İçeriğe atla

Çakıl mayın

Çakıl mayın veya Düğme mayın ABD tarafından geliştirilen ve havadan atılan anti personel mayınılara verilen genel addır. Bu mayınlar özellikle Vietnam Savaşı sırasında McNamara Hattı boyunca bol miktarda kullanılmıştır. Bu mayınlar bunun yanında kısa sürede döşenebilen bir tür arazi etkisizleştirme silahı olarak da kullanıldı. Bu silahlar özellikle düşen uçak pilotlarını ya da geride kalan piyade birliklerini arama ve kurtarma görevleri esnasında düşman birliklerinin belli bir araziyi geçişlerini engellemek amaçlı kullanılmıştır.

Mayın küçük yeşil veya kahverengi kamuflaj desenli kumaş kese içerisindeki iki plastik yaprak arasındaki plastik patlayıcıdan oluşmaktaydı. Mayının ateşleyici fünyeye ihtiyacı yoktu. Bunun nedeni döşendikten sonra her türlü harekete duyarlı hale gelen patlayıcı en ufak bir temasta infilak etmekteydi.

İçerisidne Freon sıvısı bulunan kutularda taşınan mayınlar hem elle hem de havadan atılarak döşenebilmekteydi.Kutusunun içerisinde çıkartılan mayın, Freon sıvısının 3 ila 8 dakika içerisinde buharlaşması ile patlamaya hazır hale gelirdi.Mayınlar içerisinde farklı ebatlarda olan basit bomblet (Düğme mayın)lardan oluşmaktaydı. Mayınlar bir insanı öldürmekten çok üzerine basan kişiyi yaralamak amaçlıydı.

Bu mayınlar ABD Ordusu tarafından Khe Sanh Çatışması sırasında kullanıldı. ABD Hava Kuvvetleri Tarihine göre 'başbelasından biraz fazlası' olarak nitelendirilen bu çatışmada Vietkong birlikleri mayınları öküz sabanları ile tırmıklayarak toplamış ve patlatarak etkisiz hale getirmiştir.[1]

1967 ile 1968 yılları arasında 37 milyon adet üretilen mayının 1970 yılında imalatı durdurulmuştur.

Özellikleri

Mayınlar tipik olarak SUU-41A/A ve SUU-41B/A model dağıtıcılar içerisinde bulunurdu. Bu dağıtıcılardan 12 ila 16 tanesi ise bir misket bombası içerisine yerleştiriliyordu. Bu sayede bir salkım bomba içerisinde ortalama 1,470 ila 7,500 mayın bulunuyordu. Bu bombalar savaş uçaklarından yerden 60 ila 6000 metre arasında ve saatte 370 km/s ila 1300 km/s hızla bırakılmaktaydı. Uçaktan bırakılan bu bomba yerden 200 ila 300 metre yükseklikte açılmakta ve mayınları etrafa saçmaktaydı.

AdıŞekli ve ebatıPatlayıcı ağırlığı ve türüTipiNotlar
XM22Çeyrek daire, yarıçapı 64 mm11.6 gr RDX/Lead azidePatlayıcı
XM27Çeyrek daire, yarıçapı 83 mm27.7 gr RDX/Lead azidePatlayıcı
XM40E5Dikdörtgen 45 X 32 mm X 10 mm0.54 gr Chlorate/Phosphorus temelli patlayıcıAydınlatma / Uyarı"Islak" ağırlık 6 gr.
XM41Çeyrek daire, yarıçapı 89 mm16.3 g RDX/Lead azidePatlayıcı
XM41E1Kare, 70 X 77 mm9.4 gr RDX/Lead azidePatlayıcı
XM44Kare, 25 mmT77 veya XM114 elektronik patlatıcıUyarı
XM45E1Dikdörtgen, 45 X 32 mm0.7 gr RDX/Lead azidePatlayıcı
XM65Dikdörtgen 76 X 70 mm10.3 gr RDX/Lead azidePatlayıcı

Serpme sistemleri

  • SUU-41A/A
    • 150 × XM41E1 dağıtıcı (Misket bombası içerisinde 10 dağıtıcı )
    • 750 × XM40E5 dağıtıcı (Misket bombası içerisinde 10 dağıtıcı )
    • 650 × XM40E5 ve 48x XM44 dağıtıcı (Misket bombası içerisinde 10 dağıtıcı )
  • SUU-41B/A
    • 150 × XM65 dağıtıcı (Misket bombası içerisinde 10 dağıtıcı )

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Jane's Mines and Mine Clearance 2005-2006
  • Arsenal of Democracy II
  1. ^ Bernard C. Nalty (1986). Air Power and the Fight for Khe Sanh (PDF). Office of the Air Force History, United States Air Force. 10 Nisan 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Haziran 2008. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bomba</span> yakıcı ve yıkıcı maddelerle doldurulmuş, türlü büyüklükte patlayıcı

Bomba, içi patlayıcı ve yanıcı maddeyle dolu, bir ateşleme düzeneğiyle donatılmış, çeşitli şekillerde bulunan yok edici patlayıcı silah. Son derece ani ve şiddetli bir enerji salınımı sağlamak için patlayıcı bir kimyasalın ekzotermik reaksiyonunu kullanır. Patlamalar, esas olarak, zeminden ve atmosferden iletilen mekanik stres, basınçla yönlendirilen mermilerin çarpması ve nüfuz etmesi, basınç hasarı, şarapneller ve patlamanın oluşturduğu etkiler yoluyla hasar verir. Sözcük, Latince bombus'tan gelir. Yunanca βόμβος romanlaştırılmış bombos'tan gelir, 'patlayan' ve 'uğultu' anlamlarına gelen onomatopoetik bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Tanksavar</span> tank imha etmek üzere tasarlanan tahrip gücü yüksek silah

Tanksavar terimi her ne kadar tank türünü işaret etse de aslında tüm askeri amaçlı ZSA sınıf araçları kapsamaktadır. Bu terim bu türden araçların imhasını veya etkisiz hale getirilmesi için kullanılan tüm silah türlerini kapsar. Bunlar başlıca yüksek namlu çıkış hızına sahip topçu sistemleri, füzeler, değişik otomatik top ve tanksavar mayınlarını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Mayın</span>

Mayın, kara taşıtlarını, gemileri veya hava araçlarını tahrip ya da hasar vermek, personeli yaralamak, öldürmek veya diğer şekillerde tesirsiz kılmak için tasarlanan, normal olarak koruyucu bir kaplama malzeme içinde bulunan patlayıcı ve onu harekete geçiren düzeneğe verilen addır. Mayın üzerinden geçilmesi halinde, zaman ayarlı olarak veya uzaktan kontrol araçları ile patlatılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Northrop Grumman B-2 Spirit</span>

Northrop Grumman B-2 Spirit veya bilinen adıyla Gizli Bombardıman Uçağı, yoğun uçaksavar savunmalarını delmek için tasarlanan, düşük gözlemlenebilir gizlilik teknolojisine sahip bir Amerikan ağır stratejik bombardıman uçağıdır. İki kişilik mürettebatı olan, süpersonik olmayan ve uçan kanat tasarımına sahip bu uçak, Northrop Grumman tarafından tasarlandı ve Boeing, Hughes ve Vought ana alt yüklenicileri olarak 1987'den 2000'e kadar üretildi. Bombardıman uçağı, seksen adet 500-pound class (230 kg) MK-82 JDAM GPS güdümlü bomba ya da on altı adet 2.400-pound (1.100 kg) B83 nükleer bomba gibi konvansiyonel ve termonükleer silahlar atabilir. B-2, gizlilik konfigürasyonunda büyük havadan karaya stand-off silahları taşıyabilen ve hizmette olduğu kabul edilen tek uçaktır.

<span class="mw-page-title-main">A-26 Invader</span>

Douglas A-26 Invader, (İstilacı), Amerika Birleşik Devletleri'nin Douglas Airfact Company firması tarafından yapılan çift motorlu hafif bombardıman uçağıdır. Birkaç binbaşı bu uçağı Soğuk Savaş'ta kullanmıştır. Sınırlı sayıda uçak 1969'da modifiye edilmiştir. Son A-26 ordu servisinden emekli olmuş, 1972'de National Guard Bureau ve National Air and Space Museum'e hibe edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mayın sorunu</span>

Mayın Sorunu, askerî amaçla kullanılan mayınların, sivil insanlara olumsuz etkisiyle gündeme gelmiş bir sorundur.

<span class="mw-page-title-main">Anti personel mayını</span>

Anti-personel mayını kara mayını sınıfı içerisinde tanksavar mayınları gibi taşıtlara karşı kullanılan türün dışındaki insan hedeflerine karşı geliştirilmiş bir mayın türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Tanksavar mayını</span> tank imha etmek için zemine yerleştirilen patlayıcı

Tanksavar mayını,, bir tür kara mayını olup tank ve zırhlı savaş araçlarına hasar vermek veya imha etmek amacıyla geliştirilmiştir.

M7 ABD tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan küçük metal kasalı bir [[tanksavar mayını|basınçlı tanksavra mayınıdır. Mayının geliştirilmesinde İngiltere yapımı Hawkins el bombasından yararlanılmıştır. Toplamda 2.5 milyon adet üretilmiştir. ABD Ordusunun kullanımından kaldırılmış olan mayın Angola, Burma, Kamboçya, Çat, Eritre, Etiyopya, Kore, Lübnan, Myanmar, Somali, Tayland ve Zambiya tarafından kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">M15 mayını</span>

M15 mayını ABD yapımı geniş dairesel bir basınçlı tanksavar mayınıdır. Daha önce kullanılmakta olan M6A2 tanksavar mayınının daha geniş bir modelidir. Mayın Kore Savaşı sırasında kullanılmıştır. Her ne kadar M19(plastik kılıflı ve minimum metal içeren modern tasarım) mayınları M15 mayınlarının yerini almışsa da, ABD M15'leri güvenilir ve efektif gördüğü için elinde büyük miktarda stok bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">M19 mayını</span>

M19, ABD yapımı geniş kare plastik kutu şeklinde bir tanksavar mayınıdır. Mayının sadece çok ufak olan iki metal parçası bulunmaktadır. Bunlar toplamda sadece 2,86 gr ağırlığa ulaşan bakır fünye kapsülü ve paslanmaz çelikten ateşleme iğnesidir. Bu da mayını detektörler tarafından bulunmasını neredeyse imkânsız hale getirmiştir. Şili, Güney Kore ve Türkiye'de lisanslı olarak üretilmiştir. Kullanan ülkeler sırasıyla: Afganistan, Angola, Çad, Şili, Kıbrıs Cumhuriyeti, İran, Irak, Ürdün, Kore, Lübnan, Batı Sahra ve Zambiyadır.

M5 ABD tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan metalsiz plastik kasalı tanksavar mayınıdır. Mayın dış kısmında koruyucu kasa ve içerisinde cam veya porselen iç yapıdan oluşmaktaydı. Mayında kimyasal yanında mekanik fünyede kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hawkins bombası</span>

Number 75 Hawkins Grenade Birleşik Krallık tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında hem tanksavar mayını hem de el bombası olarak kullanılan bir patlayıcı düzenektir.

GATOR mayın sistemi ABD tarafından 1980'li yıllarda geliştirilen misket bombalarından türetilen havadan bırakılan tanksavar ve anti personel mayını sistemidir. İki farklı dağıtm sistemi kullanır. Deniz Kuvvetleri için üretilen 250 kgluk CBU-78/B ve Hava Kuvvetleri için üretilen 500 kgluk CBU-89/Bdur.Buna ilaveten Volcano mayın sistemi ile kara taşıtları ve helikopterler ile de döşenebilir.

POMZ, POMZ-2 ve POMZ-2M modelleri Rusya yapımı birer kazıklı anti personel mayınıdır. POMZ mayını II. Dünya Savaşı sırasında kullanılmıştır. Daha sonra yerine POMZ-2 modeline, o da yerini POMZ-2M modeline bırakmıştır. Bu mayınlar daha sonra Kore Savaşı ve Vietnam Savaşı sırasında çok miktarda kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">PMD serisi mayınlar</span> Rus yapımı bir tür anti personel mayını

PMD-6, PMD-7 ve PMD-57 serisi mayın Rus yapımı bir tür anti personel mayınıdır. Şekil olarak bir yuva içine kesilmiş bir menteşeli kapaklı ahşap bir kutu gibidir. Üstteki kapağın altında onu tutan bir emniyet pimi, onun altında da ateşleyici iğne bulunur. Mayın üzrindeki kapağa yapılan yeterli bir basınçta bu iğne fünyeyi ateşlemektedir. Bu mayınlar 1 ila 10 kg arasındaki ağırlıklarda çalışmaktadır. Tüm mayınlarda MOV serisi ateşleyici kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Varil bombası</span>

Varil bombası bir çeşit doğaçlama patlayıcıdır. Genellikle bir varilin içine çeşitli yanıcı ve patlayıcı malzemelerle şarapnel parçalarının konulmasıyla üretilir. Özellikle yüksek miktarda patlayıcının kullanılabilmesi, ucuzluğu ve yapımının kolay olması nedeniyle tercih edilir. Bu çeşit bir bombayla hedefi vurmak zor olsa da yüksek tahribat gücü bu eksikliğini kapatır. Sivillere karşı ve hiçbir hedef gözetmeksizin kullanılmasından dolayı pek çok ülke ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi bu bombayı kullanan devletleri kınamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Deniz mayını</span>

Deniz mayını, savaş gemilerine veya denizaltılara zarar vermek veya imha etmek için suya yerleştirilen müstakil bir patlayıcı cihazdır. Sualtı bombalarından farklı olarak mayınlar denize dökülür ve herhangi bir geminin yaklaşması veya temas etmesi ile tetiklenene kadar beklemeye bırakılır. Deniz mayınları, düşman nakliye hareketlerini engellemek veya gemileri bir limana hapsetmek için saldırgan bir şekilde veya dost gemileri korumak ve "güvenli" bölgeler oluşturmak için savunma amaçlı kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Martin B-57 Canberra</span>

Martin B-57 Canberra, 1953 yılında Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri ile hizmete giren, Amerikan yapımı, ikiz jet taktik bombardıman ve keşif uçağıdır. B-57, Glenn L. Martin Company tarafından üretilen, British English Electric Canberra'nın lisanslı bir sürümüdür. İlk Martin yapımı modeller, İngiliz yapımı emsalleriyle neredeyse aynıydı; Martin daha sonra tasarımı daha büyük miktarlarda ABD kaynaklı bileşenleri içerecek şekilde değiştirdi ve uçağı birkaç farklı varyantta üretti.

<span class="mw-page-title-main">Grand Slam (bomba)</span>

Grand Slam, yaklaşık 10 ton ağırlığındaki bir deprem bombasıdır. II. Dünya Savaşı sırasında Royal Air Force tarafından Alman fabrikaları ile sığınak ve koruganlarına karşı kullanılmıştır Tallboy bombasından bir miktar daha hafiftir. Avro Lancaster uçaklarında kullanılmıştır.