İçeriğe atla

Çıkış anketi

Çıkış anketi, seçmenlerce oy kullandıktan hemen sonra yanıtlanan ankete verilen addır. Düşünce anketlerinin aksine, çıkış anketi seçmene hangi adaya oy verdiğini sormaktadır. Seçmenlerce oy kullanmadan hemen önce yanıtlanan giriş anketi tür bakımından çıkış anketiyle eşdeğerdir. Seçimlerin nihai sonuçlarının açıklanmasının günler alması gazeteler ve yayıncılar için çalışan özel anket şirketlerinin bu tür anketler düzenlemelerini zorunlu kılmaktadır.

Amaç

Hong Kong'da yasama üyelerini belirleyen seçim sırasında gerçekleştirilen bir çıkış anketi

Çıkış anketleri oy kullanan kişiler hakkında demografik bilgi toplamayı ve seçmenlerin hangi yönde ne için oy kullandıklarını öğrenmeyi amaçlar. Gerçek oyların gizli kullanılıyor olması bu tür bilgilere ulaşmanın tek yoludur.

Çıkış anketlerinin dünya çapındaki kullanım amacı seçim dolandırıcılığını engellemektir. Venezuela'da 2004 yılında gerçekleştirilmiş olan referandum ve 2004 Ukrayna başkanlık seçimleri bu duruma örnek olarak gösterilebilir.

Sorunlar

Tüm düşünce anketleri gibi çıkış anketleri de belirli bir hata payı içerir. 1992 İngiltere genel seçimlerinde hiçbir partinin çoğunluğu ele geçiremeyeceğini savunan çıkış anketleri John Major önderliğindeki Muhafazakâr Parti'nin eski gücünü yitirmesine karşın çoğunluğu elde etmesiyle büyük bir yanılgıya neden olmuştur. Bu yanılgının nedeni daha sonra şu üç nedene bağlanmıştır: Utangaç muhafazakâr etmeni, uygun olmayan demografik veri kullanımı ve yanlış örneklem seçimi.[1][2]

Eleştiriler

Çıkış anketleri Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere birçok ülkede çeşitli eleştirilere konu olmuştur. Bu tür anketlerin sonuçlarının oylama henüz sürmekteyken açıklanması ve bu durumun hazihazırda oy kullanmakta olan seçmenleri etkilemesi bu eleştirilerin temel nedenidir[]. NBC televizyonu 20000 kişinin katıldığı bir çıkış anketine dayanarak 1980 ABD başkanlık seçimlerinin galibinin Ronald Reagan olduğunu akşam saat 8:15 sularında açıklamıştır. Ne var ki, bu açıklama batı yakasında oy verme işleminin tamamlanmasından çok önce gerçekleşmiştir. Birçok seçmenin bu haberin ardından oy vermekten vazgeçtiği öne sürülmektedir.[3] Bunun ardından televizyon kanalları batı yakasında oy verme işlemi sonuçlanıncaya dek seçim sonuçlarına ilişkin tahminler yapmaktan vazgeçtiler[]. Bazı medya kuruluşlarının 2000 ABD başkanlık seçimlerinde Florida eyaletine ait çıkış anketi sonuçlarını oy verme işlemi sonuçlanmadan açıkladıkları öne sürülmektedir[].

İngiltere ve Almanya gibi ülkeler çıkış anketi sonuçlarının oy verme işlemi tamamlanıncaya dek açıklanmalarına izin vermemektedir. Yeni Zelanda ve Singapur'un içinde bulunduğu kimi ülkeler ise çıkış anketi sonuçlarının açıklanmasını tümüyle yasaklamıştır.[4] Çıkış anketlerinin yeterince güvenilir olmaması zaman zaman birkaç anketin birleştirilmesini zorunlu kılar. 2005 İngiltere Genel Seçimlerinde çıkış anketlerini birleştiren BBC ve ITV televizyonları İşçi Partisi'nin 66 sandalyeyle çoğunluğu elde ettiğini duyurmuştur. Bu yöntem 2007 Avustralya Federal Seçimleri'nde de başarılı olmuş, Sky News, Channel 7 ve Auspoll, Avustralya İşçi Partisi'nin %53'lük oy oranına ulaşarak seçimi kazandığını tam isabetle bilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Market Research Society (1994), Düşünce Anketleri ve 1992 Seçimi, Londra: Market Research Society 
  2. ^ Payne, Clive (28 Kasım 2001). "İngiltere'de Seçim Öngörüleri" (PDF). 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ekim 2008. 
  3. ^ Belgeli Gerçekler Yıllığı 1980 s. 865
  4. ^ Seçimlerle ilgili düşünce anketi sonuçlarının yayımlanmasını kısıtlayan yasa ve düzenlemelere ilişkin karşılaştırmalı bir çalışma 16 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Makale 19 (2003)

İlgili Araştırma Makaleleri

Seçim, bir nüfusun kamu görevini yerine getirmesi için birey veya birden fazla birey seçtiği resmi bir grup karar alma sürecidir. Toplu bir iradenin birden fazla aday arasında tercihte bulunması. Tayin etme, atama işleminin zıddı. Milletvekili, herhangi bir meclis veya encümen üyelerinin, dernek yöneticilerinin vs. seçimi. Demokratik ülkelerde çeşitli seçim sistemleri, değişik usullerle uygulanmaktadır. Seçim, yasama, yürütme ve yargı organlarının üyelerinin seçiminde de kullanılır.

Çoğunluk sistemi veya çoğunlukçu seçim sistemi, en çok oy alan adayın kazandığı ve bu şekilde çoğunluk temsilini sağlayan bir seçim sistemidir. Ancak, farklı tanımlamalara dayalı olarak çeşitli çoğunluk seçim sistemleri bulunmaktadır. Bu tanımlamalar arasında blok oylama veya parti blok oylaması gibi toplu temsil türlerini içeren genelde çoğunluk temsiline dayalı çoğunluk temsil sistemleri bulunmaktadır. Aynı zamanda, bölge temelli çoğunluk sistemler arasında Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi bulunmaktadır. İki adayın yarıştığı durumda en çok oy alan aday çoğunluğa sahip olacaktır, ancak üç veya daha fazla adayın olduğu durumlarda genellikle hiçbir aday çoğunluğu alamaz.

Muhafazakâr Parti, resmî adı Muhafazakâr ve Birlikçi Parti, Tory'ler olarak da bilinirler,

<span class="mw-page-title-main">Oylama</span>

Oylama, seçimler zamanı seçim bölgesinde bir toplantı veya seçmen gibi bir grup için, genellikle tartışma veya siyasi kampanyalarının ardından toplu bir karar vermek veya görüş bildirmek için kullanılan bir yöntemdir. Oylama için ayrıca oy kullanma yeri yaratılır. Demokrasiler yüksek makam sahiplerini oy kullanarak seçerler. Seçilmiş bir memur tarafından temsil edilen bir yerde ikamet edenlere "elemen" denir ve seçtikleri aday için oy pusulası kullanan seçmenlere "seçmen" denir. Oy toplamak için farklı sistemler vardır.

Nispi temsil veya oransal temsil sistemi, siyasi partilerin veya adayların aldığı oyun parlamentoda orantılı olarak yansıtıldığı seçim sistemidir. Bu sistemde partiler oyları oranınca milletvekili çıkarırlar.

<span class="mw-page-title-main">Bradley etkisi</span>

Bradley etkisi beyaz bir adayın beyaz olmayan bir adayla çekiştiği kimi ABD seçimlerinde düşünce anketleri ve seçim sonuçları arasındaki farkı açıklamaya çalışan bir kuramdır. Kuram, anketörün uyguladığı yöntemler dizgesini eleştirmekten çok seçim öncesinde kararsız olduğunu ya da siyahi adaya daha sıcak baktığını söyleyen seçmenlerin seçim günü beyaz adaya oy verdiklerini öne sürmektedir. Bu kuram, bir Afro-Amerikan olan ve 1982 California Valilik Seçimini seçim öncesi anketlerin tümünde önde olmasına karşın yitiren Tom Bradley'e atfedilmiştir.

Utangaç Muhafazakâr Etmeni, 1990'larda Britanya'da yaşanan ve 'Tory'ler olarak tanınan Muhafazakâr Parti'nin oylarının seçim öncesi anketlere göre çok yüksek çıkmasını açıklamaya yarayan bir görüngedir.

<span class="mw-page-title-main">İngiltere'nin bölgeleri</span> İngiltere yerel yönetim birimleri

İngiltere'nin bölgeleri veya daha resmî bir terimle İngiltere'de Devlet Daireleri Bölgeleri , Birleşik Krallık için sadece İngiltere ülkesinde uzun dönemli koordinasyonlu stratejik yörel ekonomik planlamaya imkân sağlamak ve eğer varsa kolaylaştırmak amacı ile kurulmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Alternatif oy</span>

Tercihli Tek Turlu Sistem olarak da bilinen Alternatifli Oy Sistemi, adaylardan birinin seçileceği seçim bölgelerinde tercihli oya dayalı bir seçim sistemi.

<span class="mw-page-title-main">2014 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

2014 Türkiye yerel seçimleri, bilinen adıyla 2014 Türkiye Cumhuriyeti yerel seçimleri, resmî adıyla 30 Mart 2014 Mahalli İdareler Genel Seçimleri, 30 Mart 2014 tarihinde yapılan ve Türkiye sınırları içindeki yerel yönetimlerin belirlendiği bir seçimdir. Türkiye'de mahalli idareler ile mahalle/köy muhtarlıkları ve ihtiyar heyetlerinin seçilmesi amacıyla 2972 sayılı yasanın sekizinci maddesi uyarınca, her beş yılda bir yapılan seçim son olarak 29 Mart 2009 tarihinde yapılmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 25. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi 25. Dönemi'nin 550 yeni üyesini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir. Seçim, Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihi'nin 24. genel seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Oy pusulası</span> seçimlerde adaylara veya partilere ait özel şekilleri içeren, üzerine oya ait işaret konulan resmî belge; oy kâğıdı

Oy pusulası, seçimlerde oy verilmesine yarayan ve sayım işlemine kadar bunu muhafaza eden araçtır. Oy pusulası kâğıt pusula, küçük pullar veya elektronik ortamda ekran üzerindeki işaret kutuları olabilir.

Dar bölge sistemi, ülkenin parlamentodaki sandalye sayısı kadar bölgeye bölünmesi ve her bölgeden bir adayın seçilmesi esasına dayanan seçim sistemidir. Bir diğer seçim sistemi olan Daraltılmış Bölge Sistemiyle karıştırılmamalıdır.

Seçim çevresi veya seçim bölgesi, Bir ülke, idari bölge veya başka bir yönetim birimi nüfusunun, daha büyük devletin yasama organında temsilini sağlamak üzere oluşturulan bir alt birimdir. Bu organ, ya devletin anayasası ya da bu amaçla kurulan bir organ, her çevrenin sınırlarını ve her birinin tek bir üye veya birden fazla üye tarafından temsil edilip edilmeyeceğini belirler. Genellikle, sadece o çevrede ikamet eden seçmenlere (seçmenlere) o çevrede yapılan bir seçimde oy verme izni verilir. Bazı ülkelerde yurt dışında yaşayan vatandaşların temsiliyeti için oluşturulmuş yurt dışı seçim bölgeleri de olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2019 Birleşik Krallık genel seçimleri</span>

2019 Birleşik Krallık genel seçimleri, 12 Aralık 2019 Perşembe günü, 2019 Erken Parlamento Genel Seçim Yasası hükümleri uyarınca, 2017 yılında yapılan önceki genel seçimden iki yıl sonra gerçekleşti. 2017'de hiçbir siyasi parti, Avam Kamarası'ndaki sandalyelerin çoğunluğunu kazanamamış, Brexit hakkında uzun süredir devam eden bir parlamento çıkmazına neden olmuştu. Temmuz 2019'da Boris Johnson, Muhafazakâr Parti'nin lideri seçildi ve Theresa May'in istifası sonrasında Başbakan olarak atandı ve parlamentoyu, çoğunluğu kazanma umuduyla erken seçim yapmak için ikna etti. Seçimde, Muhafazakâr Parti, 2017 yılında kaybettmiş olduğu Avam Kamarası'ndaki çoğunluğu geri kazanırken, İşçi Partisi, 1935'ten bu yana en az sandalyeyi alarak önemli kayıplar yaşadı.

Oy verme davranışı bir tür seçim davranışıdır. Seçmenlerin davranışlarını anlamak, kararların nasıl ve neden alındığını ya siyaset bilimcileri için merkezi bir endişe kaynağı olan kamu karar vericileri, ya da seçmenler tarafından açıklayabilir. Oylama davranışını yorumlamak için hem siyaset bilimi hem de psikoloji uzmanlığı gerekliydi ve bu nedenle seçim psikolojisi de dahil olmak üzere siyasal psikoloji alanı ortaya çıktı. Siyasal psikoloji araştırmacıları, duygusal etkinin seçmenlerin daha bilinçli oylama seçimleri yapmalarına yardımcı olabileceği yolları araştırırken, etkileyen bazı öneriler, seçmenlerin genel olarak düşük düzeyde politik dikkat ve sofistike düzeylere rağmen bilinçli siyasi seçimler yaptıklarını açıklayabilir. Buna karşılık, Bruter ve Harrison seçim psikolojisinin kişilik, hafıza, duygular ve diğer psikolojik faktörlerin vatandaşların seçim deneyimini ve davranışlarını etkileme biçimlerini kapsadığını ileri sürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İki turlu seçim</span>

İki Turlu Sistemde seçimler, aralarında belli bir süre olmak şartıyla iki turda yapılmaktadır. Bu sistemde seçimlerde genellikle Tek İsimli Tek Turlu Sisteme benzer şekilde oylama yapılmaktadır ancak bir adayın seçimleri ilk turda kazanabilmesi için oyların belirli bir oranından fazlasını alması gerekmektedir. Herhangi bir adayın ya da partinin gerekli çoğunluğu sağlayamaması halinde ikinci tur seçimler yapılmaktadır. İkinci tur seçimlerin nasıl yapılacağı uygulamada farklılık göstermektedir. En çok uygulanan yöntem ilk turda en çok oyu alan iki parti ya da adayın ikinci turda yarışması ve ikinci turda en çok oyu alanın seçilmesidir. Bu yöntemde iki adaydan birisi doğal olarak oyların yarısından fazlasını almış olmaktadır. İkinci turda, genellikle yalnızca ilk turda en çok oyu alan iki aday veya belirlenen oy oranının üzerinde alan adaylar ikinci turda aday olur. Kalan adaylar ikinci turdan çekilmekte serbesttir.

Seçim hukuku, seçimlere uygulanan kurallar bütünüdür. Kamu hukukunun bir alt dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi</span>

Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi veya Oy çokluğu sistemi, seçim sisteminde kullanılan bir oylama biçimidir. Seçmenler oylarını bir aday için kullanırlar ve en çok oyu alan aday kazanır. FPTP, çoğul oylama yöntemidir ve esas olarak tek üyeli seçim bölgelerini kullanan sistemlerde kullanılır. FPTP, dünya ülkelerinin yaklaşık üçte birinde, çoğunlukla İngilizce konuşulan ülkelerde, meclis seçimleri için koltuk belirlemenin birincil biçimi olarak kullanılmaktadır. Bu ifade, bitiş çizgisinde bir direğin olduğu İngiliz at yarışından bir metafordur.

Osmanlı Seçim Kanunu ve Osmanlı Anayasası Aralık 1876'da ilan edildi. Her ikisi de Osmanlı İmparatorluğu'nun sonuna kadar geçerliliğini korumuştur. Kanun, II. Meşrutiyet döneminde çok küçük değişikliklere uğramış ve 1946 yılına kadar küçük değişikliklerle Türkiye Cumhuriyeti tarafından korunmuştur.