İçeriğe atla

Çakmak

Çakmak
Bazı Çakmaklar
Zippo

Çakmak kibrit bulunmadan önce ateş çıkaran çelik alet. Eski çakmaklı tüfeklerde taşa çarpıp kıvılcım çıkarmak suretiyle barutlu ateşlemede kullanılan alete de bu ad verilirdi. Çakmağın çakıldığında kıvılcımların tutuşması için ağaçların gövdelerinden alınıp kurutulan, kolayca tutuşabilen, kav denilen maddeler kullanılırdı. Kav taşın üstüne konulur, sol elin baş ve işaret parmakları arasında sıkıştırılırdı. Sağ elde tutulan çakmak ise taşa vurmak suretiyle çıkan kıvılcımla yanma sağlanırdı. Daha sonraları kav yerine pamuk ipliğinden fitiller kullanılmıştı. Çakmak, taş, kav veya fitil deriden yapılmış ağzı büzmeli bir kesede muhafaza edilirdi.[1]

Günümüzde çakmak daha çok sigara yakımında kullanılmaktadır. Ayrıca bütan tipi ocakları tutuşturmak için kullanılan aletlere de çakmak denmektedir. Önceleri benzinli sonraları gazlı olan çakmaklar yerine manyetolu çakmakların kullanılması yaygınlaşmıştır. Kibrit kutusundan çok küçük ve zarifleri yapılan çakmaklar çok kullanışlı olmaktadır.

İlk çakmaklar 16. yüzyılda icat edildi ve barutu tutuşturmak için ateşli silahlarda kullanıldı.[2] 1662'de Türk seyyah Evliya Çelebi, bir Osmanlı diplomatik misyonunun bir üyesi olarak Viyana'yı ziyaret etti ve burada üretilen çakmaklara hayran kaldı.[3] İlk çakmaklardan biri, Alman kimyacı Johann Wolfgang Döbereiner tarafından 1823 yılında icat edildi ve Döbereiner'ın lambası olarak bilindi.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2022. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2022. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2022. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ateş</span> bir maddenin hızlı oksidasyonu

Ateş, yüksek sıcaklık ve çoğunlukla alev veren hızlı yanma olayıdır. Eski Türkçe od ve Farsça nâr sözcüğü de zaman zaman aynı anlamda kullanılır. Ateş, insan yaşamının vazgeçilmez unsurlarındandır ve kontrol altına alınması, medeniyetin ortaya çıkmasına olanak sağlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alet</span> bir hedefe ulaşmak için kullanılabilecek fiziksel madde

Alet, belirli bir işi yapmak için özel olarak üretilmiş, iş sürecinde kullanılan ancak tüketilmeyen nesnedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşilova Höyüğü</span> İzmir, Türkiyede arkeolojik sit

Yeşilova Höyüğü İzmir'in en eski yerleşim birimidir. Bornova ilçesinin Karacaoğlan mahallesinde, Manda çayı kıyısında bulunan bir höyüktür. Yer olarak Işıkkent Eğitim Kampüsü'nün doğusuna, Bornova Anadolu Lisesi'nin güneybatısına düşmektedir. Yerleşim olduğu dönemlerde İzmir Körfezi iki kilometre daha içerideydi, bölge bugünkünden daha sulaktı ve daha zengin bir flora ile faunaya sahipti. Bornova Ovası'nın orta kesimindeki Yeşilova Höyüğü, Yassıtepe Höyüğü ve İpeklikuyu Höyüğü, günümüz İzmir'inde ilk düzenli yerleşimlerin olduğu noktalardır. Diğer yandan alan olarak bakıldığında Batı Anadolu'daki en büyük yerleşimdir. Günümüzde, Bornova Ovası yüzeyinin 4-5 metre altında kalmış durumdadır.

<span class="mw-page-title-main">Kibrit</span>

Kibrit ya da çakmaksız, ağaç dallarından yontularak kürdana benzetilen ve başına sıvı yapışkan bir madde sürüldükten sonra, üzerine fosfor içeren bir katı karışım konularak oluşturulan yanıcı maddedir.

<span class="mw-page-title-main">Ütü</span>

Ütü, kumaşların kırışıklıklarını düzeltmek ve ütüleme yapmak için kullanılan alet. İngilizceden "clothes iron" anlamındadır. Ütü sözcüğü eski Türkçede "ateşte ısıtılarak kumaş düzeltmeye yarayan demir alet" anlamını verir. Üt- veya üti- "kıl yakmak, aleve tutmak" fiilinden +Ig sonekiyle türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ağır silah</span>

Ağır silahlar; hafif silahlardan ve piyade silahlarından daha büyük çaplı, mürettebat tarafından kullanılan büyük top, obüs ve roketatar gibi modern savaş silahlarına verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Zippo</span>

Zippo, Zippo Manufacturing Company tarafından Bradford, Pennsylvania, Amerika Birleşik Devletleri'nde üretilen yeniden kullanılabilir metal bir çakmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed bin Musa</span>

Ahmed bin Musa sistem mühendisliği ve sibernetik ilminin öncülerinden aynı zamanda matematik ve astronomi alanında eserler veren Müslüman Fars âlim.

<span class="mw-page-title-main">Makas</span> kesmeye yarayan nesne

Makas ya da sındı, birbirine bakan yüzeyleri sertleştirilmiş çelikten yapılmış kesici el aleti. Makaslar çeşitli nesnelerin kesiminde kullanılırlar. Örnek olarak: kağıt, metal levha, kumaş, ip, kablo, saç, yiyecek gibi.

<span class="mw-page-title-main">Azıh Mağarası</span>

Azıh mağarası ,Azerbaycan'ın güneybatısındaki Küçük Kafkas Dağları'nın güneydoğu yamacında, Karabağ'ın Kuruçay vadisinde, Tuğ çöküntüsünde, Kuruçay nehrinin sol kıyısında, nehirden 3 km uzaklıkta, Kuruçay'ın modern yatağından 100-120 metre yukarıda yer almaktadır. Karabağ'ın Hocavend ilçesinde Azıh ve Salaketin köyleri arasında, Füzuli şehrinden 14 km kuzeybatıda, deniz seviyesinden 900 metre yükseklikte bulunan bir mağara kompleksidir. Azıh mağarasının alanı 800 km²'dir. Burada uzunluğu 600 metreye kadar uzanan 8 koridor bulunmaktadır. Koridorların bazıları 20-25 metre yüksekliğe kadar ulaşmaktadır.

Minecraft, Mojang Studios tarafından geliştirilen ve yayınlanan 2011 yapımı bir sandbox oyunudur. Başlangıçta Markus “Notch” Persson tarafından Java programlama dili kullanılarak yaratılan oyun, Mayıs 2009'dan 18 Kasım 2011'deki tam sürümüne kadar birçok halka açık test yapısının yayınlanmasıyla iki yıl boyunca geliştirildi. Oyunun tam sürümünün ardından Persson, Jens “Jeb” Bergensten'e oyunun geliştirme kontrolünü verdi. Yayınlanmasından bu yana geçen yıllarda, başta 4J Studios tarafından olmak üzere akıllı telefonlar ve çeşitli video oyun konsolları da dâhil olmak üzere çeşitli platformlara taşındı. 2014 yılında Mojang ve Minecraft fikri mülkiyeti, Microsoft tarafından 2,5 milyar ABD doları karşılığında satın alındı. Minecraft, 300 milyondan fazla kopya satışı ve 2023 itibarıyla aylık yaklaşık 140 milyon aktif oyuncusuyla tüm zamanların en çok satan video oyunu haline geldi.

Tavas Karahisar Höyüğü, Denizli İl merkezinin güneyinde, Tavas İlçesi'nin 10 km. kuzeybatısında, Karahisar Köyünde, Kabakozlar Mevkii'nde yer alan bir höyüktür. Küçük bir tepe olan höyük son birkaç on yıl içinde tesviye edilmiştir. Bir yandan bu işlem, diğer yandan höyük üzerinde tarım yapılması höyükte önemli ölçüde tahribata yol açmıştır. Günümüzde ova seviyesine inmiştir.

Arvalya Höyük, İzmir ili Selçuk ilçesinin ve antik Efes kentinin güneybatısında, Selçuk - Kuşadası kara yolunun hemen kenarında yer alan bir höyüktür. Gülhanım ya da Gül Hanım olarak bilinen bir tarlanın güney kesiminde bulunması nedeniyle bazı kaynaklarda bu adla geçmektedir. Yerleşimin iskan edildiği dönemlerde Ege Denizi kıyısında olduğu anlaşılmaktadır. Selçuk'a yaklaşık 4 km. mesafededir. Eski adı Kenchios olan Arvalya Çağı kenarında, Küçük Menderes Deltası'na açılan bir vadidedir.

<span class="mw-page-title-main">Fitil (patlayıcı)</span>

Bir patlayıcı, piroteknik donanımda ya da askeri mühimmatta, fitil işlevi başlatan bir donanım parçasıdır. Genel olarak, fitil kelimesi gelişigüzel kullanılır. Ancak, belirli olduğunda, fitil terimi, bir kestane fişeğinin üzerindeki fitil gibi basit bir piroteknik ateşleme tertibatını tanımlarken tapa terimi bir M107 top mermisi için ihtiraklı tapa, bir deniz mayınında manyetik/akustik tapa, yaylı el bombası tapası, kalem fünye ya da tuzaklama düzeneği gibi mekanik ve/veya elektronik bileşenleri içeren daha gelişmiş bir ateşleme tertibatını belirtmek için kullanılır.

Haritacılık Müzesi; Ankara'nın Cebeci semtinde bulunan bir askeri müzedir. Millî Savunma Bakanlığı'na bağlı Harita Genel Müdürlüğü'nün merkez kışlasında konumlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ateş (ocak)</span> Konaklama yerinde yakılan ocak ateşi

Ateş (ocak): Konaklama yerinde ısınma ve pişirme için yakılan ocak ateşidir.

<span class="mw-page-title-main">Cerrahi Aletler ve Sağlık Müzesi</span> Samsunun İlkadım ilçesinde bir müze

Cerrahi Aletler ve Sağlık Müzesi, Samsun'un İlkadım ilçesinde yer alan müze.

<span class="mw-page-title-main">AnkaraKart</span> Toplu taşımada kullanılan akıllı kart

AnkaraKart, Ankara Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde, toplu taşıma araçlarında kullanılan şehir içi akıllı karttır. Kartlar Mayıs 2024'te yenilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">El blenderi</span>

El blenderi, yiyecekleri ve diğer maddeleri karıştırmak, püre etmek veya emülsiyonlaştırmak için kullanılan bir blender ve mutfak cihazıdır. Küçük ev aletleri ve mutfak aletleri grubuna dahildir. El blenderi İsviçre'de Roger Perrinjaquet tarafından icat edildi. El karıştırıcıları, mutfak robotu ve tezgah üstü karıştırıcılardan farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Şeffaf plak</span>

Şeffaf plak veya hizalayıcılar, bir tür ortodontik cihazdır. Dişleri ayarlamak için kullanılan şeffaf, plastik bir diş teli şeklidir. Hizalayıcılar ilk olarak 1998 yılında Amerikan şirketi Align Technology tarafından icat edildi.