 Mayıs 1304), 1295-1304 yıllarında Moğol İmparatorluğunun İran'daki İlhanlı bölümünün 7. hükümdarıydı. Batı tarihçileri ona bazen Casanus veya Cassanus da derler.

<span class="mw-page-title-main">I. Amalrik</span> 1163–1174 yılları arasındaki Kudüs kralı

I. Amalrik, 1162–1174 arasında Kudüs kralı.

<span class="mw-page-title-main">Gérard de Ridefort</span>

Gérard de Ridefort 1184'ün sonundan 1189'daki ölümüne kadar Tapınak Şövalyeleri'nin Büyük Üstadıydı.

<span class="mw-page-title-main">İbelinli Balian</span> Kudüs Krallığına bağlı Fransız soylu

İbelinli Balian, 12 yüzyılda Haçlı devleti Kudüs Krallığı'nda önemli bir Fransız soylu. 1170-1193 yılları arasında İbelin'in efendisiydi. 1187'de Kudüs Kuşatması sırasında şehrin savunmasının lideri olarak 2 Ekim 1187'de Kudüs'ü Selahaddin Eyyubi'ye teslim etti.

<span class="mw-page-title-main">Kerek Kalesi</span>

Kerek Kalesi Ürdün, Kerek'de yer alan büyük bir Haçlı kalesidir. Levant'ta bulunan en büyük Haçlı kalelerinden biridir. 1140'larda Pagan ve Kudüs kralı Foulques tarafından yapımına başlanmıştır. Halk arasında Çölün Kerek'i olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Antakya Halefiyet Savaşı</span>

Antakya Halefiyet Savaşı olarak da bilinen Antiochene Veraset Savaşı, 1201 ve 1219 yılları arasında Suriye'nin kuzeyinde, Antakyalı III. Boemondo ile tartışmalı halefi arasında gerçekleşen bir dizi silahlı çatışmadır. Antakya Prensliği, 12. yüzyılın son on yıllarında bölgedeki önde gelen Hristiyan gücüydü; ancak Ermeni Kilikya üstünlüğüne meydan okudu. Suriye'deki önemli bir kale olan Bakras'ın Kilikyalı I. Levon tarafından ele geçirilmesi, 1190'ların başlarında uzun süreli bir çatışma meydana getirmişti. Levon, Antakya'yı ele geçirmeye çalıştı; ancak Yunan ve Latin kentlileri bir komün kurdular ve Ermeni askerlerinin şehri işgal etmesini engellediler. III. Boemondo'nun en büyük oğlu Raymond, 1197'de arkasında Raymond-Roupen adında bir bebek oğlu bırakarak öldü. Çocuğun annesi, Ermenistanlı Alice, I. Levon'un yeğeni ve varsayımsal varisiydi. III. Boemondo ve Antakya soyluları, Raymond-Roupen'in Antakya'daki büyükbabasının yerini alma hakkını doğruladılar; ancak komün III. Boeemondo'nun küçük oğlu, Trablus kontu Boemondo'yu tercih etti.

<span class="mw-page-title-main">Kafartab</span> Suriyede antik şehir

Kafartab

<span class="mw-page-title-main">Gilbert Horal</span>

Gilbert Horal veya Erail, 1193'ten 1200'e kadar Tapınak Şövalyeleri'nin 12. Büyük Üstadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eudes de Saint-Amand</span> 8. Tapınak Şövalyeleri büyük üstadı

Aziz Eudes de Saint-Amand 1110 - Ekim 1180), 1171 ile 1179 yılları arasında Tapınak Şövalyeleri'nin 8. büyük üstadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ayn Göz Muharebesi</span> 1187 Orta Çağ muharebesi

Ayn Göz (Cresson) Muharebesi, 1 Mayıs 1187'de "Ayn Göz (Cresson) Pınarı"nda Frenk ve Eyyubi güçleri arasında küçük bir muharebedir. Kaynağın kesin yeri bilinmemekle birlikte Nasıra civarında bulunmaktadır. Çatışma, iki ay sonra Hıttin Muharebesi'nde Kudüs Krallığı'nın kesin yenilgisinin başlangıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Philippe du Plessis</span> Fransız şövalye ve Tapınak Şövalyeleri büyük üstadı (1165-1209)

Philippe du Plessis Tapınak Şövalyeleri'nin 13. Büyük Üstadıdır. Fransa'nın Anjou kentindeki Plessis-Macé kalesinde doğmuştur. 1189'da Üçüncü Haçlı Seferi'ne basit bir şövalye olarak katılmış ve Filistin'deki Tapınak Şövalyeleri ile tanıştı. Gilbert Horal'ın ölümünden sonra Büyük Üstat olmuştur. Selahaddin Eyyubi ile I. Richard arasındaki anlaşmanın sürdürülmesine yardım etti. Bu antlaşmanın 1208 yılında yenilenmesinde Töton Şövalyeleri ve Hospitalier Şövalyeleri, I. Adil ile yeni bir barış antlaşması teklifinde bulunmalarını önerdi. Anlaşma Papa III. Innocentius tarafından eleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Garin de Montaigu</span> Fransız filozof (1200-1230)

Garin de Montaigu veya Pierre Guérin de Montaigu olarak da bilinen Guérin de Montaigu, 1207 ile 1228 yılları arasında hizmet veren, Hospitalier Şövalyelerinin on dördüncü Büyük Üstadı olan Auvergneli bir asilzadedir. 1206'daki Büyük Üstat Geoffroy le Rat'ın ölümünden sonra yerini aldı ve yerine Bertrand de Thessy geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Bérard</span>

Thomas Bérard, , 1256 ile 1273 arasında 20. Tapınak Şövalyeleri'nin Büyük Üstadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Guillaume de Beaujeu</span> Fransız şövalye ve Tapınak Şövalyeleri büyük üstadı (12..-1291)

Guillaume de Beaujeu, diğer adıyla Beaujeu'lu William, 1273'ten 1291'deki Akka Kuşatması sırasındaki ölümüne kadar Tapınak Şövalyeleri'nin 21. Büyük Üstadıdır. Filistin'e Büyük Üstatlık yapan son Büyük Üstaddı.

<span class="mw-page-title-main">Thibaud Gaudin</span> Fransız şövalye ve Tapınak Şövalyeleri büyük üstadı (1229-1292)

Thibaud Gaudin, Ağustos 1291'den Nisan 1292'deki ölümüne kadar Tapınak Şövalyeleri'nin Büyük Üstadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Filistin'e Moğol akınları</span> 1260 ile 1300 arasındaki askeri istila

Filistin'e Moğol akınları, öncelikle 1260 ve 1300 yıllarında Suriye'deki geçici başarılı Moğol istilalarının ardından Haçlı Seferleri'nin sonlarına doğru gerçekleşmiştir. Bu istilaların her birinin ardından Moğolların güneye, Filistin'e ve Gazze'ye kadar uzanan akınlar düzenleyebildiği birkaç aylık bir dönem yaşandı.

<span class="mw-page-title-main">Darb-ı Sak Kalesi</span>

Darb-ı Sak Kalesi, Türkiye'nin Hatay ilinde bulunan bir kaledir. Kale, 11. yüzyılda Tapınak Şövalyeleri tarafından inşa edilmiş olup Kırıkhan kent merkezinin 4 km uzakta yer almaktadır.