İçeriğe atla

Çıplak Deniz Çıplak Ada

Çıplak Deniz Çıplak Ada
kapak resmi
YazarYaşar Kemal
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
TürRoman
Yayım4 Ekim 2012 (2012-10-04)
YayımcıYapı Kredi Yayınları
Sayfa272
ISBN9789750823596
Bir Ada Hikâyesi serisi
Tanyeri Horozları
(3. kitap)
Çıplak Deniz Çıplak Ada

Çıplak Deniz Çıplak Ada, Yaşar Kemal'in Bir Ada Hikâyesi serisinin dördüncü ve son romanıdır. Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana (1997) romanı ile başlayan Karıncanın Su İçtiği (2002) ve Tanyeri Horozları (2002) kitaplarıyla devam eden Bir Ada Hikâyesi dörtlemesi, son kitabı Çıplak Deniz Çıplak Ada ile tamamlanmış oldu. 4 Ekim 2012'de Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlandı.[1] Romanda yerlerinden edilen insanların Ege'de bir adada yeni bir yaşam kurma mücadelesi anlatılmaktadır.

Kaynağı

Cumhuriyet'ten Turgay Fişekçi yazdığı bir köşe yazısında Yaşar Kemal'in 1990'larda bu isimle bir roman yazacağını ve Bir Ada Hikâyesi dörtlüsünü daha 1973'te Abidin Dino'ya anlattığını belirtti.[2] Ayrıca dörtlünün son kitabı Çıplak Deniz Çıplak Ada'nın çıkış noktasını yazısında şu şekilde belirtmiştir:

"İlk nükleer denemelerin yapıldığı yıllarda Pasifik'te bir ada aşırı radyasyona uğradığından üzerindeki canlı varlığı, bitki örtüsünü, hayvanları tümüyle yitirmiş. İnsanlar da bu adayı terk etmişler. Aradan otuz kırk yıl geçtiğinde bir de bakmışlar ki ada kendini yenilemiş, yeniden bitki örtüsüne, canlı varlıklarına kavuşmuş. Doğanın bu kendini yenileme gücü gibi, insanın da yenilenme gücü olduğunu, bunu anlatmak istediğini söylemişti."

Yaşar Kemal, Milliyet'e verdiği bir röportajında ilkokulu okumak için kendi köyünden Kadirli'deki okula yürüyerek gidip gelirken bir köyün önünden geçtiğini ve bu köyle ilgili çeşitli şeyler duyduğunu, ortaokul çağındayken Hemite akrabalarından bir kadının o köyde neler olduğunu anlattığını söyledi:[3]

"Birlikte ormanın içine gezmeye gittik. 'Bak oğlum' dedi ve devam etti: 'Burada göçebeler, mübadiller vardı. Bunlar Yunanistan'dan gelen Türklerdi. Böyle üç köy vardı Anavarza'nın yanında. Çok güzel köyler. Bu köyü, hikâyesini öğrendim. O köye yerleştiklerinde çok güzel evler yapmışlar, köyü güzelleştirmişler. Etraftaki köylüler bu insanlara zulüm yapmışlar. Bu insanlar “'Bir gün gideceğiz.' deyip gitmişler. 15-16 yaşıma geldiğimde bu insanların nereye gittiklerini bulmaya çalıştım. Bulamadım. Bulamadığıma çok üzüldüm."

Kaynakça

  1. ^ "Yeniden Kemal'e ermek zamanı". 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2017. 
  2. ^ Fişekçi, Turgay (10 Ekim 2012). "Çıplak Deniz Çıplak Ada". Cumhuriyet. 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2017. 
  3. ^ "Yaşar Kemal: Benim ailem de mübadele yaşamış". 3 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Necati Cumalı</span> Türk yazar ve şair (1921-2001)

Necati Cumalı, Türk yazar, şair.

<i>İnce Memed I</i> Yaşar Kemalin romanı

İnce Memed I, Yaşar Kemal'in İnce Memed serisinin ilk kitabıdır. 1955 yılında yayımlandı. Yaşar Kemal’in baş yapıtı olarak değerlendirilen eser, Çukurova köylüsünün ağalığa karşı mücadelesini anlatır. Yazarın ilk romanıdır. 1953-1954’te Cumhuriyet gazetesinde tefrika edilmiş; 1955’te Çağlayan Yayınları tarafından iki cilt olarak kitap halinde basılmıştır. Eser, Varlık dergisinin düzenlediği 1956 yılı Varlık Roman Armağanı ile ödüllendirdi.

<span class="mw-page-title-main">Yaşar Kemal</span> Türk yazar ve şair (1923–2015)

Kemal Sadık Gökçeli veya bilinen adıyla Yaşar Kemal, Kürt kökenli Türk roman ve hikâye yazarı, şair ve aktivisttir. Türk edebiyatının en önde gelen yazarlarından biri olarak kabul edilen Yaşar Kemal, yaşamı boyunca pek çok ödül almış ve Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterilmiştir. En ünlü eseri, yaklaşık 32 yılda tamamladığı İnce Memed roman serisidir.

<i>Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana</i> Yaşar Kemalin 1997de basılmış romanı

Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana, Yaşar Kemal'in tarihi romanlarındandır. Eser ilk olarak 1997 yılında Adam yayınları tarafından basılmıştır. Bir Ada Hikâyesi dörtlemesinin ilk kitabıdır.

Turgay Fişekçi, Türk şair, yazar ve çevirmendir.

Tanyeri Horozları, Yaşar Kemal’in 2002'de yayımlanan romanıdır. Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana (1997), Karıncanın Su İçtiği (2002) ve Çıplak Deniz Çıplak Ada (2012) kitaplarıyla birlikte Bir Ada Hikâyesi dörtlemesini oluşturmaktadır.

Karıncanın Su İçtiği, Yaşar Kemal’in 2002'de yayımlanan romanıdır. Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana (1997), Tanyeri Horozları (2002) ve Çıplak Deniz Çıplak Ada (2012) kitaplarıyla birlikte Bir Ada Hikâyesi dörtlemesini oluşturmaktadır. Romanda, Karadeniz ve diğer Anadolu bölgelerinde yaşayan insanların I. Dünya Savaşı ve sonrasındaki dönemlerde yapmış oldukları göçler konu edilmektedir.

Nigâr Hanım ile Çiftçi Sadık Efendi'nin oğlu olarak 1923 yılında dünyaya gelen Yaşar Kemal, hayatı boyunca öykü, roman, çeviri, deneme, derleme, şiir ve röportaj alanlarında eser vermiştir. On altı yaşındayken 1939'da ilk şiiri "Seyhan"ı Görüşler adlı Adana halkevleri dergisinde yayımladı. Ortaokuldan ayrıldıktan sonra folklor derlemelerine başladı ve 1940-1941 yılları arasında Çukurova'dan ile Toroslardan derlediği ağıtları içeren ilk kitabı olan Ağıtlar, 1943 yılında Adana Halkevi tarafından; 1944 yılında ilk hikâyesi Pis Hikâye'yi yayımladı. 1940'larda Adana'da çıkan Çığ dergisi çevresinde Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino gibi isimlerle tanıştı. Özellikle, ressam Abidin Dino'nun ağabeyi Arif Dino'yla kurduğu yakınlık onun düşün ve yazın dünyasının gelişimini önemli bir ölçüde etkilemiştir. Kemal Sadık Göğceli adı ile çeşitli yayımlarda yazarken Yaşar Kemal adını Cumhuriyet gazetesine girince kullanmaya başladı ve 1951-1963 yılları arasında gazetede fıkra ve röportaj yazarı olarak çalıştı. 1952 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı olan Sarı Sıcak'ta da yer alan Bebek öyküsü burada tefrika edildi. 1947'de İnce Memed'i yazdı fakat yarım bıraktı ve 1953-54'te bitirdi. Dört ciltten oluşan seri, otuz dokuz yılda tamamlandı. Teneke (1955), Dağın Öte Yüzü serisi, Üç Anadolu Efsanesi (1967), Binboğalar Efsanesi (1971), Yılanı Öldürseler (1976), Hüyükteki Nar Ağacı (1982) dahil olmak üzere yazarın birçok eseri, Çukurova'da geçmektedir. Ayrıca eserlerden sekizi tiyatro oyununa, on ikisi sinemaya ve ikisi baleye uyarlanmıştır. Yaşar Kemal'in ayrıca senaryosunu yazdığı filmleri de mevcuttur.

Yaşar Kemal (1923-2015), hayatı boyunca öykü, roman, çeviri, deneme, derleme, şiir ve röportaj alanlarında eser vermiştir. On altı yaşındayken 1939'da ilk şiiri "Seyhan"ı Görüşler adlı Adana halkevleri dergisinde yayımladı. Ortaokuldan ayrıldıktan sonra folklor derlemelerine başladı ve 1940-1941 yılları arasında Çukurova'dan ile Toroslar'dan derlediği ağıtları içeren ilk kitabı olan Ağıtlar, 1943 yılında Adana Halkevi tarafından basıldı. Kayseri'de askerliğini yaparken ilk hikâyesi olan "Pis Hikâye"yi (1946) yirmi üç yaşındayken yazdı. 1948’de "Bebek" hikâyesini ardından "Dükkancı"yı yazdı. 1940'larda Adana'da çıkan Çığ dergisi çevresinde Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino gibi isimlerle tanıştı. Özellikle, ressam Abidin Dino'nun ağabeyi Arif Dino'yla kurduğu yakınlık onun düşün ve yazın dünyasının gelişimini önemli bir ölçüde etkilemiştir. Kemal Sadık Göğceli adı ile çeşitli yayımlarda yazarken Yaşar Kemal adını Cumhuriyet gazetesine girince kullanmaya başladı ve 1951-1963 yılları arasında gazetede fıkra ve röportaj yazarı olarak çalıştı. Bu dönemde Anadolu insanının iktisadi ve toplumsal sorunlarını dile getirdiği dizi röportajları ile tanınmaya başladı: Yanan Ormanlarda Elli Gün (1955), Çukurova Yana Yana (1955), Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün (1955), Peri Bacaları (1957). 1952 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı olan Sarı Sıcak'ta da yer alan "Bebek" öyküsü burada tefrika edildi. 1947'de İnce Memed'i yazdı fakat yarım bıraktı ve 1953-54’te bitirdi. Roman, ağalara karşı Çukurova'nın yoksul halkına arka çıkan İnce Memed'in halkı için savaşmasını konu almaktadır.

Dağın Öte Yüzü, Yaşar Kemal'in Ortadirek (1960), Yer Demir Gök Bakır (1963) ve Ölmez Otu (1968) romanlarından oluşan üçlemesidir. Seride Yalak köylülerinin yaklaşık olarak on üç aylık bir süreyi kapsayan yaşam mücadeleleri anlatılır. Yaşar Kemal, deus ex machina anlatım tarzını bu üçlemede kullanmıştır. Serinin ilk kitabı Toros dağlarının bir yüzünde yaşayan köylülerin Çukurova'ya iniş süresince karşılaştığı güçlüklerin, insanın doğayla mücadelesini ele almaktadır. Devam romanında Çukurova'dan eli boş dönen köylülerin Yalak'taki hayallerle ve korkularla dolu yaşamları işlenmektedir. Son romanda ise Memidik'in Muhtar Sefer'den almak istediği intikam anlatılır. Üçleme Türkiye dışında ilkin İngiltere olmak üzere Fransa, ABD, İsveç, Norveç gibi ülkelerde de yayımlanmıştır.

Ölmez Otu, Yaşar Kemal'in Dağın Öte Yüzü üçlemesinin üçüncü romanıdır. 1968 yılında Ant Yayınları tarafından yayımlandı. Toplam kırk yedi bölümden oluşmaktadır. Üçlemesinin son eseri olan Ölmez Otu'nda serinin diğer romanlarından farklı olarak, Memidik'in Muhtar Sefer'den almak istediği intikam sonunda onu öldürmesi ve köylülerin Taşbaşoğlu mitini yok etmeleri anlatılır.

Pis Hikâye, Yaşar Kemal'in yayımlanan ilk hikâyesidir. Kemal, hikâyeyi 1946'da yirmi üç yaşında Kayseri'de askerliğini yaparken yazdı. Hikâyede Fadık'ın kaçırılıp tecavüze uğraması anlatılır. Sarı Sıcak'ın (1955) bazı baskılarına Pis Hikâye ve Teneke de eklenmiş daha sonraları tekrar çıkartılıp bir kitap olarak basılmıştır. Ayrıca Notos tarafından aynı adla kitap olarak yayımlanmıştır.

Kuşlar da Gitti, Yaşar Kemal'in tefrika edilmeden doğrudan kitap olarak yayımlanan ilk romanıdır. 1978 yılında Milliyet Yayınları tarafından basılmıştır. Eserde, ağ ile kuş avlayıp satan birkaç insanın son yıllardaki bir zaman parçası içinde kuş avcılığını ve avlanan kuşları İstanbul sokaklarında satışları ele alınmıştır. Kilise, cami ve sinagog önlerinde "azat buzatlık" satmak için kuş avlayan gençlerin satamayıp sonunda çaresizlikten kuşları yemek zorunda kalmalarına kadar olan süreç betimlenir. Kuşlar da Gitti, Yaşar Kemal'in en çok satılan dördüncü kitabıdır.

Yılanı Öldürseler, Yaşar Kemal'in aşk, töre ve anne şefkati üçgeninde filmlere konu olmuş romanıdır. Eserde Yaşar Kemal'in doğup büyüdüğü Osmaniye'nin Hemite köyündeki Esme'nin hikâyesini anlatılır. Yazar, Yılanı Öldürseler'i 1950'de Kozan hapishanesinde yatarken tanıştığı bir çocuğun başından geçenlerden esinlenerek yazmıştır. 1976'da Cumhuriyet gazetesinde tefrika edildikten sonra aynı yıl Cem Yayınevi tarafından kitap olarak basılmıştır. 1982'de Türkan Şoray'ın yönetmenliğinde aynı adla sinemaya uyarlanan kitap, 1983 yılında Marianik Revillon tarafından Paris'te tiyatro oyunu olarak sahnelenmiştir. 1991 yılında Yaşar Kemal'in eşi Thilda Kemal tarafından To Crush the Serpent adıyla İngilizceye çevrilmiştir.

Kale Kapısı, Yaşar Kemal'in 1985'te yayımlanan romanıdır. Toros Yayınları'ndan çıkan kitap yazarın Kimsecik üçlemesinin ikinci kısmıdır. Yarı otobiyografik özellik gösteren Kale Kapısı 1986'da Orhan Kemal Roman Armağanı almıştır. Romanda, işlediği cinayetten sonra dağa çıkan Salman'ın saldığı korku anlatılır.

<i>İnce Memed II</i> Yaşar Kemal romanı

İnce Memed II, Yaşar Kemal'in yazdığı İnce Memed serisinin ikinci romanıdır. İlkin gazetede tefrika edilen İnce Memed II, 1969 yılında kitap haline getirildi. Yazar, İnce Memed serisinde başkaldırıyı savunmuştur. İnce Memed I, Ağrıdağı Efsanesi, Kuşlar da Gitti, İnce Memed III eserleriyle birlikte yazarın en çok satan ilk beş kitabından üçüncüsüdür.

Bir Ada Hikâyesi, Yaşar Kemal'in 1997-2012 yıllarında yazdığı dört romandan oluşan serisidir. Seri, Fırat Suyu Kan Akıyor Baksana (1997), Karıncanın Su İçtiği (2002), Tanyeri Horozları (2002) ile Çıplak Deniz Çıplak Ada (2012) romanlarından oluşmaktadır. İlk üçü Adam Yayınları'ndan çıkarken sonuncusu ise Yapı Kredi Yayınları tarafından basılmıştır. Seride mübadele ve göç olgusu ele alımaktadır.

<i>İnce Memed</i> Yaşar Kemalin 1955 ile 1987 arasında yazdığı ve dört ciltten oluşan roman serisi

İnce Memed, Yaşar Kemal'in 1955 ile 1987 arasında yazdığı ve dört ciltten oluşan roman serisidir. Serinin konusu Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında Çukurova'da geçmektedir. Seri, Anadolu halkının geri kalmışlığı, köy hayatının sefaleti ve ağaların tüm yöreye tamamen hakim olması üzerine bu duruma karşı bir isyan öyküsüdür. Yaşar Kemal, 1947'de serinin birinci romanını yazdı fakat yarım bıraktı ve 1953-54'te bitirdi. Seri son romanının yayımlanmasıyla otuz dokuz yılda tamamlanmıştır. İnce Memed serisi Yaşar Kemal tarafından "Anadolu'nun destanı" olması istenmiştir. Hürriyet Pazar tarafından oluşturulan yüz kişilik jüri tarafından belirlenen "Türk Edebiyatının Gelmiş Geçmiş En İyi 100 Romanı" listesinde bir numara seçilmiştir.

Akçasazın Ağaları, Yaşar Kemal'in üçleme olarak tasarladığı ama ikileme olarak yayımlanan roman serisidir. Seri, Demirciler Çarşısı Cinayeti (1974) ile Yusufçuk Yusuf (1975) kitaplarından oluşmaktadır ve Cem Yayınevi tarafından yayımlanmıştır. Serinin üçüncü kitabı olması planlanan Anavarza ise yayımlanmamıştır. İki cilt de "O iyi insanlar, o güzel atlara bindiler, çekip gittiler." cümlesiyle başlamaktadır. 1950'li yıllarda yaşanan Çukurova'daki toplumsal dönüşümü konu almaktadır.

Türk yazar, gazeteci, tv-radyo programcısı.. Babası Yaşar Mehmet Güzelce, annesi Saadet Güzelce'dir. Dört çocuklu ailenin en küçüğüdür. Adana, Ankara, İstanbul ve bir dönem İzmir olmak üzere Türkiye'nin büyük şehirlerinde yaşamış, babasının karavan merak ile birlikte tüm Türkiye'yi karavanla gezmiş ve ilk defterlerini bu seyahatlerde tutmuş, ilk yazılarını bu yıllarda yazmıştır.

  1. Yaşamı Ankara doğumlu yazar, Adana Ayas Koleji'nde ilkokulu, Ankara Arı Koleji'nde ortaokulu ve Özel Kalamış Lisesi'nde liseyi tamamladı. İstanbul Üniversitesi Klasik Arkeoloji Bölümü'nden mezun olup, deneme, öykü ve şiirleri ilk kez aylık edebiyat dergisi Üç Nokta'da yer aldı. Gezi ve coğrafya dergilerinde başladığı muhabirlik, editörlük çalışmalarının yanı sıra, sinema ve tiyatro alanlarında da eserler verdi. Romanlarında tarih, aşk, ölüm, kadın ve çocukluk konularına değinen Bedia Ceylan Güzelce, çeşitli dergilerde yazıyor, televizyon ve radyo kuruluşlarında programlar yapıyor. TEDxReset kapsamında konuşmacı olarak 2013 yılında sahne aldı ve "Acılarınızı Küçümsüyorum" başlığında X,Y,Z kuşakları için kritik kavşakları anlattı. 2011 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde "Social Change Through Arts" başlıklı bir eğitime katıldı. Ailesi, Ankara ve İzmir'de restoran işleten yazarın, mutfak sanatlarına ilgisi çocuk yaşlarda başladı. Bu ilgiyi 2018 yılında Fransız aşçılık okulu Le Cordon Bleu'da eğitim alarak bir adım öteye taşıdı.
  2. Kitapları 2.1. İlk romanı 1473 2011 yılında yayımlandı. Kitap, 1473 yılında, Erzincan, Otlukbeli'de gerçekleşen "Otlukbeli Savaşı"nı iki kirpinin gözünden anlatıyor. Savaşlarda sadece tarihi yazanların değil, hiç bahsedilmeyen nice insanların ve canlıların da varlığına dikkat çeken kitap, iki Müslüman ve Türk devlet arasındaki bu korkunç savaşı anlatması bakımından önem taşır. Bu kitap, İngiltere'de Kingston University tarafından yayımlanan ilk çeviri eser olma özelliğine sahip. Yazar, bu kitapla ilgili olarak üniversitede akademisyen ve doktora öğrencileriyle bir söyleşi gerçekleştirdi. 2.2. İkinci romanı Göğün Bütün Çeyrekleri 2015 yılında Doğan Kitap tarafından yayımlandı. Hiçbir çocuğun ölmediği bir çocuk hastanesinin avlusunda baygın halde bulunan yaşlı bir adam ve ana karakter olan başhekim Doktor Timur'un yaşadıklarına odaklanıyor. Bu kitaptaki "Yaşlı Adam" karakteri, ölümsüz olduğuna inanılan Enuh ya da diğer ismiyle İdris Peygamber'in günümüzde bir kez daha dünyaya gelmesini konu edinir. Ancak biz öyle zor bir yüzyılda yaşıyoruzdur ki ölümsüz bir peygamber bile bir daha doğmamak üzere ölmeyi diler. 2.3. Üçüncü romanı Soyka ise bir kadının çocukluğundan itibaren sevgisizlikle birlikte suça itilmesini işliyor. Suçun ve suçlunun anatomisine eğilen kitap, suçun oluşma koşulları ve kurallarına odaklanır. Kitaplarında şiirsel bir dil ve akıcı anlatım tarzını benimsemesiyle kendi kuşağının önemli yazarları arasında gösterilmektedir.
  3. Çalışma yaşamı Yazın ve anlatım dünyası etrafında şekillenen çalışma yaşamında 2010-2019 yılları arasında televizyon programcılığı yaptı. Habertürk tv, Bloomberg HT ve Türkiye'nin ilk belgesel kanalı İz Tv'de kültür sanat ve tarih alanında programlar yaptı. Habertürk'te Skala, Bloomberg HT'de ise Sanat Aktüel programlarını hazırlayıp sunmanın yanı sıra Viyana Filarmoni Orkestrası'nın Zubin Mehta ve Daniel Barenboim eşliğindeki Aspendos konserini İngilizce ve Türkçe anlatmak gibi bazı önemli yayınlara da imza attı. Aralarında Boby McFerrin, Jane Birkin, Gidon Kremer, Prof. Dr. Halil İnalcık, Neşet Ertaş gibi birçok sanatçı ve akademisyenle röportajlar gerçekleştirdi. 2010-2013 yılları içerisinde Habertürk bünyesinde, sonrasında ise serbest çalışma düzeni ile İz Tv'de belgesel programları yaptı. Habertürk Tv, Al Jazeera Türk'te kültür sanat editörlüğü, çeşitli projelerde sanat yönetmenliği yaptı. Expo 2016 Antalya için Evliya Çelebi'nin hayatını anlatan "Çelebi" ve çocuklar için doğa ve çevre temalı "Sevgi Bahçesi" oyunlarını yazdı. Kültür sanat yayıncılığı alanında çalışmış ve birçok çalışmaya da katkı sunmuştur. A. Taner Elhan'ın yönetmenliğini yaptığı ve Burak Özçivit ile Fahriye Evcen'in başrolünü paylaştığı "Aşk Sana Benzer" filminin senaristidir, film gişede başarı elde etmiştir. Dizi ve filmlerde senaryo çalışmaları gerçekleştirmektedir. İlk tiyatro oyunu 679'da İngiliz Kemal'in Galata'daki İngiliz Karakolu'ndaki hücrede tutukluğu kaldığı süreyi anlatır. Tek kişilik oyunda İngiliz Kemal'i Alican Yücesoy oynamış, oyunun yönetmenliğini ise Yeşim Özsoy Gülan üstlenmiştir. İstanbul'da yaşamaya devam etmektedir.
  4. Radyo Programı Kuruluşundan bu yana Kafa Radyo'da programlar yapan Bedia Ceylan Güzelce, Mayıs 2021 itibarıyla "Bedia ile Güzel Şeyler" programını hazırlayıp sunuyor. Pozitif haberlerin, iyi gelişmelerin aktarıldığı programın büyük bir dinleyici kitlesi vardır.