İçeriğe atla

Çılgın Palmiyeler (Faulkner'ın romanı)

Ey Yeruşalim, Seni Unutursam (If I Forget Thee, Jerusalem), yahut yaygın adıyla Çılgın Palmiyeler (The Wild Palms), Amerikalı yazar William Faulkner'ın 1939 yılında yayımlanan romanı. Roman ilk olarak, içerisindeki dönüşümlü iki öyküden birinin adı olan, Çılgın Palmiyeler (The Wild Palms) başlığı ile yayımlandı. Bugün, daha ziyade Çılgın Palmiyeler [Ey Yeruşalim, Seni Unutursam] başlığıyla yayımlanmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri'nin en saygın yayıncılarından Library of America kitabı If I Forget Thee, Jerusalem (The Wild Palms) adıyla yayımlamaktadır.[1] Kitabın başlığındaki "Ey Yeruşalim, Seni Unutursam" ifadesi 137. Mezmur'a bir anıştırmadır.[2]

Roman, Çılgın Palmiyeler adlı bir aşk hikâyesi ve Irmak Adam adlı bir nehir macerasının, dönüşümlü olarak anlatılmasından oluşur. Kitap, Çılgın Palmiyeler isimli hikâyeyle başlar, dönüşümlü olarak anlatımlar sürer ve sonunda Irmak Adam adlı hikâye ile biter. Roman, hikâyelerin somut bir bağlantısı olmadığı gerekçesiyle geçmiş yıllardaki kimi baskılarında, dönüşümlü yapısının aksine, önce Çılgın Palmiyeler hikâyesinin tamamı ardından da Irmak Baba hikâyesinin tamamı bir araya getirilerek basılmış ve dönüşümlü yapısı yok sayılmıştır. Faulkner 1949 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanınca bu hatadan dönülerek, dönüşümlü olarak yayımlanmıştır. Faulkner hikâyeleri yalnız dönüşümlü olarak dizmekle kalmamış, daha en başta, dönüşümlü olarak kaleme almıştır. "Çılgın Palmiyeler" hikâyesini "a", "Irmak Baba" hikâyesini "b" ile imleyecek olursak kitabın dizimini "a, b, a, b, a, b, a, b, a, b" şeklinde gösterebiliriz. İki hikâyeye de aynı sayıda bölüm ayrılmış olsa da Çılgın Palmiyeler hikâyesinin odakta olduğunu söylemek mümkündür.

Roman, Faulkner'ın birçok romanının aksine, kurgusal bölge Yoknapatawha'da geçmemektedir.

Roman, Jorge Luis Borges tarafından, 1940 yılında, Las palmeras salvajes adıyla İspanyolcaya kazandırılmıştır. Bu, Faulkner'ın İspanyolcadaki ikinci, Latin Amerikadaki ilk çevirisidir.[3] Borges, Norman Thomas di Giovanni ile yaptığı bir söyleşide çeviri hakkında, "Tabiî, tercüme Buenos Aires'te yayınlanınca insanlar fazlaca uzun ve karmaşık cümleler kullanarak Faulkner'a sadık kalmadığımı söylediler. Bu uzun ve karmaşık cümlelerin metinde de yer alabileceğini hatırlatmak zorunda kaldım."[4] demiştir. Oysa bu romanın, Faulkner'ın diğer romanları göz önüne alınınca, görece daha okunaklı olduğu söylenebilir.

Çılgın Palmiyeler'den, "Acıyla yokluk arasında acıyı seçiyorum ben." cümlesi Jean-Luc Godard'ın, 1960 tarihli, Serseri Aşıklar ("À bout de souffle") filminde Patricia karakteri tarafından alıntılanmıştır.[5]

Agnès Varda, The Beaches of Agnès (2008) isimli belgeselinde, 1955 tarihli, La Pointe Courte filminin esin kaynağının Faulkner'ın Çılgın Palmiyeler'i olduğunu belirtmiştir. "Yeni Dalga akımının büyükannesi" olarak bilinen yönetmenin bu filmi, kimilerince Fransız Yeni Dalgası'nın öncüsü olarak anılmaktadır.[6]

Roman, 2011 yılında Necla Aytür - Ünal Aytür çifti tarafından Türkçeye kazandırılmış, çeviri Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanmıştır.[7] Eser, "Çılgın Palmiyeler" adıyla çevrilmiş, diğer başlık herhangi bir şekilde belirtilmemiştir.

Konu

Çılgın Palmiyeler (Wild Palms) hikâyesi stajyer bir doktor ile heykeltıraş bir kadının yasak aşkını konu alırken, Irmak Baba (Old Man) hikâyesi bir mahkûmun selde başına gelenleri konu almaktadır. Faulkner bu iki hikâyeyi dönüşümlü olarak yazıp yayımlayınca eleştirmenlerin tepkisi pek iyi olmamıştı, lakin Nobel Edebiyat Ödülü'nün ardından eser yeniden dikkatleri çekmiş ve iki öykünün baş kahramanları Harry ve Mahkûm arasında kimi çapraz okumalar yapılmıştır.[8] Mahkûm'un Irmak'la (Mississippi Irmağı) yaşadığı cedelleşme bir destan havasındadır. Mississippi adeta bilinçli bir şekilde Mahkûm'la uğraşır. Mahkûm'un rakibi Irmak'ken Harry'nin rakibinin zaman olduğu söylenebilir. Bu iki "akış" içerisinde kadınlarla erkekler arasındaki ilişki anlatılır.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020. 
  4. ^ Richard Burgin, Borges'le Söyleşiler, çev. Hatice Esra Mescioğlu, Paradigma Yayıncılık, 1. baskı (2009), s.182.
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2020. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2020. 
  8. ^ William Faulkner, Çılgın Palmiyeler, çev. Necla Aytür - Ünal Aytür, Yapı Kredi Yayınları, 2. baskı (2017), [Ünal Aytür'ün yazmış olduğu "Önsöz"] s.6.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jorge Luis Borges</span> Arjantinli yazar (1899-1986)

Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo, Arjantinli öykü, deneme yazarı, şair ve çevirmen. En önemli eserleri arasında 1940'larda yayınlamış Ficciones ve rüya, labirent, indeterminizm, sonsuzluk, ayna ve mitolojik motifleri ihtiva eden Alef yer alır. Eserleri, felsefe literatürünü ve fantezi türünü etkilemiştir, 20. yüzyıl Latin Amerika literatüründe Büyülü gerçekçilik akımını önemli ölçüde etkilemiştir. Büyülü gerçekçilik akımının önde gelen isimlerindendir ve gerçeküstücülük konusunda yazdığı denemeleri ile ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Joker (karakter)</span> DC Comics karakteri

Joker, Bob Kane ve Bill Finger tarafından oluşturulan DC Comics kurgusal karakteridir ve süper kötü. Çizgi roman kahramanı Batman'in en büyük düşmanı olan Joker; çoğunlukla beyaz, mavi, kırmızıdan oluşan ikonik yüz boyası ve görünümüyle tanınan en popüler kurgusal karakterlerden birisidir. Joker 1989 tarihli Batman filminde Jack Nicholson tarafından, 2016'da Jared Leto ve 2019'da kendi adında ilk solo filmi olan Joker'de Joaquin Phoenix tarafından canlandırılmıştır. 2008 yılında vizyona giren Kara Şövalye'deki Joker karakterini, film çekimleri bittikten sonra ölen Heath Ledger canlandırmıştır. Jack Nicholson'un canlandırdığı Joker rolüne oranla daha çok şiddetten yana ve karanlık tarafı ağır basan yenilenmiş bir Joker'i oynamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Oktay Akbal</span> Türk gazeteci yazar

Mehmet Oktay Akbal, Türk gazeteci ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Çetin Altan</span> Türk yazar, gazeteci, köşe yazarı, oyun yazarı, siyasetçi

Çetin Altan, Türk yazar, gazeteci, köşe yazarı, oyun yazarı, siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Yerebatan Sarnıcı</span> İstanbulda bulunan tarihi su deposu

Yerebatan Sarnıcı İmparator loustinianos (527-565) döneminde İstanbul'da şehrin su ihtiyacını karşılamak üzere 526-527 senelerinde yaptırılmış kapalı su sarnıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tarık Buğra</span> Türk yazar ve gazeteci (1918–1994)

Süleyman Tarık Buğra, Türk gazeteci ve roman, hikâye, oyun ve fıkra yazarı.

<span class="mw-page-title-main">J. K. Rowling</span> İngiliz roman yazarı ve hayırsever

Joanne Kathleen "Jo" Rowling veya bilinen adıyla J. K. Rowling, Harry Potter adlı fantastik roman serisinin İngiliz yazarı. Kathleen, kendisine verilen bir ad olmamasına rağmen, büyükannesinin onuruna bu adı almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nuh</span> Peygamber

Nuh, İbrahimî dinlerde kendisinden söz edilen Tufan peygamberidir. Tevrat'ta Nuh'un 950 yıl yaşadığına işaret edilir. Kur'an'da ise kaç yıl yaşadığı bildirilmemiş, yalnızca kendisinin 950 yıl boyunca kavmi içinde yaşadığı belirtilmiştir. İnanışa göre Tufan'dan önce Allah'ın emriyle büyük bir gemi inşa etmiş ve bu gemiye "Nuh'un Gemisi" denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">William Faulkner</span> Amerikalı yazar (1897 – 1962)

William Cuthbert Faulkner Nobel ödüllü, Amerikalı yazar.

Işıl Yücesoy, Türk sinema, tiyatro oyuncusu ve ses sanatçısı.

<i>Kabuslar Evi</i>

Kabuslar Evi, birçok farklı hikâyeden oluşan, ortak noktası eski bir köşk ve bir emlakçı olan gerilim-korku dizi filmidir. Bu köşke gelen kişilerin başından geçen gizemli, geçmişin bir köşesinde sıkışıp kalmış ve doğaüstü kimi olayları anlatır. Senaryosu ve bazı bölümlerinin yönetmenliği Çağan Irmak'a aittir. Birçok ünlü isim bu seride oynamıştır. Fikret Kuşkan, Cihan Okan, Hümeyra, Yetkin Dikinciler, Çetin Tekindor, Okan Yalabık, Zuhal Gencer, Güler Ökten, Levent Üzümcü, Ali Düşenkalkar, Rıza Kocaoğlu, Tolga Karel, Şerif Sezer, Gerçek Sağlar,Melisa Sözen, Nur Sürer,Rüçhan Çalışkur, Yurdaer Okur, Ayşe Nil Şamlıoğlu, Devrim Nas, Yiğit Özşener, Deniz Türkali, Hülya Koçyiğit, Ayhan Kavas,Ümit Çırak, Burak Şentürk bunlardan bazılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cihan Aktaş</span> Türk gazeteci

Cihan Aktaş, Türk gazeteci, yazar ve mimar. Yazar Ümit Aktaş'ın kardeşidir. Aktaş'ın romanları, kadının uzunca bir süre boyunca ikinci ya da üçüncü bir öğe olarak yer aldığı Türk edebiyatı içerisinde atılmış büyük bir adım olarak vasfedilmiş, eserlerinde kadın haklarının kamusal alan savrulmalarının arka planında bir kadir kıymet bilmezlik mirası olduğunun altı çizilmiştir.

<i>Alice Harikalar Diyarında</i> Lewis Carrollun 1865 tarihli romanı

Alice Harikalar Diyarında, Lewis Carroll takma adını kullanan Charles Lutwidge Dodgson'ın 1865 yılında yayımlanan fantezi türündeki romanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Güvenilmez anlatıcı</span>

Güvenilmez anlatıcı, edebiyatta, filmlerde ya da tiyatro oyunlarında güvenilirliği ciddi anlamda riskli olan anlatıcı. Terim, 1961 senesinde Wayne C. Booth'un The Rhetoric of Fiction eserinde ortaya çıkmıştır. Bu tarz bir anlatım yöntemi yazar tarafından belirli nedenlerle seçilmiş olabilir. Bu genelde seyirciyi ya da okuyucuyu kandırmak içindir. Bu tarzda anlatıcı genelde birinci şahıs anlatıcıdır. Aynı zamanda üçüncü şahıs anlatıcının da güvenilmez anlatı olarak kullanıldığı olur.

<span class="mw-page-title-main">John Grisham</span> Amerikalı yazar

John Ray Grisham, Jr., Amerikalı avukat, siyasetçi ve yazar. Yazdığı türlerin en bilineni "adli gerilim"dir.

<i>The Witcher</i> roman serisi

The Witcher, Leh yazar Andrzej Sapkowski tarafından yazılmış Geralt of Rivia adındaki bir canavar avcısı hakkında fantezi tarzında kısa hikâye ve roman serisidir. Sapkowski'nin kitaplarında "Witcher", yaratıklarla savaşmak için genç yaştan itibaren usta bir şekilde kılıç eğitimi alan ve büyük mutasyonlar geçiren yaratık avcılarıdır. En belirgin özellikleri kediye benzer gözleri, sırtlarında taşıdıkları 2 uzun kılıç ve eğitildikleri okulun bir kolyesidir. Kitaplar bir filme, iki televizyon dizisine, video oyun üçlemesine ve bir görsel romana uyarlandı. Kısa hikâyeler ve romanlar İngilizce de dahil birçok dile çevrildi.

<i>The Witcher 3: Wild Hunt - Blood and Wine</i> 2016 video oyunu

The Witcher 3: Wild Hunt – Blood and Wine, 2015 Mayıs ayında çıkış yapmış olan The Witcher 3: Wild Hunt oyununun ikinci ve son genişleme paketidir. CD Projekt RED tarafından, Microsoft Windows, PlayStation 4 ve Xbox One platformları için geliştirilmiştir. Dünya çapında 31 Mayıs 2016 tarihinde çıkışını yapmıştır. Blood and Wine'ın hikâyesi, ana oyundan farklı olarak, bir Nilfgaard dükalığı olan Toussaint'da geçmektedir. Geralt buraya, bölgede terör estiren ve kimse tarafından ne olduğu bilinmeyen bir canavarı durdurması için, düşes Anna Henrietta tarafından çağırılacaktır. Paket, kuruluşlardan çok olumlu eleştiriler toplamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Andrzej Sapkowski</span>

Andrzej Sapkowski, Polonyalı fantastik roman yazarı. En çok kitap dizisi The Witcher ile tanınmaktadır. Kitapları 20'den fazla dile çevrilmiştir.

Final Cut Pro, ilk olarak Macromedia'nın geliştirdiği, daha sonra Apple'ın geliştirmeye devam ettiği doğrusal olmayan bir video düzenleme programı serisi. En son çıkan sürümü Final Cut Pro X 10.4.8, Intel tabanlı Mac bilgisayarlarda macOS Mojave 10.14 ve üzeri işletim sistemlerinde çalışmaktadır. Yazılım, kullanıcıların videolarını düzenlemelerini ve birçok formatta çıktı alabilmelerini ve videoyu harici ya da dahili bir diske kaydetmelerini sağlamaktadır. 7.0.3 sürümlü eski Final Cut Pro'nun ardından tamamen sıfırdan yazılan Final Cut Pro X, 2011 yılında Apple tarafından tanıtılmıştır.

<i>Ficciones</i>

Ficciones, Arjantinli yazar ve şair Jorge Luis Borges'in özgün olarak 1941 ile 1956 yılları arasında İspanyolca olarak yazdığı yayınlanan kısa öykülerinden oluşan bir derlemesidir. Ficciones'tan on üç hikâye ilk olarak New Directions tarafından İngilizce antoloji Labyrinths'te (1962) yayınlandı. Aynı yıl, Grove Press, orijinal dildeki aynı başlığı kullanarak kitabın tamamını İngilizce olarak yayınladı. "Al-Mu'tasım'a Yaklaşım" ilk olarak A History of Eternity'de yayınlandı (1936). Ficciones, Borges'in en ünlü kitabıdır ve onun dünya çapında tanınmasını sağlamıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.