İçeriğe atla

Çıkar grubu

Çıkar grupları (aynı zamanda baskı grupları, lobici gruplar olarak da adlandırılır), gevşek ya da sıkı organize olmuş, kendi taraflarından yana hareket eden, seçimlere girmeden kamu politikasını değiştirmeye ya da kamu politikasında yapılacak değişikleri önlemeye çalışan gruplardır.

Farklı tanımlar

Baskı grupları, bir parti kurmak ya da bir bireyi aday göstermek gibi çeşitli yollardan seçimlere girmediği halde hükûmeti etkilemeye çalışan organize gruplardır. Aynı zamanda "çıkar grupları", "lobici gruplar" veya "protesto grupları" olarak da bilinir. Bazı insanlar baskı grubu terimini kullanmaktan kaçınırlar çünkü bu terim "baskı" kelimesinin yarattığı çağrışımla bu grupların hedeflerine ulaşmak için gerçekten bir baskı kullandığının (terör gibi) sanılmasına yol açabilir. Büyük Britanya`da, politik partilerin sayısı çok azken, baskı/çıkar gruplarının sayısı binlere ulaşır. Baskı gruplarına üye insan sayısı artarken politik partilere üye insan sayısı düşmektedir.[1]

Çıkar grubunun hedefine ulaşması için kendi başına ya da kolektif hareket eden bireylere lobici denir. Gene de, birçok ülkede, lobici teriminin resmi bir tanımı vardır ve lobicilerin kendilerini tescil ettirmeleri, yaptıkları hakkında bilgi vermeleri gereklidir. Fakat, çıkar grubu tanımı resmi olmayan grupların birçoğu için de kullanılır.

Özel çıkar terimi

Özel çıkar terimi bütün bu biçimler için kullanılabilirken, asla siyasi müttefikler için kullanılmaz. Bu terim, özellikle Birleşik Devletler`de, "özel" çıkarın "genel" çıkar olmadığını belirtir. Birçok akademisyen "özel çıkar" terimini kullanmayı sevmez, çünkü bu terim henüz en baştan negatif bir anlam taşır. Bunun yanında bu terim, bizim "genel çıkarın" (kamu çıkarı) ne olduğunu kesinlikle bildiğimizi varsayar. Bazıları verilmiş çıkar ya da bağımsız gruplar terimlerini kullanırken, akademik dilde bunlar yerini "çıkar grupları" terimine bırakır.

Güçlü olumsuz etkisi yüzünden, "özel çıkar" terimi genellikle politikacıların kendilerine karşı gruplara yönelik sıkça kullandığı bir sözdür. Örnek olarak, 2003'te yürüttüğü başarılı seçim kampanyası sırasında Arnold Schwarzenegger bu terimi sık sık kullanmış ve özel çıkarların geneli yansıtmadığını belirterek "pis" olduklarını söylemiştir.

Başlıca özellikleri

  1. Devamlı bir örgütlenme
  2. Çıkarları savunma: Çıkarlarını savunan topluluklar çeşitlidir. Maddi çıkarını savunanlar, fikirlerini savunanlar, ikisini birden savunanlar ya da ahlaki konuların arkasında maddi çıkarlarını savunanlar.
  3. Baskı oluşturma

Siyasi partilerden farklılıkları

Baskı grupları iktidarı ele geçirmeye çalışmazlar. Diğer taraftan, siyasi partilere göre hitap ettiği kesim daha dardır. Siyasi partiler kitlelere hitap ederken baskı grupları çıkarı olana hitap eder. Ama bazen baskı grupları siyasi parti haline dönüşebilir.

Media ve Electrol Activity

Aslında medya bir çıkar grubunu savunmaz, birçok fikri yansıtır. Ancak baskı grupları bazen bir gazete veya kanal sahibi olup kendi yararını kamuoyunda meşrulaştırmaya çalışabilir. Paraya hükmeden -yönlendiren- çıkar grupları siyaseti etkilemede en çok bu iki metodu kullanmakla beraber, "Power and Choose" kitabına göre 7 başlık altında toplanabilir bu maddeler.

Kaynakça

  1. ^ Young, Lisa; Everitt, Joanna Marie (2004). Advocacy Groups (İngilizce). UBC Press. ISBN 978-0-7748-1111-8. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dışişleri Bakanlığı (Türkiye)</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı bağlı olarak çalışan, dışişlerinden sorumlu olan bakanlık. Türkiye'nin diğer ülkeler ve uluslararası örgütlerle olan ilişkilerinin yürütülmesinden sorumlu olan bakanlığın başında şu an Hakan Fidan bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Propaganda</span> psikolojik olarak etkilemek amacıyla yapılan mesajlar

Propaganda ya da yaymaca, çok sayıda insanın düşünce ve davranışlarını etkilemek amacını taşıyan önceden planlanmış bir mesajlar bütünüdür. Propaganda tarafsız bilgi sağlamak yerine, en temelde kendi kitlesini etkileyecek bilgiyi sunar. Mesaj doğru olsa da yönlü olabilir ve olayın tümünü dengeli bir şekilde sunmayabilir. Genellikle politikada; eski ifadeyle "seçim propagandası" ya da günümüz ifadesiyle "seçim kampanyası" şeklinde kullanılır. Hükûmetler ve politik partiler tarafından da desteklenir.

<span class="mw-page-title-main">Oligarşi</span> küçük ve ayrıcalıklı bir grubun iktidarda olduğu yönetim şekli

Oligarşi veya takım erki, küçük ve ayrıcalıklı bir grubun iktidarda olduğu yönetim şeklidir. Oligarşinin üyesi ya da destekçisi olan kişi ya da grupları tanımlamak için oligark terimi kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Nikita Kruşçev</span> 1953ten 1964e kadarki Sovyetler Birliği lideri

Nikita Sergeyeviç Kruşçev, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri. Doğru okunuşu ve Türkçe yazım kurallarına göre soyadının doğru yazılışı Hruşçov olmasına rağmen, Türkçeye İngilizce Khrushchev kelimesinin okunuşu olan Kruşçev kelimesi geçmiş ve yaygınlık kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hükûmet</span> organize bir topluluğu yöneten sistem, kişi veya bir grup insan, genellikle bir devlet

Hükûmet, genellikle bir devlet olan düzenli bir topluluğu yöneten sistem veya insan grubudur.

<span class="mw-page-title-main">Siyasi parti</span> politik hayatın en önemli ögesi olan ve belli bir siyasi görüşü temsil eden siyasal örgüt

Siyasi parti, belirli bir ülkenin seçimlerinde yarışacak adayları koordine eden bir örgütlenmedir. Bir parti üyelerinin genellikle politika konusunda benzer fikirlere sahip olması yaygındır ve partiler belirli ideolojik veya politika hedeflerini destekleyebilir.

<span class="mw-page-title-main">Vietnam Komünist Partisi</span> Vietnam siyasi partisi

Vietnam Komünist Partisi (VKP) Vietnam'da iktidarda olan ve ülkede yasal tek parti olan siyasi partidir. Marksizm-Leninizmi benimser. Çoğunluk basında ve halk arasında Đảng (parti) veya Đảng ta (partimiz) olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Lobicilik</span>

Lobicilik, hükûmetler tarafından verilen kararları etkileme çalışmasıdır. Diğer bir deyiş ile lobicilik siyasi ikna sanatıdır. Bu sanat başarılı olur ise lobicilik faaliyetlerinde bulunan taraflar politikanın gündemini etkiler hatta bu etki yasama organlarına kadar sirayet edebilir. Bu çalışmalar kanun koyucuları ve memurları etkilemeye yönelik her türlü faaliyeti kapsar. Faaliyetler organize gruplar tarafından ya da kanun koyucular ve memurlar arasındaki gruplar tarafından yürütülebilir. Devlet çalışmalarını ve yasaları özel bir çıkar ya da bir lobi faydasına etkilemeye çalışan kişilere lobici denir. Hükûmetler çoğunlukla organize grup lobiciliğini tanımlar ve düzenler. Lobiciliğin tarihine bakıldığında aslında eski bir eylem olduğu görülmektedir, bu da lobiciliğin aslında toplum içindeki doğal bir oluşum olduğunu gösterir. Toplum üzerinde etki sahibi olan bir topluluk, iktidar sahibi yöneticilerin aldıkları kararları değiştirmede ya da etkilemede toplumun desteğini alırsa bu desteği kendi lehinde kullanır. Lobicilik ilk kez 1946'da Amerika'da "Federal Regulation of Lobbying Act"le yasal bir çerçeve içine alınmış, federal hükûmetler lobicilik faaliyetlerini modern devlet sisteminin ve hükûmet anlayışının önemli vazgeçilmez bir unsuru olduğunu kabul etmişlerdir. Ayrıca iyi her iki türden gerekli olduğu savunulmuştur. Tıpkı bir ilaç gibi iyi yönde kullanılırsa onarım ve daha sağlıklı bir vücuda sahip olursunuz fakat bunu yanlış yönde kullanırsanız yıkıcı, tahrip edici ve kötü bir vücüt ortaya çıkarmış olursunuz. Kullanım amacına göre değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Siyasi ekonomi</span> üretim, alım-satım ve bunların kanun, gümrük ve devlet ile ilişkilerinin incelenmesine verilen ad

Siyasi iktisat aslen üretim, alım-satım ve bunların kanun, gümrük ve devlet ile ilişkilerinin incelenmesine verilen addır. Siyasi iktisat kavramı ahlak felsefesinde ortaya çıkmıştır. 18. yüzyılda devletlerin ("polities") iktisatlarının çalışılması olarak gelişmiş dolayısıyla da "siyasi" iktisat (ekonomi) adını almıştır.

Merkez sol, siyasette sol ve merkez arasındaki görüşler bütünüdür. Fırsat eşitliği yoluyla toplumsal adaletin sağlanabileceği düşüncesini savunmaktadır. Merkez sol siyaset, toplumun varsıl ve yoksul kesimleri arasındaki gelir farkını en aza indirmeyi amaç edinmiştir. Siyaseten ve toplumsal olarak radikal kararlar alınabilir. Bunun yanında reformist tutumlar ile de ekonomik ve sosyal politikalar sağlanabilir. Çoğulculuk taraftarı bir görüştür, toplumun sosyal hak ve çıkarları el üstünde tutulur.

<span class="mw-page-title-main">Halk cephesi</span>

Bir halk cephesi çoğunlukla sol kanat ve merkezden değişik siyasi grupların oluşturduğu çok geniş bir koalisyondur. Çok geniş bir yelpaze oluşturması ile bu cepheler merkezi ve liberal grupları içerdiği gibi sol ve komünist grupları da içerebilmektedir. Halk cepheleri sadece işçi sınıfına ait grupları içine alan birleşik cephelerden daha büyüktür.

Thatcherizm, 1979-1990 arasında Birleşik Krallık başbakanlığını yapan Muhafazakar Parti lideri Margaret Thatcher'ın adını taşıyan ve yalnızca siyasi platformu ve belirli politikalarıyla değil, aynı zamanda kişisel karakteri ve görevdeyken yönetim tarzıyla da ilgili olan bir İngiliz muhafazakar ideoloji biçimidir.

Caucus, özellikle ABD ve Kanada'da da bir siyasi partinin üyeleri veya bir siyasi hareketin destekçilerinin müzakere toplantısıdır. Genel anlamıyla, belli bir siyasi temayül ve siyasi fikir birliği tarafından yapılan bir toplantı veya kongredir. Bu terim, zaman içinde farklı ülke ve kurumlarda farklı anlamlar kazanmıştır.

Avrupa Parlamentosunda Sol-GUE/NGL, Avrupa Parlamentosu'nda 1995 yılında kurulan sol bir siyasi gruptur. Grup çoğunlukla sosyalist ve komünist eğilimdeki partilerden oluşmaktadır.

Seçim çevresi veya seçim bölgesi, Bir ülke, idari bölge veya başka bir yönetim birimi nüfusunun, daha büyük devletin yasama organında temsilini sağlamak üzere oluşturulan bir alt birimdir. Bu organ, ya devletin anayasası ya da bu amaçla kurulan bir organ, her çevrenin sınırlarını ve her birinin tek bir üye veya birden fazla üye tarafından temsil edilip edilmeyeceğini belirler. Genellikle, sadece o çevrede ikamet eden seçmenlere (seçmenlere) o çevrede yapılan bir seçimde oy verme izni verilir. Bazı ülkelerde yurt dışında yaşayan vatandaşların temsiliyeti için oluşturulmuş yurt dışı seçim bölgeleri de olabilmektedir.

<i>Shimbun Akahata</i>

Shimbun Akahata Japon Komünist Partisinin günlük organı ulusal bir gazete şeklindedir. 1928'de kuruldu ve şu anda hem günlük hem de haftalık baskıya sahip.

Derin devlet veya devlet içinde devlet, anayasada belirlenmiş devlet yapısı dışında oluşturulan ve bir devletin siyasi liderliğinden bağımsız olarak kendi gündem ve hedeflerinin peşinde koşan güç ağlarından oluşan bir devlet yapısını ifade eden siyasi terimdir. Popüler kullanımda terim, akademik anlayışı yansıtmasa da ezici bir şekilde olumsuz çağrışımlar taşır. Derin devlet örgütü için potansiyel kaynaklar, silahlı kuvvetler veya kamu kurumları gibi devlet organlarını içerir. Bir derin devlet ayrıca, bazen mevcut siyasi yönetime aykırı olarak, ajans misyonlarını veya kamu yararını ilerletmek için komploya dayalı olmayan bir isteğe bağlı olarak hareket eden yerleşik devlet memurları şeklini alabilir. Derin devletin niyeti, devletin sürekliliğini, üyeleri için iş güvenliğini, güç ve otoriteyi artırmayı ve ideolojik veya pragmatik hedeflerin peşinden gitmeyi içerebilir. Politikalarını, koşullarını ve direktiflerini engelleyerek, direnerek ve alt üst ederek, seçilmiş görevlilerin gündemine karşı hareket edebilir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği siyaseti</span>

Sovyetler Birliği'nin siyasi sistemi, Anayasa'nın izin verdiği tek parti olan Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) öncü rolü ile karakterize edilen tek partili sosyalist cumhuriyet çerçevesindedir

<span class="mw-page-title-main">Siyasi kampanya</span>

Bir siyasi kampanya belirli bir grup içindeki siyasi görüşü etkilemeyi amaçlayan organize bir çabadır. Modern siyasette, en yüksek profilli siyasi kampanyalar, genel seçimlere ve devlet başkanı veya hükûmet başkanı adaylarına, genellikle cumhurbaşkanı veya başbakana odaklanır.

Nasyonal sosyalizm ideolojisinde sosyalizmin ne anlama geldiği veya neden bu ismin tercih edildiği, Naziler hakkında yapılan tartışmalara konu olmuştur. Sık görülen bir düşünceye göre; amaç sadece o dönem sosyalizm sözcüğünün popülerliğinden, işçi sınıfını olumlu biçimde etkilemesinden ve alt sınıfı partiye kazandırma isteğinden dolayı ideolojiye ve partinin ismine sosyalizmin entegre edildiğidir.