İçeriğe atla

Çıngıraklı yılanlar

Çıngıraklı yılanlar
Çizgili çıngıraklı yılan (Crotalus horridus)
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Alt âlem: Eumetazoa
(Grup) Bilateria
Üst şube: Deuterostomia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Üst sınıf: Tetrapoda
Sınıf: Reptilia
Alt sınıf: Diapsida
İnfra sınıf: Lepidosauromorpha
Üst takım: Lepidosauria
Takım: Squamata
Alt takım: Serpentes
Familya: Viperidae (Engerekgiller)
Alt familya: Crotalinae
Oppel, 1811
Cinsler

Agkistrodon - Atropoides - Bothriechis - Bothriopsis - Bothrocophias - Bothrops - Calloselasma - Cerrophidion - Crotalus - Cryptelytrops - Deinagkistrodon - Gloydius - Hypnale - Lachesis - Ophryacus - Ovophis - Porthidium - Protobothrops - Sistrurus - Triceratolepidophis - Trimeresurus - Tropidolaemus - Zhaoermia

Çıngıraklı yılanlar (Crotalinae), engerekgillerin Asya ve Amerika'da bulunan bir alt familyasıdır. Bu alt familya, başın her iki tarafında, burun deliği ve göz arasında bulunan çukur şeklindeki ısı sensörü organlarının (çukur organ) varlığı ile ayrılırlar. Çıngıraklı yılanlar tanımlanmış 18 cinsi ve 150 türü bulunur. Bunlardan 7 cins ve 54 türü Eski Dünya'da, 11 cins ve 97 tür Yeni Dünya'dadır.[1] Bunlar ayrıca Amerika kıtasında bulunan tek engerek alt familyasıdır. Bu alt familyanın tip cinsi Crotalustur (çıngıraklı yılan), bunun tip türü C. horridustur (çizgili çıngıraklı yılan).

Özellikleri

Bu yılanların boyutları 30–45 cm'den (Hypnale hypnale) maksimum 3.65 m uzunluğa (Lachesis muta) kadar erişebilir. Lachesis muta dünyanın en uzun engereğidir.

Crotalus willardi obscurusun burnu ve gözü arasındaki çukur organı açık bir şekilde görülebiliyor.

Bu grubu eşsiz yapan başın her iki tarafında, burun deliği ve göz arasında, bulunan derin bir çukurdur. Bu çukurlar kızıl ötesi radyasyona karşı duyarlıdır ve yılana besleneceği avının yerini ve belki de küçük sıcak kanlı avın boyutunu tartmasında yardım eden altıncı bir his verir.[2]

Çukur organının yapısı karmaşıktır ve pitonlarda ve boalarda bulunan termoreseptif dudaksı çukura benzer ancak ondan daha fazla gelişmiştir. Organ derindir ve maksiller kavitede bulunur. Membran kulak zarına benzer ve çukuru eşit olmayan iki bölüme ayırır. İki bölümden büyük olanı dışarıya dönüktür. İki bölüm dar bir tüp veya boru ile birbirlerine bağlanır. Bu tüpler çevredeki bir grup kasla açılıp kapatılabilir. Yılan bu tüpü kontrol ederek membranın her iki yanındaki hava basıncını da dengeleyebilir.[3]

Notlar

  1. ^ Crotalinae. ITIS - Integrated Taxonomic Information System. (Erişim tarihi: 26 Ekim 2006)
  2. ^ Campbell JA, Lamar WW. 2004. The Venomous Reptiles of the Western Hemisphere. Comstock Publishing Associates, Ithaca and London. 870 pp. 1500 plates. ISBN 0-8014-4141-2.
  3. ^ Mehrtens JM. 1987. Living Snakes of the World in Color. New York: Sterling Publishers. 480 pp. ISBN 0-8069-6460-X.

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Çıngıraklı yılanlar ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Wikispecies'te Çıngıraklı yılanlar ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Boynuzlu engerek</span>

Boynuzlu engerek, engerekgiller (Viperidae) familyasından sırt bölgesinin rengi genel olarak gri, sarı ve kahverengi renkli engerek türü.

<span class="mw-page-title-main">Yılan</span> pullular alt takımı

Yılanlar, Pullular takımına ait uzun, ayaksız etçil sürüngenlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Örümcek</span>

Örümcek, eklembacaklılar (Arthropoda) şubesinin örümceğimsiler (Arachnida) sınıfından Araneae takımının üyelerine verilen genel ad. Hemen hemen dünyanın her tarafında yaşar. 2012 rakamlarına göre 112 familyada ve 3879 cinste toplanan 43.244 türü bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Süper avcı</span> bir besin zincirinin tepesinde yaşayan ve kendine ait bir yırtıcı hayvanı olmayan yırtıcı hayvan

Süper avcılar, normal şartlar altında doğada yetişkin haldeyken başka türler tarafından avlanmayan ve av türlerini kontrol altında tutan avcı canlılardır. Ayrıca süper yırtıcı, alfa yırtıcı, doruk yırtıcı, doruk avcı veya büyük avcı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kral kobra</span>

Kral kobra, dünyanın en uzun zehirli yılanı.Uzunluğu ortalama 3.5-4 metreye gelebilir ancak 5.5-6 metreye gelenler olmuştur. Ağırlığı da 9 kilograma kadar çıkabilir. Bu tür Güneydoğu Asya'dan Hindistan'a kadar çok geniş bir yaşam alanına sahiptir. Ayrıca doğada farklı renk ve desenlerde Kral Kobralar vardır. Örneğin Tayland'daki Kral Kobralar zeytin yeşili bir renge sahipken, Çin'dekiler daha koyu renge ve altın sarısı desenlere sahiptir. Kral kobranın cins ismi olan Ophiophagus "yılan yiyici" anlamına gelir. Bu yılanların diyetinde diğer yılanlar da bulunur. Özellikle pitonlar, sıçan yılanları ve hatta kendi türünün daha küçük üyeleri başta gelir. bulunduğu bölgedeki diğer yılanları yer. Kral kobra, gerçek bir kobra değildir. İlk keşfedildiği zaman öyle sanılmış ancak sonrasında ayrı bir aileye özgü bir yılan olarak kabul edilmiştir. Ayrıca dişi bireyler yumurtlamadan önce, tıpkı kuşlar gibi etraftaki nesneleri kullanıp yuva hazırlar. Bunu yapan tek yılandır. Dişiler yuva başında 80-90 gün nöbet tutar ve zamanı gelince oradan ayrılırlar. Kral kobralar Hinduizmde yok oluşun ve yeniden oluşumun tanrısı Shiva'nın habercisi olarak görülür. Bu yılanlar 15-20 yıl civarı yaşayabilir. Esaret altında bu süre daha fazla olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Keseli sıçangiller</span> keselilerin Didelphimorphia takımına ait tek familya

Didelphidae veya Keseli sıçangiller, Didelphimorphia takımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Sadece Amerika'da bulunurlar.

<i>Bothrops asper</i>

Bothrops asper Orta Amerika'da ve Güney Amerika'nın kuzeyinde bulunan zehirli bir Yeni Dünya engereği türüdür. B. asper iki metreden daha fazla uzunluğa ulaşabilir, oldukça hızlıdır, çok kolay heyecanlanır ve son derece zehirlidir. Bu yılanlar düşük rakımlı bölgelerde çoğunlukla insanların yaşadığı yerlerde geniş ölçüde yayılmışlardır ve yaşadığı bölgelerdeki yılan ısırığı vakalarının temel sorumlusudur. Isırıktan sonra hayatta kalanların büyük çoğunluğu da nekroz sonucu organ kaybına maruz kalır. Türün şu ana kadar herhangi bir alttürü tanımlanmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Engerekler</span>

Engerekler (Viperinae), zehirli yılanlar familyası engerekgillere ait Asya, Avrupa ve Afrika'da bulunan bir altfamilya grubudur. Engereklerin ayırt edici özelliği kardeş grup çıngıraklı yılanlar için karakteristik olan çukur organından yoksun olmalarıdır. Bu altaileye ait tanımlanmış 12 cins ve 66 tür bulunur. Kutup Dairesi'nde bile bulunabilen Vipera berus dışındaki türlerin neredeyse tamamı tropikal veya subtropikaldır.

<i>Crotalus scutulatus</i> Crotalinae ailesinden zehirli bir yılan türü

Crotalus scutulatus ABD'nin güneybatı ve Meksika'nın orta bölgelerinde bulunan, Crotalinae ailesinden zehirli bir yılan türüdür. Güçlü nörotoksik zehiri ile bilinen yılanın burada anlatılan aday ile birlikte toplam iki alttürü bulunmaktadır.

<i>Crotalus mitchellii</i>

Crotalus mitchellii Güneybatı ABD ve Meksika'nın kuzey kesimlerinde bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Yılan, çıngıraklı yılan zehiri ile de uğraşan tıp doktoru Silas Weir Mitchell'in (1829-1914) onuruna bu şekilde isimlendirildi. Crotalus mitchellii'nin buradaki aday ile birlikte tanımlanan beş alttürü bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Filistin engereği</span>

Filistin engereği, Filistin, Lübnan, Suriye, Ürdün ve Türkiye'de bulunan çok zehirli bir engerek türü. Yaşadığı bölgedeki yılan ısırıklarının en büyük sorumlusudur. Tanımlanmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kırbaç yılanıgiller</span>

Kırbaç yılanıgiller (Colubridae), kolubridler veya su yılanıgiller bir yılan familyasıdır. Tüm dünyadaki yılan türlerinin üçte ikisi kapsayan geniş bir familya olan kırbaç yılanları Antarktika haricinde bütün kıtalarda bulunur.

<i>Crotalus durissus</i>

Crotalus durissus Güney Amerika'da bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Cinsinin en geniş dağılım alanına sahip üyesi olan bu tür bulunduğu bölgelerde ciddi bir tıbbi problem oluşturur. Burada anlatılan aday ile birlikte toplam sekiz alt türü tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Crotalus atrox</span>

Batı elmas sırtlı çıngıraklı yılanı veya baklava sırtlı ABD ve Meksika'da bulunan bir çukur engerek türüdür. Meksika'nın kuzeyinde yılan ısırığı sonucu meydana gelen ölümlerin birinci ve ABD'de doğulu elmas sırtlının ardından ikinci sorumlusudur. Şimdiye kadar tanınmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Crotalus adamanteus</span> ABDnin güneydoğusunda bulunan zehirli bir çukur engerek türü

Doğu elmas sırtlı çıngıraklı yılanı ABD'nin güneydoğusunda bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Amerika kıtasında bulunan en ağır ve en büyük zehirli yılandır. Tanınmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Atractaspididae</span>

Atractaspididae Afrika ve Orta Doğu'da bulunan bir yılan familyasıdır. Tanımlanmış 12 cinsi bulunmaktadır.

<i>Bothrops atrox</i> Engerek türü yılanların bir cinsi

Bothrops atrox Andlar'ın doğusunda Güney Amerika'nın kuzey kesimlerindeki tropik alçak bölgelerinde bulunan bir çukur engerek türüdür. Tanımlanmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır. Bu tür çok tehlikelidir ve başka herhangi bir Amerikan sürüngeninden daha fazla insan ölümünden sorumludur.

<span class="mw-page-title-main">Yılan zehri</span> zehir

Yılan zehri, belli yılan türlerinin modifiye olmuş tükürük bezlerinde ürettiği salyadır. Zootoksin salgılayan salgı bezi, diğer omurgalılarda bulunan parotis bezinin değişikliğe uğramış halidir ve genellikle başın her iki yanında, gözlerin arkasında ve aşağısında yer alır. Bu zehrin, kılcal borular yoluyla oluklu veya borumsu dişlerden dışarı çıkıncaya kadar saklandığı alveolu sağlar. Yılan zehri birçok farklı enzim ve protein içerir. Bu proteinlerden çoğu insanlar için zararsızdır ancak bazıları toksindir.

<span class="mw-page-title-main">Yılan ısırığı epidemiyolojisi</span>

Çoğu yılan ısırığı zehirli olmayan yılanlardan kaynaklanır. Dünyada kabaca 3000 yılan türü bulunur, bunların sadece %15 kadarının insanlar için tehlikeli olduğu kabul edilir. Yılanlar Antarktika dışında bütün kıtalarda bulunur. En çeşitli ve yaygın bulunan yılan ailesi, yaklaşık 700 türü zehirli olan kırbaç yılanlarıdır (Colubridae). Bu yılanların çoğu insanlar için tehlike oluşturabilecek kadar zehir üretemez, ancak familyanın en az beş cinsi insan ölümlerine sebep olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Darevski engereği</span>

Darevski engereği veya bilimsel adıyla Vipera darevskii, küçük bir zehirli engerek türüdür. Türkiye'nin Artvin ve Ardahan illeri ve Kuzeybatı Ermenistan'da görüldüğü rapor edilmiştir. Ayrıca muhtemelen Güney Gürcistan'da da yaşamaktadır.